De jas van opperjagermeester baron Van Pallandt

Afb. Links de jas in de collectie van Paleis Het Loo op een foto met dank aan Niels Coppes en rechts baron Van Pallandt in vol ornaat op een foto in de collectie van Slot Zuylen.
Afb. Links de jas in de collectie van Paleis Het Loo op een foto met dank aan Niels Coppes en rechts baron Van Pallandt in vol ornaat (foto part. coll.).

De conservator kostuum en textiel bij Paleis Het Loo, Trudie Rosa de Carvalho, deed uitgebreid onderzoek naar de jas van een opperjagermeester in het textieldepot van Het Loo. Bij deze speurtocht kwam zij als conservator in de rol van een detective en analyseerde zij dit kledingstuk tot in het detail, wat verrassende informatie opleverde. Lees meer hierover op www.modemuze.nl/blog/wat-kleren-ons-vertellen-de-jas-van-de-opperjagermeester.

De jas behoorde ooit aan Jan Werner baron van Pallandt, heer van Oud-Beyerland (1835-1907). Hij werd in 1868 benoemd tot jagermeester voor Gelderland en was in de jaren 1870-1886 lid van de Provinciale Staten van Gelderland. In 1879 huwde hij Louise Constance Jeanne barones van Brakell (1831-1884), die douairière was van Henri baron de Smeth.

Nog geen vijf jaar duurde het huwelijk, toen zijn echtgenote kwam te overlijden op het Huis Duno in Doorwerth, waar haar familie onder meer het kasteel Doorwerth bezat. Haar verbondenheid met Doorwerth en zijn bevolking bleek na haar overlijden: ‘De Heer J. W. Baron van Pallandt van Oud-Beierland, te Doornweerd, heeft ingevolge den wensch van wijlen zijne echtgenoote L. C. J. baronesse van Brakell van Doornweerd, aan de Herv. Diaconie aldaar f 1000 geschonken’; tegenwoordig vergelijkbaar met bijna 12.000 euro.

Baron Van Pallandt hertrouwde niet en werd in 1891 tot opperjagermeester van Koningin Wilhelmina benoemd, waarvoor hij zich een indrukwekkend kostuum aanschafte. Hiervan bleef alleen de jas bewaard, die getuigt van het rijke ceremoniële hofleven van weleer. Vanwege zijn eervolle verdiensten ontving hij meerdere onderscheidingen – op zijn foto zien we hem met twee borststerren, halskruizen en een grootlint – waaronder het Grootkruis in de Orde van de Eikenkroon. Dit was een Luxemburgse Orde, die Koning Willem III als Groothertog van Luxemburg kon verlenen.

In 1907 kwam hij te overlijden: ‘Heden ontsliep te Arnhem, in den ouderdom van 71 jaren, onze geliefde Oom en Behuwdoom’ en in zijn annonce werd met trots vermeld dat hij ‘Opperjagermeester van H.M. de Koningin’ was geweest – een functie waarin hij jarenlang met zijn kostuum geschitterd had en waarmee hij prominent aanwezig was als lid van de hofhouding bij de Inhuldiging in 1898. Na zijn overlijden werd er geen opperjagermeester meer benoemd en zo ging hij als laatste met deze rang aan het Hof de geschiedenis in.

Lezing over Godard graaf van Aldenburg Bentinck op kasteel Amerongen: zondag 5 november

In het kader van het thema ‘Mannen met een missie’ worden er op kasteel Amerongen lezingen gegeven over vier bijzondere kasteelheren. Op zondag 5 november vertelt Leo van Putten over het leven van Godard John George Charles graaf van Aldenburg Bentinck (1857-1940), die in 1879 heer van Amerongen werd en het kasteel een nieuwe glorietijd gaf.

Afb. De Bovengalerij op kasteel Amerongen met rechts naast de lantaarn het portret van Godard graaf van Aldenburg Bentinck in het kostuum van de Ridderlijke Duitsche Orde.
Afb. De Bovengalerij op kasteel Amerongen met rechts naast de lantaarn het portret van Godard graaf van Aldenburg Bentinck in het kostuum van de Ridderlijke Duitsche Orde.

Zijn leven verliep traditioneel en als heer van Amerongen genoot hij een bijna feodaal aanzien. Maar de tijden veranderden en in 1918 maakte hij het einde van de Duitse monarchie van dichtbij mee, toen hij de Duitse Keizer Wilhelm II gastvrij onderdak bood. Ook de economische crisis en maatschappelijke ontwikkelingen gingen niet aan hem voorbij en tijdens zijn leven veranderde zijn wereld compleet.

De lezing wordt gegeven op de Bovengalerij, waar ook portretten van graaf Godard en zijn echtgenote hangen, en begint om 11.00 uur.

Meer weten en tickets reserveren? Kijk dan op www.kasteelamerongen.nl/wat-te-doen/evenementen/l3-mannen-met-een-missie.

Nieuwe website Vreedenhorst

Afb. De startpagina van de nieuwe website van Vreedenhorst met zicht op deze historische buitenplaats.
Afb. De startpagina van de nieuwe website van Vreedenhorst met zicht op deze historische buitenplaats.

In 1957 kochten de ouders van jonkheer Kees Beelaerts van Blokland de historische buitenplaats Vreedenhorst en tegenwoordig heeft hij hier zijn adviesbureau voor groen erfgoed. Onlangs ging de nieuwe website online, waarop veel informatie over de geschiedenis en de huidige activiteiten te vinden is.

Kijk voor meer informatie op www.vreedenhorst.nl.

Hervormingsdag: Luther & Nederlandse adel

Afb. Maarten Luther en Katharina von Bora op hun portretten door Cranach. Bron: http://www.credomag.com/2017/10/02/the-reformation-of-the-family/.
Afb. Maarten Luther en Katharina von Bora op hun portretten door Cranach. Bron: http://www.credomag.com/2017/10/02/the-reformation-of-the-family/.

Vandaag is het 500 jaar geleden dat Maarten Luther (1483-1546) zijn beroemde 95 stellingen op de kerkdeur van de Slotkapel in Wittenberg gespijkerd zou hebben, waarmee de Reformatie begon. Minder bekend is, dat hij gehuwd was met de adellijke Katharina von Bora (1499-1522). Zij was al jong voorbestemd voor het kloosterleven, maar verliet het klooster heimelijk na 18 jaar en vluchtte naar Wittenberg, waar zij Luther ontmoette en hem huwde.

Samen kregen zij 6 kinderen en zij kan gezien worden als de stille kracht achter deze beroemde man. Na de dood van Luther moest zij moeilijke tijden doorstaan door oorlogen en de pest en kwam uiteindelijk op een ongelukkige wijze om het leven: op de weg waar zij 29 jaar eerder kwam aangereden naar Wittenberg, steigerden de paarden en bij haar poging deze vast te houden, viel zij in het ijskoude water en stierf aan de gevolgen hiervan.

In de vrouwelijke lijn leven er nog tal van nazaten van Katharina von Bora en zo is de tak Bevervoorde van de Nederlandse baronnen Bentinck in de vrouwelijke lijn nakomeling van Maarten Luther en Katharina von Bora.

Meer lezen over Katharina von Bora? Zie: www.luthersekerkleiden.nl/maarten-luther/belangrijke-personen/mevrouw-luther-katharina-von-bora/.

Adel op tv: Leila van Lidth de Jeude née gravin de Marchant et d’Ansembourg

Afb. Leila van Lidth de Jeude voor kasteel Amstenrade. Screenshot met dank aan het programma Binnenstebuiten.
Afb. Leila van Lidth de Jeude voor kasteel Amstenrade. Screenshot met dank aan het programma Binnenstebuiten.

In het programma BinnensteBuiten werd in de aflevering van 23 oktober jl. een bezoek gebracht aan het park van kasteel Amstenrade. Dit kasteel is sinds 1779 familiebezit en de bewoonster Leila van Lidth de Jeude née gravin de Marchant et d’Ansembourg vertelt in deze aflevering over het park met zijn verrassende plekken en vele bijzondere bomen.

Link naar de uitzending online: https://binnenstebuiten.kro-ncrv.nl/fragmenten/kasteelpark-amstenrade.

Jonkvrouwe Kajsa Ollongren: eerste adellijke minister sinds 1981

Afb. 1. De beëdiging van jonkvrouwe Kajsa Ollongren in de Balzaal van Paleis Noordeinde. Screenshot met dank aan de NOS.
Afb. 1. Het moment van de beëdiging van jonkvrouwe Kajsa Ollongren in de Balzaal van Paleis Noordeinde. Screenshot met dank aan de NOS.

Vandaag is met het kabinet-Rutte III een nieuwe ministerploeg aangetreden en voor het eerst sinds 1981 heeft Nederland met Kajsa Ollongren (D66) als minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en als Viceminister-president weer een adellijke minister, nadat jonkheer mr. Pieter Beelaerts van Blokland in de jaren 1977-1981 de laatste was als minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

Kajsa Ollongren studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en studeerde vervolgens aan de Ecole Nationale d’Administration in Parijs. Deze laatse opleiding staat bekend als een zeer prestigieuze opleiding voor hoge ambtenaren. Ook volgde zij een Leergang Internationale Betrekkingen op Clingendael.

Afb. 2. Het familiewapen Ollongren. Foto met hartelijke dank aan de Hoge Raad van Adel.
Afb. 2. Het familiewapen Ollongren. Foto met hartelijke dank aan de Hoge Raad van Adel.

In de jaren 2001–2007 was zij directeur Europese Integratie op het ministerie van Economische Zaken en tussen 2007 en 2011 plaatsvervangend secretaris-generaal van het ministerie van Algemene Zaken. In 2011 werd zij hiervan secretaris-generaal en bleef dit tot in 2014. In deze functie was zij betrokken bij het Koninklijk Huis en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Als hoogste ambtenaar van Nederland en belangrijkste ambtelijk adviseur van de Minister-President stond Kajsa Ollongren in 2011 en 2012 in de Volkskrant genoteerd in de lijst van 200 meest invloedrijke Nederlanders als meest invloedrijke vrouw van Nederland. In 2014 stond zij op de 60e plaats en in 2015 op de 22e plaats, nadat zij wethouder cultuur & economische zaken voor D66 en locoburgemeester van Amsterdam was geworden en in het afgelopen jaar stond zij op de 35e plaats.

De familie Ollongren is van oude Finse adel, die teruggaat tot in de 15e eeuw. Haar grootvader kwam als vluchteling na de Russische Revolutie naar Ned.-Indië en verkreeg in 1933 de Nederlandse nationaliteit. Haar vader was hoogleraar informatica en astronomie en werd in 2002 ingelijfd in de Nederlandse adel met het predikaat jonkheer/jonkvrouw. Kajsa Ollongren is gehuwd en heeft samen met haar echtgenote twee kinderen.

In het oktobernummer van het digitale magazine van AiN, dat binnenkort aan onze donateurs toegestuurd wordt, komt een uitgebreid artikel te staan over Kajsa Ollongren en haar familiegeschiedenis, waarover AiN haar vader prof. jonkheer dr. Alexander Ollongren sprak.

Aanvulling 26 oktober 2017 18.15 uur:
Op de site van de NOS wordt bericht dat Kajsa Ollongren zich niet zal bemoeien met de Wet op de Adeldom, omdat zij zelf van adel is. Correctie van AiN hierop: de wet op de Adeldom is in 1994 al vastgesteld en geen onderwerp op de politieke agenda. Wat bedoeld wordt, is dat zij zich niet met zaken zal bezighouden die betrekking hebben op het onderwerp adeldom.

Link naar het voornoemde bericht op de site van de NOS: https://nos.nl/artikel/2199737-etentje-en-kennismaking-ministers-kabinet-rutte-iii.html

Hollands Glorie: binnenkijken op Klein Leeuwenhorst

Afb. Adeline Evelein-de Vos van Steenwijk in Hollaands Glorie. Foto met dank aan het magazine Hollands Glorie.
Afb. Adeline Evelein-de Vos van Steenwijk in Hollands Glorie. Foto met dank aan het magazine Hollands Glorie.

In het magazine Hollands Glorie, een blad dat volgens de ondertitel ‘het mooiste van Nederland’ wil laten zien, staat een uitgebreide reportage over het Stalhuis op Klein Leeuwenhorst. Het landgoed is sinds 1871 familiebezit en in het bijgebouw is het woonhuis van Adeline Evelein née barones de Vos van Steenwijk, waarvan het smaakvolle interieur uitgebreid voor het magazine gefotografeerd is. In het Stalhuis is ook een winkel, die op afspraak geopend is (lees meer hierover op http://hetstalhuis.nl.)

Verder staat er een reportage in over de buitenplaatsen aan het riviertje De Angstel, met onder meer het kasteel Loenersloot, en ook wordt er met fraaie foto’s aandacht besteed aan het Huis Appeltern, waar de bekende 18e-eeuwse patriot & baron Joan Derk van der Capellen eens woonde.

Hollands Glorie ligt nu in de winkel en kost 5,95 euro.

Link naar de website van Hollands Glorie: https://hollandsgloriemagazine.nl.

Like & Win-actie 2 gratis kaarten lezing op Slot Zuylen

Afb. 1. De schrijfster Belle van Zuylen, die voluit Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken heet en opgroeide op Slot Zuylen. Portret door Guillaume de Spinny met hartelijke dank aan Slot Zuylen.
Afb. 1. De schrijfster Belle van Zuylen, die voluit Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken heet en opgroeide op Slot Zuylen. Portret door Guillaume de Spinny met hartelijke dank aan Slot Zuylen.

Op zondag 29 oktober organiseert Slot Zuylen de jaarlijkse Belle-dag om de schrijfster Belle van Zuylen te eren, die vele jaren op dit kasteel woonde. Er is deze dag gelegenheid om deel te nemen aan een speciale Belle rondleiding, om een concert bij te wonen of heerlijk te lunchen in het Koetshuis. Ook is er tussen 11.00 en 12.00 uur een lezing door de schrijfster Cato van Aa.

Cato van Aa schreef de historische roman ‘Fameuze dames’ over 18e-eeuwse vrouwen, die op het gebied van emancipatie hun tijd ver vooruit waren. In haar lezing ‘Fameuze dames, de positie van vrouwen in historisch perspectief’ zal er een duidelijke link zijn naar Belle van Zuylen.

Door dit bericht te ‘liken’ op de facebookpagina van AiN of door een mail te sturen naar info@adelinnederland.nl, maakt u kans op 2 gratis kaarten voor deze bijzondere lezing op de historische locatie van Slot Zuylen.

Deelname is mogelijk tot vrijdag 27 oktober 12.00 uur en over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.

Benieuwd naar het hele programma op de Belle-dag op Slot Zuylen op zondag 29 oktober? Kijk dan op www.slotzuylen.nl/agenda/2017/belle-dag-2017 voor meer informatie.

Afb. 2. Slot Zuylen in herfsttooi. Foto met hartelijke dank aan Maarten Vervoorn via de facebookpagina van Slot Zuylen.
Afb. 2. Slot Zuylen in herfsttooi. Foto met hartelijke dank aan Maarten Vervoorn via de facebookpagina van Slot Zuylen.

Weekendtip: kijkdagen Venduehuis Den Haag in het stadspaleis van graaf Van Rechteren

Afb. 1. Lange Voorhout 14, sinds 1896 onderkomen van Pulchri Studio en in de jaren 1847-1880 woonhuis van graaf Van Rechteren en zijn gezin. Foto met dank aan www.pulchri.nl.
Afb. 1. Lange Voorhout 14, sinds 1896 onderkomen van Pulchri Studio en in de jaren 1847-1880 woonhuis van graaf Van Rechteren en zijn gezin. Foto met dank aan www.pulchri.nl.

Op 26 oktober veilt het Venduehuis in Den Haag ‘A Tasteful Journey, The Ron Klein Breteler Collection’, een zeer belangrijke verzameling met moderne kunst. Als locatie voor de kijkdagen op 21 t/m 25 oktober is dit keer voor een bijzondere locatie gekozen: Pulchri Studio aan het Lange Voorhout 14. In de jaren 1917-1993 organiseerde het Venduehuis hier ook ieder jaar een veiling en deze oude traditie op deze sfeervolle, historische locatie met zijn fraaie salons, oude schouwen en 18e-eeuwse balzaal met rijk geornamenteerd plafond is nu in ere hersteld.

Lange Voorhout 14 kent een lange geschiedenis en het monumentale pand valt op door een terugliggend, hoog middengedeelte bekroond door een fries met gesneden consoles en met twee lagere, vooruitspringende zijvleugels, die het geheel voorname grandeur geven.

Afb. 2. Johan Derck graaf van Rechteren, heer van Ahnem (1799-1886), als Landcommandeur op zijn portret in het bezit van de Ridderlijke Duitsche Orde in Utrecht.
Afb. 2. Johan Derck graaf van Rechteren, heer van Ahnem (1799-1886), als Landcommandeur op zijn portret in de collectie van de Ridderlijke Duitsche Orde in Utrecht.

Het huis werd in de jaren 1847-1880 bewoond door Johan Derck graaf van Rechteren, heer van Ahnem (1799-1886), die voordien al een lange carrière achter de rug had en onder meer gouverneur van Drenthe en Overijssel was geweest. In 1847 werd hij tot lid van de Raad van State benoemd, waardoor hij zich in ’s-Gravenhage vestigde. Zijn eerste echtgenote, Civile Susanne Jeanne Adolphine barones van Hardenbroek (1804-1840), was enkele jaren daarvoor overleden en in het jaar van zijn vestiging in de Hofstad hertrouwde hij Elise Martha gravin van Limburg Stirum (1803-1890). Zij was tussen 1848-1871 grootmeesteres van Prinses Louise, terwijl hij opperstalmeester van Koning Willem II werd en het echtpaar verkeerde veel in hofkringen.

Het huis was in deze jaren een terugkerend middelpunt van de Haagse beau monde en de huwelijken van de dochters met leden van Nederlandse adellijke families als Van Wassenaer en De Constant Rebecque de Villars, maar ook met de Duitse diplomaat en Freiherr Von Hodenberg, waren hoogtepunten in de Haagse society.

Het familieleven kende ook dieptepunten: de jongste dochter stierf in het kraambed en de enige zoon duelleerde als secretaris van legatie in Wenen met een andere diplomaat om een vrouw en liet daarbij het leven.

Ook benieuwd naar Lange Voorhout 14 en The Ron Klein Breteler Collection? Kom dan naar één van de kijkdagen op zaterdag 21 t/m woensdag 25 oktober. Zaterdag 21 oktober is er tussen 20.00 en 24.00 uur een speciale Museumnacht openstelling.

Link naar de site van het Venduehuis met meer informatie over deze veiling met de online catalogus: www.venduehuis.com

Afb. 3. De balzaal in Lange Voorhout 14 met rijk stucwerk.
Afb. 3. De balzaal in Lange Voorhout 14 met rijk stucwerk.

.

Benoeming dr. Conrad Gietman

Afb. 1. Dr. Conrad Gietman.
Afb. 1. Dr. Conrad Gietman.

Onlangs werd bekend dat dr. Hanneke Ronnes benoemd is tot bijzonder hoogleraar Historische Buitenplaatsen en in deze functie is zij prof.dr. Yme Kuiper opgevolgd, die dit erfgoed in de afgelopen jaren zeer prominent in de universitaire wereld op de kaart heeft gezet.

Met ingang van 1 december 2017 zal dr. Conrad Gietman haar als universitair docent bijstaan. Conrad Gietman is momenteel onder meer wetenschappelijk medewerker van de Hoge Raad van Adel. In 2010 promoveerde hij op zijn onderzoek naar de Oost-Nederlandse adel en zijn boek ‘Republiek van adel. Eer in de Oost-Nederlandse adelscultuur (1555-1702) is nog steeds verkrijgbaar en een aanrader voor wie meer over de innerlijke leefwereld van de adel in die tijd wil weten (link naar bestelmogelijkheid: www.bol.com/nl/p/republiek-van-adel/1001004006942871/).

Conrad Gietman is een zeer gewaardeerd lid van de Raad van Advies van de Stichting Adel in Nederland en AiN wenst hem veel succes bij zijn werkzaamheden voor dit belangrijke erfgoed, waarin de adelsgeschiedenis zo prominent aanwezig is.

Afb. 2. Republiek van adel: hét boek over de innerlijke leefwereld van de adel tussen 1555 en 1702.
Afb. 2. Republiek van adel: hét boek over de innerlijke leefwereld van de adel tussen 1555 en 1702.