Opening Hof van Heeckeren

Afb. 1. De cour van de Hof van Heeckeren aan de Kuipersraat in Zutphen met linksboven, nog net zichtbaar, de spits van de Walburgiskerk. Er zijn in Nederland maar weinig stadspaleizen met een vergelijkbare grote cour.
Afb. 1. De ‘cour’ van het Hof van Heeckeren aan de Kuipersraat in Zutphen met linksboven, nog net zichtbaar, de spits van de Walburgiskerk. Er zijn in Nederland maar weinig stadspaleizen met een vergelijkbare grote ‘cour’.
Afb. 2. Walraven van Heeckeren (overl. 1645). Hij kocht in 1617 de Hof van Heeckeren en gaf het zijn naam. Het portret is in het bezit van zijn nakomelingen.
Afb. 2. Walraven van Heeckeren (overl. 1645). Hij kocht in 1617 het Hof van Heeckeren en gaf het zijn naam. Het portret is in het bezit van zijn nakomelingen.

In Zutphen werd gisteren na een jarenlange restauratie het Hof van Heeckeren heropend, waarin de Zutphense musea zijn ondergebracht met een compleet vernieuwde presentatie. Vanwege de aanwezigheid van de vele genodigden vond de officiële opening in de Walburgiskerk plaats, maar wie er ook waren, de nakomelingen van de familie die het Hof van Heeckeren eeuwenlang bewoonden en het zijn naam gaven ontbraken: de baronnen Van Heeckeren.

Afb. 3. Walraven van Heeckeren (1643-1701), Landdrost en ambassadeur, bouwheer van de schelpenkoepel. Portret coll. Twickel.
Afb. 3. Walraven van Heeckeren (1643-1701), Landdrost en ambassadeur, bouwheer van de schelpenkoepel. Portret coll. kasteel Twickel.

Zutphen kent nog drie Hoven die herinneren aan de tot 1795 voortdurende prominente positie, die de adel in Oost-Nederland en ook in Zutphen innam: het Hof van Bronckhorst, het Hof van Flodorf en het Hof van Heeckeren. De twee eerstgenoemde families zijn al eeuwenlang uitgestorven, maar de Van Heeckerens bloeien voort in verschillende takken.

Geen enkele andere adellijke familie heeft zoveel voor de geschiedenis van Zutphen betekend als het geslacht Van Heeckeren. Door hun uitgekiende huwelijkspolitiek en de strategische aankoop van havezaten, wisten de Van Heeckerens eeuwenlang in de stad en de graafschap te domineren en kreeg het geslacht haast dynastieke allure. Tussen 1626 en 1795 waren, met enkele korte onderbrekingen, zes Van Heeckerens Landdrost van de Graafschap Zutphen, van wie de meesten op het Hof van Heeckeren resideerden.

Afb. 4. Ludolph Anne Frederik Hendrik baron van Heeckeren van Waliën (1817-1889), stadsarchivaris van Zutphen en oprichter van de voorloper van het Stedelijk Museum. Foto part. coll.
Afb. 4. Ludolph Anne Frederik Hendrik baron van Heeckeren van Waliën (1817-1889), stadsarchivaris van Zutphen en oprichter van de voorloper van het Stedelijk Museum. Foto part. coll.

Hier ontvingen zij in hun vorstelijk ingerichte stadspaleis zowel Stadhouder Willem IV als V. Er waren vele rijk gemeubileerde vertrekken, die met ‘Tapijten behangsels’, behangen waren. Er was ‘de Geboiseerde Eetkamer’, waar bij grote gelegenheden het zilveren servies op tafel stond, en ‘Het Cabinet van Antiquiteiten, Rariteiten, Schilderijen, Teekeningen en Prenten’.

Eén van de bewoners was onder meer ambassadeur in Zweden en hij was in 1697 de bouwheer van de nog steeds bestaande schelpenkoepel in de tuin. Andere bewoners waren officier en sneuvelden in dienst van de Republiek tegen de vijand.

Het huidige museum heeft zelfs zijn ontstaan aan een Van Heeckeren te danken: gemeentearchivaris Ludolph Anne Frederik Hendrik baron van Heeckeren van Waliën (1817-1889) was in 1877 de oprichter van de Oudheidkamer, waaruit het Stedelijk Museum is voortgekomen.

Uiteindelijk werd het Hof van Heeckeren verkocht en kreeg het in de loop der jaren verschillende bestemmingen, waarbij veel van het oorspronkelijke interieur verloren ging. Met de inrichting tot museum heeft het nu weer een waardige bestemming gekregen, maar wat zou het passend zijn geweest als bv. in een Van Heeckeren zaal iets van deze voor Zutphen eeuwenlang belangrijkste familie getoond zou worden, of wanneer Van Heeckerens in ieder geval bij de opening uitgenodigd waren geweest. Nu waren het alleen Everhard van Heeckeren (1613-1680) en echtgenote Maria Torck (1622-1690), 17e-eeuwse bewoners van het Hof van Heeckeren, die verstild vanuit hun marmeren portretmedaillons op hun praalgraf in de Walburgiskerk op de aanwezigen neerkeken.

Afb. 5. Zicht op de achtergevel van de Hof van Heeckeren door de schelpenkoepel uit 1697.
Afb. 5. Zicht op de achtergevel van het Hof van Heeckeren door de schelpenkoepel uit 1697.

Meer weten over het museum en bezoekmogelijkheden? Zie http://www.museazutphen.nl/

AiN zoekt donateurs: wordt donateur en ontvang het digitale magazine.
De Stichting Adel in Nederland heeft als doel het digitaal aanbieden van informatie over adel in Nederland in de ruimste zin. Voor € 17,50 per jaar kunt u donateur worden, ontvangt u zes keer per jaar het digitale magazine en steunt u ons in onze werkzaamheden. AiN heeft de cultuele ANBI-status en daardoor kunt u als donateur bij de opgave voor de inkomstenbelasting giftenaftrek krijgen. Meer weten en opgeven als donateur? Stuur dan een mail naar nieuwsbrief@adelinnederland.nl.