Overleden: mr. J.J.M.S. Leijten-jonkvrouwe de Wijkerslooth de Weerdesteyn

Mr. Judith Juliette Magdeleine Sophie Leijten née jonkvrouwe de Wijkerslooth de Weerdesteyn, geboren Zwolle 29 september 1935, overleden ’s-Gravenhage 9 juni 2016, Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau, echtgenote van Antonius Cornelis Marie Leijten.

In Memoriam
Jonkvrouwe Judith Juliette Magdeleine Sophie (‘Madeleen’) de Wijkerslooth de Weerdesteyn werd geboren op 29 september 1935 te Zwolle. Haar vader, jonkheer mr.ir. Ferdinand Cornelis Karel de Wijkerslooth de Weerdesteyn, heer van Weerdesteyn en Wulven, was een telg uit een Utrechts geslacht, waarvan de stamvader in 1459 voor het eerst vermeld werd en dat zijn naam ontleende aan de Wijkersloot, waaraan hun hofstede gelegen was. In de 17e eeuw werd een voorvader raadsheer in het Hof van Utrecht en mede door goede huwelijken verwierf de familie uitgebreid grondbezit. De ridderhofstad Weerdesteyn kwam door het huwelijk in 1785 met een erfdochter Ram van Schalkwijk in familiebezit en bleef dat tot op heden. In 1786 werd een voorvader door Keizer Joseph II verheven tot baron bij eerstgeboorte en in 1816 werd diens zoon ingelijfd in de Nederlandse adel met de titel baron bij eerstgeboorte. In de 19e eeuw behoorde de familie Wijkerslooth tot de meest vermogende families in Nederland en naast een huwelijk met een Franse Prinses de La Tremoïlle et de Thouars bracht ook een Wijkerslooth als bisschop de familie veel aanzien. Haar moeder, Renée Marie Juliette Madeleine Regout, stamde uit een familie van industriëlen, die is opgenomen in het blauwe boekje van het Nederland’s Patriciaat.

Zij groeide op in een gezin met een oudere broer, een jonger zusje en drie jongere broertjes. Het gezin woonde aanvankelijk in Zwolle, maar door het werk van haar vader als districtsingenieur nieuwe wegen bij Rijkswaterstaat verhuisde het naar ’s-Gravenhage en hier bezocht zij de R.K. Passchalisschool. Nadien vervolgde zij haar opleiding gymnasium-b op het R.K. Meisjeslyceum in Maastricht, waar het gezin inmiddels woonde, nadat haar vader hoofd-ingenieur-directeur bij Rijkswaterstaat in de directie van Limburg was geworden. Vervolgens besloot zij farmacie te gaan studeren aan de Rijksuniversiteit in Utrecht, maar na een jaar stapte zij over op Nederlands recht aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.

In 1960 werd zij assistent–griffier bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal en kreeg twee jaar later de rang van referendaris tweede klasse. In 1966 huwde zij Antonius Cornelis Marie Leijten, die werkzaam was als neuroloog, en voor wie het verschil in afkomst eerst nog wel een belemmering was. Hij was de zoon van de gemeentesecretaris en ambtenaar van de burgelijke stand van Etten en Leur, terwijl zijn moeder de dochter van een schoolinspecteur was. Zij vestigden zich in Tilburg en kregen twee dochters en een zoon.

Afb. 2. J.B.L.C.Ch. baron de Wijkerslooth de Weerdesteyn (1873-1936). Bron: Beeldbank Nationaal Archief.
Afb. 1. J.B.L.C.Ch. baron de Wijkerslooth de Weerdesteyn (1873-1936). Bron: Beeldbank Nationaal Archief.

Inmiddels was zij lid van de Provinciale Staten van Brabant geworden, waarin zij in de jaren 1970-1978 actief was. In 1980 werd zij lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal en zou dit zeven jaar lang blijven, tot haar benoeming als lid van de Raad van State in 1987 en hiervan zou zij tot in 2002 lid blijven. Hiermee trad zij in de voetsporen van haar grootvader mr. Jean Baptiste Louis Corneille Charles baron de Wijkerslooth de Weerdesteyn (1873-1936), die eerst lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal was en daarna in de jaren 1921-1934 lid van de Raad van State. Toen haar een ministerschap werd aangeboden, sloeg zij dit af, omdat zij vond dat dit niet te combineren viel met haar taken als moeder. Later zou haar jongste broer hierover zeggen: “Haar achtergrond was naar haar gevoel geen positieve of neutrale factor in de politiek” en “De gewone kiezer zou de neiging kunnen hebben haar te beoordelen als lid van een elite. Dat vond zij een risico voor het CDA”. Liever speelde zij daarom een rol op de achtergrond – een rol waarin zij zeer zorgvuldig, maar ook doortastend en invloedrijk was.

Vele functies vervulde zij in de loop der jaren binnen de partij, eerst bij de KVP en later bij het CDA, waarvan zij in de jaren 1978-1980 vice-voorzitter was. Haar intelligentie en mensenkennis combineerde zij hierbij met humor en zo zei zij eens over de terugtredende CDA premier Ruud Lubbers: “Hij heeft een geweldige antenne hoe ver je kan gaan. Hij weet heel goed aan te voelen waar de weerstand zit, en stopt dan net ervoor. Ruud heeft een haast masochistische neiging om met iedereen te praten die ergens tegen is.”

Daarnaast had zij door de jaren heen vele nevenfuncties en hieronder volgt een aantal:

  • lid Raad van Commissarissen “Vissers” te Drunen
  • lid Stichtingsbestuur Katholieke Universiteit Nijmegen
  • lid Omroepraad
  • lid Raad van Commissarissen KBB (Koninklijke Bijenkorf Beheer)
  • lid Raad van Commissarissen N.V. Nederlandse Spoorwegen
  • voorzitter Stichtingsbestuur Katholieke Universiteit Nijmegen
  • lid Raad van Advies Amro-bank N.V.
  • lid Commissie inzake de structuur en financiering gezondheidszorg (commissie-Dekker)
  • lid Adviesraad herziening rechterlijke organisatie
  • lid Raad van Advies ABN-Amrobank N.V.
  • vicevoorzitter Raad van Commissarissen KBB (Koninklijke Bijenkorf Beheer)
  • lid curatorium Stichting Perscentrum Nieuwspoort
  • lid bestuur Vereniging van Reünisten faculteit der rechtsgeleerdheid Katholieke Universiteit te Nijmegen
  • lid bestuur “Janivo Stichting” te Breda
  • vicevoorzitter Raad van Toezicht LUMC (Leids Universitair Medisch Centrum)
  • lid bezwarencommissie ministerie van Buitenlandse Zaken
  • plaatsvervangend voorzitter bezwarencommissie ministerie van Buitenlandse Zaken

Vanwege haar vele verdiensten werd zij in 1994 benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau.

Op 18 februari vierde zij en haar echtgenoot nog hun gouden huwelijksjubileum, maar vier maanden later kwam zij op 9 juni 2016 in ’s-Gravenhage te overlijden: “Nadat haar zo meelevende en heldere geest al sluipenderwijs van ons was weggenomen, is te midden van haar dierbare familie in alle rust overledenmijn innig geliefde echtgenote, onze allerliefste en krachtige moeder en schoonmoeder en unieke Ama”. Mr. Judith Juliette Magdeleine Sophie Leijten née jonkvrouwe de Wijkerslooth de Weerdesteyn werd tachtig jaar en wordt diep betreurd door haar echtgenoot, dochters, zoon, schoonzoons, schoondochter, negen kleinkinderen en verdere familieleden.

Op donderdag 16 juni vond de Eucharistieviering in de Sint-Paschalis Baylonkerk in ’s-Gravenhage plaats. De begrafenis was nadien in de beslotenheid van de familie op de begraafplaats St. Petrus Banden in ’s-Gravenhage.

Afb. 3. Ridderhofstad Weerdesteijn. Bron: GVR – Wikimedia Commons/CC-BY-SA.
Afb. 2. Ridderhofstad Weerdesteijn. Bron: GVR – Wikimedia Commons/CC-BY-SA.

Gebruikte bronnen onder meer: verschillende jaargangen van het Nederland’s Adelsboek, ‘Onder Aristocraten’, Jaap Moes, ‘Adellijke moeder met een dubbelleven’, Jutta Chorus (NRC 9 juli 2016) en www.parlement.com.