Boekennieuws: ‘Nijenrode. Burcht Buitenplaats Business Universiteit’

Afb. De voorkant van het boek.
Afb. De voorkant van het boek.

Ter gelegenheid van het lustrum van Nyenrode Business Universiteit verscheen deze publicatie over kasteel Nijenrode in de reeks van NKS Kenniscentrum voor kasteel en buitenplaats.

In de inleiding wordt ingegaan op de locatie van het kasteel, dat mede door zijn ligging in een waterrijke omgeving van strategische betekenis was.

Vervolgens komen de bewoners en eigenaren aan bod: de middeleeuwse Van Nijenrodes en hun erfopvolgers uit de adellijke families Turck, Van den Bongart en Van Reede. In 1673 ging het kasteel bijna ten onder, toen het door de Franse troepen verwoest werd, maar een jaar later begon een ware renaissance, nadat het door de schatrijke Amsterdamse koopman Johan Ortt (1642-1701) werd gekocht. Hij liet het kasteel herbouwen en voerde er een grote staat met onder meer een manege met vijftig paarden. De Ortts, die in de 19e eeuw als jonkheren Ortt in de Nederlandse adel werden opgenomen, bleven met een korte onderbreking tot in 1854 eigenaar.

Afb. Johan Ortt (1642-1701) en echtgenote Anna Pergens (1650-1733). Portretten door Nicolaas Maes, part. coll.
Afb. Johan Ortt (1642-1701) en echtgenote Anna Pergens (1650-1733). Portretten door Nicolaas Maes, part. coll.

Hierna waren er verschillende opeenvolgende eigenaren gedurende kortere of langere tijd in het bezit van Nijenrode. Hiervan is Willem Hendricus de Heus (1808-1872) belangrijk geweest, omdat hij het kasteel verbouwde in de neo-tudor stijl. Na hem dreigde het kasteel nog gesloopt te worden, maar met de aankoop door Michel Onnes (1878-1972) volgde een nieuwe bloeiperiode. Hij restaureerde Nijenrode, herbouwde de donjon en gaf het zijn huidige uiterlijk. Toen hij in financiële problemen raakte, verkocht hij het aan de bekende joodse kunsthandelaar Jacques Goudstikker (1897-1940), die er memorabele culturele bijeenkomsten organiseerde. Hij kwam op zijn vlucht voor de Nazi’s op tragische wijze om het leven en Nijenrode werd geconfisqueerd. Na de oorlog werd het kasteel door de weduwe Goudstikker verkocht en sindsdien is Nijenrode in het binnen- en buitenland bekend geworden als universiteit.

In het hoofdstuk over de bouwgeschiedenis wordt uitvoerig met behulp van vele afbeeldingen de bouw en ontwikkeling van het kasteel verteld en zichtbaar gemaakt. Dit hoofdstuk maakt duidelijk hoezeer zowel in- als exterieur veel minder oud zijn, dan ze doen voorkomen. In het laatste hoofdstuk wordt de geschiedenis van het park verteld. Eens was dit vooral bedoeld voor representatie en nu is het gedeeltelijk functioneel bebouwd en in gebruik voor ontspanning. In de laatste decennia heeft het park een verjongingskuur ondergaan met respect voor oude elementen en met toevoeging van nieuwe.

“Nijenrode. Burcht Buitenplaats Business Universiteit’ is een prettig leesbaar boek met vele afbeeldingen, dat zowel voor de gemiddelde geïnteresseerde als voor de wat meer deskundige lezer uitgebreide informatie biedt. Het boek maakt op heldere wijze zichtbaar in woord en beeld hoe een kasteel in zijn verschijningsvorm door de eeuwen heen eigenlijk een steeds veranderend concept is, dat aangepast wordt aan de wijze van bewoning en aan het beeld dat men in ieder tijdperk van een kasteel heeft.

Link naar meer informatie en bestelmogelijkheid: www.kastelen.nl/kastelen-publicaties.php?id=2