Richard Maximilian Ferdinand Bethell, geboren Cyprus 23 februari 2023, zoon van the Hon. Richard Alexander David Bethell of the Barons Westbury en Alexa Wendela Bethell née jonkvrouwe Hooft Graafland.
De jonggeborene zal, Deo volente, in de toekomst opvolgen als 8th Baron Westbury.
Philip Pieter Jacob Oostlander, geboren Leusden 1 maart 2023, zoon van Matthijs Oostlander en Iris Tatiana Johanna Oostlander née jonkvrouwe Hooft Graafland.
Afb. Huis Nienhof van de familie Van Hardenbroek, ansichtkaart part. coll.
Op de foto het imposante huis dat mr. Gijsbert Carel Duco Reinout baron van Hardenbroek (1859-1941) en zijn echtgenote Coenradina Carolina Theodora barones van Hardenbroek née jonkvrouwe de Pesters (1865-1923) op hun buitenplaats Nienhof in Bunnik in de jaren 1892-1894 lieten bouwen.
De buitenplaats Nienhof was afkomstig uit de familie De Pesters en kwam door huwelijk in 1885 met de erfdochter in het bezit van baron Van Hardenbroek. In 1887 werd hij burgemeester van Bunnik, Odijk en Werkhoven en toen werd een passend huis noodzakelijk geacht. Van 1892 tot 1894 werd er druk gebouwd en het resultaat was een kasteelachtig en representatief huis met sierlijke torentjes. Door de bekende tuinarchitect L.A. Springer werd een parkachtige tuin aangelegd met een slingerende vijver, romantische laantjes en bosschages met hier en daar boomgroepen.
In 1923 kwam er een einde aan het gelukkige gezinsleven toen barones Van Hardenbroek verongelukte. Op zaterdagmorgen 14 april reed haar chauffeur door een defect in de stuurinrichting tegen een boom op de Bunnikschen Weg. Zowel de chauffeur, als barones Van Hardenbroek en haar Engelse dame van gezelschap raakten ernstig gewond en werden opgenomen in het Diaconessenhuis te Utrecht. Hier bezweek een dag later aan haar verwondingen “…onze innig geliefde Echtgenoote, Moeder, Behuwd- en Grootmoeder…” op 58-jarige leeftijd. Haar echtgenoot verkocht daarop het huis en in 1929 werd alles door de nieuwe eigenaren gesloopt – een kwestie van geld, want de belastingen werden te hoog en het huis was onverkoopbaar.
Afb. De voorkant met een groepsfoto van de Hoge Raad van Adel. Deze foto is met hartelijke dank aan de Hoge Raad van Adel en fotograaf Gerbrand van den Ban.
De stichting Adel in Nederland geeft voor haar donateurs een digitaal magazine uit, dat per mail wordt toegestuurd. Dit magazine staat boordevol adellijk nieuws en adellijke verhalen. Ook u kunt dit magazine ontvangen. Voor 17,50 euro per jaar steunt u ons in onze werkzaamheden en ontvangt u ons magazine in uw mailbox. Mail voor meer informatie naar: info@adelinnederland.nl.
Inhoudsopgave van Jaargang 5, nummer 2:
In Memoriam: Pim baron Bentinck van Schoonheten (1940-2021), familieoudste van de Nederlandse Bentincks, door John Töpfer
Portretten van twee telgen uit de familie Van Vöerst, door mr. Evert Paul Veltkamp
Vorstelijk huwelijk in Duitsland met Nederlands tintje, door John Töpfer
Slot Schaesberg en de familie Von Schaesberg, door John Töpfer
Prinsjesdag 2022, door John Töpfer
Staatsbezoek aan Zweden, door John Töpfer
Tulpenbal 2022, door John Töpfer
De jonkheer, de baron werkte jaren op de melkfabriek, door Ronald Kamps
Terugblik: ‘Design & Dynasty, 250 Jahre Hofleben Oranien-Nassau’, door John Töpfer
Zakelijk nieuws, door John Töpfer (nieuwe functies & benoemingen, met foto’s).
Kort nieuws (Koninklijke onderscheiding voor jonkheer drs. D. Laman Trip) en afscheid van mr. C.J.A. barones Snouckaert van Schauburg née Buchwaldt als lid van de Hoge Raad van Adel, met foto’s).
Afb. Mr. Marc Scheidius (links), secretaris Hoge Raad van Adel, neemt het nieuwste magazine in ontvangst uit handen van John Töpfer, directeur stichting Adel in Nederland. Foto met hartelijke dank aan drs. Jos van den Borne.
De stichting Adel in Nederland geeft voor haar donateurs een digitaal magazine uit, dat per mail wordt toegestuurd. Speciaal voor de bibliotheek van de Hoge Raad van Adel laten wij onze magazines afdrukken, zodat deze daar voor inzage en onderzoek beschikbaar zijn. Vandaag kreeg mr. Marc Scheidius, secretaris van de Hoge Raad van Adel, het nieuwste magazine overhandigd door John Töpfer, directeur stichting Adel in Nederland. Zoals altijd was de ontvangst wederom gastvrij en hartelijk. Binnenkort volgt meer informatie over de inhoudsopgave van het nieuwe magazine en hoe u, door donateur te worden, ook dit magazine in uw mailbox kunt ontvangen.
Pepijn Oliver baron van Asbeck, geboren ‘s-Gravenhage 22 februari 2023, zoon van Philip Hendrik Joseph baron van Asbeck en Iris van Asbeck née Streppel.
Afb. Jonkheer Alexander van Geen, portret door W. Sluyter in 1934. Foto met dank aan het Nederland’s Adelsboek.
Op 27 februari 1942 vond de Slag in de Javazee plaats. Een geallieerd eskader onder commando van de Nederlandse schout-bij-nacht Karel Doorman vocht in de Javazee tegen de invasievloot van Japan, die Java wilde aanvallen. Nederland verloor bij deze slag de kruisers Hr.Ms. De Ruyter en Hr.Ms. Java en de torpedobootjager Hr.Ms. Kortenaer. Ruim 900 opvarenden, onder wie schout-bij-nacht Karel Doorman, verloren hierbij het leven. Hieronder ook vier leden van de Nederlandse adel:
Jonkheer Willem Joannes Petrus van den Bosch (1921-1942), luitenant-ter-zee 3e klasse, aan boord Hr. Ms. De Ruyter
Jonkheer Alexander van Geen (1903-1942), luitenant-ter-zee 1e klasse, artillerie-officier aan boord van Hr. Ms. Java
Jonkheer Jan Jacob Storm van ’s Gravesande (1919-1942), luitenant-ter-zee 3e klasse, aan boord van Hr. Ms. De Ruyter
Alexander Frederik baron van Tuyll van Serooskerken (1912-1942), luitenant-ter-zee 2e klasse, adjudant van de eskader-commandant, de schout-bij-nacht Karel Doorman, aan boord van Hr. Ms. De Ruyter.
Aan boord van Hr.Ms. De Ruyter bevond zich ook matroos jonkheer Paul Renée Boreel (1922-1995), maar hij overleefde, dankzij Alexander Frederik baron van Tuyll van Serooskerken, die hem zijn eigen reddingsvest gaf.
Oproep: kent u meer adellijke opvarenden die de Slag in de Javazee overleefd hebben? Mail dan naar info@adelinnederland.nl.
In november 2016 werd bekend dat de Nederlandse oorlogsschepen Hr.Ms. De Ruyter, Hr.Ms. Java en Hr.Ms. Kortenaer samen met andere geallieerde schepen van de zeebodem verdwenen zijn en waarschijnlijk gesloopt zijn voor het ijzer. De oorlogsschepen werden gezien als een oorlogsgraf voor de vele opvarenden die in deze slag omkwamen.
Hieronder het verhaal van jonkheer Alexander van Geen, dat reeds eerder op onze website te lezen was:
Jonkheer Alexander van Geen werd geboren op 7 december 1903 te ’s-Gravenhage. Zijn vader, François Marie Leon baron van Geen, stamde uit een geslacht met een lange traditie in dienst van het vaderland. Opeenvolgende generaties waren generaal, luitenant-generaal bij de infanterie, kapitein bij de marine en hijzelf was luitenant-ter-zee 2e klasse tot hij particulier secretaris en kamerheer van Koningin Wilhelmina werd. In 1831 werd een voorvader in de Nederlandse adel verheven met de titel van baron bij eerstgeboorte. Zijn moeder, jonkvrouwe Adolphine Warnerdina Anna van der Wijck, stamde uit een een familie waarvan een voorvader in 1867 verheven werd in de Nederlandse adel met het predikaat van jonkheer.
Hij groeide met een ouder en een jonger zusje op aan de Waldeck-Pyrmontlaan in Apeldoorn, waar zijn vader aan het Hof werkzaam was. Net als zijn vader koos hij voor de marine en hij begon zijn opleiding in Willemsoord als adelborst, om vervolgens luitenant ter zee 3e klasse te worden en in deze rang verbleef hij in Nederlands-Indië. Na terugkomst huwde hij in 1931 Christina Wilhelmina Zeverijn en werd luitenant ter zee 2e klasse. Uit hun huwelijk werd in 1933 een zoon geboren. Nadien vertrok het gezin naar Nederlands-Indië en ging in Soerabaja wonen.
Na de Japanse aanval op Pearl Harbor verklaarde Nederland een dag later op 8 december 1941 de oorlog aan Japan. Op 27 februari 1942 vond de Slag in de Javazee plaats, waarbij een geallieerde vloot van Nederlandse, Amerikaanse, Britse en Australische schepen onder leiding van schout-bij-nacht Karel Doorman de strijd aanging met een Japanse invasievloot. De zeeslag werd door Japan gewonnen en de Nederlandse schepen Hr.Ms. De Ruyter, Hr.Ms. Java en Hr.Ms. Kortenaer gingen ten onder met ruim 900 opvarenden, waaronder de achtendertigjarige jonkheer Alexander van Geen. Zijn weduwe bracht met hun zoontje vervolgens de oorlogsjaren door in Japanse kampen. Na de oorlog kreeg jonkheer Alexander van Geen vanwege zijn getoonde moed postuum de Bronzen Leeuw.
Afb. 1. Het bovenstuk van de vitrinekast met het familiewapen De Geer. Foto met hartelijke dank aan Veilinghuis Van Spengen in Hilversum.
Van 27 februari t/m 2 maart loopt er een timed online veiling af bij Veilinghuis Van Spengen in Hilversum met kunst, antiek, zilver, porselein, juwelen, enz. Tot de aangeboden kavels behoren o.a. een vitrinekast met het familiewapen De Geer en porseleinen portretten Oranje-Nassau. Lees het verhaal hierbij hieronder en kijk voor de online catalogus voor wat verder geveild wordt op https://vanspengen.cloudcatalogus.nl/Home/Catalog#
Afb. 2. Een vitrinekast met bovenin het familiewapen De Geer. Foto met hartelijke dank aan Veilinghuis Van Spengen in Hilversum.
Kavel 2 betreft een 193-eeuwse rijkgestoken eiken vitrinekast met beglaasde deuren en paneeldeuren onderin, die versierd is met florale ornamenten en engelenkopjes. Bovenin de kast staat het ‘De Geer’ familiewapen. De familie De Geer stamt oorspronkelijk uit Luik, maar week om het geloof aan het einde van de 16e eeuw uiteindelijk uit naar Nederland. Louis de Geer (1587-1652) werd de grondlegger van een industrieel imperium met ijzermijnen en -smelterijen en wapen- en munitiefabrieken in Zweden. Hij werd in 1641 in de Zweedse adel verheven. Vanaf 1814 werden verschillende nakomelingen ingelijfd in de Nederlandse adel en zowel in Zweden als Nederland bloeit de familie voort.
De kast wordt getaxeerd op 300-400 euro.
Kavel 753 betreft set van 5 biscuit porseleinen reliëfportret plaquettes voorstellende: Koning Willem I (1772-1843), gesigneerd Brichaut (Pierre), zijn echtgenote Wilhelmina van Pruisen (1774-1837), hun zoon Willem, prins van Oranje-Nassau (1792-1849, later Koning Willem II), Frederik prins der Nederlanden (1797-1881) en vermoedelijk zijn echtgenote prinses Louise van Pruisen (1808-1870), alle portretten en profil en gevat in ovaal porseleinen lijst met gouddecoratie van lauweren en gestileerde palmbladeren.
Afb. 1. Het graf-met-de-handjes. Foto met hartelijke dank aan Harry Segers wwwharrysegers.nl.
Jonkvrouwe Josephina Carolina Petronella Hubertina van Aefferden (1820-1888) stamde uit een roomskatholieke, adellijke familie en haar vader werd in 1816 benoemd in de Ridderschap van Limburg. Haar broer koos in 1830 voor de Belgische Opstand en verwierf in 1839 de Belgische nationaliteit. Als dank hiervoor kreeg hij de Belgische titel van burggraaf in 1871.
Jacobus Warnerus Constantinus van Gorkum (1809-1880) kwam uit een protestantse familie, die recent tot aanzien gekomen was: de stamvader in de 17e eeuw was schipper, zijn grootvader was kunstschilder en met zijn vader kwam het aanzien: deze vocht in de Slag bij Waterloo, werd onderscheiden met de Militaire Willemsorde en bracht het zelfs tot generaal-majoor. Daarnaast was hij een fel tegenstander van de Belgische afscheiding in 1830. Aangezien zijn ouders zestien kinderen kregen, zal er op financieel gebied niet veel te verwachten zijn geweest. In 1923 werd de familie overigens wel opgenomen in het blauwe boekje van het Nederland’s Patriciaat.
De twee werden verliefd op elkaar, maar hun huwelijkswens stuitte op grote weerstand vanwege de verschillen in geloof, status, rijkdom, politieke voorkeur en afkomst. In 1842 huwden ze elkaar ondanks deze bezwaren toch en waren vervolgens bijna achtendertig jaren gelukkig getrouwd. Het huwelijk werd gezegend met drie kinderen: twee zoons en een dochter.
Afb. 2. Jacobus Warnerus Constantinus van Gorkum (1809-1880). Foto coll. RKD, Den Haag.
Op 28 augustus 1880 overleed Jacobus, die in voorgaande jaren benoemd was tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, na een periode van ziekte: “Heden overleed tot onze diepe droefheid onze innig geliefde echtgenoot, vader en behuwdvader, de HoogEdelGestrenge Heer J.W.C. van Gorkum, gepensioneerd Kolonel, Militie-Commissaris in het Hertogdom Limburg” en hij werd bijgezet op de protestantse begraafplaats van Roermond. De plek leek vreemd gekozen: niet in één van de streng geordende rijen, maar buiten het stramien tegen de muur, die grensde aan de katholieke begraafplaats – heel Roermond zal er zijn verbazing over uitgesproken hebben.
Acht jaar later op 29 november 1888 overleed Josephine: “Tot onze diepe droefheid overleed heden, na een kortstondig, doch smartelijk lijden, onze innig geliefde Moeder, Behuwdmoeder en Grootmoeder, Jonkvrouwe Josephine van Aefferden, Echtgenoote van wijlen den HoogEdel Gestrenge Heer J.W.C. van Gorkum, gep. Kolonel.”
En toen bleek de reden voor de bijzondere plaats van zijn graf acht jaar eerder: haar graf kwam juist aan de andere zijde van de muur op de roomskatholieke begraafplaats te liggen. En wie dacht dat het verschil in geloof tussen beiden had getriomfeerd, kwam bedrogen uit, want hun graven werden verbonden door twee innig verstrengelde handen, waardoor zij tot in de dood met elkaar voor eeuwig verbonden bleven.
“For never was a story of more…” love
Than this of Josephine van Aefferden and her Jacobus van Gorkum.
Afb. 1. De drie hoofdpersonen in deze lezing: Marie, George en Rodolphe van Heeckeren.
Opnieuw heeft de Werkgroep Adelsgeschiedenis een zeer interessante lezing in de aanbieding! Op donderdagavond 9 maart geeft Christine Sinninghe Damsté – Hopperus Buma een online lezing over de jeugd van Marie, George en Rodolphe van Heeckeren van Wassenaer. Vanaf het midden van de 19e eeuw bewoonden zij een deel van het jaar kasteel Twickel bij Delden. Christine Damsté is al geruime tijd als onderzoeker en vrijwilliger verbonden aan het kasteel en bestudeerde daar het speelgoed, kinderboeken een brieven van de kinderen. Aan de hand hiervan zal ze een beeld geven van hun opvoeding en educatie. Was die uniek of representatief voor de opvoeding van adellijke kinderen in de 19e eeuw? Centraal in het verhaal staat George van Heeckeren van Wassenaer waarover Christine Damsté in 2012 het boek Jonker in de 19e eeuw in eigen beheer uitgaf.
Door de grondwetswijziging van 2022 werd er een kiescollege ingesteld voor de Eerste Kamer van de Staten-Generaal voor niet-ingezetenen; dit kiescollege heeft als enige taak het kiezen van leden van de Eerste Kamer. Na de grondwetswijziging van 2017 waren soortgelijke colleges ingesteld voor de drie Caribische openbare lichamen (Bonaire, Sint Eustatius en Saba). Dat betekent dat Nederlanders die niet in Nederland woonachtig zijn, noch in het Caribisch gebied, voor de Eerste Kamerverkiezingen van 15 maart 2023 voor het eerst hun stem kunnen uitbrengen voor indirecte verkiezing van Eerste Kamerleden via dit kiescollege; die laatste konden dat voorheen alleen -eveneens alleen na voorafgaande registratie- voor de landelijke Tweede Kamerverkiezingen.
Er zijn kandidatenlijsten voor 13 partijen met kandidaten die eveneens niet-ingezetenen van Nederland zijn. Op de dertien lijsten staan totaal 129 kandidaten, lopend per lijst van 1 kandidaat (Lijst 9; geen partijnaam) tot 24 kandidaten (D66). Van die 129 personen zijn er maar liefst 29 afkomstig uit Brussel en omliggende gemeenten; dat is dus 22 procent van het totale aantal kandidaten. Slechts een partij kent een telg uit de Nederlandse adel: het CDA met J.W.H. (Jan Willem) Sixma Baron van Heemstra uit Elsene, een van de 19 Brusselse gemeenten. Van Heemstra, getrouwd met een Spaanse en vader van vier kinderen, kent een uitgebreide internationale carrière en is thans onafhankelijk consultant in het Brusselse, heeft een mijningenieursdiploma en een MBA van het prestigieuze INSEAD-college. (Dit alles is ontleend aan zijn openbare LinkedIn-pagina.)
Binnen adelskringen is hij eveneens actief: hij is Commandeur van Maasland van de Ridderlijke Duitse Orde sinds 2016 en lid van het kapittel van die orde, sinds 2013 is hij lid van de Giftencommissie van de Duitse Orde. Hij is ook actief in enkele andere organisaties die zich bezighouden met armoedebestrijding.
Ook zijn beide ouders waren maatschappelijk actief: zijn vader, Hector Livius Sixma baron van Heemstra (1921-2001), was burgemeester van 1955 tot 1984 voor de Christelijk-Historische Unie, vanaf 1980: het CDA, zijn moeder, Christine Carina baronesse van Dedem (1932-1996) was lid van de Raad voor de Kinderbescherming van Leeuwarden.
De broer van zijn vader, dr. Feyo Schelto Sixma baron van Heemstra (1916-1999), genoot enige bekendheid als schrijver van in adellijke en hofkringen spelende boeken onder het pseudoniem Homme Eernstma, onder andere over een “prille liefde” tussen Alexander prins der Nederlanden (1851-1884) en Henriëtte gravin Schimmelpenninck (1850-1907: dochter van de minister, grootmeester van de Koning en voorzitter van de Hoge Raad van Adel, Rutger Jan graaf Schimmelpenninck, 1821-1893), en de fictieve biografie (“roman hagois”) van hun moeder Johanna Arnolda Bernardina Sixma baronesse van Heemstra née gravin Schimmelpenninck (1889-1971); die laatste was getrouwd met hun vader Cornelis Schelto Sixma baron van Heemstra (1879-1942), particulier secretaris van de koninginnen Emma en Wilhelmina.
Deze tak was in het bezit van Heemstrastate in Oenkerk, en de ouders en de broer van het kandidaat-kiescollegelid liggen dan ook in Oenkerk begraven.