Zuiderbegraafplaats in Groningen: vol heraldiek en adellijke verhalen

Afb. 1. Op de voorgrond de sobere graven van Groninger adel, waar op de steen slechts de familiewapens volstaan, terwijl op de achtergrond (onder het pijltje) het imposante grafmonument van de 19e-eeuwse industriëlenfamilie Scholten boven alle graven uittorent.
Afb. 1. Op de voorgrond de sobere graven van Groninger adel, waar op de steen de namen achterwege zijn gelaten en de familiewapens volstaan, terwijl op de achtergrond (onder het pijltje) het imposante grafmonument met rijke ornamentiek van de 19e-eeuwse industriëlenfamilie Scholten boven alle graven uittorent.

De Zuiderbegraafplaats uit 1827 in Groningen is sober van aanleg, maar rangen en standen zijn duidelijk zichtbaar door de klassenindeling. Daarnaast onderscheiden adellijke grafmonumenten zich hier door ingetogen deftigheid en het gebruik van familiewapens. Een groot contrast hiermee vormt het enorme grafmonument van de 19e-eeuwse industriëlenfamilie Scholten. Op deze begraafplaats zijn vele graven te vinden van bekende adellijke Groninger geslachten als Lewe, Quintus, Gockinga, Wichers en Alberda, maar ook van ‘import adel’ uit andere provincies als Trip, Feith en Van Swinderen.

Afb. 2. Een obelisk op een graf voor een baron ‘UIT ERKENTENIS OPGERIGT DOOR ZYNE DANKBARE MEDEBURGERS’.
Afb. 2. Een obelisk op een graf voor een baron ‘UIT ERKENTENIS OPGERIGT DOOR ZYNE DANKBARE MEDEBURGERS’.

Onderdeel van de AiN zomerexcursie ‘Glans en Glorie van de Groninger adel’ is een rondleiding op deze begraafplaats, waarbij u rijke voorbeelden te zien krijgt van heraldiek, zoals het enige adellijke familiewapen in Nederland met twee olifanten als schildhouders. Ook hoort u dan onder meer verhalen over een vrijgekochte slavin, een koppige dominee, een nijvere rijksarchivaris, een twaalfjarige freule die een vers voor de Koning voordroeg, een oorlogsheld uit 1832, het laatste feest op kasteel Biljoen waarbij de kroonluchter met meer dan honderd kaarsen brandde en een genereus echtpaar dat hun hele bezit aan het Groninger Museum naliet.

Wilt u ook deelnemen aan deze rondleiding en twee lezingen horen over ‘De Ridderschap van Groningen – heden en verleden’ door jonkheer ir. Tom Versélewel de Witt Hamer en ‘Groninger jonkers & borgen’ door John Töpfer (AiN)? Kijk dan voor meer informatie en aanmelding via deze link: www.adelinnederland.nl/excursie-ain-zaterdag-26-augustus-glans-en-glorie-groninger-adel/

excursie-groningen-2017
Afb. 3. Een compilatie van enkele hoogtepunten op de tentoonstelling in het Groninger Museum, de Zuiderbegraafplaats en lunch- en lezinglocatie ’t Feithhuis; de drie locaties tijdens de zomerexcursie van AiN op zaterdag 26 augustus.