In museum Nienoord is de tentoonstelling ‘Portretten van het Fries Regiment’ te zien in het kader van 350 jaar Gronings Ontzet. Dit betreft militaire portretten van vroegere en huidige officieren van het Johan Willem Friso-regiment, dat o.a. betrokken was bij het Ontzet van Groningen (tegen “Bommen Berend”) in 1672.
Eén van deze portretten is een kopie van een portret dat ook in het Rijksmuseum hangt en dit portret heeft hier de naam van de zeeheld Piet Hein. Jeroen Punt, conservator van het Nationaal Militair Museum, en André Buwalda, historisch onderzoeker naar de Friese kapiteins, deden grondig onderzoek en uit de documentatie van het kopieportret dat nu op Nienoord hangt, blijkt echter dat dit de Friese kapitein Jan Gerckes Hoptila is. Link naar meer informatie over hem: https://www.frieseregimenten.nl/officier/jan-gerckes-hoptilla/
Voor deze tentoonstelling zijn nu 18 portretten uit deze serie voor het eerst weer samen. Acht portretten uit deze unieke serie komen uit het bezit van Elske Smith née jonkvrouwe van Panhuys, Ph.D, die als astronome in de VS. werkzaam is geweest. Er was een negende portret, maar dat werd verkocht aan de Oranjes en hangt nu op Het Loo. Elske Smith schonk de overgebleven acht portretten aan Nienoord, waar deze serie ooit ook hing, toen haar familie hier woonde. Zij is de kleindochter van jonkheer Hobbe van Panhuys (1868-1907) en Elske de Blocq van Scheltinga (1867-1907), die tragisch met hun (schoon)ouders jonkheer mr. Johan Aemilius Abraham van Panhuys, heer van Nienoord (1836-1907) en Trijntje Looxma (1844-1907) en hun huisknecht verdronken, toen hun koets door de dichte mist in een bocht in het Hoendiep in het water kwam. Alleen de koetsier overleefde het ongeluk. Link naar het verhaal hierover van de Historische Kring Leek e.o.: http://historischleek.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=59%3Ade-van-panhuys-tragedie&catid=45&Itemid=96&fbclid=IwAR28CjvvwybZXS0azFayZBq9wln7nh6BERzHnyrQHtUa2duqN100dP0FtPE
Ter plekke herinnert een klein monumentje aan dit dramatische ongeluk, dat destijds op veel aandacht kon rekenen en in de kerk van Midwolde herinnert een glas-in-lood-raam aan deze ramp. Speciale aandacht is er in dit raam voor de omgekomen overgrootvader van Elske Smith-van Panhuys, jonkheer mr. Johan Aemilius Abraham van Panhuys, omdat deze oud-vice-president van de Raad van State, Minister van Staat en oud-commissaris des Konings in Groningen en Overijssel was. Het familiegraf Van Panhuys ligt achter deze kerk.
