Het verhaal bij het Schimmelpenninck graf in de Bergkerk: een zoon eert zijn vader

Afb. 1. Het graf van Gerrit Schimmelpenninck (1725-1804) in de Bergkerk in Deventer.

Van mr. Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825), heer van Nijenhuis, Peckedam en Gellicum, Comte (graaf) de l’Empire, stammen alle huidige graven en jonkheren Schimmelpenninck af. Hij werd geboren in Deventer en groeide hier op in een huis aan De Brink. Zijn vader, Gerrit Schimmelpenninck (1725-1804), was in Deventer wijnkoper. Het huis van de familie Schimmelpenninck is nog steeds te zien op De Brink en in de voorgevel herinnert een herdenkingssteen aan Rutger Jan Schimmelpenninck: RUTGER JAN SCHIMMELPENNINCK RAADSPENSIONARIS DER BATAAFSE REPUBLIEK GEBOREN TE DEVENTER 31 OCTOBER 1761 GROEIDE OP IN DIT HUIS.

Afb. 2. Gerrit Schimelpenninck (1725-1804). Portret door Louis-Léopold Boilly. Foto met dank aan collectie RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis/179182.

Rutger Jan had in de Franse tijd een stormachtige carrière en bracht het in de jaren 1805-1806 tot raadspensionaris van Nederland, waarmee hij veel invloed kreeg. De enkele jaren geleden verschenen biografie over hem door Edwina Hagen kreeg dan ook als titel ‘President van Nederland. Rutger Jan Schimmelpenninck 1761-1825’.

Deventer was hij toen al lang ontgroeid, maar toen zijn vader, Gerrit Schimmelpenninck, in 1804 overleed, kocht hij een dubbel graf in het koor van de Bergkerk in Deventer en liet op de grote grafzerk trots het familiewapen uitbeitelen met de familiespreuk HONOS ANTE DIVITIAS (eer voor rijkdom).

Enkele jaren daarvoor waren juist in opdracht van de overheid alle familiewapens op zerken en gebouwen weggehakt in het kader van de leuze van de Franse Revolutie ‘Vrijheid, gelijkheid, broederschap’. Daardoor is dit nu de enige zerk in deze kerk met een familiewapen en valt hij niet alleen op door zijn grootte, maar ook door zijn heraldieke pracht – een blijvend eerbetoon van een zoon aan zijn vader.

Afb. 3. Het huis waar Rutger Jan Schimmelpenninck op De Brink in Deventer opgroeide. 
Afb. 4. Boven de deur het familiewapen Schimmelpenninck: in zilver twee afgewende schuingekruiste zwarte sleutels.