Op 29 maart 2019 worden de ridderbeelden in de Sint Willibrorduskerk van Holwerd onthuld door Kris Callens, directeur van het Fries Museum. Tijdens die bijeenkomst is er ook een lezing door Prof. dr. Yme Kuiper over de Adellijke memoriecultuur in Friesland in de Gouden Eeuw. U bent hiervoor van harte uitgenodigd.

Tien jaar geleden nam de Stichting Alde Fryske Tsjerken de Sint Willibrorduskerk in Holwerd in eigendom over van de Hervormde Gemeente Holwerd. Bij die gelegenheid pleitte ons algemeen bestuurslid Sytse ten Hoeve voor de terugkeer van de ridderbeelden van de familie Van Aylva naar de kerk waar ze ooit voor gemaakt waren.

Deze beelden, een knielende ridder en zijn echtgenote, dateren uit het midden van de zeventiende eeuw. Ze stonden op het familiegraf van de Van Aylva’s, een roemrijke adellijke familie uit Holwerd, in de voorganger van de huidige kerk. Bij de nieuwbouw van de kerk in 1776-1781 werd om het praalgraf van de Van Aylva’s heen gebouwd. Een kleine twintig jaar later werden de beelden in de Franse tijd (rond 1795) uit de kerk verwijderd. Na lange omzwervingen belandden ze uiteindelijk in het Fries Museum, waar ze de laatste jaren in depot lagen opgeslagen.
Tien jaar na de overname kunnen we de wens van de op 1 januari 2016 overleden Sytse ten Hoeve in vervulling laten gaan. De Stichting Alde Fryske Tsjerken heeft de beide beelden in langdurig bruikleen gekregen van het Fries Museum en laten terugplaatsen in de Sint Willibrorduskerk, naar een ontwerp van architectenbureau Kijlstra en Brouwer uit Beetsterzwaag.

Lezing Adellijke memoriecultuur in Friesland in de Gouden Eeuw
Over het grafmonument van het echtpaar Aylva in Holwerd
Spreker: Prof. dr. Yme Kuiper, em. bijzonder hoogleraar Faculteit Letteren, RU Groningen
Toelichting: Qua aantal grietmansposten en hoge militaire ambten behoorde het geslacht (Van) Aylva tot de meest invloedrijke en vooraanstaande adel in Friesland in de zeventiende eeuw.
Zijn hoge maatschappelijke positie kon op verschillende manier worden getoond. Dit thema vormt een belangrijk onderdeel van een powerpointlezing naar aanleiding van de herplaatsing van de grafbeelden in de kerk van Holwerd. Wie waren de afgebeelde personen? Hoe uniek zijn hun grafbeelden?

Programma Lezing en Onthulling vrijdag 29 maart 2019
Het officiële gedeelte begint om 15.00 uur, vooraf is er gelegenheid om een kop koffie te drinken
– Welkom door Jan Kersbergen, voorzitter Stichting Alde Fryske Tsjerken
– Lezing door Yme Kuiper, em. bijzonder hoogleraar Faculteit Letteren, RU Groningen
– Onthulling door Kris Callens, directeur Fries Museum, Leeuwarden
– Hapje en drankje na afloop

Aanmelden
In verband met de catering wordt u verzocht om zich vooraf aan te melden. Dat kan tot uiterlijk dinsdag 26 maart 2019 via info@aldefrysketsjerken.nl of telefoon: 058-2139666

T/m 13/14 maart vindt er een online veiling plaats bij het Venduehuis der Notarissen in Den Haag met o.a. dit 18e-eeuwse portret van een jonge edelman in uniform. Hieronder leest u het verhaal hierbij.

De identiteit van de afgebeelde jongen is helaas onbekend. In de catalogus wordt het portret omschreven als ‘Hollandse School (18e eeuw). Jongen met lange jas en degen’. Vermoedelijk betreft het hier een adellijke jongeman, die een uniform draagt dat op een uniform van de Hollandse Garde lijkt. Mogelijk was hij een page in dienst van de Stadhouder aan het Stadhouderlijke Hof. Voor adellijke jongens was het niet ongewoon om op jonge leeftijd in het leger te treden. Zo werd Frederik Walraven Reinhard Burchard Rudolph van Heeckeren (1729-1769), telg uit een bekende Gelderse adellijke familie, op 21 oktober 1743 benoemd tot ‘Sous Lieutenant’ in een compagnie van het regiment van kolonel Van Lynden. Hij was toen nog maar veertien jaar oud. Twee jaar later volgde zijn benoeming al tot kapitein en hij werd uiteindelijk luitenant-kolonel van het regiment infanterie van luitenant-generaal Van Randwijck. Een vroege start in het leger kon het begin zijn van een lange en voorspoedige carrière. Voor voornoemde Frederik van Heeckeren eindigde zijn militaire loopbaan helaas vroegtijdig door zijn overlijden op 38-jarige leeftijd. Mogelijk liet zijn gezondheid te wensen over, want een jaar voor zijn overlijden had hij zijn testament al opgemaakt. Voor zijn trouwe dienaar legde hij hierin een legaat vast: een ‘jaarlijxe uitkeering aan den gewesen lijfknecht Derk Peters’.

Hoe de militaire carrière van de afgebeelde adellijke jongeman is verlopen, is onbekend. Op het portret is hij hier ook nog onkundig van, maar hij zal zeker trots zijn geweest op zijn kleurrijke uniform. Zijn ouders zullen voor hun veelbelovende zoon als herinnering dit portret hebben laten maken, dat nu op deze online veiling getaxeerd wordt op 800-1200 euro.

Kijk voor meer informatie over deze online veiling bij het Venduehuis der Notarissen op www.venduehuis.com met de online catalogus.

In het Rijksmuseum Twenthe is momenteel de tentoonstelling Ars longa, vita brevis (‘de kunst is lang, het leven kort’) te zien. Dit betreft een collectiepresentatie van Rijksmuseum Twenthe, met als centrale thema ‘de menselijke conditie’.

Een verrassende ontdekking op deze tentoonstelling is dit portret door Jan Toorop uit 1919 van barones Schimmelpenninck van der Oije. De barones werd geboren in 1876 als Jeanne Françoise Chassagnard in het Franse Panissières. Zij kwam naar Nederland als gouvernante en huwde uiteindelijk in 1905 de diplomaat dr. Alexander Willem baron Schimmelpenninck van der Oije (1859-1914), met wie zij op kasteel Duivenvoorde woonde.

Benieuwd naar deze tentoonstelling? Kijk voor meer informatie en bezoekmogelijkheden op https://www.rijksmuseumtwenthe.nl/content/2125/nl/ars-longa-vita-brevisnbsp?fbclid=IwAR0sBEZxDzM64-cb00ENa2y5yxv01NE4cS_r0IxIZ3CAbzeDOVBKwiMCJtY

NLdoet is de grootste vrijwilligersactie van Nederland, die dit jaar op 15 & 16 maart weer door het Oranje Fonds georganiseerd wordt. Ook Slot Zuylen doet dit jaar mee en vraagt hulp bij het opknappen van de historische begraafplaats, die door de familie Van Tuyll van Serooskerken gesticht is.

De familie van Tuyll van Serooskerken bewoonde eeuwenlang Slot Zuylen in Oud-Zuilen bij Utrecht en overleden familieleden werden volgens het toenmalige gebruik bijgezet in grafkelders in de kerk. Willem René baron van Tuyll van Serooskerken (1743-1839), broer van de bekende schrijfster van Belle van Zuylen, en zijn echtgenote Johanna Catharina Fagel (1747-1833) vonden bijzettingen in de kerk om verschillende redenen niet meer kunnen. Daarom vroegen zij toestemming bij de Gedeputeerde Staten van Utrecht om een ‘buitenbegraafplaats’ te mogen stichten buiten de bebouwde kom. Deze toestemming werd verleend en op 18 maart 1782 werd deze nieuwe begraafplaats in gebruik genomen.

Deze begraafplaats is daarmee de derde in Nederland die buiten de bebouwde kom aangelegd werd. Vele generaties Van Tuyll van Serooskerken liggen hier begraven, maar ook vele families uit Oud-Zuilen. De begraafplaats heeft een monumentaal toegangshek en ook het graf van het echtpaar Van Tuyll van Serooskerken-Van Weede valt op door zijn monumentale vormgeving.

Op zaterdag 16 maart tussen 9.30-13.30 uur wordt er hulp gevraagd bij het onderhoud: van snoeiwerk tot het verwijderen van onkruid. Voor koffie, thee, fris en huisgemaakte soep wordt natuurlijk gezorgd. Opgeven kan via https://www.nldoet.nl/klus/kom-helpen-op-slot-zuylen

Benieuwd naar klussen bij u in de buurt? Kijk dan op https://www.nldoet.nl/

Kasteel Ammersoyen werd eeuwenlang bewoond door het bekende adellijke geslacht Van Arkel en was daarna in het bezit van de opeenvolgende Zuidnederlandse geslachten De Lichtervelde, Christyn de Ribaucourt en De Woelmont. Sinds 1957 is het in het bezit van Geldersch Landschap & Kasteelen, die het kasteel zijn oude luister heeft teruggegeven.

Opmerking: inmiddels is de Rondleiding XL op 24 maart volgeboekt! Maar gelukkig kunt u kasteel Ammersoyen ook op andere momenten gewoon bezoeken! Kijk voor meer informatie op www.glk.nl/ammersoyen

Kasteel Ammersoyen kan nu echt helemaal bekeken worden, door mee te gaan met de Rondleiding XL op zondag 24 maart. Deuren die normaal gesloten blijven, gaan tijdens deze extra lange rondleiding wel open! Je krijgt een exclusief kijkje achter de schermen.
Van de kelders via diverse torenkamers en verdiepingen gaat de Rondleiding XL naar de grote zolder van Ammersoyen met zijn bijzondere overkapping en hijswiel. Ook de oostvleugel van het kasteel, diverse torenkamers en het poortgebouw zijn tijdens de Rondleiding XL te bezichtigen. Uiteraard komen ook de vertrekken uit de reguliere rondleiding aan het bod, zoals het vrouwenverblijf, de ridderzaal, de kerker en meer.
De XL-rondleiding duurt extra lang, ongeveer twee uur. Trek stevige schoenen aan en kleding die stoffig mag worden.

Vanwege de bijzondere route door het kasteel kunnen er een beperkt aantal mensen per rondleiding mee. Reserveer daarom op tijd. De rondleiding is geschikt voor volwassenen en kinderen vanaf 8 jaar.

Datum: zondag 24 maart 2019
Tijd: 14.00 tot 16.00 uur
Entree: €12,50, museumkaarthouders en donateurs GLK: €3,00
Reserveren: is noodzakelijk en is mogelijk via www.glk.nl/ammersoyen
Adres: Kasteellaan 1, 5324 JR Ammerzoden

In The New York Times Magazine stond vorige week het artikel ‘Rembrandt in the Blood: An Obsessive Aristocrat, Rediscovered Paintings and an Art-World Feud’ over jonkheer Jan Six en zijn ontdekking van twee schilderijen door Rembrandt.

In het artikel wordt onder meer genoemd dat zijn vader ‘prefers to be called, Baron J. Six van Hillegom’. Zijn vader, ook jonkheer Jan Six geheten, is heer van Hillegom, maar geen baron. De verwarring onstaat, omdat ‘Heer van Hillegom’ foutief vertaald wordt als ‘Lord of Hillegom’, terwijl ‘Lord’ binnen de Engelse adel gewoonlijk gebruikt wordt voor iemand met de titel van baron. Het ‘heer van Hillegom’ zou vertaald moeten worden als ‘lord of the manor of Hillegom’, waarmee duidelijk zou worden dat dit geen adellijke titel is, maar een niet-adellijke heerlijkheidstitel, die aangeeft wie de eigenaar is.

Nog steeds geloven veel mensen dat Engelse adellijke titels te koop zijn, maar hierbij gaat het altijd om ‘lord of the manor of X, Y, Z’ titels, die daarbij meestal ook nog eens inhoudsloze titels zijn, omdat er meestal geen bezit aan verbonden is.

Link naar het artikel: https://www.nytimes.com/2019/02/27/magazine/rembrandt-jan-six.html

De winnaars van één gedrukte jaargang met vier magazines 2019 via Facebook zijn geworden… Gerrit van Coeverden en Danny Havelaar, en via een ingezonden mail Monique Cerpentier Braganza. Alle drie van harte gefeliciteerd! De magazines komen zo spoedig mogelijk naar u toe!

Op de Groninger borg Nienoord, waar het Nationaal Borg & Rijtuigmuseum gevestigd is, woonde eeuwenlang de adellijke geslachten Van Ewsum en Van Inn- en Kniphausen. De erfdochter Anna van Ewsum bracht Nienoord door huwelijk in het laatstgenoemde geslacht.

Wouter van Schie is de auteur van ‘Anna van Ewsum. Haar afkomst, haar leven, haar wereld’ en geeft op zondag 3 maart een lezing in Museum Nienoord over Anna van Ewsum en haar oudste kleindochter, Anna Wilhelmina van In- en Kniphausen. Deze Anna Wilhelmina had een nogal triest leven en stierf jong. In zijn lezing gaat de spreker onder meer in op de rechtszaak die zich speelde rond de scheiding van Anna Wilhelmina en haar echtgenoot Anton II des H.R. Rijksgraaf van Aldenburg. Deze Anton zou nadien hertrouwen en de vader worden van Charlotte Sophie des H.R. Rijksgravin von Aldenburg, die door de schrijfster Hella Haasse vereeuwigd werd in ‘Mevrouw Bentinck. Onverenigbaarheid van karakter & De groten der aarde’.

De aanvang is 14.30 uur en is gratis voor bezoekers van het museum die over museumjaarkaart beschikken. Voor anderen is de entree 5 euro. Vooraf aanmelden is gewenst, want vol is vol. Aanmelden kan via info@museumnienoord.nl of telefonisch via 0594-512260.

Ruim zes jaar geleden begon Adel in Nederland (AiN) als groep op Facebook en vandaag drie jaar geleden werd de stichting Adel in Nederland opgericht. Een reden voor een feestje en daarom verloten wij een complete jaargang van het magazine van AiN!

Win een jaargang met vier gedrukte magazines!
AiN geeft voor haar donateurs een digitaal magazine uit. Om te vieren dat AiN vandaag jarig is, verloten we drie gedrukte sets met de magazines die in 2018 zijn uitgegeven. Door dit bericht te liken op Facebook of door een mail te sturen naar info@adelinnederland.nl maakt u een kans op deze vier magazines boordevol adellijke verhalen, interviews en het laatste nieuws. Meedoen kan tot 1 maart 24.00 uur en over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.

Wilt u ook in 2019 het digitale magazine vier keer ontvangen?
Voot 17,50 euro per jaar steunt u AiN in haar werkzaamheden, krijgt u voorrang bij én korting op door AiN georganiseerde excursies mét lezingen over adel en ontvangt u in 2019 vier keer het digitale magazine in uw mailbox. Als u nu donateur wordt, krijgt u meteen gratis per mail het decembernummer 2018 als welkomstcadeau! In de magazines staan de verhalen die voor het grootste deel niet op onze website komen te staan en daarnaast vindt u hierin interviews, adellijk nieuws en een overzicht van adellijke geboortes, huwelijken en overledenen in de afgelopen maanden. Wilt u donateur worden en ons steunen? Mail dan naar nieuwsbrief@adelinnederland.nl.

Wat doet de stichting Adel in Nederland eigenlijk?
AiN informeert al ruim zes jaar vrijwel dagelijks via haar website en social media in de ruimste zin over adel: actualiteiten in de media, genealogisch nieuws, historische informatie, anekdotes en informatie over boeken, tentoonstellingen, lezingen, excursies, symposia en veilingen die gerelateerd zijn aan adel in Nederland. Daarnaast geeft AiN voor haar donateurs vier keer per jaar een digitaal magazine uit. Ook koopt AiN soms adellijke zaken aan om daar een nieuwe, openbaar toegankelijke bestemming aan te geven; recent werden twee olieverfportretten van baron en barones Van Boecop aan Museum Elburg geschonken. Eén keer per jaar organiseert AiN bovendien voor haar donateurs een excursie met daarbij een lunch en een lezing met een adellijk onderwerp.

AiN in getallen:
– de website werd inmiddels 435.348 keer bezocht en heeft bijna 25.000 bezoeken per maand
– Facebook: 4.953 volgers en ruim 25.000 bezoeken per week
– Twitter: 777 volgers
– Instagram: 657 volgers
– alle berichten en verhalen op de website en Facebook in de afgelopen jaren vormen een word-document van 1.468 pagina’s met 574.791 woorden

Eind vorig jaar werd Karel Hertog van Gelre (1467-1538) uitgeroepen tot de Grootste Gelderlander aller Tijden. Deze titel kreeg hij vanwege zijn inzet voor de zelfstandigheid van het Hertogdom Gelre.

In de Eusebiuskerk in Arnhem ligt hij begraven en kan men nog steeds zijn praalgraf vinden. Zijn originele harnas kreeg een ereplek onder een baldakijn, waarbij Hertog Karel knielend is afgebeeld. Dit unieke monument moet gerestaureerd worden en daarom is er een actie gestart om dit mogelijk te maken. Bijdragen vanaf 10 euro zijn al welkom. Lees meer op https://www.voordekunst.nl/projecten/8382-restauratie-harnas-karel-van-gelre-1?fbclid=IwAR0DR6_MCe6Cn2HocZRkpP_RXl0CcjKtlTHIgxSb1Xqa7va_9CzURP7Y3Rc