Boekennieuws: Edith Imkamp – de Willebois Vrije vleugels.

Afb. 1. De voor- en achterkant van het boek met foto’s van de kunstenares en één van haar werken getiteld ‘Space Runner’ uit ca. 1983.

Ter gelegenheid van de 90ste verjaardag van Edith Imkamp née jonkvrouwe van der Does de Willebois is een boek over haar boeiende leven en werk verzorgd door kunsthistorica Birgitta van Blitterswijk en uitgegeven door Uitgeverij De Muze te Leiden. Hierin wordt de ontwikkeling van de beeldhouwster tegen het licht van de turbulente jaren ’60 in de kunst gehouden en het verloop van haar carrière en ontwikkeling inzichtelijk gemaakt met tekst en plaatwerk.

Afb. 2. De kunstenares aan het werk in haar atelier.

Jonkvrouwe Mary Edith van der Does de Willebois werd geboren op 22 september 1930 in Hintham nabij Den Bosch als dochter van jonkheer Pieter Joseph Olivier van der Does de Willebois, directeur van een verzekeringsmaatschappij, en Irène Maria Pelgrom von Motz. Ook al was er thuis veel aandacht voor muziek en werden er concerten en opera’s bezocht, de kunst thuis betrof vooral de familieportretten, ook al schilderde haar moeder wel in de primitieve stijl en legde zij zich ook toe op portretschilderen. In het boek is de ontwikkeling terug te zien en te lezen die zij op op haar lange weg als kunstenares aflegde.

Deze zeer verzorgde uitgave is niet alleen heel prettig leesbaar, maar biedt door de vele foto’s ook een duidelijk beeld van het het werk van deze kunstenares, die over zichzelf zegt: “Ik vind het heerlijk om te balanceren in de ruimte; gouden tekens daarin uit te zetten; ’t in bezit nemen van die ruimte, hem op te sluiten, te ontsluiten, te omarmen.”

Al meer dan 60 jaar bepaalt het creëren van sculpturen het leven van de beeldhouwster Edith Imkamp – Van der Does de Willebois. Het fascinerende oeuvre bestrijkt  decennia waarin haar stijl uitgroeide tot een expressieve beeldtaal met veel oog voor detail en zeggingskracht. De dynamische, lyrisch abstracte bronzen werken met hun ruimtelijke lijnen en openingen ontsprongen uit was, tonen met hun intrigerende huid de vele inspiratiebronnen in het leven van de kunstenares. “Muziek, natuur, ritme in de kosmos en de interactie tussen mensen” vormen hierbij de centrale uitgangspunten waarbij zij spanningspunten en velden in haar composities tot het uiterste drijft. Vanuit het onderbewustzijn en op een impulsieve wijze hebben de handen van de kunstenares het materiaal gevormd en begeleid naar een taal die een uniek universum presenteert.

Edith Imkamp – Van der Does de Willebois
Vrije Vleugels
Auteur: Birgitta van Blitterswijk
Uitgeverij: De Muze, Leiden in samenwerking met Studio Schuttinga, Leiden.
ISBN: 978-94-92165-36-7
Hardcover, 52 pagina’s (kleur en zwart-wit afbeeldingen)
Prijs: € 20,-
Link naar bestelmogelijkheid: http://www.uitgeverijdemuze.nl/product/vrije-vleugels-edith-imkamp-willebois/

Afb. 3. Edith Imkamp – Van der Does de Willebois, Dance of Victory, (H80 x B70 cm) brons, unicum, 1998, Paleis van Justitie Den Bosch (Foto: Ton Wetzer Bossche Encyclopedie).

 

Het wapen van Delphine prinses van België

Afb. Het wapen van Delphine prinses van België. Foto met dank aan het Belgisch Staatsblad van 19 juli 2019 – Ed. 2.

Met de uitspraak van 1 oktober jl. heeft Delphine niet alleen de familienaam Saksen-Coburg en de titel Prinses van België gekregen, maar ook heeft zij nu een nieuw familiewapen.

In 2019 heeft Koning Filip van België bij koninklijk besluit voor zijn familie wapens vastgesteld, waarbij er een onderscheid is gemaakt in de uitvoering van het wapen voor de regerende Koning, de teruggetreden Koning en zijn echtgenote, de Hertog of Hertogin van Brabant (de troonopvolger), de drie andere kinderen van de Koning en de overige Prinsen en Prinsessen van België.

Als nakomelige ‘uit de mannelijke en vrouwelijke nakomelingschap in rechte lijn van Zijne Majesteit Leopold I’ heeft Delphine als prinses een ruitvormig wapenschild, waarop in sabel een leeuw van goud, geklauwd en getongd van keel, de schouder beladen met een schild gedwarsbalkt van goud en sabel van tien stukken, een ruitkrans van sinopel schuin over alles heen staat. Het wapenschild is goud omboord, terwijl twee klimmende en aanziende leeuwen van natuurlijke kleur als schilddragers figureren en boven het schild de koningskroon te zien is. Het wapen is geplaatst op een mantel van purper, gevoerd van hermelijn, omboord met franjes, opgebonden met koorden eindigend in kwasten, alles van goud, overdekt met de koninklijke kroon.

Onder het wapen staat, in letters van goud, op een lint van keel, geboord van sabel, de wapenspreuk: eendracht maakt macht – l’union fait la force – einigkeit macht stark. Een toepasselijke spreuk gezien in het licht van het contact dat er recent tussen de Koning en prinses Delphine is geweest.

Online lezing: het portret van Gratia Susanna Tjarda van Starkenborgh née Clant.

Afb. 1. Gratia Susanna Tjarda van Starkenborgh-Clant (1630-1690). Foto met dank aan www.verhildersum.nl.

Op de borg Verhildersum is de restauratie gestart van het portret van Gratia Susanna Tjarda van Starkenborgh née Clant (1630-1690). Deze 18e-eeuwse adellijke dame uit een bekend Groninger geslacht was gehuwd met de borgheer van Verhildersum, Allard Tjarda van Starkenborgh, uit een een adellijk geslacht dat eeuwenlang deze borg bewoonde.

Op Verhildersum is het grootste familieportret van Nederland te zien, waarop het echtpaar Tjarda van Starkenborgh-Clant staat afgebeeld met hun kinderen. Het stamt uit het bezit van de uitgestorven familie van de jonkheren Tjarda van Starkenborgh Stachouwer.

In 2017 werd het portret van een zoon van het echtpaar Tjarda van Starkenborgh-Clant, Edzard Jacob Tjarda van Starkenborg (1657-1716), dankzij een succesvolle crowdfunding actie – waaraan de stichting Adel in Nederland ook een bijdrage heeft gegeven – aangekocht en kon het terugkeren op Verhildersum (zie: https://www.adelinnederland.nl/edzard-komt-naar-verhildersum-succesvolle-crowdfunding-actie-landgoed-verhildersum/ ) Na de restauratie van dit portret is nu het portret van zijn moeder aan de beurt.

In deze online lezing vertelt restaurator Marjan de Visser over de restauratie van dit portret en een geweldige ontdekking… Via deze link kunt u onderaan deze pagina de lezing online terugzien: https://dagvandegroningergeschiedenis.nl/programma/schilderijrestauraties-van-de-familie-tjarda-van-starkenborgh/

Afb. 2. Groninger glorie: het echtpaar Tjarda van Starkenborgh-Clant in vol ornaat. Portret door Martinus van Grevenbroeck. Foto met dank aan landgoed Verhildersum.

 

Koning Filip van België ontmoet Delphine prinses van België

Afb. Prinses Delphine en Koning Filip. Foto: https://www.instagram.com/belgianroyalpalace/

Op 1 oktober jl. werd de einduitspraak gedaan in de langlopende procedure van Delphine van Saksen-Coburg (voorheen Boël) tegen haar vader Koning Albert II van België, waarmee zij en haar kinderen Prins/Prinses van België werden. Een week later vond er eerste ontmoeting plaats tussen Prinses Delphine en Koning Filip. Naar aanleiding hiervan werd deze foto op het Instagramaccount van de Koning gepubliceerd en gaven zij samen een verklaring:

‘Op vrijdag 9 oktober hebben wij elkaar voor de eerste maal ontmoet in het Kasteel van Laken. Het was een warme ontmoeting. Dit uitgebreid en bijzonder gesprek gaf ons de gelegenheid om elkaar te leren kennen. We hebben gesproken over onze eigen levens en onze gemeenschappelijke interesses. Deze band zal zich verder in familieverband ontwikkelen.

Filip & Delphine’

Het laatste avondmaal bij Le Hollandais van Adriaan van Raab van Canstein

Afb. Screenshot van de website van Le Hollandais/www.lehollandais.nl

Het restaurant Le Hollandais in Amsterdam van chef-kok en eigenaar jonkheer Adriaan van Raab van Canstein bestaat inmiddels bijna 25 jaar en moest gisteravond ook sluiten. In Het Parool vandaag een gesprek met hem, medewerkers en bezoekers https://www.parool.nl/amsterdam/het-laatste-avondmaal-van-restaurant-le-hollandais-raar-dat-we-open-mogen~b8988675/

Op de website staat onder meer over hem: Als chef de cuisine opende Adriaan van Raab van Canstein in 1996 restaurant Le Hollandais. Zijn uitgangspunt is de klassieke Franse keuken. Koken leerde Adriaan bij Bordewijk en Christophe’ – gerenommeerde restaurants in Amsterdam. Daarna bestierde hij een restaurant in het zuidwesten van Frankrijk – een streek die bekend staat om zijn boerse keuken. De invloeden van deze leerschool zijn onmiskenbaar in zijn stijl van koken. 

Link naar de website van het restaurant: http://www.lehollandais.nl/

Webinar Werkgroep Adelsgeschiedenis15 oktober – Illusie van eeuwigheid

Illusie van eeuwigheid. De portretreeks met de landcommandeurs van de Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht

WEBINAR 15 oktober 2020 , 19.30- ca. 20.45 uur

Dr. Daantje Meuwissen, universitair docent vroegmoderne kunstgeschiedenis, Vrije Universiteit Amsterdam

In het Duitse Huis aan de Springweg in Utrecht hangt een portretserie met alle landcommandeurs van de Utrechtse Balije van de Ridderlijke Duitsche Orde sinds 1231. Deze orde, opgericht ten tijde van de kruistochten, bestaat nog steeds. Uitzonderlijk is dat ook de portretreeks nog altijd wordt voortgezet. Kunsthistoricus Daantje Meuwissen heeft in het kader van haar proefschrift uitgebreid onderzoek gedaan naar deze reeks. In dit webinar vertelt ze over haar onderzoek naar de roerige geschiedenis van deze reeks, die is geschilderd tussen 1576 en 1580 toen de katholieke ridderorde voor haar voortbestaan vreesde. De portretten raakten tijdens de Beeldenstorm beschadigd, werden naar Den Haag verhuisd tijdens de Franse overheersing en steeds aangepast aan de smaak van de tijd of de nieuwe behuizing. De serie vormt zo een unieke dwarsdoorsnede van ruim vier eeuwen portretkunst. Bekende portrettisten zoals Paulus Moreelse en Gerard van Honthorst hebben er hun stempel op gedrukt, maar ook onbekende meesters en zelfs amateurs.

Mis de webinar niet en meld u aan via info@adelsgeschiedenis.nl.

Afb. Eén van de portretten in deze unieke serie van Landcommandeurs van de Ridderlijke Duitsche Orde Balije van Utrecht: Johan Derck graaf van Rechteren (1799-1886), heer van Ahnem, 63ste Landcommandeur. Portret door Johan Heinrich Neuman.

 

Ridderweken op kasteel Hernen

Afb. 1. Kasteel Hernen is in de afgelopen eeuwen bijna niet veranderd – alleen de grote toren is verdwenen, omdat deze in de 18e eeuw is ingestort. Foto: Door Onbekend – www.kasteleningelderland.nl, Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1293866

Kasteel Hernen staat in de herfstvakantie in het teken van ridders. Deze bijzondere middeleeuwse plek, met al zijn verhalen en gebeurtenissen, zorgt nog altijd voor de sfeer van harnassen, zwaarden, jonkvrouwen en ridders. Daarom is iedere openstelling dag in de herfstvakantie voor de kinderen, maar ook voor de (groot)ouders, binnen en buiten van alles te beleven! 

Van page tot ridder. 
Tijdens de rondgang met de ‘pratende’ lantaarn ontdek je hoe je vroeger een ridder werd en wat je allemaal moest doen. Probeer de vragen te beantwoorden en de opdrachten goed uit te voeren.  

In de grote ridderzaal kun je zien hoe het harnas in elkaar steekt, zelf voelen hoe zwaar een zwaard is en maak je tussen de harnassen een stoere foto! De bekendste ridder van Hernen is Floris. Daarom kun je ook kijken naar korte fragmenten uit de tv-serie, die opgenomen zijn op dit kasteel. 

Buiten op de binnenplaats kun je laten zien dat jij ook een ridder kunt zijn. Je kunt boogschieten, helpen met klusjes en meedoen met stoere uitdagingen vol kracht en lef! 

“Kasteel Hernen is een burcht met unieke overdekte weergangen. Het middeleeuwse karakter is nu nog steeds goed zichtbaar.
Door op verschillende manieren met het onderwerp ‘ridders’ bezig te gaan zal het kasteel nog meer tot leven komen voor de bezoekers.”, aldus kasteelmanager Tatiana Klinkert. “En de kinderen mogen natuurlijk ook verkleed komen!”

Reserveren verplicht via www.glk.nl/hernen

Data:  zondag 11- woensdag 14 – donderdag 15 oktober – zaterdag 17 t/m zondag 25 okt. iedere dag. (ook de maandag)

Entree:  Kinderen 4 t/m 18 jaar € 5,00 en volwassenen € 9,50 – Donateurs Geldersch Landschap & Kasteelen/Museumkaart gratis

Adres: Kasteel Hernen, Dorpsstraat 40, 6616 AH Hernen.

Info: hernen@glk.nl

Afb. 2. Kasteel Hernen verwierf grote bekendheid door de serie Floris, waarvan opnames op en rond het kasteel plaatsvonden. Foto met hartelijke dank aan Geldersch Landschap en Kasteelen.

Boekennieuws: Opkomst en ondergang van landgoed de Eversberg

Afb. De voorkant van het boek met een aquarel van de Eversberg in 1870.

Adam van Heerdt, telg uit een geslacht van oude Gelderse adel, bouwde in 1612 huis Eversberg bij Wierden en werd vanwege deze havezate verschreven in de Ridderschap van Twente. Sindsdien woonden zijn nakomelingen hier eeuwenlang en speelden zowel plaatselijk als regionaal – en zelfs even nationaal –  een grote rol. In 1815 werd de titel graaf bij recht van eerstgeboorte verleend aan Thimon Cornelis graaf van Heerdt, heer van Eversberg (1761-1844), die onder meer lid van de Tweede en Eerste Kamer der Staten-Generaal zou worden en opper-hofmaarschalk van Koning Willem I en II. Zijn kleinzoon Tijmon Hendrik graaf van Heerdt tot Eversberg (1823-1898), de derde die de titel graaf voerde, leidde een verkwistend leven en werd onder curatele gesteld. Helaas ging de Eversberg door hem voor de familie in 1867 verloren. Ook in zijn persoonlijk leven was het onrustig door ruim alcoholgebruik en na een reisje naar het buitenland met een nichtje, diende zijn echtgenote een verzoek tot echtscheiding in vanwege overspel.

De Eversberg kwam vervolgens in het bezit van een textielbaron uit het bekende Ten Cate geslacht, maar in 1934 kocht Emile baron van Heerdt tot Eversberg (1866-1953), die fortuin had gemaakt in Ned.-Indië, het voorouderlijk huis terug. Hij restaureerde het inmiddels  vervallen huis en verhuurde het, maar moest helaas meemaken dat het huis in 1943 door brand verwoest werd. Zijn nakomelingen verkochten het in 1973, zodat de eeuwenoude band van de Van Heerdts met Everberg definitief verbroken werd.

Op 11 september jl. vond de boekpresentatie plaats van ‘Opkomst en ondergang van landgoed de Eversberg’ in aanwezigheid van leden van de familie Van Heerdt tot Eversberg. Auteur Jan Lohuis deed jarenlang uitgebreid onderzoek in archieven en verzamelde werkelijk alles wat hij kon vinden over de Eversberg. Het resulteerde in een boek van 463 pagina’s, waarin vele akten letterlijk zijn overgenomen, zodat het boek een rijke bron van informatie is. Groot manco hierbij, helaas, is het ontbreken van een personen- en zakenregister. In het boek is ook een genealogie Van Heerdt tot Eversberg opgenomen, die helaas incompleet is, terwijl het Nederland’s Adelsboek dit probleemloos had kunnen aanvullen. In het boek staan vele afbeeldingen, die wel iets groter hadden mogen zijn, waarvan ik de meest sympathieke die van Maria Arnoldina Petronella barones van Heerdt tot Eversberg (1830-1908) vind. Zij werd ‘de stomme freule’ genoemd, vanwege haar handicap, wat haar niet hinderde om een rol te spelen in het proberen te behouden van de Eversberg voor de familie.

Het boek kost 49,90 en is online te bestellen https://www.boekenhuisrijssen.nl/nl/product/9789076272382/opkomst-en-ondergang-v-landg-eversberg.html