Deze week kregen de donateurs van AiN het augustusnummer toegestuurd, dat weer vol adellijke verhalen staat en rijk geïllustreerd is.

In het hoofdartikel dit keer het verhaal van de Zeeuwse buitenplaats Molenwijk, die nauw met de geschiedenis van de familie Boddaert verbonden is.

Ook zijn er weer nieuwe verhalen in de vaste rubrieken:
Moord & Brand: Het ongeval van Frederik Ernst Leopold graaf van Bylandt (1911-1935), met daarbij een serie zeer fraaie foto’s van deze jonggestorven graaf, dankzij de vriendelijke medewerking van L. graaf van Limburg Stirum.

Thuis heb ik nog een ansichtkaart: Schloss Gaildorf & de Bentincks.
Het verhaal bij een graf: Het lege Van Wassenaer graf in ‘s-Gravenhage: ‘Hier staet hij wel soals gij ziet, maer hij en leit er niet’.
Op stand aan de wand: Het portret van jonkvrouw Elisabeth Carolina Boddaert (1866-1948) Gevallen voor het vaderland: Jonkheer Alexander van Geen (1903-1942) en de ondergang van Hr.Ms. De Ruyter.

Dit keer zijn er uitgebreide In Memoriams over mr. Hendrik Nicolaas Cornelis baron van Tuyll van Serooskerken, heer van Heeze, Leende en Zesgehuchten (1916-2017) en jonkheer Willem Leonard den Beer Poortugael (1938-2017) en hun levensverhalen kenmerken zich beiden door bijzondere inzet voor historisch erfgoed.

Natuurlijk is er ook nu weer genealogisch nieuws met een overzicht van geboortes (Six, Von Weiler, Hooft Graafland, Van Suchtelen, Van Imhoff), huwelijken (Van Heeckeren van Waliën, Van Wassenaer en Van Heeckeren van Brandsenburg) en overledenen (D’Aulnis de Bourouill, Gericke d’Herwynen, Van Tuyll van Serooskerken, Den Beer Poortugael, Smissaert, De Ranitz, Greven, Van Nispen tot Sevenaer en De Brauw).

Wat de rubriek Huwelijken dit keer extra bijzonder maakt, is dat alle drie onlangs gehuwde echtparen hun medewerking verleenden en een foto ter beschikking stelden van hun mooiste dag. Hierbij nogmaals heel hartelijk dank aan de echtparen Van Heeckeren van Waliën-Beekhuis, Van Wassenaer-Lynch en Van Heeckeren van Brandsenburg-Cooney, die we hierbij nog vele gelukkige jaren samen toewensen!

Wilt u dit digitale magazine ook ontvangen samen met de drie eerder dit jaar verschenen uitgaven en de twee nog komende? Word dan voor 17,50 euro per jaar donateur. U ontvangt dan zes keer per jaar ons magazine in uw mailbox en heeft daarnaast voorrang bij en korting op onze excursies! Meer weten? Stuur dan een mail naar nieuwsbrief@adelinnederland.nl.

Op zaterdag 26 augustus organiseerde AiN de excursie ‘Glans en Glorie van de Groninger adel’. Na de ontvangst met koffie, thee en cake op de Zuiderbegraafplaats, gaf John Töpfer namens AiN een rondleiding langs adellijke grafmonumenten met rijke heraldiek en vele anekdotes.

De rondleiding werd gestart met twee toepasselijke gedichten, die bij de ingang te lezen zijn en die de bezoekers inspireren om niet te zwaarmoedig te zijn, maar deze plek wel met respect te betreden.

‘Bewandel met vrolijke aandoeningen
dit veld o Mensch!
Het is hier een akker Gods
bezaaid met zaad voor de eeuwigheid.’

‘Wandelaar betreed dezen grond met eerbied.
Hier rust het stof
uwer vaderen en uwer geliefden
en op zulk eene plaats
zal ook eens uw stof rusten.’

Er werden meerdere grafmonumenten bekeken, die zich vooral kenmerken door sobere Groninger chic, terwijl de begraafplaats gedomineerd wordt door het imposante grafmonument van de landbouwindustrieel Willem Albert Scholten (1819-1892).

Op het graf van Gustaaf Willem baron van Imhoff (1767-1830), de eerste gouverneur van Groningen, staat een obelisk, die door ‘zyne dankbare medeburgers uit erkentenis opgericht’ werd. Baron van Imhoff was de kleinzoon van de gouverneur-generaal van Ned.-Indië Gustaaf Willem des H.R. Rijksvrijheer van Imhoff (1705-1750) en Helena Pieters (†1759). Laatstgenoemde werd door de Vorstin van Boni aan hem geschonken als slavin. Hij kocht haar vrij en zij liet zich dopen met deze Nederlandse namen. Uit hun relatie werden twee kinderen geboren, die bij testament gewettigd werden en hun nakomelingen leven voort binnen de Nederlandse adel.

Na de rondwandeling volgde een verzorgde lunch in ’t Feithhuis naast de Martinikerk. Hier woonde eens jonkheer mr. Johan Adriaan Feith (1858-1913), rijksarchivaris in Groningen, die veel betekend heeft voor het Nederlandse archiefwezen.

Jonkheer Tom de Witt Hamer vertelde aansluitend in de eerste lezing een boeiend verhaal over de geschiedenis van de Ridderschap van Groningen. Na een historische inleiding volgde een verhaal over de heroprichting en de activiteiten nu. Ter gelegenheid van haar eerste lustrum schonk de Ridderschap onlangs nog fruitbomen aan de Menkemaborg en ook de restauratie van een Ripperda epitaaf werd mogelijk dankzij de Ridderschap. John Töpfer hield vervolgens een introductie op de tentoonstelling in het Groninger Museum.

Hierna begaf de groep zich – goed voorbereid – naar het museum om daar de tentoonstelling ‘Rijk in Groningen – Borgen en Stadspaleizen 1600-1800’ te bezichtigen.

AiN kijkt terug op een geslaagde dag met een zeer geïntereseerde groep deelnemers en dankt iedereen hartelijk voor zijn of haar inbreng op deze dag!

Op zondag 3 september om 19.00 uur is in het EYE Filmmuseum Amsterdam de feestelijke première van de documentaire ‘Gijs’, die actrice en documentairemaakster jonkvrouwe Marjolein van Panhuys maakte als cadeau voor de tachtigste verjaardag van haar oom Gijs Versluys. Filmmakers als Paul Verhoeven en Frans Weisz werden door haar geïnterviewd over de bloeitijd van de Nederlandse film en  vertellen over hoe de bijdrage van Gijs Versluys daaraan was. Regisseur Paul Verhoeven zegt in deze documentaire: “Ik moet zeggen, als Gijs er niet was geweest, dan weet ik niet of ik die reizen (naar Hollywood) echt wel gemaakt zou hebben.”

Gijs Versluys was als producer betrokken bij onder meer Soldaat van Oranje, Flesh + Blood, Havinck en Leedvermaak.  Vanaf de jaren zestig tot in de jaren negentig maakte hij deel uit van een belangrijke periode in de Nederlandse speelfilm.

De voorstelling zondag 3 september is in aanwezigheid van Gijs Versluys zelf en ook zullen meerdere prominenten uit de filmwereld aanwezig zijn, waaronder Frans Weisz. De inleiding wordt gehouden door EYE Filmmuseum-directeur Sandra den Hamer. Filmjournalist Hans Beerekamp heeft een vraaggesprek met Gijs Versluys en Marjolein van Panhuys.

Meer weten en kaarten bestellen? Zie: www.eyefilm.nl/film/gijs?program_id=11818677.

In het onderstaande filmpje vertelt Heidi gravin van Limburg Stirum, directeur NKS, over de crowdfunding-actie, waarmee het kenniscentrum voor kasteel en buitenplaats een bijzonder en origineel project wil realiseren, om zo kinderen spelenderwijs met ons belangrijke erfgoed van kastelen, woontorens en buitenplaatsen bekend te maken.

 

Pitou Didi Adrienne Vriesendorp, geboren Amsterdam 18 augustus 2017, dochter van Ernst Alexander Vriesendorp en Annemijn Dederica Vriesendorp née barones van Imhoff.

Op 30 en 31 augustus vindt er bij het Venduehuis in Den Haag een grote veiling plaats, waar onder meer dit fraaie kinderportretje met pop van Juliana Francisca Maria van Tomputte (1835-1861) wordt geveild.

Juliana Francisca Maria van Tomputte werd geboren op 17 februari 1835 en stamde uit een Rotterdamse patriciaatsfamilie, die in het blauwe boekje is opgenomen. Haar vader, Henricus Adrianus van Tomputte (1804-1880), was een commissionair in granen en lid van de fa. Van Tomputte & Dorrepaal, kooplieden en reders te Rotterdam. In later jaren was hij eigenaar van fa. Van Tomputte & Zoon, agenten van binnen- en buitenlandse huizen te Rotterdam. Haar moeder, Eugenia Barbara Antonetta van Schelle (1806-1838), kwam eveneens uit Rotterdam en haar vader was daar wijnkoper, lid van de rechtbank van koophandel, adjunct-maire en raadslid.

Juliana was het vijfde kind in het gezin en had drie oudere broers en een ouder zusje. Helaas kwam haar moeder te overlijden, toen zij nog maar 3 jaar oud was: ‘Heden overleed, na een langdurig en smartelijk lijden, mijn waarde en veelgeliefde Echtgenoot, Vrouwe E.B.A. van Schelle, in den ouderdom van omtrent 32 jaren, het tiende van onze gelukkige vereeniging. Ik betreur in haar eene liefderijke Vrouw, en onze vijf kinderen de zorgvuldigste Moeder.’ Achtergebleven met vijf jonge kinderen hertrouwde haar vader twee jaar later zijn schoonzuster  Clara Gijsberta van Schelle (1815-1892). Het zal eerder een huwelijk uit genegenheid en om praktische redenen zijn geweest, dan uit liefde – zo ging dat wel vaker in die dagen.

Het tweede huwelijk werd uiteindelijk gezegend met drie dochterjes en een zoontje, maar de jaren erna brachten opnieuw verdriet, want het oudste zusje van Juliana, het ‘geliefd Kind en Aanbehuwd Kind’ Johanna Louisa Maria, kwam in 1841 te overlijden ‘in den jeugdigen leeftijd van ruim 5 jaren’ en in 1859 overleed door ziekte ook haar halfzusje Henrietta Victorina Maria van Tomputte ‘in den jeugdigen leeftijd van ruim 17 jaren’.

In 1861 werd Juliana zelf ziek en kwam op 3 oktober 26 jaar oud te overlijden. Haar ouders plaatsten een annonce, waarin zij ‘Voor de menigvuldige en hartelijke blijken van deelneming, betoond tijdens de ziekte en bij het overlijden van onze geliefde oudste Dochter’ bedankten. Haar charmante portret met pop door Jean Augustin Daiwalle (1786-1850) bleef generaties lang familiebezit, maar heeft nu zijn weg naar de veiling gevonden.

Benieuwd naar wat er nog meer geveild wordt? Kijk dan in de online catalogus met zoekfunctie https://venduehuis.com/catalogus/veiling/77.

Of bezoek de kijkdagen op vrijdag 25 t/m maandag 28 augustus tussen 10.00 en 17.00 uur in het Venduehuis der Notarissen in Den Haag. Voor meer informatie zie www.venduehuis.com.

In de Brabantse kranten staat deze zomer een serie over adel in Brabant. In deze vijfde aflevering komt dr. Klaasje Douma aan het woord, die in 2015 promoveerde op haar onderzoek naar de Brabantse adel en daarover het boek ‘De adel in Noord-Brabant 1814-1918. Groepsvorming, adellijke levensstijl en regionale identiteit’ schreef.

Hierin vertelt zij onder meer over haar onderzoek, waarbij zij zich door de vraag liet leiden of de Brabantse adel een eigen identiteit heeft ontwikkeld.

Link naar het hele interview online: www.ed.nl/heeze-leende/brabantse-adel-eenvoudige-adel-meer-kunnen-we-er-niet-van-maken~a5ae9c8c/.

Link naar de bestelmogelijkheid van haar boek: https://verloren.nl/boeken/2086/247/5691/adel/de-adel-in-noord-brabant-1814-1918.

De NKS is een actie gestart om een bijzonder en origineel project te kunnen realiseren: zandkasteel emmertjes in drie verschillende vormen (waterburcht, woontoren, buitenplaats) om kinderen spelenderwijs bekend te maken met ons belangrijke kastelenerfgoed.

Met de bijgeleverde boekjes wordt van ieder type het bijbehorende verhaal verteld, zodat een kind samen met u op ontdekkingstocht kan gaan van wat een waterburcht, woontoren of buitenplaats nu eigenlijk is.

De NKS is het kenniscentrum voor kasteel en buitenplaats en doet wetenschappelijk onderzoek, deelt verhalen met een zo breed mogelijk publiek, deelt nieuwe inzichten en ontwikkelingen op studiedagen en lezingen, en is de vraagbaak voor iedereen over kastelen.

Meer weten over deze actie? Kijk dan op www.voordekunst.nl/projecten/6172-historische-zandkastelen-1?.

Op vrijdagmiddag 15 september a.s. organiseren de Stichting Breda Nassaustad en de Koninklijke Bibliotheek in samenwerking met zes andere Bredase partijen een publiekssymposium over de betekenis van het wapenboek Nassau-Vianden. Dit middeleeuwse handschrift is begin 2017 aangeschaft door de KB met steun van onder meer het Mondriaan Fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Vereniging Vrienden van de Koninklijke Bibliotheek. Het bevat de heraldische wapens van graaf Engelbrecht II van Nassau en zijn voorgeslacht.

De bijzondere band van Breda met de Nassaus ontstond in 1403 toen graaf Engelbrecht I van Nassau huwde met de vrouwe van Breda, Johanna van Polanen. In de stad Breda herinnert veel aan de Nassaus en in de Grote Kerk zijn bijv. hun grafmonumenten nog te bewonderen.

Programma
13:30 uur:       Ontvangst
13:50 uur        Opening door dagvoorzitter dr. Robert Stein (Universiteit Leiden)
14:00 uur        Dr. Harry Tummers (zelfstandig onderzoeker), over het
grafmonument van Engelbrecht I van Breda in de Grote Kerk
14:45 uur        Dr. Anne Korteweg (voorheen KB), over het boekenbezit van de vroege Nassaus
15:30 uur        pauze
16:00 uur        Drs. Ed van der Vlist (KB), over het wapenboek Nassau-Vianden
16:45 uur        Lancering website Wapenboek Nassau-Vianden
17:00-18:00   Borrel en nazit

Het symposium vindt plaats op vrijdag 15 september in de Grote Kerk te Breda, van 13.30 – 18.00 uur, en is gratis toegankelijk, maar aanmelden is gewenst. U kunt zich hiervoor aanmelden via e-mail bij secretariaat@grotekerkbreda.nl of van maandag t/m vrijdag tussen 10.00 en 15.00 uur via telefoonnummer 076 – 5 21 82 67. Aanmelden graag uiterlijk 7 september a.s.

Afgelopen zaterdag werd theatermaakster en schrijfster Marjolein van Heemstra geïnterviewd in de NRC. Hierin vertelt zij onder meer over haar boeken, theaterproducties en moederschap.

Link naar het interview online: www.nrc.nl/nieuws/2017/08/18/mannen-komen-er-zo-makkelijk-af-met-kinderen-12575028-a1570330.