Het portret van Emerentia de la Kethulle née van Ravenswaay

Afb. 1. Emerentia de la Kethulle née van Ravenswaay op haar portret door Paulus Moreelse. Foto met dank aan Weiss Gallery.

De TEFAF 2024 in Maastricht is weer voorbij, maar in maart 2018 werd op de TEFAF, een van de belangrijkste kunstbeurzen in de wereld op het gebied van kunst, antiek en design, bij Weiss Gallery een portret door de schilder Paulus Moreelse van Emerentia de la Kethulle née van Ravenswaay (1593-1634) aangeboden. Zij was de schoonmoeder van Thomas Walraven van Arkel, die in 1694 als laatste van het roemrijke geslacht Van Arkel zou overlijden.

Emerentia van Ravenswaay werd geboren in 1593 als dochter van Herman van Ravenswaay en Catharina de Botter. Haar voornaam dankte zij aan haar grootmoeder Emerentia Boelens, die de dochter van een Amsterdamse burgemeester was. De Van Ravenswaays waren een vermogende Utrechtse familie en haar vader, die in akten ‘jonker’ genoemd wordt, was onder meer dijk- en watergraaf van de polder Bijleveld. Naast een groot huis aan de Plompetorengracht in Utrecht, bezat de familie ook goederen in Vleuten. In 1617 trad zij in het huwelijk met Abraham van Mâle. Hij stamde uit een Antwerpse familie, die naar de Nederlanden gevlucht was, en hij werd drossaard van Land en Stad Steenbergen.

Na zijn overlijden hertrouwde Emerentia in 1621 met Louis de la Kethulle, die al twee keer eerder weduwnaar was. Hij behoorde tot de naaste omgeving van de Prins van Oranje en maakte naam in de strijd tegen Spanje. In 1619 werd hij militair gouverneur van Bergen op Zoom en verdedigde 3 jaar later de stad tegen de Spanjaarden.

Afb. 2. Het imposante grafmonument dat Emerentia voor haar echtgenoot liet oprichten in de Grote of of Sint-Gertrudiskerk in Bergen op Zoom. Foto met dank aan L.M. Tangel voor de collectie CARARE Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Zijn weduwe stichtte hem een vorstelijk grafmonument, dat nog heden te zien is in de Grote of Sint-Gertrudiskerk in Bergen op Zoom, en eerde hem met de tekst: ‘Voor u, Ludovicus de Ketulle, heer van Rihove, die, na bij de ruiterij de hoogste waardigheden tot het eind bekleed te hebben, tegelijk met het bestuur van deze stad uw leven hebt beëindigd, wiens dapperheid velen, wiens wijsheid allen, wiens dood niemand acht, heeft uw bedroefde echtgenote dit gedenkteken geplaatst. Hij stierf in het jaar 1631.’

Emerentia overleefde haar echtgenoot niet lang en stierf drie jaar later. Haar tekst op de tombe luidt: ‘De hoogedele Vrouwe Amerensia van Ravesway, een toonbeeld van de menselijke broosheid, een voorbeeld van ongebroken berusting, voleindde haar ziekelijke levensloop in het jaar, volgens de Christelijke jaartelling, 1634.’

Hun enige dochter, Johanna Barbara de la Kethulle, huwde Thomas Walraven van Arkel. Hij stamde uit het oude geslacht Van Arkel, dat onder meer Hertogen van Gelre voortbracht. Bekend is het rijmpje ‘Brederode de edelste – Wassenaar de oudste – Egmond de rijkste – Arkel de stoutste’, dat over de onverschrokkenheid van de Van Arkels gaat. Het vermogen van de familie De la Kethulle zal overigens zeker bijgedragen hebben aan de verbouwingen in die tijd op kasteel Ammersoyen, waar deze tak van de Van Arkels woonde en waarvan het alliantiewapen Van Arkel-De La Kethulle boven de toegangspoort nog heden getuigt.