Afb. 1. Freiherr Carl-Anton zu Inn- und Knyphausen speelt op het orgel van het kerkje van Midwolde, waarin zoveel aan zijn familie herinnert. Foto met hartelijke dank aan Geert Pruiksma, directeur bij Museum Nienoord.
De eeuwenoude borg Nienoord kent een lange geschiedenis, waarin onder meer de geslachten Von Inn- und Knyphausen en Van Panhuys een belangrijke rol gespeeld hebben. Onlangs werd er een nieuwe app gelanceerd om jongeren op een aansprekende manier met Nienoord bekend te maken. De app werd in werking gezet door jonkvrouwe Mieke van Panhuys en Carl-Anton Freiherr (baron – red.) zu Inn- und Knyphausen, die beiden verwant zijn aan de vroegere borgbewoners.
Afb. 2. Jonkvrouwe Mieke van Panhuys (rechts) en Carl-Anton Freiherr zu Inn- und Knyphausen (2e van rechts) bij de lancering van de nieuwe app over Nienoord. Foto met hartelijke dank aan Geert Pruiksma, directeur bij Museum Nienoord.
In het kerkje van Midwolde, dat met zijn vorstelijk grafmonument van de Von Inn- und Knyphausens, herenbank en rouwborden met recht een adelskerkje genoemd kan worden, vond vervolgens een bijzondere gebeurtenis plaats: Freiherr Carl-Anton speelde hier op het orgel temidden van de vele herinneringen aan zijn familie.
Meer weten over de Nienoord en bezoekmogelijkheden? Kijk dan op: www.nienoord.nl.
Afb. Drs. René W.Chr. Dessing, directeur sKBL, en de winnares van de Ithaka prijs 2017 drs. Anne Mieke Backer. Foto met hartelijke dank aan Conrad Gietman.
De stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) heeft dankzij de genereuze bijdrage van oud-staatssecretaris Volksgezondheid mr. Els Veder-Smit de Ithakaprijs kunnen instellen. Deze is bedoeld voor verbindend onderzoek naar Nederlandse kastelen en buitenplaatsen. Vanmiddag werd op kasteel De Haar bekend gemaakt dat drs. Anne Mieke Backer met haar boek ‘Er stond een vrouw in de tuin Over de rol van vrouwen in het Nederlandse landschap’ (Rotterdam 2016) dit jaar de Ithakaprijs heeft gewonnen.
Juryvoorzitter Paul Schnabel was zeer blij met de acht ontvangen inzendingen dit jaar en zei dat het boek van Anne Mieke Backer door opzet, thema en uitwerking als het meest vernieuwend beschouwd kon worden. De jury had grote bewondering hoe goed doorwrocht het boek was.
Het Ithakastipendium 2017 werd toegekend aan drs. Annet Werkhoven. Zij zal dit bedrag besteden aan onderzoek naar villa’s en buitenplaatsen op de Stichtse Lustwarande.
Prijs en stipendium worden vanaf 2015 voor vijf jaar uitgereikt aan studies en voorstellen die verbindend onderzoek betreffen waarbij de Ithakaprijs uitdrukkelijk interdisciplinair (wetenschappelijk) onderzoek naar Nederlandse kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen stimuleert.
Link naar de website van sKBL met het grootste digitaal portaal van Nederland met informatie over kastelen, buitenplaatsen en landgoederen: www.skbl.nl.
Afb. De voorkant van het boek met rechts Vicky van Asch van Wijck – Freifrau von Papen. Foto met dank aan https://twitter.com/prattenburg.
De naam Von Papen heeft in de Duitse geschiedenis een bekende klank door Franz von Papen, die in 1932 Rijkskanselier van Duitsland werd en in 1933-1934 Vice-Kanselier onder Hitler was. Veel minder bekend is zijn familielid Felix von Papen, die in 1938 het boek ‘Ein von Papen spricht’ schreef, dat een aanklacht was tegen het naziregime.
Dochter Vicky van Asch van Wijck née Freiin (barones – red.) von Papen werd geboren in 1941 in Amsterdam, waar haar ouders woonden, na de vrijlating van haar vader uit de Duitse kampen. Het boek van haar vader werd in 1939 door de Nederlandse overheid verboden, vanwege de politieke gevoeligheid voor het – toen nog – bevriende Duitse staatshoofd. Na de Duitse inval werd haar vader in 1942 verraden en gearresteerd en kwam in 1945 in Buchenwald om. Over haar vader werd thuis bijna niet gesproken en pas na haar huwelijk met jonkheer Lodewijk van Asch van Wijck las zij, dankzij haar schoonvader, voor het eerst dit boek.
Nu, na 80 jaar is er een heruitgave in het Nederlands met voorin een interview met Vicky van Asch van Wijck door Geert Corstens, waarin zij onder meer zegt: “Ik vind dat de tijd rijp is om anderen, in het bijzonder ook jongeren, te laten zien hoe maatschappelijke systemen mensen in hun greep kunnen krijgen en hoe belangrijk het is je daar tegen af te zetten. Het is voor iedereen belangrijk een goed moreel kompas te hebben, waarnaar je jezelf kunt richten en waarop anderen zich ook kunnen oriënteren. Dat is zeker ook nu van groot belang. Blijf herhalen wat foute systemen met mensen kunnen doen.” (citaat uit het boek met dank aan https://bridgetothefuture.nl/conferentie2017/sprekers/vicky-van-asch-van-wijck-von-papen/.)
Jonkheer Maarten Bart Theodoor Stratenus, geboren Harare (Zimbabwe), 2 oktober 2017, zoon van jonkheer Eduard Anton Jan Willem Stratenus en Anne Sietske Brinks.
Afb. Het Huis Zypendaal, één van de opengestelde kastelen van Geldersch Landschap & Kasteelen.
Deze maand zijn de laatste reguliere openstellingen dit jaar op de zondag van deze fraaie buitenplaats in de buurt van Arnhem. Daarna moet u weer wachten op de speciale Kerst en Oud & Nieuw openstellingen.
Zypendaal werd in de jaren 1762-1764 gebouwd door de Arnhemse regentenfamilie Brantsen. In 1828 werd de toenmalige eigenaar in de Nederlandse adel verheven met de titel van baron bij eerstgeboorte en zijn nakomelingen bewoonden het huis tot 1926. Daarna was het nog gedurende een aantal jaren pension met als bekendste pensiongast baron Van Heemstra, die oud-gouverneur van Suriname was én grootvader van Audrey Hepburn.
Zypendaal bevat vele familieherinneringen van het geslacht Brantsen en is gelegen in een zeer fraai landschapspark, dat met de herfstkleuren nu zeker uitnodigt voor een wandeling.
De stichting Kastelen, Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) geeft een gratis nieuwsbrief uit vol informatie over dit belangrijke historische erfgoed. Onlangs verscheen de nieuwste uitgave en hierin komt onder meer Lucile barones van Tuyll van Serooskerken aan het woord, die over slot Zuylen en over de verbondenheid van haar familie met en inzet voor dit erfgoed vertelt.
Verder is een artikel over jonkheer Aalt Willem van Holthe tot Oldengaarden (1780-1854) zeer interessant, waarin op het ondernemerschap van deze edelman wordt ingegaan. Hierin staat ook een link naar de volledige scriptie over hem online, die door Dirk Schaap geschreven is.
Afb. 1. Otto Graaf Basselet de la Rosée en echtgenote Helene Gravin Strachwitz von Gross-Strauche und Camminetz voor het praalgraf van hun verre familielid Karel van Egmond, Hertog van Gelre (1467-1538) in de Eusebius Kerk in Arnhem. Foto met hartelijke dank aan de Ridders van Gelre.
Het geschiedenisprogramma van Omroep Gelderland ‘Ridders van Gelre’ kreeg afgelopen week bijzonder bezoek. Ridder René Arendsen en Ridder Bas Steman ontvingen op kasteel Rosendael Otto Graaf Basselet de la Rosée, wiens moeder een Gravin Von Geldern-Egmont is, die op haar beurt een rechtstreekse nakomelinge is van Adolf van Egmond, Hertog van Gelre (1438-1477).
Afb. 2. De Graaf en Gravin op kasteel Rosendael, eens bewoond door de Hertogen van Gelre. Foto met hartelijke dank aan de Ridders van Gelre.
De provincie Gelderland was tot in 1543 het onafhankelijke Hertogdom Gelre en de laatste drie Hertogen stamden uit het Huis Egmond: Arnold van Egmond, Hertog van Gelre (1410-1473), Adolf van Egmond, Hertog van Gelre (1438-1477) en Karel van Egmond, Hertog van Gelre (1467-1538). Laatstgenoemde overleed kinderloos en dit leidde uiteindelijk tot het einde van de zelfstandigheid van het Hertogdom en Gelre werd ingelijfd bij de Habsburgse Nederlanden.
De laatste regerende Hertog had echter een halfbroer: Reinier bastaard van Gelre. Deze werd geboren uit een relatie van Adolf van Egmond, Hertog van Gelre met een onbekende vrouw. Als bastaardzoon van de Hertog werd hij tot de adel gerekend en als Reinier van Gelder maakte hij carrière en werd drost van de Veluwe en stadhouder van het Overkwartier. Door zijn huwelijk in 1503 met de adellijke Aleid Schenk van Nijdeggen, die erfgename van Arcen was, vestigden zijn nakomelingen zich op kasteel Arcen in Limburg en hiervan bleven zij eigenaar tot de verkoop in 1779.
Afb. 3. De Graaf en Gravin in het kasteelpark van Rosendael met zicht op de eeuwenoude kasteeltoren uit de tijd van de Hertogen van Gelre. Foto met hartelijke dank aan de Ridders van Gelre.
Graaf von Geldern-Egmond en von Geldern-Egmont
In 1790 werd aan deze tak de grafelijke titel verleend en de familie vestigde zich in Duitsland, waar deze zich in tweeën splitste: de oudste tak heet sinds 1875 Von Geldern-Egmond (en uit deze tak leven nog steeds nakomelingen voort), terwijl de jongere tak sinds 1871 Von Geldern-Egmont heet. Deze laatste tak woonde vanaf 1836 op kasteel Thurnstein in Beieren en dit kasteel blijkt een schatkamer te zijn vol Gelderse geschiedenis: portretten van de Von Geldern-Egmonts, porselein, zilver en archiefstukken. De huidige bewoner Otto Graaf Basselet de la Rosée is dagelijks omringd door deze familiegeschiedenis en is zich nog zeer steeds bewust van zijn Gelderse roots.
Dit najaar presenteren de Ridders van Gelre twintig weken lang een serie over de opkomst, de glorie en de ondergang van het Hertogdom Gelre. De serie is iedere maandag te zien bij Omroep Gelderland, maar inmiddels staan de eerste twee afleveringen online.
Jonkheer Michael Rudolf Anthony Krayenhoff en Jemma Rebecca V. Phayre, Great Durnford (UK), 30 september 2017.
Het geslacht Phayre is een Britse familie met een eeuwenoude officierstraditie en wordt tot de Landed Gentry gerekend. Voorvader Sir Robert Phayre (1820-1897) was luitenant-generaal en aide-de-camp van Koningin Victoria.
Afb. Kasteel Amerongen in de ochtendzon, met op het dak fier wapperend de vlag met het wapen van dit trotse kasteel. Foto met hartelijke dank aan Hans Hampsink.
T/m 1 december is op kasteel Amerongen deze tentoonstelling te zien, waarop het verhaal verteld wordt van vijf kasteelheren van Amerongen. Vier van deze heren behoren tot het adellijke geslacht Van Reede, dat eeuwenlang door functies en bezit tot de meest toonaangevende families van het land behoorde.
In het oktobernummer van het digitale magazine voor de donateurs van AiN komt een uitgebreid verslag met foto’s van kasteel Amerongen.
