Onderstaand verhaal werd geschreven door jonkheer mr. Dolph Boddaert, wiens familiegeschiedenis nauw met deze buitenplaats verbonden is, en stond in Jaargang 1, nr. 4 – augustus 2017 van het digitale magazine van de stichting Adel in Nederland (AiN). Dit magazine krijgen de donateurs van AiN per mail toegestuurd.
Het mooiste deel van Walcheren wordt gevormd door de kuststrook van Domburg via Oostkapelle naar Vrouwenpolder. Vlak achter de duinen groeit een bos, de Manteling genaamd, dat ten gevolge van de krachtige zeewind niet boven deze duinen uitsteekt. Daar liggen de grote buitenplaatsen, waaronder kasteel Westhove, Berkenbosch, Duinbeek en vele andere.
In het dorp Oostkapelle zelf staat vanouds de patriciërswoning Molenwijk met in de huidige tijd in totaal 7 hectare grond. Over de vroegste geschiedenis van de buitenplaats is weinig bekend. In de hal van het huis zijn twee oude gevelstenen ingemetseld. De eerste draagt het jaartal 1564, de tweede het jaartal 1651. Mogelijk zijn deze gevelstenen afkomstig van voorgangers van het gebouw. De naam Molewijk, ook genoemd ’t Moolwijk, wordt voor het eerst genoemd in een koopakte van 1746 en is ontleend aan de korenmolen, die destijds aan de weg naar Grijpskerke stond.
Mr. Phoenix Izaak Boddaert (1755 – 1807), raadsheer in de Raad van Vlaanderen, bewindhebber van de VOC, pensionaris van Veere, gedeputeerde in de Staten van Walcheren en ontvanger – generaal van Zeeland, kocht Molewijk op een openbare veiling in januari 1788. Na zijn overlijden in 1807 ging Molewijk bij openbare verkoop in 1810 over op zijn oudste zoon mr. Pieter Johan Boddaert (1780 – 1843), later lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal. Hij liet het oude huis afbreken, waarna in zijn opdracht het huidige huis, nu genaamd Molenwijk met een n, is gebouwd in de jaren 1818 – 1819. Dit blijkt duidelijk uit de nog aanwezige eerste steen met de tekst: “De 3 eerste steenen aan dit gebouw zijn gelegt den 4 april 1818 door P.P.C. Boddaert, I.P. Boddaert, W.R. Boddaert”, de kinderen van Pieter Johan en zijn vrouw Sara Agatha le Jolle.
Peronne Pauline Cornelie was later getrouwd met Johan Cornelis de Bruijn van Melis- en Mariekerke; Jacques Phoenix was de vader van de schrijfster Marie Boddaert en van de filantrope Elisabeth Boddaert; ook was hij de stamvader van de families Gelderman en Arntzenius; Willem Reinbrand was de stamvader van de huidige familie Boddaert en van de families van Heerdt en van Adrichem Boogaert.
Korte tijd nadat de familie Boddaert het nieuwe Molenwijk had betrokken, werden de beide broertjes Jacques Phoenix en Willem Reinbrand vereeuwigd in een fraai dubbelportret, geschilderd door hun moeder in 1821. De beide jongens gekleed in jurkjes, Jacques met een trommel en Willem met een rijzweepje.
Na het overlijden van jonkheer mr. Pieter Johan in 1843 kwam Molenwijk in bezit van zijn oudste zoon jonkheer mr. Jacques Phoenix Boddaert (1811 – 1885), rechter in de rechtbank te Middelburg, en zijn vrouw Anna Petronella barones van Heeckeren van Brandsenburg. Na het overlijden van Anna Petronella in 1860 hertrouwde Jacques Phoenix in 1861 met haar zuster Elisabeth Carolina. Zij verkochten Molenwijk in 1862, toen zij verhuisden naar kasteel Westhove. Jacques Phoenix heeft dit eeuwenoude kasteel van de sloper gered, door het onderhands te kopen, enige dagen voordat het openbaar zou worden geveild. De koper van Molenwijk was mr. Th. A. Lambrechtsen, lid van gedeputeerde staten van Zeeland. Na diens overlijden in 1879 verkocht zijn weduwe de buitenplaats aan dr. Abraham van der Swalme (1841 – 1902). Molenwijk vererfde later op zijn dochter Maria Leonora van der Swalme en haar echtgenoot jonkheer mr. P.J. Boogaert. Na hun overlijden, achtereenvolgens in 1948 en 1951, ging de eigendom over op hun zoon jonkheer ir. Henri Louis Boogaert (1903 – 1983), burgemeester van Domburg. De familie Boogaert heeft weinig plezier van het huis gehad. In 1918 werden er militairen in Molenwijk gehuisvest. Nadien werd het huis gebruikt voor de opslag van fruit. Tijdens de tweede wereldoorlog werd het huis gevorderd door de bezetter. Tijdens de inundatie van Walcheren (1944 – 1946) stond het huis onder water, waardoor het veel heeft geleden en alle begroeiing dood ging. Later diende het huis nog als aardappelopslagplaats.
In 1974 verkocht jonkheer Boogaert het toen geheel verwaarloosde pand aan ds. Carel Frederik Hendrik baron van Tuyll van Serooskerken (1924 – 2014). De koopprijs bedroeg één gulden, maar met de plicht tot restauratie, die door baron van Tuyll met voortvarendheid werd voltooid. Carel van Tuyll was predikant in Biggekerke en Meliskerke en later in Middelburg en Vlissingen. Hij bewoonde de buitenplaats met zijn vrouw en twee dochters. Op de eerste verdieping vestigde hij een fossielenmuseum. Dominee van Tuyll wilde de liefde voor de natuur uitdragen in het fossielenmuseum, met de boodschap om zuinig te zijn op en verantwoord om te gaan met de aarde. Door zijn inspanningen is het bijbehorende terrein herschapen in een oase van rust met stinzenplanten en andere cultivars. De weiden worden begraasd door Hereford runderen en schapen.
Dominee en mevrouw van Tuyll hebben het huis met het park – ook met instemming van de beide dochters – in het jaar 2006 overgedragen aan Stichting Timon te Zeist, een landelijke diaconale stichting voor hulp aan jongeren en jongvolwassenen. Stichting Timon heeft het landgoed ondergebracht in een aparte stichting “Molenwijk” met als doelstelling het huis te laten functioneren als trainings- en retraitecentrum voor de medewerkers en vrijwilligers van Stichting Timon. Ook wordt de buitenplaats op beperkte schaal als vakantieverblijf verhuurd. Het fossielenmuseum is overgeplaatst naar het Natuurmuseum Brabant in Tilburg.
Wilt u ook 3 keer per jaar het digitale magazine van AiN ontvangen met verhalen zoals deze? Word dan nu donateur! De Stichting Adel in Nederland heeft als doel het digitaal aanbieden van informatie over adel in Nederland in de ruimste zin. Voor € 17,50 per jaar kunt u donateur worden, ontvangt u zes keer per jaar het digitale magazine en steunt u ons in onze werkzaamheden. AiN heeft de culturele ANBI-status en daardoor kunt u als donateur bij de opgave voor de inkomstenbelasting giftenaftrek krijgen. Meer weten en opgeven als donateur? Stuur dan een mail naar info@adelinnederland.nl.
