Afb. 1. Jonkheer F.F.A. Beelaerts van Blokland (1939-2019). Foto met hartelijke dank aan Witte Rentmeesters en Makelaars.
Jonkheer Floris François Anne Beelaerts van Blokland, geboren Heerjansdam 11 november 1939, zoon van jonkheer Vincent Pieter Adriaan Beelaerts van Blokland en jonkvrouwe Françoise Anna Maria Emilia Andrea Beelaerts van Blokland, overleden Doetinchem 3 oktober 2019.
Sinds 1978 zette hij zich met hart en ziel in voor kasteel De Kelder, ook bekend onder de naam Hagen, om het te restaureren. Hij bracht het uiteindelijk onder in een stichting om het voor de toekomst te kunnen bewaren. Kort voor zijn tachtigste verjaardag, die hij groots wilde vieren met allen die hem dierbaar waren, overleed hij. Zijn afscheid regisseerde hijzelf en was indrukwekkend: een zwarte rouwkoets getrokken door vier paarden met zwarte rouwkleden bracht hem naar de afscheidsdienst in de Catharinakerk in Doetinchem. Zijn broer, jonkheer dr. Pieter Beelaerts van Blokland (oud-minister en oud-Commissaris van de Koningin), zei hier onder meer over hem: “Mijn broer gaf kasteel De Kelder een ziel.”
In het komende magazine van AiN een In Memoriam voor jonkheer Floris Beelaerts van Blokland met foto’s van de begrafenisstoet.
Afb. 2. Havezate Hagen, dat ook met de naam De Kelder bekend staat, heeft in de loop der eeuwen vele adellijke eigenaren gekend. De jonkheren Beelaerts van Blokland kregen het door huwelijk met een barones Van Pallandt in hun bezit en de Van Pallandts bezaten het sinds begin 19e eeuw. Foto met hartelijke dank aan Witte Rentmeesters en Makelaars.
Afb. 1. Elisabeth von Ilsemann née gravin van Aldenburg Bentinck stond in Amerongen bekend om haar grote liefde voor dieren. Foto met hartelijke dank aan kasteel Amerongen.
Op zondag 13 oktober geeft prof. dr. Peter Koolmees, hoogleraar Diergeneeskunde in Historische en Maatschappelijke Context aan de faculteiten Geesteswetenschappen en Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, om 10.30 uur een lezing op kasteel Amerongen over ‘Rijke dames en arme dieren: de ontwikkeling van de dierenbeschermingsgedachte in Nederland’.
Vanaf omstreeks 1860 trad in Nederland een mentaliteitsverandering op ten aanzien van de omgang met dieren. Het was vooral de opkomende dierenbeschermingsbeweging die de publieke aandacht vestigde op allerlei vormen van dierenmishandeling. Dierenbescherming maakte onderdeel uit van het zogenaamde ‘beschavingsoffensief’ van gegoede burgers”, dat erop was gericht de lagere bevolkingsgroepen sociaal te ‘verheffen’. In de loop van de negentiende eeuw boekte het beschavingsoffensief de nodige successen en in de twintigste eeuw werd dierenbescherming een algemeen goed. In de lezing wordt onder meer ingegaan op de rol die vooraanstaande vrouwen in de ontwikkeling van de dierenbescherming hebben gespeeld.
Voorafgaand aan deze lezing is om 19.00 uur de rondleiding Deftige Dieren op het kasteel mogelijk. De lezing kost 7,50 euro en met de rondleiding erbij kost het 17,50 euro.
Afb. 1. Eén van de teruggevonden zilveren sauskommen. Screenshot met dank aan De Limburger.
Tijdens de bevrijding van Duitsland door de Amerikanen zagen Amerikaanse soldaten hun kans toen zij het kasteel Oehringen binnendrongen en zo moest de 11-jarige Kraft Prins zu Hohenlohe-Oehringen meemaken hoe zijn ouderlijk kasteel behoorlijk leeggeroofd werd. Hierbij werd ondermeer een grote hoeveelheid zilver gestolen: tafelzilver, kandelaars, theepotten, sauskommen, enz.
De buit werd meegenomen en kwam uiteindelijk op de terugtocht naar huis in Heerlen terecht, waar de ca. 30 kg. zilver strandde, omdat er geen toestemming verkregen werd om het naar Amerika te versturen. Het werd vervolgens tegen drank geruild bij de plaatselijke caféhouder en deze bewaarde het op zolder, tot het na zijn overlijden in het bezit kwam van zijn dochter. Na haar overlijden vererfde het op haar vier dochters en drie hiervan hebben nu ingestemd met restitutie aan de oorspronkelijke eigenaar.
De 11-jarige jongen van toen is de nu 86-jarige Kraft Fürst (Vorst) zu Hohenlohe-Oehringen. Dankzij het familiewapen op het zilver kon de herkomst getraceerd worden en inmiddels is een deel al terug bij de familie in Duitsland.
Afb. 2. Het familiewapen Zu Hohenlohe-Oehringen op het zilver hielp mee de herkomst te bepalen. Screenshot met dank aan De Limburger.
Afb. 1. In de online catalogus van het Zeeuws Veilinghuis luidt de omschrijving van de kop en schotel: A Chine de commande encre de Chine porcelain cup with saucer, decorated with a coat of arms, figures and flowers. Unmarked. China, Qianlong. De kop en schotel worden getaxeerd op 500-700 euro.
Op 8 en 9 oktober vindt er bij het Zeeuws Veilinghuis in Middelburg een grote veiling plaats met Aziatica. Eén van de kavels betreft deze Chine de commande kop en schotel, die op bestelling in China gemaakt werd en waarop twee familiewapens zijn afgebeeld. Lees hieronder het verhaal hierbij, of kijk voor wat er nog meer geveild wordt op https://zeeuwsveilinghuis.nl/ voor de online catalogus (met mogelijkheid voor online bieden) van het Zeeuws Veilinghuis. De kijkdagen zijn van 4 t/m 8 oktober.
Het linker wapen op de kop en schotel betreft het wapen Akersloot en het rechter het familiewapen Crommelin. Het gaat hier waarschijnlijk om het echtpaar mr. Pieter Samuel Crommelin (1700-1767) en Josina Akersloot (1700-1745). Volgens de regels van de heraldiek zouden we het wapen van de man hier links moeten zien, maar mogelijk is er bij de bestelling in China iets misgegaan.
Mr. Pieter Samuel Crommelin behoorde tot een patriciaatsfamilie met vele adellijke connecties. Hij was onder meer burgemeester van Haarlem en bewindhebber bij de V.O.C. Hij huwde in 1725 Wynanda Elisabeth Beck (1698-1727). Na haar overlijden hertrouwde hij in 1735 Josina Akersloot, die de dochter was van mr. Jacob Akersloot, de stadssecretaris van Haarlem. Mogelijk werd ter gelegenheid van hun huwelijk deze kop en schotel met hun wapens gemaakt. Ook Josina was eerder gehuwd geweest en weduwe van mr. Willem van Schuylenburch (1704-1733), heer van Schrevelsregt, die onder meer commissaris van Haarlem was. Het huwelijk bleef kinderloos en verliep niet geheel in rozengeur en maneschijn, omdat Willem vanwege problemen onder curatele was geplaatst. De afwikkeling van de erfenis van Willem van Schuylenburch, verliep ook niet heel soepel en zijn familie liet Josina zelfs dagvaarden om een goede inventarisatie van de nalatenschap af te dwingen. Er kwam uiteindelijk een rechterlijke uitspraak aan te pas om de zaak te schikken. Had Josina zich meer toegeëigend dan waar zij als weduwe en universeel erfgename recht op had…? Het tweede huwelijk van Josina lijkt gelukkiger te zijn geweest en het echtpaar Crommelin – Akersloot kreeg twee dochters en een zoon. De zoon werd als stamhouder op het portret van zijn moeder afgebeeld en zijn nakomelingen leven voort.
Kijk op de website van het Zeeuws Veilinghuis met de online catalogus om te zien wat er verder geveild wordt op https://zeeuwsveilinghuis.nl/. Het Zeeuws Veilinghuis biedt ook de mogelijkheid om online mee te bieden! Of bezoek de kijkdagen op 4 t/m 8 oktober in Middelburg.
Afb. 2. Links mr. Pieter Samuel Crommelin (1700-1767) en rechts Josina Akersloot (1700-1745) met hun zoontje en stamhouder Jacob Crommelin (1741-1774). Portretten door Philip van Dijk en foto’s met dank aan Stichting RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis.
Afb. Wat zou er in deze hond zijn omgegaan, toen hij in 1792 door Tischbein werd geschilderd?
In het Rijksmuseum Twenthe is t/m 19 januari de tentoonstelling Tischbein en de ontdekking van het gevoel te zien. Tot de topstukken op deze tentoonstelling behoren de portretten van jonkheer mr. Andries Adolf Deutz van Assendelft, vrijheer van Assendelft en Assumburg, heer van Nootdorp, Rietschoten, Rietwijkeroord, Wijk aan Duin en Wijk aan Zee (1764-1833) en echtgenote Jacoba Margereta Maria Boreel (1770-1816) door de portretschilder Tischbein. Jonkheer Deutz van Assendelft heeft zich op dit portret als een landedelman laten afbeelden met naast hem zijn jachthond, die ons met een berustende blik lijkt aan te kijken.
Afb. 1. De voorkant van het juninummer met het portret van Maria Frederica van Reede – haar levensverhaal is te lezen in dit magazine!
Omdat AiN op 23 september jl. zeven jaar bestond, vieren we dit met leuke acties voor u! Door dit bericht te ‘liken’ op onze facebookpagina of door een mail te sturen naar info@adelinnederland.nl maakt u kans op een gedrukt exemplaar van het juni magazine, dat onze donateurs kortgeleden in hun mailbox ontvingen. Meedoen kan tot vrijdagavond 24.00 uur en over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.
Over het magazine
De Stichting Adel in Nederland geeft voor haar donateurs een digitaal magazine uit, dat vier keer per jaar per mail wordt toegestuurd. Kort geleden ontvingen de donateurs de tweede uitgave van de derde jaargang. Dit juninummer staat met 56 pagina’s boordevol met boeiende verhalen, twee interviews, nieuws over tentoonstellingen en een overzicht van adellijke geboortes, huwelijken en overledenen in de afgelopen maanden.
Afb. 2. In het juninummer onder meer dit artikel over de boekpresentatie van het boek ‘Zijn naam was Piet’, dat jonkheer Rhijn Feith schreef over zijn vader.
Inhoud
* Opening tentoonstelling Deftige Dieren op kasteel Amerongen, door John Töpfer
* Op stand aan de wand (8): het portret van Maria Frederica van Reede, door John Töpfer
* Bijzonder verleden (6): het echtpaar Orssich de Slavetich-Loudon, door John Töpfer
* Boekpresentatie: De Barones en de vluchteling, door John Töpfer
* Het verhaal bij een archiefstuk (2): het loflied op de graaf Van Gronsfeld Diepenbroeck, door John Töpfer
* Boekpresentatie: Zijn naam was Piet, door John Töpfer
* Het verhaal bij een graf (8): Het Van Nagell graf in Warnsveld
* Boekpresentatie schilder J.B. Discart (1855-1940) aan de Oostenrijkse Ambassadeur in Nederland, door Theo P.G. Kralt
* Tulpenbal: walsen in het Kurhaus, door John Töpfer
* Tulpen voor het Johannes Hospitium Vleuten, door John Töpfer
* Marie-Jeanne barones van Hövell tot Westerflier | Contemplation
* Gevallen voor het vaderland (5): Egbert Joost baron van Nagell, heer van Schaffelaar (1923-1944), door John Töpfer
* Geboren, verloofd, getrouwd, overleden
* Kort nieuws: Koninklijke onderscheidingen
* Agenda
* Vriendenpagina
Word nu donateur en ontvang het magazine
Bent u ook benieuwd naar dit digitale magazine en bent u niet één van de zeven winnaars van deze actie? Voor 17,50 euro per jaar wordt u donateur en steunt u ons in onze werkzaamheden. U ontvangt dan vier keer per jaar het digitale magazine en krijgt voorrang bij door AiN georganiseerde excursies. Voor meer informatie: mail naar info@adelinnederland.nl. Als u nu donateur wordt, krijgt u meteen het maart- en juninummer in uw mailbox! De twee andere magazines volgen later dit jaar.
Afb. 3. Het geslacht Van Nagell stierf onlangs binnen de Nederlandse adel uit. In het juninummer twee artikelen over leden van deze familie. Het hele verhaal over de hier afgebeelde baron Van Nagell, die burgemeester van Warnsveld was, leest u in ons magazine!
Afb. Luchtfoto kasteel Duivenvoorde. Foto met hartelijke dank aan Stichting Duivenvoorde.
Het bestuur van de Stichting Duivenvoorde te Voorschoten, bestaande uit acht leden, heeft onlangs drie nieuwe leden benoemd: Carel baron van Boetzelaer, Femke Diercks en Peter Arensman. De Stichting heeft tot doel kasteel, collectie, park en landgoed te behouden als levend cultuur- en natuurmonument. Vanuit hun achtergrond en rol in het bestuur schetsen de nieuwe bestuursleden een toekomstbeeld voor Duivenvoorde.
Realistische commerciële exploitatie
Carel baron van Boetzelaer is in het dagelijks leven directeur van het e-commerce- en technologiebedrijf Emesa en MT-lid van Talpa Network. Zijn familie heeft een landgoed aan de Waal bij Nijmegen. Niet alleen zijn het landgoed en kasteel in prachtige staat, ook zijn ze door een aantal slimme investeringen rendabel en daarmee in stand te houden voor toekomstige generaties. Met zijn commerciële en leidinggevende ervaring, en zijn ‘eigen’ landgoed als inspiratie, wil Carel focussen op een realistische commerciële exploitatie van Duivenvoorde.
Behoud van huis en collectie
Femke Diercks is kunsthistoricus en Hoofd toegepaste kunst en conservator Europese keramiek bij het Rijksmuseum. Als het nieuwe vaste Rijksmuseum-bestuurslid van Duivenvoorde volgt Femke oud-bestuurslid Taco Dibbits op. Historische huizen zijn voor haar essentieel materiaal om de gelaagdheid van de (interieur)geschiedenis en de veranderende functie van voorwerpen in het interieur te kunnen bestuderen. Duivenvoorde moet meegroeien met de uitdagingen van een nieuwe tijd. Femke zal zich inzetten voor het behoud van het huis en de collectie, zodat velen ervan kunnen blijven genieten in de toekomst.
Duurzame en groene toekomst
Peter Arensman is operationeel directeur van BAS Consultancy, is zowel bedrijfseconoom als jurist en heeft onlangs heeft de Universiteit van Wageningen afgerond. Hij hoopt met zijn ervaring in de politieke en financiële wereld veel te kunnen betekenen voor Duivenvoorde. Sinds zijn jeugd heeft hij grote affiniteit met de agrarische en groene aspecten van het landschap. In deze tijd verandert er veel op dit terrein en staat groen hoog op de politieke en maatschappelijke agenda; Peter is speciaal gevraagd als bestuurslid groen. Peter ziet het als een uitdaging om samen met bestuur en directie te streven naar een duurzame en groene toekomst voor Duivenvoorde.
De andere vijf bestuursleden van Duivenvoorde zijn: mr. A.G.J. baron van Wassenaer van Catwijck (voorzitter), mr. E.B. barones Schimmelpenninck van der Oye, mr. R.W. baron Snouckaert van Schauburg, drs. S. van der Stok de Clercq en drs. J.C. Wiesenhaan.
Afb. Downton Abbey, een film over de adellijke familie Crawley. Maar wat is feit en wat is fictie? Op zaterdag 5 oktober hoort u in een lezing voorafgaand aan de film meer hierover!
Op zaterdag 5 oktober is er een speciale Fraterhuis Academie in Zwolle, waarbij de film Downton Abbey wordt voorafgegaan door een lezing van John Töpfer, directeur van de Stichting Adel in Nederland. Tijdens deze lezing van 45 min. gaat hij in op de Britse adel in relatie tot de film en is er gelegenheid om hierover vragen te stellen.
Like & Win
Omdat AiN op 23 september jl. zeven jaar bestond, vieren wij dit met leuke acties voor u! Door dit bericht te ‘liken’ op onze facebookpagina of door een mail te sturen naar info@adelinnederland.nl maakt u kans op twee gratis kaarten voor de lezing + de film Downton Abbey in het Fraterhuis in Zwolle. Meedoen kan tot donderdagavond 24.00 uur en over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.
Programma
10.45 – 11.30 uur : lezing
11.30-12.00 uur : pauze
12.00 uur : film ‘Downton Abbey’
14.00 uur : einde programma
Britse Adel
De Britse samenleving heeft een gelaagde indeling, maar ook de adel van het Verenigd Koninkrijk heeft een duidelijke hiërarchische structuur met adellijke titels van hoog naar laag. Iedere familie is zich daarnaast zeer bewust van de volgorde van belangrijkheid. Er kan zelfs gesproken worden van een Ranking the Stars, want welke familie gaat het verst terug en heeft de oudste titel? Wie bezit de meeste grond en heeft het grootste kasteel? En waar hangen de meeste Rembrandts?
Downton Abbey
Ondanks de vorstelijke leefstijl van de Crawley’s op Downton Abbey, maakt de ‘page of the backstairs’ (de butler van de Koning) dan ook al snel duidelijk dat de familie en het huis eigenlijk niets voorstellen. Zeker niet in vergelijking met andere adellijke families en hun kastelen.
De film ‘Downton Abbey’ lijkt daarnaast in eerste instantie een film over de teloorgang van de Britse Adel, maar niets is minder waar. Het laat juist zien hoe de adel zichzelf steeds opnieuw uitvindt en met de veranderende tijden meegaat: mutando non mutor.
Afb. 1. Een zeldzaam portretje, een physionotrace, van de staatsman Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825) bij de online veiling van het Venduehuis in Den Haag. Foto met hartelijke dank aan het Venduehuis der Notarissen/www.venduehuis.com.
Het Venduehuis in Den Haag heeft t/m 30 september een online veiling, genaamd Online Only Fine Art & Works on Paper, waarbij onder meer dit bijzondere portretje van de staatsman Rutger Jan Schimmelpenninck aangeboden wordt.
Mr. Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825), stamvader van de graven en jonkheren Schimmelpenninck, groeide op in Deventer waar zijn vader wijnkoper was. Hij had in de Franse tijd een stormachtige carrière en bracht het in de jaren 1805-1806 tot raadspensionaris van Nederland, waarmee hij veel invloed kreeg. In 1799 kocht hij voor 36.000 gulden de havezate Nijenhuis. Het huis en het omringende 200 ha. grote landgoed zijn nog steeds in het bezit van zijn familie en het huis wordt bewoond door zijn nazaten, de graven Schimmelpenninck.
Het portretje betreft een physionotrace (een in 1785 uitgevonden procedé waarbij een gezicht wordt afgetast met een stift die verbonden was aan een tekenstift die de contouren van het gezicht op een stuk papier overbracht) en moet gemaakt zijn in de jaren 1803-1805, toen hij als ambassadeur in Parijs verbleef. Meestal werden er van physionotraces meerdere exemplaren gedrukt, maar dit portretje is erg zeldzaam. Het wordt getaxeerd op 150-250 euro.
