27 februari 1942 Slag in de Javazee: heldendood jonkheer W.J.P. van den Bosch, jonkheer A. van Geen, jonkheer J.J. Storm van ‘s Gravesande en A.F. baron van Tuyll van Serooskerken

Geen, Dodenherdening 2014
Afb. Jonkheer Alexander van Geen, portret door W. Sluyter in 1934. Foto met dank aan het Nederland’s Adelsboek.

Op 27 februari 1942 vond de Slag in de Javazee plaats. Een geallieerd eskader onder commando van de Nederlandse schout-bij-nacht Karel Doorman vocht in de Javazee tegen de invasievloot van Japan, die Java wilde aanvallen.  Nederland verloor bij deze slag de kruisers Hr.Ms. De Ruyter en Hr.Ms. Java en de torpedobootjager Hr.Ms. Kortenaer. Ruim 900 opvarenden, onder wie schout-bij-nacht Karel Doorman, verloren hierbij het leven. Hieronder ook vier leden van de Nederlandse adel:

Jonkheer Willem Joannes Petrus van den Bosch (1921-1942), luitenant-ter-zee 3e klasse, aan boord Hr. Ms. De Ruyter

Jonkheer Alexander van Geen (1903-1942), luitenant-ter-zee 1e klasse, artillerie-officier aan boord van Hr. Ms. Java

Jonkheer Jan Jacob Storm van ’s Gravesande (1919-1942), luitenant-ter-zee 3e klasse, aan boord van Hr. Ms. De Ruyter

Alexander Frederik baron van Tuyll van Serooskerken (1912-1942), luitenant-ter-zee 2e klasse, adjudant van de eskader-commandant, de schout-bij-nacht Karel Doorman, aan boord van Hr. Ms. De Ruyter.

Aan boord van Hr.Ms. De Ruyter bevond zich ook matroos jonkheer Paul Renée Boreel (1922-1995), maar hij overleefde, dankzij Alexander Frederik baron van Tuyll van Serooskerken, die hem zijn eigen reddingsvest gaf.

Oproep: kent u meer adellijke opvarenden die de Slag in de Javazee overleefd hebben? Mail dan naar info@adelinnederland.nl. 

In november 2016 werd bekend dat de Nederlandse oorlogsschepen Hr.Ms. De Ruyter, Hr.Ms. Java en Hr.Ms. Kortenaer samen met andere geallieerde schepen van de zeebodem verdwenen zijn en waarschijnlijk gesloopt zijn voor het ijzer. De oorlogsschepen werden gezien als een oorlogsgraf voor de vele opvarenden die in deze slag omkwamen.

Hieronder het verhaal van jonkheer Alexander van Geen, dat reeds eerder op onze website te lezen was:

Jonkheer Alexander van Geen werd geboren op 7 december 1903 te ’s-Gravenhage. Zijn vader, François Marie Leon baron van Geen, stamde uit een geslacht met een lange traditie in dienst van het vaderland. Opeenvolgende generaties waren generaal, luitenant-generaal bij de infanterie, kapitein bij de marine en hijzelf was luitenant-ter-zee 2e klasse tot hij particulier secretaris en kamerheer van Koningin Wilhelmina werd. In 1831 werd een voorvader in de Nederlandse adel verheven met de titel van baron bij eerstgeboorte. Zijn moeder, jonkvrouwe Adolphine Warnerdina Anna van der Wijck, stamde uit een een familie waarvan een voorvader in 1867 verheven werd in de Nederlandse adel met het predikaat van jonkheer.

Hij groeide met een ouder en een jonger zusje op aan de Waldeck-Pyrmontlaan in Apeldoorn, waar zijn vader aan het Hof werkzaam was. Net als zijn vader koos hij voor de marine en hij begon zijn opleiding in Willemsoord als adelborst, om vervolgens luitenant ter zee 3e klasse te worden en in deze rang verbleef hij in Nederlands-Indië. Na terugkomst huwde hij in 1931 Christina Wilhelmina Zeverijn en werd luitenant ter zee 2e klasse. Uit hun huwelijk werd in 1933 een zoon geboren. Nadien vertrok het gezin naar Nederlands-Indië en ging in Soerabaja wonen.

Na de Japanse aanval op Pearl Harbor verklaarde Nederland een dag later op 8 december 1941 de oorlog aan Japan. Op 27 februari 1942 vond de Slag in de Javazee plaats, waarbij een geallieerde vloot van Nederlandse, Amerikaanse, Britse en Australische schepen onder leiding van schout-bij-nacht Karel Doorman de strijd aanging met een Japanse invasievloot. De zeeslag werd door Japan gewonnen en de Nederlandse schepen Hr.Ms. De Ruyter, Hr.Ms. Java en Hr.Ms. Kortenaer gingen ten onder met ruim 900 opvarenden, waaronder de achtendertigjarige jonkheer Alexander van Geen. Zijn weduwe bracht met hun zoontje vervolgens de oorlogsjaren door in Japanse kampen. Na de oorlog kreeg jonkheer Alexander van Geen vanwege zijn getoonde moed postuum de Bronzen Leeuw.