Afb. 1. Eén van de 21 opengestelde kastelen in Utrecht: kasteel Loenersloot met zijn spannende zolder.
Op Tweede Pinksterdag zijn in heel Nederland vele kastelen en buitenplaatsen opengesteld in het kader van deze jaarlijkse Dag van het Kasteel. In de provincie Utrecht kunt u 21 kastelen, ridderhofsteden en buitenplaatsen bezoeken, waarvan sommige alleen op deze speciale dag zijn opengesteld. Zo opent kasteel Sandenburg, dat sinds 1792 familiebezit is van de graven Van Lynden van Sandenburg, zijn tuinen en oranjerie en kunt u op Weerdesteyn een unieke rondleiding krijgen op een ridderhofstad, die al eeuwenlang familiebezit is van de baronnen De Wijkerslooth de Weerdesteyn. Ook kasteel Loenersloot met zijn verhalen over de laatste eigenaresse, barones Van Nagell, die op haar fiets rondjes reed in het kasteel om warm te blijven in de winter, is een aanrader.
Afb. 2. Kasteel Loenersloot, waarvan de laatste bewoonster Magdalena Ferdinanda Maria barones van Nagell née jonkvrouwe Martini Buijs (1909-1997) een kleurrijke, krachtige dame was, die met groot doorzettingsvermogen kasteel Loenersloot wist te bewaren en het onderbracht in een stichting, zodat wij als bezoekers nu ons even terug in de tijd kunnen wanen.
Kijk voor meer informatie over opengestelde kastelen in deze provincie of voor opengestelde kastelen bij u in de buurt op www.dagvanhetkasteel.nl.
Dit jaar reikt de Werkgroep Adelsgeschiedenis voor de eerste keer deze scriptieprijs uit voor de beste (research) masterscriptie, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor adelsgeschiedenis. Een deskundige jury heeft nu deze prijs toegekend aan Gerrit van Oosterom voor zijn scriptie ‘Gronden van vermaak. Een reconstructie van de ontwikkeling van de buitenplaatscultuur en het buitenplaatslandschap langs de Oude Rijn tussen Leiden en Utrecht (1600-1900)’.
Afb. 1. Enkele voorbeelden van opengestelde kastelen in Groningen, Friesland en Drenthe op de Dag van het Kasteel. Foto’s met hartelijke dank aan www.dagvanhetkasteel.nl.
Op Tweede Pinksterdag zijn in heel Nederland vele kastelen en buitenplaatsen opengesteld in het kader van deze jaarlijkse Dag van het Kasteel. In de provincies Groningen, Drenthe en Friesland zijn 12 borgen, states en havezaten te bezichtigen, die het verhaal vertellen van het leven op het platteland van jonkers en edelen. In Groningen biedt bijv. de Menkemaborg met zijn fraaie tuinen en rijke interieur een mooi beeld van de leefstijl van het adellijke geslacht Alberda van Menkema, dat eeuwenlang deze borg bewoonde.
Afb. 2. De Menkemaborg in Groningen: van 1682 tot in 1902 in het bezit van de Groninger jonkers Alberda van Menkema. In 1927 werd de borg opengesteld als museum.
Kijk voor meer informatie over opengestelde kastelen in deze provincies of voor opengestelde kastelen bij u in de buurt op www.dagvanhetkasteel.nl.
Afb. 1. Enkele voorbeelden van opengestelde kastelen in Noord- en Zuid-Holland op de Dag van het Kasteel. Foto’s met hartelijke dank aan www.dagvanhetkasteel.nl.
Op Tweede Pinksterdag zijn in heel Nederland vele kastelen en buitenplaatsen opengesteld in het kader van deze jaarlijkse Dag van het Kasteel. In de provincies Noord- en Zuid-Holland doen dit jaar 10 kastelen en buitenplaatsen mee, die ieder het bijzondere verhaal vertellen van een rijk adellijk verleden. Zo kunt u bijv. kasteel Duivenvoorde bezoeken, één van de weinige kastelen in Nederland die nooit verkocht is en waarvan de huidige bewoners nakomelingen zijn van de eerste eigenaar in 1226: Philips van Wassenaer, heer van Duvenvoirde.
Afb. 2. Kasteel Duivenvoorde in Voorschoten: sinds 1226 familiebezit en sindsdien vererfd op de opeenvolgende geslachten Van Wassenaer, Torck, Van Neukirchen genaamd Nyvenheim, Steengracht en Schimmelpenninck van der Oye, tot het in een stichting werd ondergebracht. Foto met dank aan de facebookpagina van Duivenvoorde: www.facebook.com/duivenvoorde.
Kijk voor meer informatie over opengestelde kastelen in deze provincies of voor opengestelde kastelen bij u in de buurt op www.dagvanhetkasteel.nl.
Afb. 1. Enkele van de opengestelde kastelen op de Dag van het Kasteel in Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. Foto’s met hartelijke dank aan www.dagvanhetkasteel.nl.
Op Tweede Pinksterdag zijn in heel Nederland vele kastelen en buitenplaatsen opengesteld in het kader van deze jaarlijkse Dag van het Kasteel. In de provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg zijn dit jaar 23 bijzondere monumenten te bezoeken, die een rijke adellijke geschiedenis hebben. Wat te denken van bijv. kasteel Heeze, dat nog steeds bewoond wordt door de baronnen Van Tuyll van Serooskerken, of kasteel Heeswijk met het bijzondere verhaal van de adellijke familie Van den Bogaerde van Terbrugge, waar een spraakmakend testament voor jarenlange leegstand zorgde?
Afb. 2. Kasteel Heeswijk in Noord-Brabant, dat in 1835 door Andreas Joannes Ludovicus baron van den Bogaerde (1787-1855) gekocht werd en dat sindsdien familiebezit bleef, tot de laatste eigenaresse het in een stichting onderbracht.
Kijk voor meer informatie over opengestelde kastelen in deze provincies of voor opengestelde kastelen bij u in de buurt op www.dagvanhetkasteel.nl.
Afb. 1. Zicht op de voorgevel, door het statige inrijhek, van de havezate Schoonheten, die sinds 1633 familiebezit van de Bentincks is.
Gisteren vond op havezate Schoonheten de jaarlijkse donateursdag plaats van de Stichting Archivariaat Bentinck-Schoonheten. Dit archief behoort tot de weinige oude huisarchieven die nog steeds op het landgoed zelf bewaard worden en is daarnaast ook nog eens toegankelijk voor onderzoek. De havezate Schoonheten is sinds 1633 familiebezit van de Bentincks en de tak Bentinck van Schoonheten behoort tot de kleine groep van negen adellijke families die hun naam met het bezit van een historisch huis combineren en het ook nog steeds bewoont.
De aanwezigen werden door mr. Coba barones Bentinck van Schoonheten, voorzitter van de stichting, in de grote zaal van het huis welkom geheten. In deze zaal, met zijn unieke, beschilderde plafond, hangen rondom de opeenvolgende generaties Bentinck met hun echtgenotes.
Afb. John Töpfer, directeur Stichting AiN, hield een lezing over ‘De familie Bentinck in het licht van de Nederlandse adel: een Europese familie?’
Hierna sprak John Töpfer, directeur Stichting Adel in Nederland, die de Bentincks in het perspectief van de Nederlandse adel plaatste. Op basis van zijn analyse van 102 huwelijken kwam hij onder meer tot de ontdekking, dat in de jaren 1814-1988 leden van de familie Bentinck opvallend veel huwelijken sloten met adellijke buitenlanders (8,8 %), maar ook met niet-adellijke buitenlanders (7,8%) en mede op basis hiervan noemde hij de Bentincks een Europese familie.
Na de verzorgde lunch kreeg Wim Hoogeland, directeur van het archief en groot kenner van de familiegeschiedenis, het woord over Schoonheten in de Tweede Wereldoorlog, waarbij hij onder meer vertelde over V-1 lanceerbaan op Schoonheten, die aan het einde van de oorlog werd opgeblazen, wat grote schade aan huizen op het landgoed opleverde.
Robert Kemper Alferink, van de Stichting Sallands Erfgoed en de Sallandse wederopbouwboerderijen, sloot hier met zijn verhaal op aan en vertelde hoe beeldbepalend de naoorlogse wederopbouwboerderijen zijn voor het landschap en hoe belangrijk het is om dit architectonische en historische erfgoed te behouden. Aansluitend hierop werden de aanwezigen uitgenodigd om een wandeling over het landgoed te maken langs enkele van deze wederopbouwboerderijen.
Afb. 3. Zicht op de voorgevel van Schoonheten met boven de deur het wapenbord Bentinck.
Het grote en belangrijke archief van Schoonheten is op initiatief van de erven mr. R.F.C. baron Bentinck van Schoonheten in een stichting ondergebracht en de dagelijkse leiding ligt in handen van de directeur Wim Hoogeland, die het archief geïnventariseerd heeft en die als geen ander de familiegeschiedenis van de Bentincks kent.
Door voor 25 euro per jaar donateur te worden van de stichting steunt u deze in haar doelstellingen en wordt u jaarlijks uitgenodigd voor de donateursdag met bijdragen van deskundigen. Ook is er de jaarlijkse nieuwsbrief met artikelen over de Bentincks en hun bezittingen.
Afb. 1. Ingrid barones van Boetzelaer née Freiin von der Recke met haar dochter schrijfster Isabel barones van Boetzelaer tijdens de boekpresentatie.
Op 23 maart vond de boekpresentatie plaats van dit bijzondere boek en inmiddels is de 3e druk verschenen! In het boek vertelt Isabel barones van Boetzelaer het boeiende en ontroerende verhaal van haar Nederlandse vader en haar Duitse moeder, die beiden een leven kenden dat door de oorlog getekend werd. Hun levensverhaal wordt parallel verteld en goed en fout lopen aan beide zijden door elkaar.
Afb. 2. De voorkant van het boek ‘Oorlogsouders’.
Journalist, auteur en programmamaker Ad van Liempt kreeg het eerste exemplaar overhandigd en zei in zijn toespraak onder meer: “Persoonlijk ben ik toch het meest getroffen door het inzicht dat de lezer krijgt in de persoon van Willem van Boetzelaer, vanuit het perspectief dat uitgesproken zeldzaam is: de dochter die zich afvraagt hoe haar vader heeft kunnen doen wat hij gedaan heeft” en “Ze maakt door haar reis naar het verleden van haar vader duidelijk wat de kern van de Duitse bezetting voor veel mensen is geweest: betrekkelijk kleine oorzaken konden onmenselijk grote gevolgen hebben. Fouten gemaakt in de adolescentie dreunen nog volop door in de ouderdom (…) en dat vind ik de grootste verdienste van het boek ‘Oorlogsouders’: het inzicht hoe in een oorlog de verhouding tussen oorzaak en gevolg volledig uit het lood wordt geslagen.”
Ook de moeder van de schrijfster, Ingrid barones van Boetzelaer née Freiin von der Recke, sprak bij deze gelegenheid en haalde levensherinneringen op die zij afsloot met: “Dit boek geeft enige indruk hoe jonge mensen op een bepaald ongelukkig moment een noodlottige beslissing nemen en hoe hun leven ook na strafvervolging getekend blijft, ook voor de familie. Ziet u dit boek gewoon als een tijdsdocument.”
‘Oorlogsouders’ is zondermeer een aanrader vanwege het indringende verhaal, maar het kan ook gelezen worden in het perspectief van keuzes maken nu, in onze tijd, in een zich snel veranderende wereld.
Afb. 1. Rietveldstoelen in het historische interieur van Slot Zuylen. Foto met dank aan Slot Zuylen.
T/m 24 september is op Slot Zuylen in Utrecht deze aan de meubelmaker en architect Rietveld gewijde tentoonstelling te zien. Bij de naam Rietveld denk je niet meteen aan een kasteel vol antiek, maar in 1905 gaf de toenmalige bewoner, Frederik baron van Tuyll van Serooskerken, aan de toen 17-jarige Gerrit Rietveld de opdracht om een serie meubels te ontwerpen voor het Poortgebouw.
Het werden ambachtelijk gemaakte meubels in historiserende stijl, die pasten bij het beeld dat de familie Van Tuyll van het verleden had, maar tegelijk ogen deze meubels ook modern. Hierover zegt meubelrestaurator en gastconservator Nico Hijman: “In de meubels zie je Rietvelds traditionele origine, maar de vernieuwende elementen getuigen tegelijkertijd van zijn bijzondere ontwerpvaardigheden.”
Afb. 2. Een verrassende combinatie van een 18e eeuws bureautje met een stoel van Rietveld. Foto met dank aan Slot Zuylen.
De plaatsing van ontwerpen van Rietveld in het historische kasteelinterieur van Slot Zuylen levert aan de ene kant verrassende contrasten op, maar aan de andere kant lijken sommige van zijn ontwerpen zich hier in hun natuurlijke habitat te bevinden en passen ze wonderwel in dit eeuwenoude interieur.
Jonkvrouwe Valentine Anna Francijn de Rotte, geboren Rotterdam 17 mei 2017, dochter van jonkheer Maurits Calixtus Franciscus Johannes de Rotte en Florentien Deirdre Olivia de Rotte née de Steenwinkel.
Afb. 1. Oud-ambassadeur mr. Schelto baron van Heemstra en echtgenote Godeke barones van Heemstra née Donner met in hun midden de schrijver Ko van Geemert.Afb. 2. De voorkant van het boek met de ‘icoon van de familie’, de filmster Audrey Hepburn.
Afgelopen zaterdag werd in de Groote Sociëteit Haagsche Club-Plaats Royaal aan het lommerrijke Lange Voorhout het boek ‘Van Heemstra. Friese adel’ gepresenteerd in aanwezigheid van vele Van Heemstra’s en aanverwanten. In zijn openingswoord vertelde oud-ambassadeur mr. Schelto baron van Heemstra dat het boek tien jaar geleden als idee begon tijdens een familiereünie en dat het uitgangspunt was geweest om over markante gebeurtenissen en personen uit de familie te schrijven. De waarde van het boek vond hij, dat het naast geestige, ontroerende en soms ook hartverscheurende familieverhalen, ook verhalen vertelt die deel uitmaken van de Nederlandse geschiedenis.
Afb. 3. De Groote Sociëteit Haagsche Club-Plaats Royaal aan het Lange Voorhout.
Zijn neef ir. Jan Willem Sixma baron van Heemstra zei hierna onder meer: “Families zoals de onze zijn niets meer of minder dan andere families, maar zijn wel een beetje anders.” De sterke onderlinge contacten, ook in de huidige generaties, laten volgens hem nog steeds zien dat er een sterk clangevoel is.
Vervolgens sprak de schrijver Ko van Geemert, die de filmster Audrey Hepburn (zij had een Van Heemstra tot moeder) een ‘icoon van de familie’ noemde en die meerdere familieleden voor het boek geïnterviewd heeft om te achterhalen wat het betekent om een Van Heemstra en van adel te zijn. Kenmerkend vond hij de uitspraak: “Ik ben er niet trots op om van adel te zijn, maar ben er wel trots op een Van Heemstra te zijn.” Hierna overhandigde hij het eerste exemplaar aan mr. Schelto baron van Heemstra en echtgenote Godeke barones van Heemstra née Donner vanwege hun grote aandeel in de totstandkoming van het boek.
Tot slot las Marjolijn barones van Heemstra, die columniste, schrijfster en theatermaakster is, voor uit het boek en koos daarbij voor een ontroerend gedeelte dat over haar overgrootvader ging, die kort voor het einde van de oorlog gefusilleerd werd.
