Pronkharnas hertog Willem I van Gelre vanaf 31 maart te zien in kasteel Ammersoyen

Afb. 1. Replica van de toernooihelm van hertog Willem I van Gelre, te zien in de nieuw opengestelde poortkamer van kasteel Ammersoyen. Foto met hartelijke dank aan Aebele R.Trijsburg.

Op zondag 31 maart is op kasteel Ammersoyen de feestelijke aftrap van het nieuwe seizoen. Op deze dag wordt de poortkamer, die is ingericht met het replica pronkharnas en toernooihelm van hertog Willem I van Gelre, voor het eerst voor publiek geopend.

Samen met onder meer een film voor kinderen, een kaart met de steden en kastelen van het hertogdom Gelre en bijkomende verhalen, komt de geschiedenis van deze middeleeuwse hertog tot leven in het kasteel dat dankzij hem Gelders is gebleven.

Wie op 31 maart Ammersoyen vanaf 13.00 uur bezoekt heeft de primeur om de nieuw opengestelde poortkamer te bezichtigen. Deze dag vinden daarnaast ook de eerste ‘Middeleeuwse Ontmoetingen’ plaats. Enkele middeleeuwse kasteelbewoners zijn in het kasteel aan het werk en hebben veel te vertellen over het kasteelleven.

De expositie is tot stand gekomen dankzij de stichting Het Woud der Verwachting en met hulp van diverse donateurs. Beide pronkstukken zijn nu in langdurig bruikleen gegeven aan kasteel Ammersoyen van Geldersch Landschap & Kasteelen.

Informatie: zondag 31 maart, 13.00 tot 17.00 uur. Entree: volwassenen 9,50 euro, kinderen 4 t/m 18 jaar: 5,25 euro, museumkaarthouders en donateurs GLK: gratis. Adres: Kasteellaan 1, 5324 JR, Ammerzoden. Meer informatie: www.glk.nl/ammersoyen en www.hetwoudderverwachting.nl

Afb. 2. Poortgebouw van kasteel Ammersoyen. Foto met hartelijke dank aan Mike Hermes.

 

Werkgroep Adelsgeschiedenis: jaarboek Virtus

Afb. Op de voorkant een detail van het achtste paneel uit de portretreeks van de landcommandeurs van de Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht.

De Werkgroep Adelsgeschiedenis heeft als belangrijkste doel het bevorderen van onderzoek naar en kennis over de (Nederlandse) adel. Het jaarboek 2018 verscheen onlangs en bevat ook dit keer weer een keur aan artikelen over Nederlandse en Europese adel.

* GERRIT VAN OOSTEROM, Adellijke echo’s? De invloed van de adel op de ontwikkeling van buitenplaatsen langs de rivieren van het Amstelland en de Oude Rijn
* MAURITS EBBEN, Het Staatse Ambassadegebouw in de zeventiende eeuw. Het logement van Hendrick van Reede van Renswoude in Madrid, 1656-1669
* RENGER DE BRUIN, Naar het Oosten. Geografische verschillen in het ledenbestand van de Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht, 1640-1840
* ELS WITTE, De Belgische orangistische adel I. De zuidelijke adel in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830)
* MENOUCHA RUITENBERG, The Bentinck family archives. Highlights and suggestions for further research
* CHRISTINA RANDIG, Bildung und Erziehung. Zur Bedeutung zweier Schlüsselkategorien für Charlotte Sophie Gräfin Bentinck
* DANIELA WILLIAMS, Charlotte Sophie, Joseph Eckhel and numismatics
* OLIVIER MERTENS, Craignez honte. The Bentinck coats of arms and their use as an expression of the cross-border character of the family
* YME KUIPER, Fathers and Sons. A sketch of the noble life forms of the Bentincks in the period of the Great Wars in Europe (1672-1748)
* STEVEN THIRY, Van wapenbord tot koningsboek. Herinnering, herstel en herbestemming in de heraldiek van het Gulden Vlies (1559-1795)
* SJOERD LEVELT, ‘We underestimate the past’. The life and times of a fourteenth-century Dutch nobleman, Carthusian lay brother, mercenary knight, and author of religious prose
* LOEK LUITEN, Righteous rebellions and nobles as nuisances. The culture of noble resistance in medieval Europe
* JAAP GERAERTS, Gentry churches in medieval England
* LEON WESSELS, Paradijsvogel in de Gelderse politiek
* MATTHEW VESTER, Eighteenth-century French libertine nobles
* STEFAN VAN DER POEL, Het politieke avontuur van een rode jonker
* MARTIN WREDE, Nobles and nations in modern Europe. A reply to Paul Janssens
* NIKOLAJ BIJLEVELD, Adel over grenzen heen. Een interview met Violet Soen

Link naar meer informatie en bestelmogelijkheid: https://verloren.nl/boeken/2086/247/28501/adel/virtus-25-2018

Geldersch Landschap & Kasteelen is 90 jaar en trakteert

Afb. Een fraaie interieurfoto van kasteel Verwolde, één van de huizen die door Geldersch Landschap & Kasteelen beheerd wordt en dat opengesteld is.

Geldersch Landschap & Kasteelen (www.glk.nl) bestaat 90 jaar en trakeert daarom. Deze stichting beheert niet alleen meer dan 150 natuurgebieden, landgoederen en kastelen, maar ook 25.000 collectiestukken, die een mooi beeld bieden van adellijke, Gelderse representatie door de eeuwen heen. Om de mijlpaal van 90 jaar te vieren, kunt u nu een speciale editie van Mooi Gelderland gratis aanvragen. Mooi Gelderland is hét kleurrijke magazine van Geldersch Landschap & Kasteelen. Boordevol informatie over Gelderse natuur en cultuur, achtergrondverhalen en eropuit tips.

Wilt u het magazine ook aanvragen? Kijk dan op https://magazine.glk.nl/gratis-magazine

Overleden: mr. L.G.A.W. baron van Heeckeren van Kell

Mr. L.G.A.W. baron van Heeckeren van Kell (1935-2019)

Mr. Louis Gaspard Alexander Willem baron van Heeckeren van Kell, geboren Ruurlo 30 januari 1935, zoon van mr. Willem baron van Heeckeren van Kell, heer van Ruurlo en Kell, en Johanna Georgine Marie gravin van Limburg Stirum, oud-senior manager vermogensbeheer Mees Pierson N.V. te Amsterdam, oud reserve 1e luitenant der Cavalerie, Ere ridder van de Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht, Rechtsridder van de Johanniter Orde in Nederland, overleden Ruurlo 11 maart 2019, echtgenoot van Marie-Rose Henriette barones van Heeckeren van Kell née Wyers.

NLdoet: help op 16 maart mee op buitenplaats Vreedenhorst

Afb. De startpagina van de website van Vreedenhorst met zicht op deze historische buitenplaats.

NLdoet is de grootste vrijwilligersactie van Nederland, die dit jaar op 15 & 16 maart weer door het Oranje Fonds georganiseerd wordt. Ook buitenplaats Vreedenhorst van de familie Beelaerts van Blokland doet dit jaar mee en vraagt hulp bij het onderhoud.

In 1957 kochten de ouders van jonkheer Kees Beelaerts van Blokland de historische buitenplaats Vreedenhorst en tegenwoordig heeft hij hier zijn adviesbureau voor groen erfgoed. Twee jaar geleden ging de nieuwe website online (www.vreedenhorst.nl), waarop veel informatie over de geschiedenis en de activiteiten te vinden is.

Op zaterdag 16 maart tussen 9.30-15.00 uur wordt er hulp gevraagd bij het onderhoud, zoals het verwijderen van bramen en klimop, het snoeien van struiken en het onderhoud van hekken en bruggen. Wat er precies gedaan kan worden, wordt in onderling overleg bepaald op basis van interesse en ervaring .

Opgeven kan via https://www.nldoet.nl/klus/werken-de-tuin-van-buitenplaats-vreedenhorst?fbclid=IwAR34aNHsdpzod9i0a213odBAYznC0ghMkmGkRNkiFwDcFc1MqgRo8IhXdao

Benieuwd naar klussen bij u in de buurt? Kijk dan op https://www.nldoet.nl/

Bonenburg in Heerde: van 1851-1953 in het bezit van de patriciaatsfamilie Van Regteren Altena

Bonenburg 5
Afb. 1. Bonenburg in Heerde van de voorzijde gezien

De geschiedenis van Bonenburg gaat terug op een 17e eeuwse ambtsjonker van Heerde, die uit het adellijke geslacht Van Boinenburg genaamd Honstein stamde en die zich aan de Grift in Heerde een adellijk huis liet bouwen dat hij de naam gaf van zijn familie: Bonenburg. Nog heden getuigen muurankers met het jaartal 1633 van het jaar waarin de bouw van dit huis vermoedelijk voltooid werd.

In 1850 werd het huis in een verkoopadvertentie omschreven als de ‘Havezathe Bonenburg’ bestaande uit ‘het HEERENHUIS, met nog twee HUIZEN, TUINEN, BOUW- en WEILAND, opgaande BOOMEN en HAKHOUT,      [s]taande en gelegen aan het Kanaal en op eenen geringen afstand van [e]en Grindweg, te Heerde’. Het huis werd omschreven als ‘alleraangenaamst gelegen’ en ‘bestaande in kapitale , door eene Gracht omringde Heeren-Huizinge, voorzien van onderscheidene ruime, behangene en geplafonneerde Kamers, Keuken, Kelders, Zolders en verdere Gemakken’. Voorts was er ‘een Koetshuis, waarin Stalling voor Paarden en Koeijen, Duiventil, Groote Tuin, met fijne Vruchtboomen beplant, Bouw- en Weiland, Hakhout, opgaande Boomen, enz.’ Het geheel was ruim 66 bunders groot ‘met uitgestrekte Jagt en Visscherij’. Het huis werd bij de veiling ingezet op f 27.110,-.

Bonenburg 4
Afb. 2. Het inrijhek van Bonenburg
Afb. 3. Operazanger Franz Carl Benedict Mathias Roha.

In 1851 kwam het huis in het bezit van het geslacht Van Regteren Altena, dat is terug te vinden in het blauwe boekje van het Nederland’s Patriciaat. De familienaam doet denken aan het adellijke Overijsselse geslacht van de graven Van Rechteren Limpurg, maar de stamreeks van de familie Van Regteren Altena gaat terug op Jan Altena, die in 1663 geboren werd. De familie vestigde zich als kooplieden in Amsterdam en in 1805 werd Martinus Altena geboren, die bij zijn doop ingeschreven werd met de naam van zijn moeder, Grietje van Regteren, waardoor de dubbele achternaam Van Regteren Altena ontstond.

Deze Martinus van Regteren Altena (1805-1881) was ook koopman, maar kocht in 1851 de buitenplaats Bonenburg in Heerde, die hij liet verbouwen en verfraaien. Vervolgens woonden hier zijn zoon en kleinzoon, die niet langer koopman waren, maar zich landeigenaar noemden. De dochter van de laatste, Clara Elisabeth van Regteren Altena (1898-1973), huwde in 1920 geheel op stand de kapitein bij de artillerie jonkheer Willem Frederik de Villeneuve (1883-1960), maar het huwelijk bleef kinderloos en hield nog geen vier jaar stand. Zij sloot niet lang daarna een in haar kringen nogal opmerkelijk huwelijk met de Oostenrijker Franz Carl Benedict Mathias Roha (1866-1935), die in zijn tijd enige faam als operazanger genoot en ging met hem in Wenen wonen.

Bonenburg werd in 1953 door de familie Van Regteren Altena verkocht aan het Geldersch Landschap & Kasteelen en het huis werd in latere jaren aan een particulier verkocht, waardoor huis en landgoed van elkaar gescheiden werden. In de jaren 1990-1992 werd het door een nieuwe eigenaar smaakvol gerestaureerd en het staat inmiddels alweer enige tijd te koop. Voor een filmpje van makelaar Drieklomp met beelden van de binnen- en buitenkant, zie: www.youtube.com/embed/w9rUW7A2Bqw

Bonenburg 6
Afb. 4. Bonenburg met zicht op de voor- en zijgevel.

 

 

Nieuwsbrief sKBL

Afb. De nieuwsbrief van sKBL staat ook dit keer weer boordevol informatie.

De stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) geeft een gratis (!) nieuwsbrief uit over dit belangrijke historische erfgoed. Vorige week verscheen de nieuwste nieuwsbrief en hierin staat ook dit keer veel informatie over kastelen, buitenplaatsen en landgoederen.

Meer lezen? Kijk dan op https://mailchi.mp/skbl/over-kastelen-buitenplaatsen-en-landgoederen-skbl-2855549?e=4e745de19a

Of word volger op facebook: www.facebook.com/skblnederland

Onthulling en lezing ridderbeelden Van Aylva in Holwerd op 29 maart 2019

Afb. Het echtpaar Van Aylva in de kerk in Holwerd. Foto met hartelijke dank aan de Stichting Alde Fryske Tsjerken/http://aldefrysketsjerken.nl/.

Op 29 maart 2019 worden de ridderbeelden in de Sint Willibrorduskerk van Holwerd onthuld door Kris Callens, directeur van het Fries Museum. Tijdens die bijeenkomst is er ook een lezing door Prof. dr. Yme Kuiper over de Adellijke memoriecultuur in Friesland in de Gouden Eeuw. U bent hiervoor van harte uitgenodigd.

Tien jaar geleden nam de Stichting Alde Fryske Tsjerken de Sint Willibrorduskerk in Holwerd in eigendom over van de Hervormde Gemeente Holwerd. Bij die gelegenheid pleitte ons algemeen bestuurslid Sytse ten Hoeve voor de terugkeer van de ridderbeelden van de familie Van Aylva naar de kerk waar ze ooit voor gemaakt waren.

Deze beelden, een knielende ridder en zijn echtgenote, dateren uit het midden van de zeventiende eeuw. Ze stonden op het familiegraf van de Van Aylva’s, een roemrijke adellijke familie uit Holwerd, in de voorganger van de huidige kerk. Bij de nieuwbouw van de kerk in 1776-1781 werd om het praalgraf van de Van Aylva’s heen gebouwd. Een kleine twintig jaar later werden de beelden in de Franse tijd (rond 1795) uit de kerk verwijderd. Na lange omzwervingen belandden ze uiteindelijk in het Fries Museum, waar ze de laatste jaren in depot lagen opgeslagen.
Tien jaar na de overname kunnen we de wens van de op 1 januari 2016 overleden Sytse ten Hoeve in vervulling laten gaan. De Stichting Alde Fryske Tsjerken heeft de beide beelden in langdurig bruikleen gekregen van het Fries Museum en laten terugplaatsen in de Sint Willibrorduskerk, naar een ontwerp van architectenbureau Kijlstra en Brouwer uit Beetsterzwaag.

Lezing Adellijke memoriecultuur in Friesland in de Gouden Eeuw
Over het grafmonument van het echtpaar Aylva in Holwerd
Spreker: Prof. dr. Yme Kuiper, em. bijzonder hoogleraar Faculteit Letteren, RU Groningen
Toelichting: Qua aantal grietmansposten en hoge militaire ambten behoorde het geslacht (Van) Aylva tot de meest invloedrijke en vooraanstaande adel in Friesland in de zeventiende eeuw.
Zijn hoge maatschappelijke positie kon op verschillende manier worden getoond. Dit thema vormt een belangrijk onderdeel van een powerpointlezing naar aanleiding van de herplaatsing van de grafbeelden in de kerk van Holwerd. Wie waren de afgebeelde personen? Hoe uniek zijn hun grafbeelden?

Programma Lezing en Onthulling vrijdag 29 maart 2019
Het officiële gedeelte begint om 15.00 uur, vooraf is er gelegenheid om een kop koffie te drinken
– Welkom door Jan Kersbergen, voorzitter Stichting Alde Fryske Tsjerken
– Lezing door Yme Kuiper, em. bijzonder hoogleraar Faculteit Letteren, RU Groningen
– Onthulling door Kris Callens, directeur Fries Museum, Leeuwarden
– Hapje en drankje na afloop

Aanmelden
In verband met de catering wordt u verzocht om zich vooraf aan te melden. Dat kan tot uiterlijk dinsdag 26 maart 2019 via info@aldefrysketsjerken.nl of telefoon: 058-2139666

Online veiling Venduehuis: het portret van een jonge edelman

Afb. Hollandse School (18e eeuw) ‘Jongen met lange jas en een degen’, olieverf op doek, 74 x 60 cm. Foto met hartelijke dank aan het Venduehuis der Notarissen in Den Haag/www.venduehuis.com.

T/m 13/14 maart vindt er een online veiling plaats bij het Venduehuis der Notarissen in Den Haag met o.a. dit 18e-eeuwse portret van een jonge edelman in uniform. Hieronder leest u het verhaal hierbij.

De identiteit van de afgebeelde jongen is helaas onbekend. In de catalogus wordt het portret omschreven als ‘Hollandse School (18e eeuw). Jongen met lange jas en degen’. Vermoedelijk betreft het hier een adellijke jongeman, die een uniform draagt dat op een uniform van de Hollandse Garde lijkt. Mogelijk was hij een page in dienst van de Stadhouder aan het Stadhouderlijke Hof. Voor adellijke jongens was het niet ongewoon om op jonge leeftijd in het leger te treden. Zo werd Frederik Walraven Reinhard Burchard Rudolph van Heeckeren (1729-1769), telg uit een bekende Gelderse adellijke familie, op 21 oktober 1743 benoemd tot ‘Sous Lieutenant’ in een compagnie van het regiment van kolonel Van Lynden. Hij was toen nog maar veertien jaar oud. Twee jaar later volgde zijn benoeming al tot kapitein en hij werd uiteindelijk luitenant-kolonel van het regiment infanterie van luitenant-generaal Van Randwijck. Een vroege start in het leger kon het begin zijn van een lange en voorspoedige carrière. Voor voornoemde Frederik van Heeckeren eindigde zijn militaire loopbaan helaas vroegtijdig door zijn overlijden op 38-jarige leeftijd. Mogelijk liet zijn gezondheid te wensen over, want een jaar voor zijn overlijden had hij zijn testament al opgemaakt. Voor zijn trouwe dienaar legde hij hierin een legaat vast: een ‘jaarlijxe uitkeering aan den gewesen lijfknecht Derk Peters’.

Hoe de militaire carrière van de afgebeelde adellijke jongeman is verlopen, is onbekend. Op het portret is hij hier ook nog onkundig van, maar hij zal zeker trots zijn geweest op zijn kleurrijke uniform. Zijn ouders zullen voor hun veelbelovende zoon als herinnering dit portret hebben laten maken, dat nu op deze online veiling getaxeerd wordt op 800-1200 euro.

Kijk voor meer informatie over deze online veiling bij het Venduehuis der Notarissen op www.venduehuis.com met de online catalogus.

Tentoonstelling: het portret door Toorop van barones Schimmelpenninck van der Oije

Afb. Portret door Jan Toorop van Jeanne Françoise barones Schimmelpenninck van der Oije née Chassagnard. Collectie Stichting der heerlijkheden Oosterland, Sirjansland en Oosterstein. Foto met hartelijke dank aan Martijn Thomas.

In het Rijksmuseum Twenthe is momenteel de tentoonstelling Ars longa, vita brevis (‘de kunst is lang, het leven kort’) te zien. Dit betreft een collectiepresentatie van Rijksmuseum Twenthe, met als centrale thema ‘de menselijke conditie’.

Een verrassende ontdekking op deze tentoonstelling is dit portret door Jan Toorop uit 1919 van barones Schimmelpenninck van der Oije. De barones werd geboren in 1876 als Jeanne Françoise Chassagnard in het Franse Panissières. Zij kwam naar Nederland als gouvernante en huwde uiteindelijk in 1905 de diplomaat dr. Alexander Willem baron Schimmelpenninck van der Oije (1859-1914), met wie zij op kasteel Duivenvoorde woonde.

Benieuwd naar deze tentoonstelling? Kijk voor meer informatie en bezoekmogelijkheden op https://www.rijksmuseumtwenthe.nl/content/2125/nl/ars-longa-vita-brevisnbsp?fbclid=IwAR0sBEZxDzM64-cb00ENa2y5yxv01NE4cS_r0IxIZ3CAbzeDOVBKwiMCJtY