Op 27 april viert Z.M. de Koning zijn 57e verjaardag en samen met zijn naaste familie brengt hij een bezoek aan Emmen. John Töpfer, directeur stichting Adel in Nederland, is op deze dag te gast in de studio van ZO!34/RTV Drenthe de streekomroep voor Zuidoost-Drenthe.

Hier zal hij als vaste gesprekspartner van presentator Melissa Luisman aan tafel in de radio- en televisie uitzending, zowel in de voor- als in de nabeschouwing, vragen beantwoorden over de Oranjes, adel en hun bezoek aan Emmen.

Tussen de voor- en nabeschouwing zijn de rechtstreeks beelden van het bezoek te zien van de NOS. Ook u kunt in Emmen op 107.6FM, in Coevorden op 105.4FM en op TV via Ziggo kanaal 45 en KPN kanaal 1384 de hele uitzending live volgen.

Of kijk op de website van ZO!34 via deze link en klik rechts bovenaan op ‘Kijk TV’: https://www.zo34.nl/

AiN feliciteert Z.M. de Koning van harte met zijn verjaardag en wenst u een mooie Koningsdag toe! Traditiegetrouw plaatsen we ook dit jaar weer hier het bericht over het geslacht Von Amsberg.

Het geslacht Von Amsberg in het licht van de Nederlandse adel: een korte beschouwing. Het is bijna negen jaar geleden dat koning Willem-Alexander uit het Huis Oranje-Nassau ingehuldigd werd, maar volgens het Nederlands adelsrecht zou je kunnen zeggen dat sinds 2013 de familie Von Amsberg regeert, want de vader van de koning was een Von Amsberg.

Hoe verhoudt het geslacht Von Amsberg zich nu tot de Nederlandse adel? Wanneer je de stamreeks bekijkt, dan zie je dat het geen hele oude familie is: de stamvader werd omstreeks 1677 vermeld. De meeste families die tot de Nederlandse adel behoren zijn ouder, ook al zijn er ook families bij die later in de geschiedenis verschijnen. Mogelijk zal de stamreeks Von Amsberg in de komende jaren nog verder opgevoerd kunnen worden nu de archieven in Mecklenburg beter toegankelijk zijn na de Duitse eenwording.

De familie Von Amsberg is niet van oude adel: in de vierde generatie zien we pas het adellijke predikaat ‘von’ verschijnen (te vergelijken met het Nederlandse predikaat jonkheer) en dit predikaat wordt voor het eerst gebruikt in 1795 bij het tekenen van een kerkregister. In 1891 wordt dit adellijke predikaat door de groothertog van Mecklenburg-Schwerin officieel bevestigd. De meeste Nederlandse adellijke families hebben ook adeldom die uit de 19e eeuw dateert, al is dat meestal uit de eerste helft van de 19e eeuw.

De maatschappelijke status van de opeenvolgende generaties is: meester-smid, meester-bakker, predikant, predikant, advocaat, generaal-majoor, opperhoutvester, planter, diplomaat. Opvallend is dat de maatschappelijke stijging begint met twee opeenvolgende generaties van predikanten, iets wat je ook in Nederland vaker ziet (we zijn toch een land van dominees) en dat je daarna traditionele adellijke functies ziet in de advocatuur, het leger, aan het Hof en in de diplomatieke dienst.

Wanneer je tot slot de kwartierstaat van koning Willem-Alexander zou bekijken, dan zou je zien dat hij ‘adellijker’ is dan de meeste leden van de Nederlandse adel: niet alleen heeft hij twee adellijke ouders, vier adellijke grootouders, acht adellijke overgrootouders, maar zelfs zestien adellijke betovergrootouders. Van deze zestien betovergrootouders behoren er vier tot jonge adellijke geslachten (Von Amsberg, Von Gutschmid, Von Salviati en Von Chelius) en twaalf tot oud-adellijke geslachten (Von Passow,Von Vieregge, Von dem Bussche-Haddenhausen, Von dem Bussche-Ippenburg, Zur Lippe, Von Wartensleben, Von Cramm, Von Sierstorpff-Driburg, Von Mecklenburg-Schwerin, Von Schwarzburg-Rudolstadt, Van Oranje-Nassau en Zu Waldeck-Pyrmont). Anno 2021 zijn er niet veel leden van de Nederlandse adel die zestien adellijke kwartieren hebben.

Conclusie: overeenkomsten, maar ook verschillen.

Ter gelegenheid van de verjaardag van Z.M. de Koning zijn de volgende edelen Koninklijk onderscheiden:

Jonkheer C.H. Beelaerts van Blokland, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Vreeland, gemeente Stichtse Vecht, voor verdiensten op het terrein van erfgoed, landschapsbeheer en welzijn.

Jonkheer drs. U.H. van Beijma, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Monnickendam, gemeente Waterland, voor verdiensten op het terrein van o.a. jeugdzorg, natuurbeheer en ouderenwelzijn.

Drs. C.K. Carp née jonkvrouwe Stoop, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Son en Breugel, voor verdiensten op het terrein van vluchtelingenwerk.

G.A. baron van Lawick, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te ‘s-Gravenhage, voor verdiensten op het terrein van voetbal en cricket.

Mr. C.A.F.H.J.M. graaf de Marchant et d’Ansembourg, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Beetsterzwaag, gemeente Opsterland, voor verdiensten op het terrein van cultureel erfgoed, natuur- en landschapsbeheer.

Em. prof. jonkheer dr. J.K. Ploos van Amstel, Officier in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Gouda, laboratoriumspecialist klinische genetica bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht en hoogleraar genoomdiagnostiek en innovatie aan de Universiteit Utrecht, voor verdiensten op het terrein van gezondheidszorg.

Jonkvrouwe drs. W.I. Sandberg van Boelens, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Vreeland, gemeente Stichtse Vecht, voor verdiensten op het terrein van kunst, cultuur en natuurbescherming.

Jonkheer dr. J. Six, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Amsterdam, voor verdiensten op het terrein van kunst en cultuur.

Jonkheer mr. H.J. Stoop, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Voorschoten, voor verdiensten op het terrein van religieus leven, armoedebestrijding en welzijn.

Onder de gedecoreerden ook meerdere namen uit het Blauwe Boekje van het Nederland’s Patriciaat, waarvan wij in ieder geval één iemand speciaal willen noemen, vanwege zijn steun aan de stichting Adel in Nederland:

De heer R.C. Döderlein de Win, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Maartensdijk, gemeente De Bilt, theoloog, portretschilder, heraldisch kunstschilder en restaurateur, voor verdiensten op het terrein van cultureel erfgoed en voor zijn rol als voorzitter van het comité herdenking Japanse capitulatie 15 augustus 1945 in de gemeente De Bilt.

De Hoge Raad van Adel en de Stichting Uitgave Nederland’s Adelsboek organiseren samen op vrijdagmiddag 24 mei het symposium Adel en heraldiek in de 21^e eeuw ter gelegenheid van de presentatie van het 100ste deel van Nederland’s Adelsboek en ter gelegenheid van het feit dat 30 jaar geleden de Wet op de adeldom werd ingevoerd. In dit nieuwste deel van het Rode Boekje worden de geslachten behandeld waarvan de achternaam begint met de letters C-Gi. In de bijlage, die u hieronder kunt downloaden, treft u de aankondiging en het programma aan voor dit symposium

Het symposium is voor geïnteresseerden en is gratis toegankelijk. U kunt zich uiterlijk tot 10 mei aanmelden via contact@adelsboek.nl. Inschrijving gaat op basis van de volgorde van aanmelding.

Download hier de bijlage met meer informatie over het programma op deze middag: Symposium Adel en Heraldiek in de 21 eeuw

Afgelopen winter mocht kasteel Duivenvoorde van Diederik baron van Wassenaer en Irina barones van Wassenaer née Shavgenia een genereuze schenking ontvangen: een zilveren dienschotel met een wel heel bijzonder verhaal. De prachtige schotel draagt het alliantiewapen van Arent IX van Wassenaer en Anna Margaretha Bentinck, het echtpaar dat Duivenvoorde in de vroege achttiende eeuw bewoonde . Aangezien er sinds de late achttiende eeuw nog maar enkele objecten uit de periode Van Wassenaer op het kasteel bewaard zijn gebleven, is de schenking een unieke aanvulling op de Collectie Duivenvoorde.

Lees het hele verhaal hierbij in het blog door Simone Nieuwenbroek, conservator Kasteel Duivenvoorde, via deze link kasteelduivenvoorde.nl/het-zilver-van-arent-en-anna-margaretha/

Mr. Zweder Otto Hubert Marie baron van Hövell tot Westerflier, geboren Bandoeng (Ned.-Indië) 18 juni 1942, oud-directievoorzitter Staal Bankiers, oud-lid raad van bestuur Achmea, oud-bestuurslid Stichting Prioriteit Antea Participaties, oud-lid van de Rekenkamer van de Souvereine Militaire Hospitaal Orde van Sint Jan in Rome (1994-2002), oud-voorzitter van de Souvereine Militaire Hospitaal Orde van Sint Jan van Jerusalem, van Rhodos en van Malta – associatie Nederland (2002-2005), Ridder Grootkruis Eer en Devotie, overleden Kockengen 13 april 2024, zoon van Rudolf Oscar Joseph Marie baron van Hövell tot Westerflier en jonkvrouwe Elna Hubertine Theresia Maria von Martels, echtgenoot van Maria Pia barones van Hövell tot Westerflier née Dreesmann.

Gisteren was deel twee te zien van ‘Liefde voor het landgoed’ van Omroep MAX, waarin opnieuw kasteel Vosbergen voorkwam. Hierin werd ruim aandacht besteed aan de viering in 2023, toen de families Van Dedem en Kamerlingh Onnes herdachten dat Vosbergen in 1623 gebouwd werd. In 1715 kocht Alexander van Dedem (1658-1741) Vosbergen en het bleef sindsdien familiebezit. Link naar de aflevering online van gisteren van ‘Liefde voor het landgoed’: https://npo.nl/start/serie/liefde-voor-het-landgoed/seizoen-1/liefde-voor-het-landgoed/afspelen

Een aantal bewoners is van regionale en nationale betekenis geweest in Nederland en zelfs in het Verenigd Koninkrijk:

• Gijsbert Frederik Arnold Willem baron van Dedem, heer van Vosbergen (1776-1837), lid van de Ridderschap van Gelderland en dijkgraaf van Veluwe
• Willem Karel baron van Dedem, heer van Vosbergen (1838-1895), lid Tweede Kamer der Staten-Generaal en minister van Koloniën
• William Edward Hartpole Lecky (1838-1903), echtgenoot van Catharina Elisabeth Boldewina barones van Dedem, lid van het Britse Lagerhuis en eminent historicus
• Catharina Elisabeth Boldewina barones van Dedem (1842-1912), echtgenote van William Edward Hartpole Lecky, hofdame en vriendin van Koningin Sophie
• Pauline Theodora de Beaufort née barones van Dedem, vrouwe van Vosbergen (1846-1931), echtgenote van jonkheer mr. Willem Hendrik de Beaufort, dame du palais, grootmeesteres (1905-1925) en grootmeesteres honoraire (1925-1931) van H.M. de Koningin-Moeder
• Heike Maarten Albert Kamerlingh Onnes (1924-2001), echtgenoot van Geertruid Agnes Kamerlingh Onnes née barones van Dedem, jarenlang algemeen secretaris van de Stichting tot Behoud van Particuliere Historische Buitenplaatsen (PHB).

Over deze bewoners van Vosbergen leest u meer bij hun foto’s. Ook ziet u in de bijgevoegde foto’s een impressie van de fraaie lanen, de grachten en de rijk met varens begroeide sprengen op Vosbergen: een bezoek voor een wandeling meer dan waard!

Link naar de webpagina van kasteel Vosbergen: www.kasteelvosbergen.nl

Gijsbert Frederik Arnold Willem baron van Dedem, heer van Vosbergen (1776-1837), kan als een typische landedelman gezien worden: na het overlijden van zijn vader erfde hij in 1827 kasteel Vosbergen en beheerde hij zijn bezittingen. Daarnaast was hij lid van de Ridderschap van Veluwe en werd dijkgraaf van Veluwe – geen spectaculaire functies, maar plaatselijk en regionaal van betekenis.
In 1837 overleed hij op kasteel Vosbergen: “Op den 28sten Julij 1837 is op den Huize Vosbergen, bij Heerde, in den ouderdom van ruim 61 jaren, overleden, de Hoog Wel-Geboren Heer FREDERIC GIJSBERT ARNOLD WILLEM Baron van Dedem, Heer van Vosbergen, Lid der Ridderschap in de Provincie Gelderland, dijkgraaf van Veluwe.”

Op de oude begraafplaats in Heerde is nog heden ten dage zijn graf te vinden: een liggende zerk met daarop in alle eenvoud – naar zijn baronnentitel wordt slechts met de letter B verwezen – de tekst: GFAW B van DEDEM/OVERLEDEN/OP DEN 28 JULIJ 1837/OUD 61 JAREN.

Mr. Willem Karel baron van Dedem, heer van Vosbergen (1838-1895), studeerde rechten in Leiden, was advocaat in Nederlands-Indië en was in de jaren 1875-1891 burgemeester van Hoorn, een functie waarin hij zeer gezien en geliefd was en waar nog steeds een monument aan hem herinnert. Hij werd lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland, lid van de Tweede Kamer en was van 1891-1894 minister van Koloniën. In deze periode bereidde hij de wetgeving op het gebied van de decentralisatie van gewestelijke en plaatselijke besturen in Nederlands-Indië voor.

Tijdens een reis naar Nederlands-Indië, waarbij hij door de regering met een missie werd belast, overleed hij door een plotselinge ziekte in Calcutta en werd daar begraven. In kranten werd hij “Een hoogst bekwaam staatsman en zeer beminnelijk mensch…” genoemd.

William Edward Hartpole Lecky (1838-1903), echtgenoot van Catharina Elisabeth Boldewina barones van Dedem was afkomstig uit Ierland en werd lid van het Britse Lagerhuis. Ook was hij een vooraanstaand lid van het Institût de France en de British Academy. Hij genoot in zijn tijd grote faam als historicus en zijn studie in acht delen over de ‘History of England in the Eighteenth Century’ werd een klassieker. Andere bekende werken van hem zijn ‘Rationalism in Europe’ en ‘Democracy and Liberty’.

Van hem zijn vele beroemde uitspraken bewaard gebleven, die nog steeds geciteerd worden en waarvan sommige ook nu nog verrassend modern klinken:

“The moral duty to be expected in different ages is not a unity of standard, or of acts, but a unity of tendency … At one time the benevolent affections embrace merely the family, soon the circle expanding includes first a class, then a nation, then a coalition of nations, then all humanity and finally, its influence is felt in the dealings of man with the animal world.”

“There are times in the lives of most of us, when we would have given all the world to be as we were but yesterday, though that yesterday had passed over us unappreciated and unenjoyed.”

“One of the most important lessons that experience teaches is that, on the whole, success depends more upon character than upon either intellect or fortune.”

In Dublin houdt een standbeeld de herinnering aan hem levend.

Catharina Elisabeth Boldewina Lecky née barones van Dedem (1842-1912) was hofdame van Koningin Sophie en een persoonlijke vriendin. Bij haar huwelijk met William Edward Hartpole Lecky in 1871 trouwde zij op nadrukkelijk verzoek van de Koningin vanuit Paleis Huis ten Bosch. Na het overlijden van de Koningin erfde zij haar dagboek en persoonlijke papieren met daarbij de wens om deze te vernietigen, hetgeen een latere generatie deed – alleen de kaft van het dagboek is er nog – maar de brieven en het manuscript ‘Histoire de ma vie’ bleven bewaard en het laatste werd uitgegeven in boekvorm.

Pauline Theodora de Beaufort née barones van Dedem, vrouwe van Vosbergen (1846-1931) was dame du palais, grootmeesteres (1905-1925) en grootmeesteres honoraire (1925-1931) van H.M. de Koningin-Moeder. Zij was gehuwd met jonkheer mr. Willem Hendrik de Beaufort (1844-1900). Zij was in haar functie bij vele gelegenheden aan het Hof aanwezig en begeleidde Koningin Emma bij vele bezoeken in het land of vertegenwoordigde haar, zoals bv. in 1913 toen zij H.M. de Koningin-Moeder vertegenwoordigde namens de Nationalen Vrouwenraad op een ontvangavond van de Internationalen Vrouwenraad.

Om gezondheidsredenen verzocht zij uiteindelijk om ontslag en deze werd haar op eervolle wijze verleend. ‘Onder dankbetuiging voor de goede diensten, door haar in de betrekking bewezen’ werd ‘Mevrouw de Douairière de Beaufort voornoemd benoemd tot Grootmeesteres-honorair van H.M. de Koningin-Moeder’.

Haar persoonlijke band met Koningin Emma bleek na haar overlijden: deze liet niet alleen door haar kamerheer en particulier secretaris baron Van Geen een krans brengen ‘ten sterfhuize’ van de douairière, maar woonde ook zelf persoonlijk de herdenkingsdienst op huis Leeuwenburg te Driebergen voorafgaand aan de begrafenis bij. Deze vond vervolgens ‘onder groote belangstelling’ aansluitend in Neerlangbroek plaats en hier liet Koningin Emma zich vertegenwoordigen door grootmeester jonkheer mr. A. Schimmelpenninck.

Aan het Westfries Museum in Hoorn legateerde zij ‘de Witjes’ door Jacob Wit, die als dessus-de-porte (bovendeurstukken) afkomstig waren uit het huis Kerkstraat 10 in Hoorn van haar broer mr. Willem Karel baron van Dedem, waar deze als burgemeester gewoond had.

Mr. Heike Maarten Albert Kamerlingh Onnes (1924-2001), echtgenoot van Geertruid Agnes Kamerlingh Onnes née barones van Dedem, stamde uit een patriciaatsfamilie uit het Blauwe Boekje. Hij heeft zich sinds 1973 als algemeen secretaris van de Stichting Castellum Nostrum, vanaf 1981 Stichting tot Behoud van Particuliere Historische Buitenplaatsen (PHB) geheten, jarenlang ingezet voor dit unieke historische erfgoed en zette dit actief op de kaart bij de ministeries van Financiën, Landbouw en Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk.

Hij zag in de historische particuliere buitenplaatsen een manier van leven die langzaam aan het uitsterven was. Dit constateerde hij nuchter, maar hij betreurde wel de versnippering van bezit en de verdeling van kostbare interieurs. Buitenplaatsen werden zo ontmanteld en de huizen werden lege schillen. Aanleiding voor de oprichting van de PHB was de aftrekpost voor onderhoud begin jaren zeventig. “De eigenaren van monumentale huizen beseften dat dat de ondergang was”, aldus Kamerlingh Onnes in een interview in 1987. Hij kan als de grote voortrekker op het gebied van het behoud van particuliere buitenplaatsen gezien worden en heeft dit erfgoed prominent op de kaart gezet.

Daarnaast was hij sinds 1985 President of the Executive Committee of the Union of European Historic Houses Associations. In deze Europese organisatie verbonden zich 14 eigenarenorganisaties, waaronder PHB, met 20.000 particuliere historische buitenplaatsen, 200.000 ha. historische tuinen en parken en 5 miljoen ha. historisch landschap bestaande uit bossen, water en landbouwgronden.

Jonkheer Nicolaas Job (‘Klaas’) van Rijckevorsel en Justine Sophie Dreijer, Amsterdam 13 april 2024.

Afgelopen zondagmiddag had de stichting Adel in Nederland het voorrecht om, in select gezelschap, buitengewoon gastvrij op Landfort ontvangen te mogen worden door René Dessing, directeur stichting Erfgoed Landfort, en partner Wim Dröge, beheerder van de collectie. Na het noenmaal volgde er een uitgebreide rondleiding door het huis, dat rijk is aan verhalen die verbonden zijn met kunst- en gebruiksvoorwerpen uit buitenplaatsen in heel Nederland. Tot slot volgde er een rondwandeling door het befaamde park, dat aangelegd is door de vermaarde 19de-eeuwse landschapsarchitect Johan David Zocher jr.

Ook voor u is het mogelijk om een bezoek te brengen aan deze herboren buitenplaats en een rondleiding te krijgen in het huis en de tuinen. Kijk voor meer informatie hierover op de website van stichting Erfgoed Landfort: https://www.erfgoedlandfort.nl/

Hieronder drie foto’s met het geweldige uitzicht vanaf het balkon aan de achterzijde van Landfort.

Gisteren maakte het Hertogelijke Huis van Mecklenburg-Strelitz bekend dat op 13 april jl. Georg Leopold Borwin Hertog zu Mecklenburg gedoopt is in ’s-Gravenhage. Hertog Leopold werd geboren op 23 september 2023 in Rotterdam en is de zoon van Z.H. Georg Alexander Michael Heinrich Ernst Franz Ferdinand Johannes Maria Erfprins zu Mecklenburg en H.H. Hande Erfprinses zu Mecklenburg née Macit.

De ouders van de jonggeborene hebben elkaar leren kennen op het Tulpenbal in het Kurhaus in Scheveningen in 2019. In 2022 huwden zij in Mirow (Mecklenburg) en zij wonen en werken in Rotterdam.