Op zondag 29 oktober organiseert Slot Zuylen de jaarlijkse Belle-dag om de schrijfster Belle van Zuylen te eren, die vele jaren op dit kasteel woonde. Er is deze dag gelegenheid om deel te nemen aan een speciale Belle rondleiding, om een concert bij te wonen of heerlijk te lunchen in het Koetshuis. Ook is er tussen 11.00 en 12.00 uur een lezing door de schrijfster Cato van Aa.

Cato van Aa schreef de historische roman ‘Fameuze dames’ over 18^e-eeuwse vrouwen, die op het gebied van emancipatie hun tijd ver vooruit waren. In haar lezing ‘Fameuze dames, de positie van vrouwen in historisch perspectief’ zal er een duidelijke link zijn naar Belle van Zuylen.

Door dit bericht te ‘liken’ op de facebookpagina van AiN of door een mail te sturen naar info@adelinnederland.nl, maakt u kans op 2 gratis kaarten voor deze bijzondere lezing op de historische locatie van Slot Zuylen.

Deelname is mogelijk tot vrijdag 27 oktober 12.00 uur en over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.

Benieuwd naar het hele programma op de Belle-dag op Slot Zuylen op zondag 29 oktober? Kijk dan op www.slotzuylen.nl/agenda/2017/belle-dag-2017 voor meer informatie.

Op 26 oktober veilt het Venduehuis in Den Haag ‘A Tasteful Journey, The Ron Klein Breteler Collection’, een zeer belangrijke verzameling met moderne kunst. Als locatie voor de kijkdagen op 21 t/m 25 oktober is dit keer voor een bijzondere locatie gekozen: Pulchri Studio aan het Lange Voorhout 14. In de jaren 1917-1993 organiseerde het Venduehuis hier ook ieder jaar een veiling en deze oude traditie op deze sfeervolle, historische locatie met zijn fraaie salons, oude schouwen en 18^e-eeuwse balzaal met rijk geornamenteerd plafond is nu in ere hersteld.

Lange Voorhout 14 kent een lange geschiedenis en het monumentale pand valt op door een terugliggend, hoog middengedeelte bekroond door een fries met gesneden consoles en met twee lagere, vooruitspringende zijvleugels, die het geheel voorname grandeur geven.

Het huis werd in de jaren 1847-1880 bewoond door Johan Derck graaf van Rechteren, heer van Ahnem (1799-1886), die voordien al een lange carrière achter de rug had en onder meer gouverneur van Drenthe en Overijssel was geweest. In 1847 werd hij tot lid van de Raad van State benoemd, waardoor hij zich in ’s-Gravenhage vestigde. Zijn eerste echtgenote, Civile Susanne Jeanne Adolphine barones van Hardenbroek (1804-1840), was enkele jaren daarvoor overleden en in het jaar van zijn vestiging in de Hofstad hertrouwde hij Elise Martha gravin van Limburg Stirum (1803-1890). Zij was tussen 1848-1871 grootmeesteres van Prinses Louise, terwijl hij opperstalmeester van Koning Willem II werd en het echtpaar verkeerde veel in hofkringen.

Het huis was in deze jaren een terugkerend middelpunt van de Haagse beau monde en de huwelijken van de dochters met leden van Nederlandse adellijke families als Van Wassenaer en De Constant Rebecque de Villars, maar ook met de Duitse diplomaat en Freiherr Von Hodenberg, waren hoogtepunten in de Haagse society.

Het familieleven kende ook dieptepunten: de jongste dochter stierf in het kraambed en de enige zoon duelleerde als secretaris van legatie in Wenen met een andere diplomaat om een vrouw en liet daarbij het leven.

Ook benieuwd naar Lange Voorhout 14 en The Ron Klein Breteler Collection? Kom dan naar één van de kijkdagen op zaterdag 21 t/m woensdag 25 oktober. Zaterdag 21 oktober is er tussen 20.00 en 24.00 uur een speciale Museumnacht openstelling.

Link naar de site van het Venduehuis met meer informatie over deze veiling met de online catalogus: www.venduehuis.com

.

Onlangs werd bekend dat dr. Hanneke Ronnes benoemd is tot bijzonder hoogleraar Historische Buitenplaatsen en in deze functie is zij prof.dr. Yme Kuiper opgevolgd, die dit erfgoed in de afgelopen jaren zeer prominent in de universitaire wereld op de kaart heeft gezet.

Met ingang van 1 december 2017 zal dr. Conrad Gietman haar als universitair docent bijstaan. Conrad Gietman is momenteel onder meer wetenschappelijk medewerker van de Hoge Raad van Adel. In 2010 promoveerde hij op zijn onderzoek naar de Oost-Nederlandse adel en zijn boek ‘Republiek van adel. Eer in de Oost-Nederlandse adelscultuur (1555-1702) is nog steeds verkrijgbaar en een aanrader voor wie meer over de innerlijke leefwereld van de adel in die tijd wil weten (link naar bestelmogelijkheid: www.bol.com/nl/p/republiek-van-adel/1001004006942871/).

Conrad Gietman is een zeer gewaardeerd lid van de Raad van Advies van de Stichting Adel in Nederland en AiN wenst hem veel succes bij zijn werkzaamheden voor dit belangrijke erfgoed, waarin de adelsgeschiedenis zo prominent aanwezig is.

Slot Zuylen werd eeuwenlang bewoond door de familie Van Tuyll van Serooskerken en is tegenwoordig een museum. Het kasteel herbergt onder meer een omvangrijke, eeuwenoude verzameling familieportretten, die een mooie doorsnee biedt van de mode en smaak van de bewoners op kleding- en portretgebied in de loop der eeuwen.

Onlangs werd de collectie door schenking van Hans-Willem baron van Tuyll van Serooskerken uitgebreid met twee portretten van de hand van de in zijn tijd befaamde portrettist Guillaume de Spinny, die twee nichtjes van de familie Van Tuyll portretteerde: Isabella Agneta van Lockhorst (1732-1765) en Agneta Geertruida van Lockhorst (1735-1788). De portretten doken in 2015 op bij een veiling van Christie’s – AiN berichtte er destijds over – en hebben nu dankzij baron Van Tuyll een passend en veilig onderkomen gevonden op slot Zuylen. Over deze twee portretten volgt in het volgende magazine van AiN een uitgebreid verhaal.

Vier andere portretten betreffen leden van de familie Van Tuyll van Serooskerken en het belangrijkste portret hierbij is het portret van de schrijfster Belle van Zuylen, die voluit Isabella Agneta van Tuyll van Serooskerken heet. Het is het vroegst bekende portret van haar en vererfde samen met de portretten van haar vader, haar neef en diens echtgenote op de nakomelingen van haar broer. Haar portret raakte bij een brand in het verleden zwaar beschadigd en kon gelukkig goed gerestaureerd worden. Deze Van Tuyll portretten konden dankzij de steun van onder meer de Ridderlijke Duitsche Orde, de Vrienden en de Vrienden voor het leven van Slot Zuylen verworven worden.

Link naar het bericht op de website van Slot Zuylen: www.slotzuylen.nl/stichting/nieuws/2017/verwerving-belle-portretten/.

Op zaterdag 21 oktober wordt op de bovengalerij van kasteel Amerongen deze film van de Italiaanse filmregisseur Visconti getoond, die gebaseerd is op het boek van de Italiaanse Prins di Lampedusa. Een unieke locatie om deze iconische film te zien!

De Italiaanse schrijver Giuseppe Tomasi Prins di Lampedusa (1896-1957) verwerkte in zijn boek Il Gattopardo ( De Tijgerkat) vele familieherinneringen. Het verhaal speelt zich af in 1860 op het breukvlak van twee tijdperken in Italië. De Italiaanse eenwording is in volle gang en de troepen van de vrijheidsstrijder Garibaldi zijn geland in het Koninkrijk der Beide Siciliën, dat op zal gaan in het verenigde Italië. De oude Don Fabrizio Corbera Prins di Salina ziet het einde van een tijdperk naderen en zelfs zijn neef Tancredi kiest de zijde van Garibaldi en verkiest een huwelijk met een meisje uit de opkomende burgerklasse boven een huwelijk met een adellijk nichtje.

Het boek lijkt te gaan over de ondergang van de oude, adellijke wereld en een zekere weemoed over een verloren verleden zit er ook zeker in, maar tegelijkertijd zegt de neef Tancredi: ‘Om alles te houden zoals het is, zullen we alles moeten veranderen.’ Deze uitspraak komt in vele studies over adel terug en illustreert juist de veerkracht en het aanpassingsvermogen van de adel, die tot aan de Eerste Wereldoorlog getalsmatig oververtegenwoordigd bleef in het bestuur, de diplomatie en het leger.

De Italiaanse filmregisseur Luchino Visconti (voluit Visconti di Modrone graaf van Lonate Pozzolo) bracht het verhaal meesterlijk, kleurrijk en met oog voor detail in beeld. Zo vroeg hij voor de grote balscene als figuranten leden van de Italiaanse adel en het is tijdens dit bal, dat de oude en de nieuwe tijd elkaar ontmoeten: de oude Prins di Salina (Burt Lancaster) danst voor het oog van de oude wereld met Angelica Sedara (Claudia Cardinale), de verloofde van Tancredi.

Link naar meer informatie en bestelmogelijkheid van kaartjes: https://kasteelamerongen.nl/wat-te-doen/evenementen/filmavond-il-gattopardo.

Gefascineerd door een baron die in De Steeg circusvoorstellingen gaf, deed Frans van Elk jarenlang onderzoek en reconstrueerde het levensverhaal van Jacob Carel Julius baron Brantsen (1877-1944). Geboren als telg uit het geadelde Arnhemse regentengeslacht Brantsen, was hij voorbestemd om zijn vader op Rhederoord op te volgen en een traditioneel leven te leiden als landedelman met bestuurlijke functies.

Al jong bleek hij avontuurlijk en sportief aangelegd en deed hij mee aan wielerwedstrijden. Ook de paardensport had zijn interesse en hij bezat een aantal volbloedpaarden. In 1899 kocht hij zijn eerste auto en deed mee aan autorally’s. In 1902 organiseerde hij een benefiet circusvoorstelling en hier werd de kiem gelegd voor zijn latere carrière als circusdirecteur in Frankrijk, waar hij als ‘Jules Durandsen’ met zijn ‘Grand Cirque Hollandais Durandsen’ succesvol optrad.

Hij huwde in 1907 de gescheiden Amerikaanse Eloïse Whiting en zij maakten deel uit van de beau monde in Parijs. Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd hij werkzaam voor de inlichtingendienst en ontving in de loop der jaren vanwege zijn werkzaamheden Nederlandse, Franse en Belgische onderscheidingen. In de Tweede Wereldoorlog werd hij in Frankrijk actief in het verzet in de groep ‘DutchParis’ en werd in 1944 samen met zijn vrouw gearresteerd. Datzelfde jaar overleed hij in concentratiekamp Buchenwald, terwijl zijn vrouw kort voor de bevrijding door het Zweedse Rode Kruis uit de gevangenis werd bevrijd.

In het tweede deel van het boek wordt het leven van Mata Hari beschreven. Haar levensverhaal heeft verrassende overeenkomsten met Jules Brantsen en hun paden hebben elkaar ook gekruist.

Link naar bestelmogelijkheid van het boek ‘De Circusbaron’: www.boekenbestellen.nl/boek/de-circusbaron/9789082728309.

Julie Gemma Alexandra Formijne Jonkers, geboren Utrecht 5 oktober 2017, dochter van Henk Formijne Jonkers en Francijntje (‘Francijn’) Quirine Margot Formijne Jonkers née jonkvrouwe de Rotte.

Op 18 en 19 oktober vindt bij het Venduehuis in Den Haag een kunst- en antiekveiling plaats, waarbij ook de Rosa Spier Huis collectie geveild wordt. Kavel 1003 betreft twee werken van de hand van Joanita Aemilia barones van Ittersum née Blank (1909-1998): een aquarel uit 1957 met zicht op een moskee in Serajevo en een olieverfportret van een vrouw, dat mogelijk een zelfportret betreft.

Joanita Aemilia Blank werd geboren op 14 juni 1909 in Rio de Janeiro als dochter van de Braziliaanse Carlos Augusto Blank en de Nederlandse Frédérique Henriette Simon. Haar intellectuele en kunstzinnige vorming dankte zij aan de dichter Manuel Bandeira (1886-1968), die een van de meest bewonderde dichters van zijn tijd in Brazilië was. Hij was een goede vriend van haar moeder en gaf Joanita privéles. ‘Madame Blank’, zoals haar moeder bekend stond, werd door Manuel Bandeira dichterlijk ‘alle liefde van een leven’ genoemd. Joanita maakte illustraties voor boeken en portretteerde karakters uit het werk van Manuel Bandeira.

In Rio de Janeiro leerde zij haar latere Nederlandse echtgenoot mr. Gerard Eliza baron van Ittersum (1905-1988) kennen. Deze was aanvankelijk adjunct-inspecteur bij de Nederlandse Spoorwegen en later bij de Semarang Cheribon Tramweg Mij., maar werd nadien advocaat en procureur in Batavia. Hier trad hij in 1939 in het huwelijk met jonkvrouwe Leopoldine van Riemsdijk (1913-1994) met wie hij in Batavia twee dochters kreeg. In 1948 was hij gezantschapssecretaris in Brazilië en hier werd in Rio de Janeiro een derde dochter geboren.

Nadat hij en zijn eerste echtgenote in 1954 uiteen waren gegaan, hertrouwde hij datzelfde jaar met Joanita Aemilia Bank. Zijn diplomatieke carrière bracht hem vervolgens als buitengewoon en gevolmachtigd ambassadeur in de Federatieve Volksrepubliek Joegoslavië (1956) en hier volgde bij zijn afscheid in 1959 zijn benoeming in de Orde van de Zuidslavische Vlag. Het was tijdens hun jaren in Joegoslavië dat Joanita barones van Ittersum haar aquarel van een moskee in Serajevo maakte. Na een tussenstop in ’s-Gravenhage als directeur-generaal voor Europese Samenwerking op het Ministerie van Buitenlandse Zaken, volgde zijn benoeming als buitengewoon en gevolmachtigd ambassadeur in de Bondsrepubliek Duitsland (1962) en tenslotte in Portugal (1967). Vanwege zijn vele verdiensten werd hij al in 1955 benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Nadat hij zijn diplomatieke carrière in 1970 beëindigd had, vestigden zij zich in Laren (N.H.) en hier kwam hij in 1988 te overlijden. Joanita barones van Ittersum bracht vanaf 1989 haar laatste jaren door in het Rosa Spier Huis in Laren (N.H.), dat een woon- en werkcentrum was voor oudere kunstenaars en hier overleed zij in 1998.

De Rosa Spier Stichting is juridisch eigenaar van een collectie van ongeveer vijfhonderd kunstwerken en ten behoeve van een nieuw cultuurgebouw worden nu ca. 75 werken geveild.

Benieuwd naar wat er nog meer geveild wordt? Kijk dan in de online catalogus met zoekfunctie: www.venduehuis.com/catalogus/veiling/79/rubriek/1.
Of bezoek de kijkdagen op vrijdag 13, zondag 15 of maandag 16 oktober in het Venduehuis der Notarissen in Den Haag. Voor meer informatie zie www.venduehuis.com.

De eeuwenoude borg Nienoord kent een lange geschiedenis, waarin onder meer de geslachten Von Inn- und Knyphausen en Van Panhuys een belangrijke rol gespeeld hebben. Onlangs werd er een nieuwe app gelanceerd om jongeren op een aansprekende manier met Nienoord bekend te maken. De app werd in werking gezet door jonkvrouwe Mieke van Panhuys en Carl-Anton Freiherr (baron – red.) zu Inn- und Knyphausen, die beiden verwant zijn aan de vroegere borgbewoners.

In het kerkje van Midwolde, dat met zijn vorstelijk grafmonument van de Von Inn- und Knyphausens, herenbank en rouwborden met recht een adelskerkje genoemd kan worden, vond vervolgens een bijzondere gebeurtenis plaats: Freiherr Carl-Anton speelde hier op het orgel temidden van de vele herinneringen aan zijn familie.

Meer weten over de Nienoord en bezoekmogelijkheden? Kijk dan op: www.nienoord.nl.

De stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) heeft dankzij de genereuze bijdrage van oud-staatssecretaris Volksgezondheid mr. Els Veder-Smit de Ithakaprijs kunnen instellen. Deze is bedoeld voor verbindend onderzoek naar Nederlandse kastelen en buitenplaatsen. Vanmiddag werd op kasteel De Haar bekend gemaakt dat drs. Anne Mieke Backer met haar boek ‘Er stond een vrouw in de tuin Over de rol van vrouwen in het Nederlandse landschap’ (Rotterdam 2016) dit jaar de Ithakaprijs heeft gewonnen.

Juryvoorzitter Paul Schnabel was zeer blij met de acht ontvangen inzendingen dit jaar en zei dat het boek van Anne Mieke Backer door opzet, thema en uitwerking als het meest vernieuwend beschouwd kon worden. De jury had grote bewondering hoe goed doorwrocht het boek was.

Het Ithakastipendium 2017 werd toegekend aan drs. Annet Werkhoven. Zij zal dit bedrag besteden aan onderzoek naar villa’s en buitenplaatsen op de Stichtse Lustwarande.

Prijs en stipendium worden vanaf 2015 voor vijf jaar uitgereikt aan studies en voorstellen die verbindend onderzoek betreffen waarbij de Ithakaprijs uitdrukkelijk interdisciplinair (wetenschappelijk) onderzoek naar Nederlandse kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen stimuleert.

Link naar de website van sKBL met het grootste digitaal portaal van Nederland met informatie over kastelen, buitenplaatsen en landgoederen: www.skbl.nl.