Deel 96 van het ‘Blauwe boekje’ verschenen

Afb. 1. Dr. Constant Charles Delprat (1854-1934). Zijn schoondochter, mr. Martine Labouchere, hertrouwde prof. jonkheer mr.dr. Maurits van Loon en is oud-grootmeesteres van Z.M. de Koning. Foto met hartelijke dank aan Uitgeverij Verloren/Stichting Het Blauwe boekje.

Op 1 april jl. is het 96ste deel van Nederland’s Patriciaat gepresenteerd. De reeks van Nederland’s Patriciaat, beter bekend als het ‘Blauwe boekje’, verschijnt al sinds 1910, meestal jaarlijks. Hierin worden genealogieën opgenomen van families die de afgelopen 150 jaar (of langer) een vooraanstaande rol hebben gespeeld in de Nederlandse samenleving, en waarvan de leden nog steeds op de voorgrond treden in de werelden van wetenschap en cultuur, rechtspraak, openbaar bestuur of het bedrijfsleven.

De families in dit deel zijn, in alfabetische volgorde: Appeldoorn, Van Beuningen, Cluysenaer, Delprat, Van Goudoever (oudste tak), Planten, Rauwenhoff, Rost Onnes, Stinstra, Strens, Tielens, Tjeenk (Leuveling Tjeenk, de Bie Leuveling Tjeenk) en Wilkens (uit Veendam).

Ook in dit deel zijn weer vele huwelijken met Nederlandse adel terug te vinden. Zo zijn er bij de familie Van Beuningen huwelijken met een jonkheer Graswinckel, een baron Van Dedem, een baron Kraijenhoff, een jonkvrouwe Quarles van Ufford, een jonkvrouwe Van Eysinga, een jonkheer Van der Wyck en een jonkvrouwe Van Suchtelen. Bij de familie Delprat zijn er huwelijken met een jonkvrouwe Van Panhuys, een jonkvrouwe Van Benthem van den Bergh, een jonkheer Repelaer van Driel en een jonkheer Van Buttingha Wichers. Bij de familie (Rost) Onnes zijn er twee adellijke allianties: een barones Snouckaert van Schauburg en een jonkheer Boreel. Ook de familie Rauwenhoff heeft er twee: een baron Van der Feltz en een baron Sandberg. Bij de volgende families komt een enkel huwelijk met Nederlandse adel voor: Planten (een jonkvrouwe de Serière), Tielens (een jonkvrouwe Stoop) en Wilkens (een jonkheer Quarles van Ufford).

Afb. Antoinetta Adriana Susanna Planten (1784-1832). Zij huwde Johannes Anthon Fredrik Bruijns en hun nakomelingen staan met de familienaam Mörzer Bruijns ook in het Blauwe boekje. Foto met hartelijke dank aan Uitgeverij Verloren/Stichting Het Blauwe boekje.

Extra bijzonder in deze uitgave zijn de zeer fraaie kleurenafbeeldingen van familiewapens en portretten. Daarnaast valt het op, dat alle naamsdragers vermeld worden – ook in de vrouwelijke lijn. Nieuw dit keer is, dat voor ongeregistreerde relaties de jaartallen vermeld worden dat iemand een relatie kreeg of beëindigde. Een erg mooi initiatief is dat dit keer ook twee uitgestorven families (Appeldoorn en Stinstra) zijn opgenomen, zodat hun plaats in de Nederlandse geschiedenis nu voor toekomstig onderzoek is vastgelegd

In de inleiding beschrijft dr. Conrad Gietman de geschiedenis, het unieke karakter van de serie (in internationale context) en het belang van de Nederland’s Patriciaat, niet alleen voor de families maar ook als bron voor wetenschappelijk onderzoek. Elke genealogie bevat een korte inleiding waarin de familie met een aantal karakteristieken wordt gekenschetst. Als bijlage bij het voorwoord zijn van alle dertien families die karakteristieken in tabelvorm samengevat.

Nederland’s Patriciaat 96 is het tweede deel dat tot stand is gekomen door een samen-werkingsverband van Historisch Bureau de Clercq te Lisserbroek en Uitgeverij Verloren te Hilversum, onder auspiciën van het bestuur van Stichting Het Blauwe Boekje. Vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog tot in 2015 werd Nederland’s Patriciaat uitgegeven door het Centraal Bureau voor Genealogie te Den Haag. Voordien werd de uitgave verzorgd door verschillende uitgevers.

Nederland’s Patriciaat 96e jaargang 2018/2019. XXX+605 blz., gebonden, geïllustreerd (deels kleur), ISBN 978-90-8704-786-3, €60.
Uitgeverij Verloren, Torenlaan 25, 1211 JA Hilversum
tel. 035-6859856, info@verloren.nl

https://verloren.nl/boeken/2086/245/28576/genealogie/nederland-s-patriciaat-96e-jaargang-2018-2019

Afb. 3. Het Blauwe boekje: een uniek naslagwerk over vooraanstaande families in Nederland.

 

Overleden: J. baron van Knobelsdorff (1917-2020)

Afb. Johannes baron van Knobelsdorff (1917-2020). Screenshot met dank aan NPO/Een bewogen jeugd: 100-jarigen over het Interbellum.

Johannes (‘Jan’) baron van Knobelsdorff, geboren ’s-Gravenhage 19 september 1917, zoon van Frederik Wilhelm Adriaan Karel baron van Knobelsdorff en Jantje Bredewout, burgemeester van Goedereede en Stellendam (1947-1961), burgemeester van Sassenheim (1961-1974), dijkgraaf van het Hoogheemraadschap van Rijnland (1974-1982), rechtsridder Johanniter Orde, lid van de Ridderschap van Overijssel, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, drager van de Gouden Lis van de provincie Zuid-Holland, overleden Lemele 2 april 2020, weduwnaar van Johanna Catharina Willemina barones van Knobelsdorff née Pontier en echtgenoot van Marie Thérèse barones van Knobelsdorff née Schrijnemaekers.

Via deze link is een interview met hem online terug te zien in de serie ‘Een bewogen jeugd: 100-jarigen over het Interbellum’ https://www.npostart.nl/een-bewogen-jeugd-100-jarigen-over-het-interbellum/13-08-2019/VPWON_1308116

Geboren: Lokin

Afb. Het familiewapen Van Rappard.

Charlotte Carlette Asta Lokin, geboren Amsterdam 14 maart 2020, dochter van Emmanuel Charles Herman Jan Lokin en Dominique Carlette Lokin née jonkvrouwe van Rappard.

Veilingnieuws: het kinderportretje van Koning Willem I

Afb. Een kleine prins, die later koning zou worden: Koning Willem I. Foto met hartelijke dank aan het Venduehuis der Notarissen in Den Haag/www.venduehuis.com.

Op 6 april eindigt bij het Venduehuis in Den Haag de Vendue Next Door veiling met o.a. dit kinderportretje van Koning Willem I. Lees het verhaal hierbij hieronder of kijk in de online catalogus van het Venduhuis voor wat er verder geveild wordt op https://catalogus.venduehuis.com/auction?auction=278.

Koning Willem I werd geboren als Willem Frederik Prins van Oranje-Nassau op Huis ten Bosch op 24 augustus 1772. Zijn vader was Stadhouder Willem V en zijn moeder was Prinses Wilhelmina van Pruisen. Hij groeide op in de luxe van het stadhouderlijke hof in tijden waarin niets leek te wijzen op de grote veranderingen die komende waren. Uit deze jaren dateert dit kinderportretje van hem.

We zien hem afgebeeld in de houding van een heerser met één hand in zijn zij en de ander wijzend opzij. Op zijn hoofd heeft hij een hoed met een veer en om zijn middel een sjerp. Het origineel van dit portret bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum in Amsterdam en werd aan dit museum geschonken door Edward baron van Lynden, heer van Cannenburch (1812-1890). Deze kocht in 1882 kasteel Cannenburch op een veiling aan en volgens familieoverlevering was dit, omdat hij dit kasteel uit handen van de katholieken wilde houden. In 1888 schonk hij dit portret, samen met het pendant van het jongere broertje van Willem, aan het museum, waar beide zich nog steeds in de collectie bevinden.

Het portret is een 20e-eeuwse kopie, meet 62×47 cm en is ongesigneerd. Het wordt, samen met twee andere schilderijen, in lot 110 aangeboden en biedingen beginnen vanaf 35 euro.

Kijk in de online catalogus van het Venduhuis voor wat er verder geveild wordt in de online catalogus op https://catalogus.venduehuis.com/auction?auction=278. Als u een bezoek wilt brengen aan het Venduehuis om de kavels te bekijken, dan dient u i.v.m. het Coronavirus een online afspraak te maken, zodat het Venduehuis alle regels rondom het Coronavirus in acht kan nemen. Een online afspraak maken kan via https://www.venduehuis.com/nl/plan-uw-afspraak

De Huzaren van Boreel: jonkheer Willem François Boreel (1775-1851)

Afb. Jonkheer Willem François Boreel (1775-1851) in het uniform van huzaar. Het schildje op de riem draagt het opschrift 6 en betekent Regiment Huzaren no. 6. Jonkheer Boreel draagt op het portret de Militaire Willems-Orde. Stichting Cultuurhistorisch Fonds Boreel.

Het onderstaande verhaal stond in het digitale magazine van AiN, jaargang 2, nr. 1 – maart 2018. Dit magazine wordt per mail aan de donateurs van de stichting Adel in Nederland toegestuurd. Voor iedereen die nu thuis zit i.v.m. het coronavirus gaan wij in de komende tijd een aantal artikelen uit ons magazine gratis op onze website zetten. Dit is het derde artikel.

In het bezit van de Stichting Cultuurhistorisch Fonds Boreel bevindt zich onder meer het portret van jonkheer Willem François Boreel. Hij ontving op 25 november 1813 van de latere Koning Willem I de opdracht om een regiment te vormen, dat als het Regiment Huzaren van Boreel roem verwierf en dat nog steeds bestaat.

Willem François Boreel stamde uit een Amsterdams regentengeslacht en groeide deels in Amsterdam op en deels in Velsen op de buitenplaats Beeckestijn, dat hij later van zijn ouders zou erven. Hij trad in 1787 twaalf jaar oud als kadet in dienst bij het Regiment Hollandse Garde te voet. Vier jaar later ging hij als luitenant deel uitmaken van het Regiment Dragonders en in 1795 nam hij na de komst van de Fransen ontslag en toen had hij inmiddels de rang van luitenant-kolonel bereikt.

Nadat hij in 1813 de opdracht voor de oprichting van een regiment had ontvangen, werd hij benoemd tot luitenant-kolonel van dit regiment in oprichting en begon met werving in Leiden en Haarlem van in totaal 641 Huzaren en 677 paarden. De naam was aanvankelijk Huzaren van Boreel, maar veranderde een aantal keren en werd uiteindelijk in 1947 officieel Regiment Huzaren van Boreel.

Willem François Boreel nam met zijn regiment deel aan de gevechten bij Quatre-Bras en in de zware strijd die volgde, sneuvelden er velen. Ook de commandant van de brigade waar zijn regiment deel van uitmaakte sneuvelde en hij nam hier vervolgens het bevel van over in de strijd die volgde in de Slag bij Waterloo. Van zijn regiment sneuvelden 3 officieren en 145 man en raakten 6 officieren 64 man gewond. Voor zijn moed, beleid en trouw werd hij in 1815 benoemd tot Ridder in de Militaire Willems-Orde 3e klasse. In 1821 werd hij in de Nederlandse adel verheven met het predikaat jonkheer. In latere jaren werd hij generaal-majoor en inspecteur van de Lichte Cavalerie en in 1835 volgde zijn benoeming tot opperbevelhebber der Cavalerie. Hoogtepunt was in 1848 de verlening van het Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Naast zijn militaire carrière vervulde hij ook functies aan het Hof en werd hier eerst opperstalmeester van Koning Willem II en daarna Grootmeester van het Huis des Konings in dienst van H.M. de Koningin. Tijdens een verblijf in het gevolg van Koningin Sophie aan het Hof van de Koning van Württemberg werd hij nog op 20 mei 1851 benoemd tot Ridder der Frederiks Orde, maar een dag later overleed hij onverwachts: ‘Te Stuttgart is den 22sten uit Friedrichshafen het berigt ontvangen van het onverwachte spoedige afsterven van den Nederlandschen luit.-generaal, grootmeester van het huis der Koningin, Jhr. W.F. Boreel, die met H.M. de Koningin der Nederlanden naar Zwitserland op reis was.’ De Koningin was door het gebeuren zo geraakt, dat zij daardoor van haar reisplan afzag.

Op 1 juni arriveerde zijn zoon in Stuttgart ‘… om het stoffelijk overschot zijns vaders naar Holland over te brengen’ en na terugkeer in Nederland werd hij bijgezet in het familiegraf in Velsen. Zijn nakomelingschap is in 2001 in de mannelijke lijn uitgestorven, maar zijn naam leeft voort in het Regiment Huzaren van Boreel.

Bronnen & Literatuur
Nederland’s Adelsboek, jaargang 80 (1989), ’s Gravenhage, 219-270.
Groninger Courant, 23 mei 1851, 2.
Algemeen Handelsblad, 27 mei 1851, 2.
De Noord-Brabanter: staat- en letterkundig blad, 3 juni 1851, 3.
www.huzarenvanboreel.nl.

Wilt u ook 4 keer per jaar het digitale magazine van AiN ontvangen met verhalen zoals deze? Word dan nu donateur! De Stichting Adel in Nederland heeft als doel het digitaal aanbieden van informatie over adel in Nederland in de ruimste zin. Voor € 17,50 per jaar kunt u donateur worden, ontvangt u 4 keer per jaar het digitale magazine en steunt u ons in onze werkzaamheden. Bovendien krijgt u voorrang bij door AiN georganiseerde excursies. AiN heeft de culturele ANBI-status en daardoor kunt u als donateur bij de opgave voor de inkomstenbelasting giftenaftrek krijgen.

Meer weten en opgeven als donateur? Stuur dan een mail naar info@adelinnederland.nl.

Afb. 2. Huis Beeckestijn in Velsen, familiebezit van de Boreels van 1742 tot in 1953.

De kasteelbegraafplaats van de heren van Rosendael

Afb. 1. De grafkelder van kasteel Rosendael. Hier werd in 1902 de laatste barones Torck bijgezet, waarmee dit oude Gelderse geslacht uitgestorven was.

Vlak achter kasteel Rosendael, wonderschoon in de bossen gelegen, ligt de grafkelder van de heren van Rosendael. De grafkelder werd gebouwd in opdracht van mr. Assueer Lubbert Adolf baron Torck (1806-1842), telg uit een oud Gelders geslacht, en echtgenote jonkvrouwe Louise Catharina Wilhelmina Huyssen van Kattendijke (1812-1843). Aanleiding voor de bouw was de dood van twee van hun kinderen op zeer jonge leeftijd.

Binnen enkele jaren zou, op één na, het hele gezin komen te overlijden en meerdere keren opende zich de grafkelder voor bijzettingen. De oudste dochter bereikte de leeftijd van zesenzestig jaar en huwde een baron Van Pallandt. Hierdoor werd kasteel Rosendael een Van Pallandt bezit en zou dit blijven tot in 1977, toen het kasteel verkocht werd.

De particuliere begraafplaats voor de kasteelbewoners ontwikkelde zich al snel tot een plek waar ook anderen zich konden laten begraven: personeel, dorpsbewoners en adellijke verwanten. Rijk en arm werden hier in de dood verenigd – ook al was het funeraire vertoon voor de één wat uitbundiger dan voor de ander.

Op https://www.dodenakkers.nl/artikelen-overzicht/begraafplaatsen/gelderland/rozendaal-begraafplaats-van-de-kasteelheren-van-rosendael-1.html is een uitgebreid verhaal te lezen over deze grafkelder van kasteel Rosendael.

Afb. 2. Op de voorgrond de graven van minvermogenden. Op de achtergrond, in het midden, de imposante neogotische grafkelder van de jonkheren Huyssen van Kattendijke, waarin zeven leden van dit geslacht zijn bijgezet.

Overleden: H.K.H. Prinses Maria Teresa de Bourbon de Parme

Afb. Prinses Maria Teresa in 2013 bij het huwelijk van haar neef Jaime prins de Bourbon de Parme met Viktória Cservenyák in Apeldoorn. Hier verlaat zij de kerk met haar nichtje Margarita prinses de Bourbon de Parme en de echtgenoot van Margarita, mr. Tjalling ten Cate.

Carlos prins de Bourbon de Parme, die in 1996 met zijn broer en twee zusjes werd ingelijfd in de Nederlandse adel, maakte bekend dat zijn tante Prinses Marie Teresa Cécile Zita Charlotte de Bourbon de Parme op 86-jarige leeftijd is overleden aan het coronavirus.

De hieronder genoemde ‘Prinses Madeleine Yvonne de Bourbon-Busset’ stamde uit een grafelijke zijtak van de familie De Bourbon, waarvan alleen het hoofd de titel graaf heeft en de overige leden ongetiteld zijn.

“Op 26 maart 2020 is ons ontvallen onze dierbare tante Prinses Maria Teresa de Bourbon de Parme. Zij was het derde kind van onze grootouders Prins Xavier de Bourbon de Parme en Prinses Madeleine Yvonne de Bourbon-Busset. Haar overlijden is een groot verlies en doet ons intens verdriet.

Maria Teresa was lange tijd nauw betrokken bij de strijd voor democratisering, sociale rechtvaardigheid en vrijheid in Spanje. In die levensmissie ondersteunde ze zowel haar eigen vader als haar broer en onze vader Prins Carlos Hugo.
Zij bewees ook de wetenschap grote verdiensten als sociologe en antropologe, door meerdere boeken te schrijven over de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in onder meer Frankrijk, Spanje, Latijns-Amerika en Italië.

Wij bewonderen onze tante zeer om haar eruditie en toewijding, om zich altijd in te zetten voor mensen, vrede en voorspoed in de wereld. Bovenal zullen we haar betrokkenheid, steun en liefde ongelooflijk missen. We koesteren de mooie herinneringen die we met haar en onze kinderen mochten hebben.

Maria Teresa is gestorven in vrede. Wij wensen onze dierbare tante deze rust voor eeuwig toe.”

Link naar een terugblik op de prinses op Royalblog https://gpdhome.typepad.com/nieuwsberichten/2020/03/prinses-maria-teresa-verhaalde-met-humor.html

Link naar een In Memoriam in het Engels, waarin onder meer genoemd wordt dat er in de jaren 1958-59 het gerucht ging dat zij zich zou verloven met de Belgische Koning Boudewijn  https://eurohistoryjournal.blogspot.com/2020/03/in-memory-of-red-princess-passing-of.html