Afb. Jan Jaap van Weering. Foto met dank aan www.sypesteyn.nl.
Op donderdag 18 mei wordt er op kasteel Sypesteyn een diner gegeven, waarbij etiquette en protocol expert Jan Jaap van Weering, bekend van verschillende televisieprogramma’s, de aanwezigen voorgaat in de wereld van de omgangsvormen.
In een zaal van het kasteel, omringd door familieportretten van de jonkheren Van Sypesteyn en antiek meubilair, is er een bijzondere en leerzame avond te verwachten.
Door deelname levert u bovendien een bijdrage aan het herstel van de stenen poort op Sypesteyn, die momenteel gestut wordt om omvallen te voorkomen.
Locatie : Lage Zaal Kasteel-Museum Sypesteyn
Aanvangstijd : 18.00 uur
Duur : to circa 21.30 uur
Prijs: € 100,00 per persoon
Dresscode: Tenue de ville
Afb. 1. Edzard Jacob Tjarda van Starkenborgh (1657-1716), door Martinus van Grevenbroeck. Foto met dank aan www.sothebys.com.
Dankzij een snelle publieksactie van Verhildersum en met de steun van onder meer de Vereeniging Rembrandt keert het portret van Edzard Jacob Tjarda van Starkenborgh (1657-1716) door Martinus van Grevenbroeck terug naar deze borg, waar het tot in de jaren vijftig hing.
Edzard staat prominent afgebeeld op een ander portret op Verhildersum, het grote familieportret, dat met de afmetingen 3,91 x 2,82 m. tot de grootste familieportretten in Nederland gerekend kan worden. De ouders van Edzard, Allard Tjarda van Starkenborgh en Gratia Susanna Clant, lieten zich hierop met hun tien levende kinderen afbeelden. Hun reeds overleden kindertjes zweven als engeltjes in de lucht en houden de familiewapens Tjarda van Starkenborgh-Clant vast. Het portret bleef eeuwenlang in het bezit van de Tjarda van Starkenborghs tot het aan Verhildersum geschonken werd. De adellijke familie Tjarda van Starkenborgh Stachouwer heeft in de loop der eeuwen vele bestuurders en notabelen voortgebracht. De laatste mannelijke telg was jonkheer mr.dr. Alidius Warmoldus Tjarda van Starkenborgh Stachouwer (1888-1978), die in de jaren 1936-1945 gouverneur-generaal van Ned.-Indië was.
Afb. 2. Groninger glorie: het echtpaar Tjarda van Starkenborgh-Clant in vol ornaat. Edzard Jacob staat als oudste zoon en erfgenaam prominent bijna in het midden afgebeeld. Portret door Martinus van Grevenbroeck. Foto met dank aan landgoed Verhildersum.
Afb. 1. Prinses Armgard met haar hondjes en karakteristieke sigarettenpijpje.
T/m 1 oktober is op kasteel Warmelo in Diepenheim deze tentoonstelling te zien over de moeder van Prins Bernhard, die in de jaren 1952-1971 op dit kasteel woonde. Zij werd geboren in 1883 als Armgard Kunigunde Alharda Agnes Oda von Cramm en was de dochter van Aschwin Thedel Adalbert Freiherr (baron) von Sierstorpff-Cramm (1846-1909) en Sophia Bernardina Luise Friederika Hedwig Freiin (barones) von Sierstorpff-Driburg (1848-1900).
Na haar eerste huwelijk met Bodo Julius Ulrich Georg Rudolf Graf (graaf) von Oeynhausen (1881-1909), met wie zij drie jaar gehuwd was en van wie zij scheidde, hertrouwde zij in 1909 Bernhard Kasimir Friedrich Gustav Heinrich Wilhelm Eduard Prinz (prins) zur Lippe (1872-1934). Zijn familie regeerde over het Vorstendom Lippe en haar familie werd niet als ‘ebenbürtig’ beschouwd en dit met haar status als gescheiden vrouw zorgde er voor dat zij geen prinses werd, maar de titel gravin Von Biesterfeld kreeg. Pas in 1916 kregen zij en haar twee zoons de titel Prinz/Prinzessin Zur Lippe-Biesterfeld en werd het huwelijk dynastiek goedgekeurd.
In 1952 kocht Prins Bernhard voor zijn moeder kasteel Warmelo en hier woonde zij jarenlang met haar huisgenoot Alexis Pantchoulidzew (1888-1968), een gevluchte kolonel uit het Russische Keizerlijke leger. Naast de paardensport kregen ook de tuinen hier veel aandacht en in 1963 won zij zelfs hiervoor een prijs. Kolonel Pantchoulidzew overleed in 1968 en werd in Diepenheim begraven, waar zijn graf nog steeds te vinden is. Prinses Armgard overleed in 1971 zevenentachtig jaar oud op kasteel Warmelo en werd in Duitsland bijgezet naast haar echtgenoot.
Afb. 2. Kasteel Warmelo. Foto met dank aan www.kasteelwarmelo.nl.
Noot voor de lezer (19 mei): van een bezoekster van deze tentoonstelling hoorden wij dat de tentoonstelling klein van omvang is. Vergeet daarom niet ook een bezoek te brengen aan de wonderschone tuinen, die mede uit de tijd van Prinses Armgard dateren.
Afb. Familieportret Van Leyden door Willem van Mieris in de collectie van het Rijksmuseum in Amsterdam.
Op dit familieportret door Willem van Mieris in 1728 uit de collectie van Het Rijksmuseum in Amsterdam staan mr. Diederik des H.R. Rijksgraaf van Leyden (1695-1764) en echtgenote Sophia Dina de Rovere (1699-1738) met hun drie zoons Pieter Cornelis (1717-1788), Jan (1721-1782) en Adriaan Pompejus (1727-1729) afgebeeld. Het echtpaar kreeg in totaal dertien kinderen, waarvan er acht op zeer jonge leeftijd stierven.
Rond de familie Van Leyden hing een zweem van adellijke afstamming van de burggraven van Leiden en om hun status te benadrukken, grossierde zij in de 18e eeuw in het bezit van heerlijkheden. Zo was de afgebeelde Diederik heer van Vlaardingen, Vlaardingenambacht, Babberspolder, De Nieuwe Goote, West-Barendregt, Hardinxveld, Carnisse, Roxenisse, Aerdijckswal of Onwaard, Oud- en Nieuw Craijerspolder, Oostvoorne, Rugge, Groot- en Klein-Oosterland, Rockanje, St. Annapolder en Schapengors, Craijenesse en Jacob Dammasbacht. Tegelijkertijd was er enige bescheidenheid en werd de in 1548 verleende titel van H.R. Rijksbaron nooit gebruikt en pas toen zij in 1732 de titel van H.R. Rijksgraaf kreeg, ging men in plaats daarvan de titel van baron voeren.
In 1814 werd een kleinzoon opgenomen in de Nederlandse adel, maar met zijn kinderloos overlijden in 1821 stierf de familie in mannelijke lijn uit.
Dit weekend is er in en om Dalfsen in het kader van dit kunst- en cultuurweekend op verschillende locaties de mogelijkheid om in de keuken van kunstenaars te kijken. Eén van de bijzondere locaties is kasteel Rechteren.
In de stallen exposeren hier de fotografen Adriaan Holsappel en Paul Bink. De eerste fotografeert landschappen, terwijl de tweede portretfotograaf is. Meer weten over het hele programma? Kijk dan op: www.kunstomdalfsen.nl.
Gisteren publiceerde de NRC deze lijst van meest gulle gevers van familiestichtingen met een ANBI-status. Sommige families op deze lijst staan in het blauwe boekje van het Nederland’s Patriciaat*: Jurgens (nr. 11), Fentener van Vlissingen (nr. 14) en Van Beuningen (nr. 23) en zijn door huwelijken met Nederlandse adel verbonden. De familie Brenninkmeijer (nr. 1) en de familie De Carvalho-Heineken (nr. 30) staan niet in het blauwe boekje, maar zijn wel door huwelijken aan Nederlandse adel verwant.
Op nr. 29 van deze lijst staat een stichting, waarbij leden van de familie Van Rappard betrokken zijn, een familie die met de titel ridder en het predikaat jonkvrouwe deel uitmaakt van de Nederlandse adel.
Het fonds heet The Brook Foundation en het doel is ‘het verrichten van activiteiten op het gebied van natuur- en natuurbehoud, kinderen en cultuur, alsmede het steunen van organisaties die zich hiermee bezighouden.’ In 2015 werden er volgens het jaarverslag financiële bijdragen verleend aan: Global Witness, Holland Festival, Unicef, Human Rights Watch, FOAM, Witness Focus for Change, Nationale Opera en Ballet, Weekendschool, Teylers Museum, Nederlands Dans Theater, Nederlands Jazzarchief en Daily Pnut newsletter.
*De familienamen Hein, Van Heijst, Van Vliet en De Waal staan ook in het blauwe boekje, maar een aantoonbare familieband met deze stichtingen is er niet. Aanvullingen hierop zijn welkom.
Wilt u donateur worden van AiN en het digitale magazine ontvangen? De Stichting Adel in Nederland heeft als doel het digitaal aanbieden van informatie over adel in Nederland in de ruimste zin. Voor € 17,50 per jaar kunt u donateur worden, ontvangt u zes keer per jaar het digitale magazine en steunt u ons in onze werkzaamheden. AiN heeft de cultuele ANBI-status en daardoor kunt u als donateur bij de opgave voor de inkomstenbelasting giftenaftrek krijgen. Meer weten en opgeven als donateur? Stuur dan een mail naar nieuwsbrief@adelinnederland.nl.
Afb. Zohre Norouzi en Marjolein van Heemstra. Foto met dank aan ‘Zohre, een Afghaans Nederlandse Soap’.
Columniste, schrijfster en theatermaker Marjolein barones van Heemstra kreeg in 2015 de Afghaanse vluchtelinge Zohre Norouzi in huis. In deze voorstelling vertelt zij hoe het jaar vervolgens verliep vol goede bedoelingen, onhandige pogingen, wederzijdse verwachtingen en verdenkingen.
Afgelopen maandag stond er een groot interview met haar in De Volkskrant, waarin zij over deze voorstelling vertelt, maar ook over haar boek ‘En we noemen hem’, dat deze week verschijnt. In dit interview zegt zij onder meer over haar betrokkenheid bij Zohre: “’Het komt voort uit een overtuiging die je misschien toch als noblesse oblige zou kunnen omschrijven: de bevoordeelden in de samenleving hebben de plicht de onbevoordeelden op te pakken, te helpen, een stem te geven.”
Afb. De voorkant van de eerste uitgave van de Buitenplaatsenkrant.
Deze week is de eerste buitenplaatsenkrant verschenen, een krant vol informatie over buitenplaatsen, kastelen en landgoederen. De krant is verkrijgbaar bij boekwinkels en ook op verschillende buitenplaatsen, landgoederen en kastelen. De Buitenplaatsenkrant wil de kennis over buitenplaatsen te vergroten en een nieuw publiek interesseren voor dit bijzondere cultureel erfgoed. In de krant staat een mix van nieuwsfeiten, interviews, achtergrondartikelen, tips en een activiteiten-kalender. De krant verschijnt in een oplage van 15.000 exemplaren.
Afb. De voorkant van het aprilnummer van het nieuwe magazine van AiN.
Dit weekend is het aprilnummer van het digitale magazine van AiN aan de donateurs toegezonden. Ook dit keer staat het weer boordevol informatie: een interview met Heidi gravin van Limburg Stirum, waarin zij onder meer vertelt over de buitenplaats Spijkerbosch, die al ruim honderd jaar familiebezit is. Verder een fotoreportage over de Japanse tuin van freule Daisy in Den Haag, met wonderschone bloesempracht. Ook zijn er weer nieuwe verhalen in de vaste rubrieken ‘Thuis heb ik nog een ansichtkaart’, ‘Het verhaal bij een graf’, ‘Op stand aan de wand’, ‘Gevallen voor het vaderland’ en ‘Moord & Brand’, waarbij in de laatste rubriek een 19e-eeuwse adellijke gifmengster een hoofdrol speelt. Tot slot is er weer een overzicht van geboortes, huwelijk & verloving en overledenen in de afgelopen maanden.
Wilt u ook donateur worden en het magazine ontvangen?
De Stichting Adel in Nederland heeft als doel het digitaal aanbieden van informatie over adel in Nederland in de ruimste zin. Voor € 17,50 per jaar kunt u donateur worden, ontvangt u zes keer per jaar het digitale magazine en steunt u ons in onze werkzaamheden. AiN heeft de cultuele ANBI-status en daardoor kunt u als donateur bij de opgave voor de inkomstenbelasting giftenaftrek krijgen. Meer weten en opgeven als donateur? Stuur dan een mail naar nieuwsbrief@adelinnederland.nl.
Hierboven enkele van de 44 pagina’s uit het aprilnummer van het digitale magazine van AiN.
Afb. 1. Urban Larsson, ‘Schilderijen van de Familie Brown’, 2014, olieverf op doek, privécollectie VS.
T/m 18 juni is in De Mesdag Collectie in Den Haag een tentoonstelling te zien van deze in Zweden geboren portretschilder, die met een Nederlandse Van Wassenaer gehuwd is.
Afb. 2. Urban Larsson, ‘Studie voor het Portret van koningin Maxima’, 2016, olieverf op doek, collectie van de kunstenaar.
Urban Larsson woont en werkt al meer dan 25 jaar in Amsterdam en volgde zijn opleiding in Florence. Hij schilderde Koningin Sylvia van Zweden en recent haalde zijn levensgrote staatsieportretten van Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima het nieuws. Voorstudies voor deze portretten zijn op deze tentoonstelling te bewonderen. In de afgelopen jaren schilderde hij meer dan 200 portretten, waaronder portretten van politici en leden van de Nederlandse adel met namen als Van Harinxma thoe Slooten, Van Limburg Stirum en Van Wassenaer.
Afb. 3. Kunstenaar Urban Larsson poseert voor ‘Zelfportret met grijs shirt’, 2016. Fotograaf: Kenny Nagelkerke.
Op deze tentoonstelling zijn meer dan veertig schilderijen van hem te zien: portretten, stillevens en landschappen. Ook zijn benodigdheden als kunstenaar worden getoond, zoals zijn verfmateriaal en pigmenten, zodat u samen met de getoonde documentaire een goed beeld krijgt van hoe een hedendaagse kunstenaar geïnspireerd wordt door klassieke schildertradities.
Link naar meer informatie op de website van De Mesdag Collectie met openingstijden: www.demesdagcollectie.nl.
