Tentoonstelling Franje & Oranje t/m 1 okt.: de eeuwenoude band tussen Kasteel Duivenvoorde en het koningshuis

Afb. 1. Op 4 april jl. werd de tentoonstelling geopend door Hare Excellentie M.L.A. gravin van Zuylen van
Nijevelt née jonkvrouwe den Beer Poortugael (links), grootmeesteres van Z.M. Koning Willem-Alexander, en mevrouw C. Hörster, directeur Koninklijke Verzamelingen (rechts). Foto met hartelijke dank aan kasteel Duivenvoorde.

Dit jaar kleurt Duivenvoorde Oranje. De families die op het kasteel en landgoed woonden hebben eeuwenlang een bijzondere en innige band gehad met het Huis van Oranje en Oranje-Nassau. Zij vochten aan de kant van de Oranjes, dienden in hoge politieke ambten of waren kamerheer of hofdame voor de opeenvolgende koningen en koninginnen. Aan de hand van meer dan honderd persoonlijke objecten uit de collectie van Duivenvoorde en een aantal bijzondere bruiklenen uit de Koninklijke Verzamelingen ervaart de bezoeker de intieme band tussen Duivenvoorde en Oranje. Op 4 april jl. vond de opening plaats door de grootmeesteres van Z.M. de Koning en de directeur van de Koninklijke Verzamelingen in aanwezigheid van nazaten van de vroegere bewoners: leden van de familie Van Wassenaer en Schimmelpenninck van der Oye.

Afb. 2. Op de eerste rij v.l.n.r. Simone Nieuwenbroek, conservator kasteel Duivenvoorde, bestuurslid Stichting Duivenvoorde Jolien Wiesenhaan, grootmeesteres van Z.M. de Koning Bibi gravin van Zuylen van Nijevelt, Claudia Hörster, directeur Koninklijke Verzamelingen, Arent baron van Wassenaer van Catwijck, voorzitter Stichting Duivenvoorde, Alexandra barones Schimmelpenninck van der Oye née jonkvrouwe Greven en Alexander baron Schimmelpenninck van der Oye, oud-voorzitter Stichting Duivenvoorde. Foto met hartelijke dank aan kasteel Duivenvoorde.

Koninklijke bruiklenen
Verschillende prachtige bruiklenen uit de Koninklijke Verzamelingen, Paleis Het Loo en particuliere
collecties zijn te zien. Daaronder het jurkje dat Prinses Beatrix droeg bij de inhuldiging van haar
moeder in 1948, evenals het bijzondere portret van Koningin Juliana dat de schilder Charles Eyck ter
gelegenheid van dit moment maakte. Naast diverse andere portretten en portretminiaturen van de
stadhouders, koningen en koninginnen, wordt ook correspondentie uit het Koninklijk Huisarchief
getoond, zoals een reeks brieven van Arent IX van Wassenaer (1669-1721) aan Stadhouder Johan
Willem Friso. Uniek is een deel van een dessertservies dat Koning Willem I in 1820 voor zijn
verjaardag cadeau kreeg van zijn echtgenote Wilhelmina van Pruisen. Op ieder bord is een gezicht
op een buitenplaats of stad geschilderd, waaronder ook kasteel Duivenvoorde.

Persoonlijke cadeaus
In de tentoonstelling is een groot aantal voorwerpen uit eigen collectie te zien die het verhaal van
Duivenvoorde en Oranje vertellen: van de geuzenpenning van Arent VII van Wassenaer (ca. 1528-
1599) tot het originele jagermeesterkostuum van Willem A.A.J. baron Schimmelpenninck van der
Oye uit ca. 1917. Daarnaast prachtige hofjaponnen (met onmogelijk dunne tailes) die door de dames
uit de families van Duivenvoorde werden gedragen tijdens koninklijke ontvangsten, gecombineerd
met foto’s en brieven uit de collectie. Ook persoonlijke cadeaus die de familie ontving van de
Oranjes worden getoond. Zo kregen Arent IX van Wassenaer (1669-1721) en Anna Margaretha
Bentinck (1683-1763) bij hun huwelijk in 1701 van stadhouder-koning Willem III twee
massiefzilveren vuurbokken voor de haard met hun alliantiewapen (de familiewapens van de man
en vrouw samengevoegd). De koninginnen Wilhelmina en Juliana schonken resp. een prachtige
broche en portretring aan Ludolphine Henriette barones Schimmelpenninck van der Oye (1891-
1965).

Afb. 3. Conservator Simone Nieuwenbroek (links) geeft uitleg aan onder meer (rechts) Bibi gravin van Zuylen van Nijevelt, grootmeesteres van Z.M. de Koning, en Claudia Hörster, directeur Koninklijke Verzamelingen. Foto met hartelijke dank aan kasteel Duivenvoorde.

Oranje-memorabilia & prentbriefkaarten
Ludolphine Henriette werd in 1926 gevraagd voor de erefunctie van hofdame-honoraire van
koningin-regentes Emma. De freule koesterde, naast deze functie, haar hele leven een persoonlijke
liefde voor het Koninklijk Huis. Zij legde o.a. een enorme verzameling Oranje-memorabilia aan die
op de zolders van het kasteel is opgeslagen. Kasten vol jubileumborden, glazen, bekers en boeken
maar ook opmerkelijke objecten, zoals een asbak met de beeltenis van koning Willem III en een
aantal markante Oranjepuzzels en –kwartetspellen, behoren tot deze bijzondere collectie. Uniek is
de zeer uitgebreide verzameling prentbriefkaarten, sommige met een persoonlijk bericht van het
hof.

Afb. 4. Het bureau van freule Ludo Schimmelpenninck van der Oye met haar verzameling Oranje-knipsels en artikelen. Foto met hartelijke dank aan kasteel Duivenvoorde.

Groot vertrouwen
De banden tussen de Oranjes en Duivenvoorde gaan heel ver terug. De 16de-eeuwse bewoner Arent
VII van Wassenaer vocht als watergeus aan de zijde van Willem van Oranje tijdens de Nederlandse
Opstand en zijn zoon Johan van Wassenaer was, als vriend van prins Maurits, betrokken bij de
executie van Johan van Oldenbarnevelt in 1619, waarover bijzondere correspondentie te zien is.
Hendricus Adolphus Steengracht (1836-1912) was kamerheer in buitengewone dienst bij Koning
Willem III en Willem A.A.J. baron Schimmelpenninck van der Oye (1889-1957) was decennia lang
jagermeester onder de koninginnen Wilhelmina en Juliana.

Antoinette van Dorssen, directeur van Kasteel Duivenvoorde: ‘In deze tentoonstelling zijn bijzondere
bruiklenen te zien die zelden aan het publiek worden getoond. De bewoners van het kasteel waren
in dienst van de Oranjes maar veelal ook nauw bevriend. We komen heel dicht bij de bijzondere
band tussen de bewoners van Duivenvoorde en de Oranjes. Een verhaal dat we niet eerder zó
uitgebreid hebben verteld’.

Kijk voor meer informatie over de tentoonstelling Franje & Oranje en de bezoekmogelijkheden aan kasteel Duivenvoorde op https://www.kasteelduivenvoorde.nl/

Afb. 5. Hofjaponnen van barones Schimmelpenninck van der Oye. Foto met hartelijke dank aan kasteel Duivenvoorde.