Philippus Damianus Ludovicus Ignatius Victorinus des H.R. Rijksgraaf van en tot Hoensbroeck werd geboren op 24 februari 1724 in Roermond. Zijn vader, Frans Arnold Adriaan Johan Markies en H.R. Rijksgraaf van en tot Hoesbroeck (1696-1759), stamde uit een oud-adellijk Limburgs geslacht, dat oorspronkelijk Hoen heette en dat sinds de 14e eeuw heer van Hoensbroek was – één van de meest imposante kastelen van Limburg. Zijn moeder, Anna Catharina Sophia des H.R. Rijksgravin von Schönborn, Buchem en Wolffsthal, was een telg uit een nóg oudere Duitse adellijke familie, die onder meer vele bisschoppen en zelfs kardinalen voortbracht; de huidige aartsbisschop van Wenen is kardinaal Christoph [Rijksgraaf von] Schönborn (adellijke titels en het predikaat ‘von’ zijn in Oostenrijk sinds 1919 verboden – schr.).
Hij groeide op de kastelen Hoensbroek en Hillenraad in Swalmen op, in een gezin waarin uiteindelijk 24 kinderen werden geboren. Zijn vader bekleedde vele belangrijk ambten en was onder meer erfmaarschalk van Gelre en keizerlijk kamerheer. Als jongere zoon koos Philippus Damianus voor de kerk en werd in 1771 tot priester gewijd. In 1775 volgde zijn benoeming tot bisschop van Roermond en hij werd door tijdgenoten geroemd om zijn weldaden en herderlijke zorg voor de minbedeelden.
Toen in 1792 de Franse revolutionaire legers het bisdom binnenvielen, verborg de bisschop zich volgens de legende in een geheime kamer op zijn kasteel. De Fransen plaatsten ’s avonds een brandende kaars voor alle ramen van het kasteel om het raam van de geheime kamer te traceren, maar hun list slaagde niet, omdat de bisschop tijdig gewaarschuwd was en ook een kaars voor zijn raam gezet had die nacht.
Op 17 april 1793 overleed de bisschop van Roermond in Roermond, maar door de veranderde tijdsomstandigheden mocht er niet meer in kerken begraven worden. Venlo, dat in Staatse handen was, kende dit verbod niet en hier werd Philippus Damianus Ludovicus Ignatius Victorinus des H.R. Rijksgraaf van en tot Hoensbroeck, 13de bisschop van Roermond, bij nacht en ontij begraven in de Sint Martinuskerk in aanwezigheid van de pastoor van deze kerk, twee kapelaans en de koster.
In 1945 werd, na oorlogsschade aan de kerk, het graf geopend, maar verdween daarna met grafsteen onder de vloer. Op 5 november 2018 werd het teruggevonden en geopend. Op zaterdag 17 augustus 2019 vond ’s morgens om 11.00 uur in de Sint Martinusbasiliek in Venlo een pontificale requiemmis plaats, waarbij de bisschop op waardige wijze opnieuw werd bijgezet in aanwezigheid van de huidige bisschop van Roermond, Harrie Smeets en deken Jos Spee.
In 1842 werd het toenmalige hoofd van de familie Van en tot Hoensbroeck opgenomen in de Nederlandse adel met de titel graaf en formeel gezien behoren zijn nakomelingen nog steeds tot de Nederlandse adel. Hij woonde echter op kasteel Haag in Noordrijn-Westfalen en zijn nakomelingen bleven in Duitsland wonen en gingen tot de Pruisische adel behoren als graven Von und zu Hoensbroech. Nog heden bezit de familie kasteel Haag, dat door oorlogshandelingen verwoest werd, en daarnaast de kastelen Türnich en Kellenberg. De Chef de Famille heeft de titel Markies. Kasteel Hoensbroek werd in 1927 door de familie Van Hoensbroeck verkocht, maar de band die bleef. Zo vond hier in 1956 het huwelijk plaats van Paul Lothar Graf von und zu Hoensbroech en Stephanie Freiin (barones) von Failly-Eltz.
Dit artikel werd mede mogelijk gemaakt dankzij de welwillende medewerking van het Bisdom Roermond. Lees meer over deze bijzetting op http://www.bisdom-roermond.nl/Herbegrafenis-bisschop-Van-Hoensbroeck of bekijk de uitgebreide fotoreportage van het Bisdom Roermond op https://www.flickr.com/photos/bisdomroermond/albums/72157710369746116/with/48558990791/
Trailer documentaire ‘De verdwenen bisschop’: