Inspectie tapijten en lopers van Kasteel Amerongen

Afb. 1. Een tapijt van zeventig vierkante meter in de grote zaal. Foto met hartelijke dank aan kasteel Amerongen.

Kasteel Amerongen is al sinds december gesloten vanwege de Covid19-maatregelen. Deze tegenvaller biedt ook weer kansen. Bijvoorbeeld om de bijzondere collectie van het kasteel eens grondig onder de loep te nemen. Begin deze maand waren alle tapijten en lopers aan de beurt. Textielrestauratoren van het restauratie atelier ICAT hebben de tapijten en lopers zorgvuldig bestudeerd en in kaart gebracht. Het project is mogelijk gemaakt door het Prins Bernhard Cultuur Fonds.

Conserveren collectie
Zo werd het tapijt uit de Grote Zaal van meer dan 70 vierkante meter nauwkeurig onderzocht. Daarvoor moesten eerste alle 18e-eeuwse meubels voorzichtig uit de zaal verplaatst worden. De actie werd uitgevoerd om een goed beeld krijgen van de staat waarin deze tapijten verkeren. Ook zijn de motieven, de kleurstelling en de techniek van de tapijten bestudeerd om zo datering en herkomst te kunnen bepalen. Hierover is namelijk nog niet veel bekend. Op basis van deze rapportages wordt uiteindelijk een plan gemaakt hoe deze collectie het best kan worden geconserveerd. “We hopen de komende vier jaar al deze tapijten te laten conserveren zodat ze behouden blijven en in sommige gevallen ook weer op hun oorspronkelijke plek terug te kunnen leggen”, aldus conservator Lodewijk Gerretsen.
Op Kasteel Amerongen zijn veel oorspronkelijk 17e-eeuwse vloeren bewaard gebleven. In de gangen zijn nog de oorspronkelijke natuurstenen plavuizen te zien en in de Grote Zaal de unieke vloer van grenenhout, blind gelegd (zonder spijkers) met volledig noestloze planken van 13 meter lang. Deze kostbare vloeren waren ook bedoeld om mee te pronken, vandaar hun zichtbaarheid. In 18e-eeuw raakt het vloertapijt meer en meer in zwang en worden deze vloeren veelal met oosterse tapijten belegd. In de 19e-eeuw waren tapijten een rage en werden er zelfs de trapleuningen mee behangen, zoals te zien is op oude foto’s.
Op sloffen door het kasteel
Een groot deel van deze tapijten is gelukkig bewaard gebleven. Ze zijn vaak niet zichtbaar omdat ze veelal onder een loper liggen. Zo worden ze tegen slijtage beschermd. De schoenen van de vele bezoekers die door het kasteel lopen brengen anders teveel schade aan. Dat gaat veranderen. De lopers zijn nu uit het kasteel gehaald waardoor het oorspronkelijke karakter van de ruimtes veel beter tot zijn recht komt. Om deze tapijten, maar ook de historische vloeren zo veel mogelijk te beschermen zal iedereen voortaan oversloffen dragen over zijn schoenen heen in het kasteel. Gerretsen: “Er zal een jaar lang getest worden of het gebruik van deze oversloffen daadwerkelijk de nodige bescherming biedt aan de collectie. Het geeft ook een heel huiselijk gevoel om zo op sloffen door het kasteel te lopen, het brengt de beleving van hier wonen nog dichterbij.”

Ook benieuwd naar de vloeren, tapijten en de rest van kasteel Amerongen? Houd dan de website van kasteel Amerongen in de gaten! https://www.kasteelamerongen.nl/

Afb. 2. Een unieke grenenhouten vloer uit de 17e eeuw met volledig noestloze planken van 13 meter lang. Foto met hartelijke dank aan kasteel Amerongen.