In het Limburgse Landgraaf ligt de ruïne van het in Maaslandse renaissance-stijl gebouwde kasteel Schaesberg, dat tot de confisquatie in 1944 door de Nederlandse Staat in het bezit was van de Graven Van Schaesberg.

De in 2013 opgerichte Stichting Landgoed Slot Schaesberg heeft zich tot doel gesteld niet alleen het kasteel, maar ook de kasteelhoeve op historisch wetenschappelijk wijze te herbouwen. Deze week meldde de website van de stichting dat de gemeente Landgraaf een erfpacht- en opstalovereenkomst heeft getekend met de stichting, waardoor deze eigenaar is geworden van de 6 ha. grond en de opstallen. Hiermee is de basis gelegd voor de toekomstige herbouw door de stichting.

De geregelde stamreeks van het oudadellijke Limburgse geslacht Van Schaesberg gaat terug tot in 1460, maar de eerste vermelding dateert al uit 1239. In 1637 werd de titel Baron des H.R. Rijk verleend en in 1706 volgde de titel Graaf des H.R. Rijk. De Chef de Famille kreeg tegelijk het predikaat ‘Hoch- und Wohlgeboren’. In 1712 werden de heerlijkheden Kerpen en Lommersum verheven tot Graafschap van het H.R. Rijk en hierdoor kregen de Graven van Schaesberg zitting in de Westfaalse Gravenbank en werden zij tot de regerende adel gerekend. Hiermee waren zij ‘ebenbürtig’ aan vorstelijke families. In 1829 ontving het Hoofd van de familie het predikaat ‘Erlaucht’, dat zich in het Nederlands als Illustere Hoogheid kan laten vertalen.

De graven Van Schaesberg bewoonden tot begin 18e eeuw het slot, maar latere generaties woonden in Duitsland. De Van Schaesbergs hebben na 1814 nooit tot de adel van het Koninkrijk der Nederlanden behoord, maar kunnen wel tot de autochtone adel van Nederlands grondgebied gerekend worden. Samen met de graven Van Aldenburg Bentinck, Van Rechteren Limpurg en Von Quadt zu Wykradt behoren zij tot de enige adellijke Nederlandse geslachten die tot Hoge Adel gerekend worden en in deel 2 opgenomen zijn van de Gotha. Hierdoor zijn zij in rang gelijkgesteld met regerende families.

Link naar de website van de Stichting Landgoed Slot Schaesberg: www.slotschaesberg.nl.

T/m 10 juni 2018 staat in het Haags Historisch Museum het poppenhuis centraal van jonkvrouwe Willemine Elisabeth Edzardine de Ranitz (1876-1960). Het poppenhuis laat gedetailleerd zien hoe de betere kringen in het ’s-Gravenhage van omstreeks 1910 leefden. Tijdens deze tentoonstelling worden er verbindingen met hedendaagse ontwerpers en verzamelaars van miniatuurkunst gelegd en is er werk te zien van hedendaagse kunstenaars als Daniel Spoerri, David LaChapelle, Erwin Olaf en Rob Scholte.

De Haagse freule Lita huwde de kunstenaar Willem Bastiaan Tholen en dankzij zijn connecties zijn er in het poppenhuis ook schilderijtjes van kunstenaars als Toorop, Mauve en Jongkind te zien. Samen met haar vriendin, freule Marie Auguste van Hogendorp (1864-1931), ging zij op zoek naar meubeltjes en miniatuur voorwerpen. Het interieur is van verfijnde kwaliteit met kunstvoorwerpen, geborduurde Perzische tapijten en een badkamergordijn op blauwe zijde met rozen en pauwen, dat geborduurd werd door haar zusje freule Anna de Ranitz (1872-1958).

Link naar de website van het Haags Historisch Museum met meer informatie: https://www.haagshistorischmuseum.nl/tentoonstelling/de-wereld-achter-een-poppenhuis.

Trompenburgh behoort tot de mooiste buitenplaatsen in ’s-Graveland en valt op door zijn bijzondere bouw met achthoekige koepel. Het huis kende in de loop der eeuwen meerdere families die het in bezit hadden, waaronder de familie Straalman. In 1771 werd het huis gekocht door mr. Matthijs des H.R. Rijksbaron Straalman (1722-1808), die onder meer burgemeester was van Amsterdam en op Trompenburgh overleed. Zijn zoon mr. Anne Willem baron Straalman (1758-1824) bekleede ook vele functies en werd in 1816 in de Nederlandse adel ingelijfd. Ook hij overleed op Trompenburgh en zijn erfgenamen verkochten het huis in 1827.

Op 16 juni 1827 werd ‘De gerenomeerde HEEREN-HUIZINGE, van de Hofstede Trompenburg’ in veiling gebracht met daarbij de tuinmanswoning, een boerenwoning, stallen en een koetshuis voor 12 paarden. De bijbehorende 19 bunder grond kon afzonderlijk gekocht worden, maar dan diende het huis wel ‘geamoveerd’ (gesloopt) te worden. Gelukkig vond Trompenburgh een koper, die het in zijn geheel kocht, waardoor het nu nog steeds te bewonderen is.

Op 25 februari en 18 maart is Trompenburgh beperkt opengesteld. Reserveren is noodzakelijk en kan via https://www.natuurmonumenten.nl/natuurgebieden/schoonoord/agenda/kom-binnen-kijken-bij-trompenburgh-s-graveland.

Op 21 en 22 februari vindt bij het Venduehuis der Notarissen in Den Haag de Winterveiling plaats, waarbij dit portret van een onbekende dame geveild zal worden. Drs. Philomeen van ’t Hooft van het Venduehuis is benieuwd of iemand de identiteit kan achterhalen en schreef er het onderstaande verhaal over.

Je ziet wel eens portretten van onbekende personen waarvan je denkt: het moet toch mogelijk zijn de naam van de geportretteerde te achterhalen. Dat geldt ook voor dit ovale portret van een, ons onbekende, Elegante dame met parelcollier door JOSEPH DÉSIRÉ COURT (Rouen 1797 – Parijs 1865).

COURT studeerde aan de École des Beaux Arts in Parijs en later in Rome. Hij maakte furore met schilderijen met historische onderwerpen; zijn schilderij ‘De dood van Caesar’ hangt in het Louvre. In zijn latere jaren maakte COURT vooral portretten van hooggeplaatste personen, prinsen en hovelingen, al dan niet in opdracht van Louis Philippe I, koning van Frankrijk tussen 1830-1848.

De dame op dit portret heeft mogelijk behoord tot die hofkringen. Zij is getooid met massa’s parels. In het haar is een streng parels gevlochten. Om haar hals draagt ze één of meerdere parelsnoeren; we tellen tenminste 5 rijen. Haar fraaie kanten sjaal wordt op de borst bijeengehouden door een imposante ‘Devant de Corsage’. Een Devant de Corsage is een grote, meestal driehoekige broche die laag en midden op de borst wordt gedragen. Het sieraad is vaak voorzien van afhangende parels of edelstenen die tot aan de maag reiken, vandaar dat het sieraad in het Engels wel Stomacher wordt genoemd. Op dit portret bestaat de broche uit een rozet met – mogelijk- saffieren waaronder drie grote parels hangen. Het blauw van de saffieren komt terug in de ogen van de dame die zittend voor een wijnrode draperie is afgebeeld.

Wie weet welke naam deze elegante, rijk geklede dame draagt met haar licht melancholieke oogopslag en zachte glimlach, mag zich melden. ‘Elegante dame met parelcollier’ door JOSEPH COURT wordt geveild als kavel 88 in de Winterveiling op 21 en 22 februari aanstaande.

Link naar de website van het Venduehuis der Notarissen: https://www.venduehuis.com/

Jonkheer Lodewijk Pieter Jeremy Quarles van Ufford, geboren Genève 11 februari 2018, zoon van jonkheer Maurits Willem Jacob Quarles van Ufford en Joanna Mary Louise Quarles van Ufford née Dimsey.

Freule Gratia was een telg uit het adellijke geslacht Schimmelpenninck van der Oye, dat teruggaat tot in 1418 in Zutphen en waarvoor in 1820 de titel van baron werd erkend.

Het Olympische gedachtengoed zat er al vroeg in, want haar vader, mr. Alphert baron Schimmelpenninck van der Oye, was sinds 1925 lid van het Internationaal Olympisch Comité. Nadat haar ouders in 1930 besloten hadden uiteen te gaan, bleef zij bij haar moeder, jonkvrouwe Henriette Susanna Frederique Huyssen van Kattendijke, wonen en kwam tijdens hun verblijf in Oostenrijk in aanraking met de skisport.

In 1935 werd zij zesde bij de wereldkampioenschappen alpineskiën en het jaar erop werd zij de eerste Nederlandse vrouw die aan de Olympische Winterspelen deelnam. Hier eindigde zij op de 14e plaats bij het alpineskiën.

Link naar een interessant artikel online over haar: https://historiek.net/het-rokje-van-de-freule/40379/

In 1318 werd de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap in ’s-Hertogenbosch opgericht en het 700-jarig bestaan was de aanleiding voor het genootschap om in de openbaarheid te treden. Gisteren werd een tentoonstelling in het Noordbrabants Museum door Z.M. Koning Willem-Alexander geopend, die ook lid van het genootschap is.

Het genootschap doet aan liefdadigheid, heeft een oecumenisch karakter, behoudt zijn tradities en culturele erfgoed, en door dit met ruim 100 leden samen te delen, leren zij elkaar heel goed kennen en worden zij broeders, aldus regerend proost jonkheer Diederik Laman Trip.

Het genootschap kende en kent vele leden uit de rode en blauwe boekjes, en wordt door de buitenwereld als elitair ervaren. “Zo kijkt de buitenwereld er tegenaan en dat begrijp ik wel. Maar als je er zelf in zit, dan zie je dat zelf minder, maar ik begrijp dat mensen dat vinden”, aldus een lid in het NOS Journaal.

Lisette Broess-Croonen interviewde drie leden: jonkheer Diederik Laman Trip, Gus baron van der Feltz en Ferdinand Sassen, die uit een patriciaatsfamilie stamt. Link naar het interview online in het Stadsblad Den Bosch: https://www.stadsbladdenbosch.nl/nieuws/algemeen/359750/inkijkje-in-de-illustre-lieve-vrouwe-broederschap.

Link naar meer informatie over de tentoonstelling ‘Geloven in vriendschap’ in het Noordbrabants Museum: http://www.hetnoordbrabantsmuseum.nl/bezoek/tentoonstellingen-activiteiten/tentoonstellingen/geloven-in-vriendschap/

In het programma BinnensteBuiten werd in de aflevering van 12 februari jl. een bezoek gebracht aan het landgoed Den Treek-Henschoten, dat in 1807 gekocht werd door mr. Willem Hendrik de Beaufort (1775-1829), wiens nakomelingen het nog steeds bezitten. Met ruim 2200 ha. behoort Den Treek tot de grootste landgoederen in Nederland en meer dan 540 nakomelingen uit de familie De Beaufort in de mannelijke en vrouwelijke lijn hebben aandelen in de N.V. waarin dit belangrijke cultuur- en natuurbezit is ondergebracht. Er worden vele activiteiten georganiseerd, waarbij de familieleden ook actief betrokken zijn. In BinnensteBuiten vertelt jonkvrouwe Fleur de Beaufort meer over Den Treek.

Link naar de uitzending online: http://www.uitzendinggemist.net/aflevering/424332/Binnenstebuiten.html.
Link naar de website van Den Treek-Henschoten: http://www.dentreekhenschoten.nl.

Willem Gevers was een telg uit een Rotterdams regentengeslacht en in 1815 werd een voorvader in de Nederlandse adel verheven met het predikaat jonkheer. In 1857 werd aan zijn grootvader de titel van baron bij recht van eerstgeboorte verleend en Willem Gevers werd na het overlijden van zijn vader de derde opeenvolgende in de familie met de titel baron.

In 1936 deed hij mee aan de Olympische Winterspelen bij het onderdeel bobsleeën samen met Samuel J. Dunlop. In de krant kon men over hun deelname lezen: ‘De Nederlandsche bob startte met W.J. baron Gevers als bestuurder en S.J. Dunlop als remmer. Onze bob maakte een vrij goede tijd van 1 min. 31.44 sec.’, maar het werd uiteindelijk de 10e plaats van de tweeëntwintig deelnemers.

Na de Olympische Winterspelen vervolgde baron Gevers zijn diplomatieke carrière en werd tenslotte H.M. ambassadeur bij het Hof van St. James te Londen en te Reykjavik.

© foto’s Hans Hampsink