Museum Van Loon: tentoonstelling ‘Pastels het pastelportret in Nederland’

Afb. Linksonder: Fleur Siedenburg, mede-organisator van de tentoonstelling, voor het portret van Prinses Wilhelmina door Thérèse Schwartze. Rechtsonder: jonkvrouwe Philippa van Loon heet de aanwezigen welkom. Rechtsboven: directeur Gijs Schunselaar opent de tentoonstelling.

Deze week werd in Museum Van Loon in Amsterdam de tentoonstelling ‘Pastels het pastelportret in Nederland’ geopend. Het museum is ondergebracht in het woonhuis van deze oude Amsterdamse regentenfamilie en herbergt onder meer een grote verzameling familieportretten van de jonkheren Van Loon.

De sterfdag van de vermaarde schilderes Thérèse Schwartze – van wie het museum meerdere portretten bezit – dit jaar 100 jaar geleden, was voor Museum Van Loon de aanleiding om een tentoonstelling te organiseren rondom de bloei van het pastelportret in Nederland. Fleur Siedenburg deed samen met Rudi Ekkart en Claire van den Donk het onderzoek voor deze tentoonstelling, waarbij de laatstgenoemden de zeer getalenteerde pastelportrettist Siebert aan de vergetelheid ontrukt hebben.

Afb. 2. Portretten door Perronneau (links) en Liotard (rechts).

Pastelportretten werden in de 18e eeuw zeer populair. De portretten waren snel te vervaardigen, de zachte, lichte kleuren waren zeer geliefd en in een tijd dat de muren volgestouwd hingen met grote familieportretten uit voorbije eeuwen, was het kleine formaat praktisch en aantrekkelijk. Vele pastellisten van naam kwamen in de 18e eeuw naar Nederland en portretteerden hier leden van de stadhouderlijke familie of uit adellijke geslachten als Van Reede, Van Tuyll van Serooskerken, Van Boetzelaer en Van Dedem. Daarnaast behoorden ook een groot aantal leden van regentenfamilies, die in de 19e eeuw geadeld werden, tot hun cliëntèle, met namen als Boreel, Van Loon, Bicker en Dedel.

Afb. 2. Portretten uit particulier bezit nu tijdelijk bijeen op deze bijzondere tentoonstelling.

De tentoonstelling biedt een heel mooi overzicht van de opeenvolgende pastellisten die Nederland bezochten met grote namen als Perroneau, Liotard en Hodges. Daarnaast zijn er ook kleinere namen als Jelgerhuis, Tozelli en Siebert vertegenwoordigd, waarbij sommige verrassend van kwaliteit zijn. Naast het bijzondere bruikleen uit Koninklijk bezit van het buitengewoon charmante portret van de jonge Prinses Wilhelmina door Thérèse Schwartze, zijn er veel andere bruiklenen van portretten uit particulier bezit, die nu eenmalig voor deze gelegenheid samen te bewonderen zijn.

Afb. 4. Het echtpaar (vermoedelijk) Van Dedem-Sloet door Bolomey.

De tentoonstelling ‘Pastels het pastelportret in Nederland’ is een aanrader en is t/m 4 juni 2018 in Museum Van Loon te zien. Voor meer informatie over het museum en bezoekmogelijkheden, kijk op www.museumvanloon.nl/programma/93.

Bij de tentoonstelling verscheen een zeer verzorgde en informatieve publicatie, die in het museum te koop is of besteld kan worden via https://wbooks.com/winkel/kunst/pastels-pastelportret-nederland/.