Boekennieuws: de familie Van Heeckeren van Brandsenburg in Zevenaar

Afb. 1. Eduard Carel Constant baron van Heeckeren van Brandsenburg (1862-1944).

De afgelopen twee jaar heeft de heer Bas Maassen zich bezig gehouden met archiefonderzoek naar de twee huwelijken van zijn verre familielid Maria Geertrui Maassen (1849-1894). Zij trouwde in 1871 in Arnhem met de uit het Italiaanse deel van Zwitserland afkomstige schoorsteenveger Joseph Baptista Gagliardi. Deze overleed in 1878. Vervolgens trouwde Maria Geertrui in 1887 voor de tweede maal met de dertien jaar jongere Eduard Carel Constant baron van Heeckeren van Brandsenburg uit Zevenaar. Maar in 1894 overleed Maria Geertrui. Eduard Carel Constant trouwde in 1899 voor de tweede maal met de zestien jaar jongere Theodora van Haaften.

Het huwelijk met Joseph Baptista Gagliardi vormt het begin van de omvangrijke Nederlands-Indische/Nederlandse tak van de familie Gagliardi. Twee zonen van dit echtpaar woonden in Nederlands-Indië en hadden in totaal 28 kinderen. Vervolgens komt in het boek het tweede huwelijk van Maria Geertrui aan bod, en wel met Eduard Carel Constant baron van Heeckeren van Brandsenburg. Hij was op dat moment kleermaker en omdat Bas Maassen zich afvroeg hoe nu toch een baron kleermaker kon worden, deed hij onderzoek naar zijn ouders en grootouders.

Afb. 2. Maria Geertrui Maassen (1849-1894).

Die grootouders behoorden aan het begin van de negentiende eeuw tot de top van de samenleving in Utrecht. Grootvader Frans Jan had een topfunctie bij ’s Rijks munt. Zijn zoon Willem Leonard, de vader van eerdergenoemde kleermaker, studeerde rechten, was rechter-plaatsvervanger en later commissaris van politie in Utrecht. Uit de omvangrijke archieven van het ministerie van Justitie heeft hij veel saillante details over zijn leven opgedoken. Leonard maakte zich volgens de normen van die tijd schuldig aan onzedelijk gedrag omdat hij zes kinderen verwekte bij een katholieke vrouw uit de mindere stand terwijl hij niet met haar getrouwd was. Daarom werd hij  gedwongen overgeplaatst naar Zevenaar als commissaris van politie daar. Er ontstonden vanaf het begin problemen rond zijn functioneren. Zijn vrouw, Elisabeth Craaijvanger, met wie hij in 1857 trouwde, kwam met de kinderen een half jaar later ook naar Zevenaar. Er werden daar nog twee kinderen geboren, waaronder als laatste eerdergenoemde Eduard Carel Constant. De commissaris werd helaas ontslagen in 1861 en overleed in 1866. Hij liet zijn gezin in grote armoede achter. Geen wonder dus dat genoemde Eduard als eenvoudige kleermaker moest beginnen.

Volledigheidshalve wordt in het boek ook ingegaan op het tweede huwelijk van Eduard met Theodora van Haaften. Eduard begon een café, maar hij en zijn vrouw raakten in de problemen. Volgens de voogdijraad werd het gezin verwaarloosd en in 1913  werden alle kinderen  uit huis geplaatst. Eduard was daarna ook heel lang krantenverkoper op het station. Onder de kinderen uit deze drie huwelijke zien we o.a. een archivaris op een ministerie, een gemeenteontvanger, een bekende NSB-ster, een missiezuster op Sumatra die de Japanse bezetting meemaakte en een adjudant van de garnizoenscommandant van Den Haag.  In dit 60 pagina’s tellende boek met veel foto’s wordt van de 15 volwassen geworden kinderen uit deze huwelijken een korte of veel langere levensbeschrijving gegeven. Het betreft hier de overgrootouders of grootouders van de thans nog levende oudste familieleden. Daarom is het boek een goed startpunt voor een verdere uitwerking van de geschiedenis van de familie Gagliardi en van de Zevenaarse tak van de familie van Heeckeren van Brandsenburg naar het heden. Bas Maassen hoopt dat jongere generaties daarvoor het initiatief zullen nemen.

U kunt dit boek uitsluitend bestellen door vóór 26 september € 20,95 (inclusief portokosten) over te maken op bankrekening NL18INGB0000189525  ten name van B.R.A. Maassen te Hoofddorp onder vermelding van het adres waar het boek naar toe moet worden gezonden. U krijgt het dan begin oktober per post toegezonden.

Afb. 3. Het huis van Frans Jan baron van Heeckeren van Brandsenburg in Utrecht.