Bijzonder verleden: het echtpaar Laman Trip-Kleinstarink en hun schenking aan Vereniging Hendrick de Keyser

Afb. 1. Huize Alpha in Warnsveld omstreeks 1900, foto met dank aan Vereniging Hendrick de Keyser.
Afb. 1. Huize Alpha in Warnsveld omstreeks 1900, foto met dank aan Vereniging Hendrick de Keyser.

In juni 2016 maakte Vereniging Hendrick de Keyser, een vereniging die zich inzet voor het behoud van architectonisch of historisch belangrijke gebouwen en hun interieur, bekend dat zij Huize Alpha in Warnsveld in haar bezit had gekregen dankzij een schenking van jonkheer ir. Joan Philip Laman Trip (1914-2009) en ds. Elske Willemina Hendrika Laman Trip née Kleinstarink (1924-2015).

Wie vanuit Zutphen komend Warnsveld binnenrijdt, ziet Huize Alpha als een beeldbepalend huis op de t-splitsing voor zich liggen met daarachter krachtig oprijzend de kerktoren. Het huis werd in 1835 gebouwd door jonkheer Willem Pieter Justus de Ridder (1785-1860), die in de jaren 1815-1830 vrederechter in Nieuwer-Amstel was en daarnaast lid van de Ridderschap van Holland.

Het huis kwam in 1881 in het bezit van de patriciaatsfamilie ver Loren van Themaat: mr. Joan Philip ver Loren van Themaat (1840-1890), die rechter bij de Arondissements Rechtbank in Zutphen was, en echtgenote Hester Geertruid Kronenberg (1848-1930), die eveneens uit een patriciaatsfamilie stamde. Na hun overlijden werd het huis door twee van hun dochters bewoond: Anna Dorothea Joanna (‘Dora’) en Ida Judith (‘Juuth’). Hun zusje Maria Elisabeth was gehuwd met ir. jonkheer Willem Laman Trip en het was hun zoon die het huis na het overlijden van beide tantes erfde.

Jonkheer ir. Joan Philip Laman Trip (1914-2009) was landbouwkundig ingenieur en naast rentmeester van het Kroondomein was hij leraar. Om de Arbeitseinsatz te ontlopen kwam hij in de oorlogsjaren op Huize Alpha wonen en deed daar voor zijn tante administratie en onderhield de tuin. In 1950 huwde hij Elske Willemina Hendrika Kleinstarink (1924-2015), dochter van een opzichter uit Rheden. Zij was van huis uit Nederlands Hervormd, maar stapte over naar de Remonstranten, vanwege haar wens om predikant te kunnen worden. Na haar studie in Leiden werd zij in 1959 predikant, waaronder in Apeldoorn en Doesburg, maar ook in het Duitse Friedrichstadt. Hier was zij nauw betrokken bij de festiviteiten vanwege het 350 jarige bestaan van de stad en uiteindelijjk werd haar het ereburgerschap van de stad verleend.

Afb. 3. Het Laman Trip Huis in Friedrichstadt, foto met dank aan M.L. Preiss, Deutsche Stiftung Denkmalschutz.
Afb. 2. Het Laman Trip Huis in Friedrichstadt, foto met dank aan M.L. Preiss, Deutsche Stiftung Denkmalschutz.

In 1976 kochten zij hier als tweede huisje een historisch handwerkershuisje recht tegenover de Remonstrantse kerk en restaureerden het in historische stijl met authentieke materialen. In de gevel werden als de drie trippen uit het familiewapen als huismerk aangebracht. Het huis werd door hen in 1998 in een stichting ondergebracht en valt nu onder de zorg van de Duitse Monumentenzorg.

Zij werd een predikant in hart en nieren genoemd, die iedereen het gevoel wist te geven dat zij er speciaal voor jou was. Haar kerkdiensten waren een combinatie van diepe ernst en grote vrolijkheid, die zo druk bezocht werden, dat mensen op de grond en in de vensterbanken moesten zitten. Zij maakte daarnaast faam met haar lezingen over Dante, Chagall en andere onderwerpen op het raakvlak van kerk, kunst en cultuur. Maatschappelijk was zij zeer betrokken en zo ondertekende zij in 1987 de petitie Leeftijdsgrens Zedelijkheidswetgeving van het COC, dat strafuitsluiting bij seksuele contacten van en met jongeren onder de 16 jaar voorstelde.

Afb. 4. Ds. Elske Willemina Hendrika Laman Trip née Kleinstarink, foto met dank aan www.bastionoranje.nl.
Afb. 3. Ds. Elske Willemina Hendrika Laman Trip née Kleinstarink, foto met dank aan www.bastionoranje.nl.

Hun huwelijk bleef kinderloos en over kinderloosheid preekte zij eens: “Kinderloosheid kan voor een vrouw sowieso al een groot verdriet zijn. Wat wordt er in onze tijd al niet daartegen ondernomen met kunstmatige bevruchting, adoptie en zo. Maar in de oudtestamentische tijd was het – vooral psychisch gezien – een nóg grotere belasting. Omdat het, zoals we al vernamen, ook als een “vloek, een straf van God” werd beschouwd” en “Hoe diep moet soms het leed inslaan in het leven, dat je tot deze conclusie komt. “De mens is niet altijd sterk door zijn kracht.” Want het is toch normaal en gezond, als je in momenten van vertwijfeling eerst bij jezelf de krachten zoekt. En meestal vestig je dan, als het niet anders kan, eerst nog de hoop op hulp van medemensen. Maar, waar haal je tenslotte de krachten vandaan als er überhaupt geen “menselijke hulp meer baat”?  Ja, dan hebben sinds onheuglijke tijden mensen toch gedaan, wat Hanna deed. En gelukkig de mens, die dán deze weg nog kent: “De weg zoeken naar God.” En de weg naar God is: het gebed!”

Het echtpaar bewoonde met veel liefde Huize Alpha en aanpassingen werden zorgvuldig gedocumenteerd. Al eerder toonden zij hun betrokkenheid bij erfgoed door de schenking van de 19e eeuwse veldwachterswoning in Warnsveld aan de Vereniging Hendrick de Keyser. Dit dreigde onder de slopershamer te vallen en daarom kocht hij het aan en liet het op eigen kosten restaureren: “Ik vind dat geen verdienste, want wij hebben geen kinderen en doen dus niemand tekort” en hij hoopte dat andere monumenten in Warnsveld door dit voorbeeld ook gerestaureerd zouden worden.

Warnsveld lag hen na aan het hart en toen het dorpsaanzicht en de groengordel aan de westzijde aangetast dreigde te worden, raakte hij als mede-oprichter zeer betrokken bij de Stichting Waardevol Warnsveld en de Stichting Warnsveldse Monumenten, hetgeen uiteindelijk resulteerde in het aanwijzen van Warnsveld als beschermd dorpsgezicht. Ook zette hij zich in om Huis Welgelegen, dat van een andere tante was en naast Huize Alpha lag, om te vormen tot een woonzorgvoorziening. Hier wordt nog steeds ieder jaar rond zijn verjaardagsdatum de Welgelegendag gevierd om dit te herdenken. Vanwege zijn vele verdiensten behaagde het H.M. hem in 2007 te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Hoewel zeer verrast, vond hij het eigenlijk teveel eer, want hij had het immers samen met anderen gedaan.

In 2008 overleed jonkheer Joan Laman Trip ‘na een rijk en vervuld leven, altijd in dienst van de medemens en het cultureel erfgoed’. Hij werd geroemd om zijn fijnzinnigheid en integriteit en zijn liefde voor natuur en culturele monumenten, waarmee hij anderen wist te inspireren. Na het overlijden van haar ‘innig geliefde man en levenskameraad’ bleef zij eerst Huize Alpha bewonen en drie jaar later werd ook zij Koninklijk onderscheiden en behaagde het H.M. haar te benoemen tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Zij verhuisde uiteindelijk naar het naastgelegen huis Welgelegen. Hier mocht zij in 2013 de openingshandeling verrichten van de nieuwe luiken. Het huis telde er eens drieëndertig, maar twintig waren er in de oorlog opgestookt. Bij haar overlijden schreef men dat zij overleden was ‘na een rijk en vervuld leven, altijd in dienst van de medemens en het geloof’.

Met de schenking van Huize Alpha aan de Vereniging Hendrick de Keyser heeft Warnsveld nu een blijvend monument voor het bijzondere echtpaar Laman Trip-Kleinstarink.