Lady Elizabeth Anson, bruidsmeisje van H.K.H. Prinses Beatrix, overleden

Afb. 1. Prinses Beatrix en Prins Claus met hun bruidspersoneel. V.l.n.r. jonkvrouwe Joanne Röell, Prinses Christina van Zweden, jonkvrouwe Eugenie Loudon, Prinses Beatrix, Prins Claus, Christina von Amsberg, Lady Elizabeth Anson, Prinses Christina. Op de voorgrond v.l.n.r. Markus Graaf von Oeynhausen-Sierstorpff, Daphne Stewart Clark, Joachim Jencquel en jonkvrouwe Carolijn Alting von Geusau. Foto en © Max Koot/RVD.  Een kanttekening van AiN n.a.v. het bruidspersoneel: een steeds terugkerende bewering is dat de Oranjes bijna geen banden meer hebben met Nederlandse adel. Dit lijkt misschien zo voor de buitenwereld, maar wie hun netwerk beter kent, ziet vele adellijke namen voorbij komen bij bv. huwelijken. Contacten vinden verder vooral in de privésfeer plaats, maar ook aan het Hof was en is nog steeds het merendeel van de hofdames verwant aan adel.

Op 10 maart 1966 trad H.K.H. Prinses Beatrix in het huwelijk met Claus von Amsberg. Eén van de  zes bruidsmeisje op deze dag was Lady Elizabeth (‘Liza’) Anson, die als persoonlijke vriendin van Prinses Beatrix hiervoor gevraagd werd. Hun huwelijksfoto had altijd een ereplek in haar huis.

Lady Elizabeth Georgiana Anson werd geboren op 7 juni 1941 op Windsor Castle als dochter van luitenant-kolonel Thomas William Arnold Anson (1913-1958), die als toekomstig erfgenaam van zijn vader, de 4th Earl (Graaf) of Lichfield, de hoffelijkheidstitel Viscount (Burggraaf) Anson droeg, en Anne Ferelith Fenella Bowes-Lyon (1917-1980). Haar peetvader was Koning George VI.

Haar vader stamde uit een geslacht dat oorspronkelijk Adams heette, maar zijn voorvader Sambrooke Adams trad begin 18e eeuw in het huwelijk met Janette Anson, erfdochter van Shugborough Hall, dat sinds de 17e eeuw familiebezit was, en hun zoon George kreeg de familienaam Anson.

In 1806 kreeg hun kleinzoon Thomas, parlementslid voor Lichfield, de titels Viscount Anson en Baron Soberton. De volgende generatie kreeg in 1831 de titel Earl of Lichfield. De Lichfields sloten huwelijken met dochters uit aanzienlijke adellijke geslachten en werden daardoor onder meer verwant aan de Graven van Leicester, de Markiezen van Conyngham, de Hertogen van Hamilton en de Hertogen van Westminster.

Afb. 2. Arnold Joost van Keppel, Earl of Albemarle – Nederlandse voorvader van Lady Elizabeth Anson. Coll. Rijksmuseum Amsterdam.

De grootvader van Lady Elizabeth was Thomas Edward Anson, 4th Earl of Lichfield, 5th Viscount Anson, 5th Baron Soberton (1883-1960). Hij was kapitein en vocht mee in WOI. Hij trad in 1911 in het huwelijk met Evelyn Maud Keppel (1887-1945). Zij stamde uit de van oorsprong Nederlandse adellijke familie Van Keppel. Haar voorvader Arnold Joost van Keppel (1670-1718) kwam als gunsteling van Koning-Stadhouder Willem III in 1688 mee naar Engeland tijdens de ‘Glorious Revolution’ en kreeg hier onder meer de titel Earl of Albemarle.

De moeder van Lady Elizabeth Anson stamde uit het roemrijke geslacht van de Earls of Strathmore and Kinghorne en haar grootmoeder, The Countess of Strathmore and Kinghorne, werd geboren als Nina Cecilia Cavendish-Bentinck. Ook deze grootmoeder had Nederlandse voorouders, want haar voorvader Hans Willem Bentinck (1649-1709) kwam ook als gunsteling van Koning-Stadhouder Willem III mee naar Engeland en kreeg hier de titel Earl of Portland.

Lady Elizabeth Anson was via haar moeder een achternichtje van Koningin Elizabeth, maar zij hadden niet alleen een familieband, maar waren ook zeer goed bevriend met elkaar en hadden zelfs wekelijks contact.

Afb. 3. Hans Willem Bentinck, Earl of Portland – Nederlandse voorvader van Lady Elizabeth Anson. Portret door Hyacinthe Rigaud. Portland Collection, Harley Gallery, Welbeck, Nottinghamshire, UK.

In 1948 besloten de ouders van Lady Elizabeth Anson uiteen te gaan – vanaf haar vierde jaar leefden haar ouders al niet meer samen – en haar moeder hertrouwde twee jaar later Prins George van Denemarken. Na het overlijden van haar vader zou haar broer in 1960 opvolgen als 5th Earl of Lichfield en als Patrick Lichfield maakte hij naam als fotograaf. Zo werd hij in 1966 ook als fotograaf gevraagd door Prinses Beatrix en Claus von Amsberg om voor hun privé-album foto’s van hun huwelijksdag te maken.

In 1972 trad Lady Elizabeth in het huwelijk met Sir Geoffrey Adam Shakerley, 6th Baronet (1932-2012), die directeur van Photographic Records  Ltd. was. Bij dit society huwelijk was zowel Prinses Beatrix als Koningin Juliana aanwezig en Prinses Anne, dochter van Koningin Elizabeth, was bruidsmeisje. Haar echtgenoot was weduwnaar en vader van twee kleine zoontjes. Uit hun huwelijk werd een dochter geboren, maar in de jaren ‘80 gingen zij ieder hun eigen weg en in 2009 besloot het echtpaar officieel uiteen te gaan.

Door haar koninklijke vriendschap werd zij bij vele gelegenheden uitgenodigd en zo was zij ook één van de gasten bij het staatsbanket dat Koningin Elizabeth in 2018 aan Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima aanbood.

Zij maakte naam met haar eigen bedrijf Party Planners en zou uiteindelijk heel veel society feesten organiseren, waaronder het huwelijk van Sting, de 70ste verjaardag van Margaret Thatcher en vele Koninklijke feesten. Koningin Elizabeth benoemde haar als dank voor haar vele verdiensten tot Commandeur in the Royal Victorian Order.

Haar laatste levensjaren kreeg zij te maken met de ziekte ME en op 1 november 2020 overleed Lady Elizabeth Georgiana Anson op 79-jarige leeftijd. In een In Memoriam werd over haar geschreven: “parties without Liza will never be quite the same again”.

Ook geïnteresseerd in adellijke verhalen? De stichting Adel in Nederland (AiN) informeert in de ruimste zin over adel in Nederland. Donateurs ontvangen voor 17,50 euro vier keer per jaar ons digitale magazine boordevol adellijke verhalen en informatie. Mail voor meer informatie naar info@adelinnederland.nl.

Laatste weekend tentoonstelling ‘Barones in Oorlogstijd’

Dit jaar vieren we 75 jaar bevrijding in Nederland. Bij Slot Zuylen wordt er teruggekeken op deze roerige periode uit de geschiedenis met het thema ‘Barones in Oorlogstijd’. Dompel onder in het leven van de bewoners uit deze tijd en ontdek meer over de belangrijke rol van het kasteel in de oorlog. Ontdek hoe het leven was als ‘kasteelvrouwe’ in de oorlogstijd.

Kijk voor meer informatie en het online reserveren van kaarten op https://www.slotzuylen.nl/agenda/2020/thema-tentoonstelling-barones-in-oorlogstijd/

Afb. Slot Zuylen – het kasteel waar Belle van Zuylen woonde en waar zondag 1 november voor het laatst de gelegenheid is om de tentoonstelling ‘Barones in Oorlogstijd’ te bezoeken.

 

Zaterdag: laatste dag openstelling Huis Verwolde

Afb. 1. De voorzijde van huis Verwolde: ontworpen door de architect van stadhouder Willem V: Philip Willem Schonk.

Huis Verwolde is één van de zeven opengestelde kastelen van Geldersch Landschap & Kasteelen (zie: https://www.glk.nl/landschap-kastelen/kastelen) en is zaterdag voor de laatste keer in dit seizoen geopend. Tickets kunnen alleen online gekocht worden via een time slot en het dragen van een mondkapje is verplicht: https://verwolde.glk.nl/alles-over-huis-verwolde/openingstijden/

Verwolde kwam in 1738 in het bezit van de baronnen Van der Borch van Verwolde, die er door de stadhouderlijke architect Schonck in 1776 een buitengewoon fraai huis lieten bouwen met een verfijnd interieur, waaronder de blauwe Chinese kamer met unieke behangels. Het huis werd in 1977 verkocht aan de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, maar het ca. 400 grote omringende landgoed is nog steeds familiebezit.

Op het landgoed heeft Sophia barones van der Borch van Verwolde een landgoedwinkel met heerlijke producten uit de moestuin, streek- en cadeauproducten, die alleen op afspraak geopend is (zie: https://www.landgoedverwolde.nl/winkel/).

Meer weten over de landgoedwinkel van Sophia barones van der Borch van Verwolde? Kijk op: www.landgoedverwolde.nl.

Afb. 2. Sophia barones van der Borch van Verwolde in haar landgoedwinkel.

Maurits von Martels: niet terug in Tweede Kamer

Afb. Maurits von Martels in de stal van zijn melkveebedrijf tijdens zijn verkiezingscampagne in 2017. Foto met hartelijke dank aan Maurits von Martels.

In 2017 stond jonkheer Maurits von Martels op nr. 44 op de kandidatenlijst van het CDA, maar na een succesvolle campagne, met onder meer een open brief vanuit de koeienstal aan minister-president Mark Rutte (zie: https://www.adelinnederland.nl/tweede-kamerverkiezingen-15-maart-maurits-von-martels-cda/), werd hij met ruim 21.000 voorkeurstemmen in de Tweede Kamer gekozen.

Op de deze week gepubliceerde kandidatenlijst voor de komende verkiezingen ontbreekt dit keer zijn naam geheel. In ‘Boerenbusiness’ komt hij hierover aan het woord en zegt o.a. hierover: “Ik mis daarin een blijk van waardering voor het werk dat ik de afgelopen jaren heb geleverd.”

Lees hier het hele interview online terug: https://www.boerenbusiness.nl/agribusiness/artikel/10889831/gebrek-aan-waardering-en-teleurstelling-overheersen

Te koop: Johanniter mondkapjes

Afb. Het Johanniter mondkapje. Foto met hartelijke dank aan de Johanniter Orde.

De vele vrijwilligers van de Johanniter Orde zetten zich in voor diegenen die door ziekte, ouderdom, een beperking of sociaal isolement minder vanzelfsprekend kunnen meedoen in de samenleving. Zij nemen praktisch drempels weg, zorgen voor plezierige momenten en creëren een breed scala aan ontmoetingen. Hiermee verrijken zij het leven van alle betrokkenen, waarbij het geven en hulp ontvangen vanzelfsprekend zijn.

Voor 7,50 euro kunt u nu het Johanniter mondkapje kopen, waarmee u meteen ook het werk van de Johanniters ondersteunt. Ze zijn er in twee maten: medium (voor dames) en large (voor heren).

Mondkapjes bestellen kan door een mailtje te sturen naar: info@johanniter.nl o.v.v. uw naam, adres, het aantal mondkapjes en de maat.

Benieuwd naar de werkzaamheden van de Johanniter Orde? Kijk dan voor meer informatie op https://www.johanniter.nl/

Lenneke Berkhout wint de Ithakaprijs 2020 met Hoveniers van Oranje

Op woensdag 27 oktober vond op Kasteel Groeneveld te Baarn de (digitale) uitreiking plaats van de Ithakaprijs en het Ithakastipendium 2020. Prijs en stipendium bedragen elk € 5.000,- en werden nu voor de zesde keer uitgereikt. Dit initiatief van sKBL geldt als de belangrijkste Nederlandse prijs voor verbindend onderzoek naar of voor journalistieke producties over kastelen, historische buitenplaatsen & landgoederen. Dankzij een particuliere gift in 2015 kon deze prijs vijf jaar worden uitgereikt. Nieuws is te kunnen melden, dat de prijs/stipendium dankzij een tweede (grote) particuliere gift met 10 jaar kan worden voorgezet.

Vanwege de huidige tijdsomstandigheden geschiedt de uitreiking dit jaar digitaal. Juryvoorzitter Paul Schnabel reikt de Ithakaprijs 2020 uit aan dr. Lenneke Berkhout voor haar boek Hoveniers van Oranje. Functie, werk en positie 1621-1732. Dit boek verscheen bij Uitgeverij Verloren nadat zij aan de Rijksuniversiteit Groningen op dit onderzoek is gepromoveerd.

Het juryrapport prijst de wijze waarop de auteur het werk van deze 17de- en 18deeeuwse hoveniers beschrijft en tegelijk ook een uitstekend gedocumenteerd beeld geeft van hun persoonlijke omstandigheden, financiën en maatschappelijke positie. Interessant zijn de onderdelen die betrekking hebben op de werkrelatie met hun vorstelijke werkgevers alsmede hun internationale contacten. Zo krijgt de lezer een gedetailleerde kijk op de monumentale aanleg van de tuinen van de nu verdwenen paleizen Honselersdijk en Huis ter Nieuburg maar ook van die van Huis ten Bosch, Het Loo en Soestdijk. Interessant hierbij is de grote rol van de hoveniers, hun families en nazaten in het tuinontwerp, ontwikkeling en onderhoud.

Het Ithakastipendium 2020 is toegekend aan Juliette Jonker-Duynstee voor een te verrichten onderzoek getiteld In de voetsporen van Johan Ortt van Nijenrode. Vijf generaties kasteelheren aan de Vecht. Dit onderzoek zal uitmonden in een boek en deelartikelen en is bedoeld voor een breed geïnteresseerd publiek van liefhebbers van buitenplaatsen en kasteel Nijenrode. De publicatie zal ingaan de opkomst van de vermogende 17 de- en 18de-eeuwse kooplieden. Hierbij is het opmerkelijk, dat er weliswaar het nodige bekend is van Nijenrode, maar nog maar heel weinig van deze bijzondere familie die generaties lang dit kasteel in bezit had. Ook is weinig bekend over hun functioneren als kasteelheer van Nijenrode en de daaruit voortvloeiende voorrechten en verplichtingen ten aanzien van Breukelen.

AiN en de schenking van familiefoto’s Ortt
In 2017 kreeg de stichting Adel in Nederland vier fraaie kabinetfoto’s van de jonkheren Ortt ten geschenke met daarbij het verzoek om het verhaal hierbij te onderzoeken en te publiceren (zie: https://www.adelinnederland.nl/schenking-kabinetfotos-jonkheren-ortt/). Dit was de aanleiding voor AiN voor uitgebreid onderzoek naar deze familie, waarvan de uitkomst in één van de komende magazines gepubliceerd zal worden. Dit magazine vol adellijke verhalen en informatie wordt vier keer per jaar digitaal aan onze donateurs toegestuurd. Voor 17,50 euro per jaar wordt u donateur, steunt u ons in onze werkzaamheden en ontvangt ook u dit magazine vier keer per jaar! Mail voor meer informatie naar info@adelinnederland.nl.

Nieuwe website: Friese regimenten

Afb. De startpagina van de nieuwe site De Friese Regimenten met een gedeelte van de begrafenisstoet van de Friese stadhouder Ernst Casimir, waarin we enkele namen van Friese officieren kunnen terugzien.

Eeuwenlang dienden de Friese regimenten binnen het Staatse leger. Zij trokken door de Nederlanden en Duitsland en waren bij alle belangrijke veldslagen en belegeringen van de partij. Vele Friese edelen maakten deel uit van deze regimenten.

Sinds kort is er nu een nieuwe website, waarop veel informatie over deze Friese regimenten en adellijke Friese officieren wordt samengebracht. Kijk voor meer informatie op https://www.frieseregimenten.nl/

Koning Albert en Koningin Paola van België ontmoeten Delphine prinses van België

Afb. V.l.n.r. Koningin Paola, Koning Albert van België en dochter Delphine prinses van België op het Kasteel Belvédère. Foto https://www.monarchie.be/nl.

Op 1 oktober jl. werd de einduitspraak gedaan in de langlopende procedure van Delphine van Saksen-Coburg (voorheen Boël) tegen haar vader Koning Albert II van België, waarmee zij en haar kinderen Prins/Prinses van België werden. Een week later vond op 9 oktober de eerste ontmoeting plaats tussen Prinses Delphine en haar broer Koning Filip van België. Nu is er op zondag 25 oktober ook een ontmoeting geweest tussen Prinses Delphine en haar vader Koning Albert van België en diens echtgenote Koningin Paola. Bovenstaande foto ging vergezeld van onderstaande verklaring.

Boodschap van Hunne Majesteiten Koning Albert II en Koningin Paola en Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Delphine :

Op zondag 25 oktober werd een nieuw hoofdstuk, rijk aan emoties, gemoedsrust, begrip en hoop aangevat.

Tijdens onze ontmoeting in het Kasteel Belvédère heeft ieder van ons, in sereniteit en met empathie, uiting kunnen geven aan zijn gevoelens en ervaringen.

Na het tumult, het lijden en de verwondingen, is het tijd voor vergeving, genezing en verzoening. Samen hebben besloten om deze nieuwe weg in te slaan. Dit zal geduld en inspanningen vergen, maar we zijn vastberaden.

Dit zijn de eerste stappen op een pad dat we in alle rust zullen bewandelen.

Delphine, Paola en Albert

Herfst op Nieuwe Rande

Afb. 1. Het huis Nieuwe Rande ligt in een landschapspark dat door de bekende landschapsarchitect J.D. Zocher jr. werd aangelegd in opdracht van de oud-gouverneur-generaal Duymaer van Twist.

Het huis Nieuwe Rande in Diepenveen bij Deventer heeft als meest bekende eigenaar en bewoner ongetwijfeld mr. Albertus Jacobus Duymaer van Twist (1809-1887), telg uit een patriciaatsfamilie, die in de jaren 1851-1856 gouverneur-generaal van Ned.-Indië zou worden. Hij huwde in 1837 de officiersdochter Maria Joanna Beck (1812-1895). Het huwelijk zou kinderloos blijven, maar in 1856 nam het echtpaar de zorg op zich van Anna Margaretha Frederika barones van Heerdt (1849-1935), die nog maar zes jaar oud haar moeder, zusje en broertje had verloren. Zes jaar later werd Duymaer van Twist door de vader van het meisje, Jacob Carel Frederik baron van Heerdt (1817-1880), officieel tot voogd worden benoemd en naar verluidt was de kleine freule het zonnetje in hun leven.

Afb. 2. De vijver voor het huis heeft door de droge zomer een zeer lage waterstand.

Na het overlijden van mevrouw Duymaer van Twist werden huis en landgoed Nieuwe Rande in 1896 voor 160.000 gulden verkocht aan Guillaume Jean Théodore baron Stratenus (1858-1939), die gehuwd was met Emmerika Catharina Sebilla van Wickevoort Crommelin (1859-1939). Het landgoed had toen een omvang van 130 hectare en drie boerderijen maakten deel uit van het bezit.

Afb. 3. Mooie doorkijkjes in het omringende landschapspark van de bekende landschapsarchitect J.D. Zocher jr., die ook het Vondelpark in Amsterdam ontwierp.

Het echtpaar kreeg een dochter en twee zoons, waarvan de oudste na het overlijden van zijn ouders op Nieuwe Rande zou blijven wonen. Deze Eduard Antoine baron Stratenus (1885-1979) deed een in zijn kringen ongewoon huwelijk door in 1963 te trouwen met zijn huishoudster Hillegonda Vis (1916-1996). Na zijn overlijden werd het landgoed in 1979 verkocht, maar de douairière bleef eigenaresse van het huis en woonde daar tot aan haar overlijden. Het huis werd daarna herenigd met het landgoed en beide zijn nu in het bezit van Stichting IJssellandschap.

Voor meer informatie over Stichting IJssellandschap en Nieuwe Rande zie https://www.ijssellandschap.nl/landgoederen/keizersrande/nieuw-rande/