Gevallen voor het vaderland: Egbert Joost baron van Nagell, heer van Schaffelaar (1923-1944).

Nagell, Dodenherdenking 2014
Afb. Egbert Joost baron van Nagell (1923-1944), met links huis de Schaffelaar en zijn graf in Barneveld.

Egbert Joost baron van Nagell werd geboren op 26 juni 1923 in Bad Harzburg. Zijn vader, mr. Justinus Egbertus Hendericus baron van Nagell, stamde uit een oud-adellijk geslacht uit Westfalen, waarvan de stamvader voor het eerst in 1385 genoemd werd. In de 16e eeuw vestigde een voorvader zich in Nederland en in 1814 werd de familie opgenomen in de Nederlandse adel met de titel van baron. Zijn moeder, Julia Johnson Calhoun, stamde uit een van oorsprong Schotse familie, waarvan de naam oorspronkelijk Colquhoun was. In de 18e eeuw vestigde de familie zich in de Verenigde Staten en kwam daar tot groot aanzien. Zo was haar vader de eigenaar van de Baltimore Coal Mining en Railway Company en was haar overgrootvader onder meer vice-president van de Verenigde Staten onder president John Quincy Adams.

Hij groeide op met een ouder zusje in het buitenland, omdat zijn vader in diplomatieke dienst was. Diens carrière bracht hem van Peking naar Washington, Sint Petersburg, Londen, Boekarest en Stockholm. In 1935 erfde hij van zijn tante het kasteel Schaffelaar in Barneveld, het belangrijkste kasteel in neo-Tudor stijl in Nederland. Hij was de enige mannelijke Van Nagell in zijn generatie (de 17e van zijn geslacht) en erfde het, zodat hij de naam Van Nagell op Schaffelaar kon voortzetten. Als enige zoon werd hij er regelmatig in de familie aan herinnerd dat hij moest trouwen om het geslacht Van Nagell voort te zetten en hij zei daarop altijd: “Dan zal ik toch eerst goede afspraken moeten maken, want als er zes dochters komen dan heb ik het voor niets gedaan.”

Toen in 1940 de oorlog uitbrak, was zijn vader buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Stockholm en Helsingfors. Egbert Joost reisde in de oorlog vanuit het neutrale Zweden via Siberië naar Wladiwostok en arriveerde uiteindelijk in Nederlands-Indië waar hij eerst logeerde bij de Gouverneur-Generaal jonkheer Tjarda van Starckenborg Stachouwer en daarna bij jonkheer Loudon. Vervolgens ging hij via bemiddeling van generaal Van Pabst via Japan naar Canada waar hij een opleiding tot vliegenier kreeg. Daarna vertrok hij naar Engeland, maar ging opnieuw naar Canada voor een officiersopleiding. Bij terugkomst in Engeland kwam hij in het 322 squadron van Z.K.H. Prins Bernhard en had toen de rang van 1e luitenant R.A.F. en reserve-luitenant-kolonel bij de Koninklijke Nederlandse Luchtstrijdkrachten. Hij vertrok met een spitfire naar Frankrijk, maar moest door het slechte weer laag vliegen en werd als één van de eersten neergeschoten op 28 januari 1944 boven Merville (Nord) in Frankrijk nog geen eenentwintig jaar oud. Hij werd door de Duitsers met militaire eer begraven met de Nederlandse vlag over zijn kist.

In 1947 werd Egbert Joost baron van Nagell, heer van Schaffelaar uit Frankrijk opgehaald om in Barneveld bijgezet te worden in het familiegraf bij zijn grootouders en tante. Postuum ontving hij vanwege zijn inzet voor de vrijheid het Oorlogsherdenkingskruis met gesp, de Britse ´39 – ’45 Star, de Britse Air Crew Europe Star en het Franse Croix de Guerre ’39 – ’45 met palmtak.

Gevallen voor het vaderland: Carel Everhard graaf van Limburg Stirum (1917-1940).

Afb. Carel Everhard graaf van Limburg Stirum (1917-1940), met links zijn graf in Zutphen.

Carel Everhard graaf van Limburg Stirum werd geboren op 22 december 1917 op het Huis Duinlust te Overveen, dat in het bezit was van zijn grootouders Luden-Van der Vliet.

Zijn vader, Samuel John graaf van Limburg Stirum, was een telg uit één van de alleroudste geslachten die tot de Nederlandse adel behoort en de stamvader werd voor het eerst in 1079 genoemd als getuige van de aartsbisschop van Keulen. Door het huwelijk met de Nederlandse erfdochter Ermgard van Wisch vestigde de familie zich in de 16e eeuw in Nederland en in 1814 werd een voorvader opgenomen in de Nederlandse adel met de titel van graaf. Zijn moeder, Mary Louise Luden, stamde uit een familie die in het blauwe boekje van het Nederland’s Patriciaat staat. Haar voorouders kwamen oorspronkelijk uit Noorwegen en vestigden zich in de 16e eeuw in Amsterdam. Haar vader was bankier en commissaris bij de Nederlandse Bank en via haar moeder stamde zij van de puissant rijke Borski familie af. Hij groeide op het Huis Spijkerbosch in Olst op met twee oudere broers en hier beheerde zijn vader het omringende landgoed.

In de meidagen van 1940 diende hij als kornet bij de cavalerie en maakte hij deel uit van de beveiliging van een onderdeel van het 4e regiment huzaren. Er werd bij Ginkel een zware strijd gestreden om de opmars van de Duitsers te vertragen en op 10 mei 1940 omstreeks 17.00 uur sneuvelde hij tweeëntwintig jaar oud samen met twee kameraden bij de herberg ‘Zuid-Ginkel’ te Ede. In de gevel herinnert een gedenksteen hieraan: “OP 10 MEI 1940 OM 17 UUR SNEUVELDEN ALHIER C.E. GRAAF VAN LIMBURG STIRUM KORNET/P.CH.BONKERK DPL. KORP./J.G. DIJKERS DPL. HUZ./VORMENDE DE BEVEILING VAN EEN ONDERDEEL VAN HET 4e REGT. HUZAREN.” Vanwege zijn moedig gedrag werd hem postuum het Bronzen Kruis verleend.

Carel Everhard graaf van Limburg Stirum werd bijgezet in de familiegrafkelder Van Limburg Stirum op de Algemene Begraafplaats in Zutphen en op de zerk aan het hoofdeinde staan te zijner ere twee regels uit het Wilhelmus: “STANDVASTIG IS GEBLEVEN MIJN HART IN TEGENSPOED (couplet 13) DEN VADERLAND GETROUWE BLEEF IK TOT IN DEN DOOD (couplet 1)”

Zaterdag 28 mei 2022: Tulpenbal

Afb. 1. De sfeervolle Koepelkerk in Amsterdam is dit keer de locatie voor het Tulpenbal op zaterdag 28 mei.

Over een maand op zaterdag 28 mei is het weer zover en dan zal voor de zesde keer het Tulpenbal georganiseerd worden in een weekend vol activiteiten. Dit keer is als locatie gekozen voor de sfeervolle Koepelkerk in Amsterdam. Hier zullen gasten uit binnen- en buitenland, uit adel en patriciaat zich verzamelen voor een feestelijke avond in stijl en met traditie, maar tegelijk is er ook een ongedwongen sfeer en mogelijkheid om oude bekenden te ontmoeten en nieuwe vriendschappen te sluiten.

Het erecomité bestaat uit H.H.K.K.H.H. Prince Nicolae en Princess Alina-Marie van Roemenië, H.H. Hertogin Alice zu Meckenburg (-Strelitz) en Prinses Olimpia Colonna di Paliano.

De kaartverkoop is inmiddels in volle gang en gaat hard, dus wees er snel bij!  Kaarten voor het Tulpenbal met diner vooraf of voor de verschillende activiteiten op vrijdag en zondag kunnen via de website besteld worden https://www.tulipsball.com/

Hieronder een impressie in foto’s en beeld van het vorige Tulpenbal in 2019.

 

AiN wenst u een mooie Koningsdag toe!

Op de fotocompilatie van links naar rechts de generaties V, VI, VII, VIII, IX en X van de familie Von Amsberg: de advocaat Joachim Karl Theodoor von Amsberg (1777-1842), de Mecklenburg-Schwerins generaal-majoor Gabriel Ludwig Johann von Amsberg (1822-1895), de Groothertogelijk Mecklenburg-Schwerins opperhoutvester Wilhelm Karl Friedrich August Louis von Amsberg (1856-1929), de planter Claus Felix Friedrich Leopold Gabriel Archim Julius August von Amsberg (1890-1953), de diplomaat Claus Georg Willem Otto Frederik Geert prins der Nederlanden, jonkheer van Amsberg (1926-2002) en Z.M. koning Willem-Alexander (1967). Foto Koning Willem-Alexander ©RVD – Rineke Dijkstra en foto Gabriel von Amsberg met hartelijke dank aan Titus von Bönninghausen.

AiN feliciteert Z.M. de Koning van harte met zijn verjaardag en wenst u een mooie Koningsdag toe! Traditiegetrouw plaatsen we ook dit jaar weer hier het bericht over het geslacht Von Amsberg.

Het geslacht Von Amsberg in het licht van de Nederlandse adel: een korte beschouwing. Het is bijna negen jaar geleden dat koning Willem-Alexander uit het Huis Oranje-Nassau ingehuldigd werd, maar volgens het Nederlands adelsrecht zou je kunnen zeggen dat sinds 2013 de familie Von Amsberg regeert, want de vader van de koning was een Von Amsberg.

Hoe verhoudt het geslacht Von Amsberg zich nu tot de Nederlandse adel? Wanneer je de stamreeks bekijkt, dan zie je dat het geen hele oude familie is: de stamvader werd omstreeks 1677 vermeld. De meeste families die tot de Nederlandse adel behoren zijn ouder, ook al zijn er ook families bij die later in de geschiedenis verschijnen. Mogelijk zal de stamreeks Von Amsberg in de komende jaren nog verder opgevoerd kunnen worden nu de archieven in Mecklenburg beter toegankelijk zijn na de Duitse eenwording.

De familie Von Amsberg is niet van oude adel: in de vierde generatie zien we pas het adellijke predikaat ‘von’ verschijnen (te vergelijken met het Nederlandse predikaat jonkheer) en dit predikaat wordt voor het eerst gebruikt in 1795 bij het tekenen van een kerkregister. In 1891 wordt dit adellijke predikaat door de groothertog van Mecklenburg-Schwerin officieel bevestigd. De meeste Nederlandse adellijke families hebben ook adeldom die uit de 19e eeuw dateert, al is dat meestal uit de eerste helft van de 19e eeuw.

De maatschappelijke status van de opeenvolgende generaties is: meester-smid, meester-bakker, predikant, predikant, advocaat, generaal-majoor, opperhoutvester, planter, diplomaat. Opvallend is dat de maatschappelijke stijging begint met twee opeenvolgende generaties van predikanten, iets wat je ook in Nederland vaker ziet (we zijn toch een land van dominees) en dat je daarna traditionele adellijke functies ziet in de advocatuur, het leger, aan het Hof en in de diplomatieke dienst.

Wanneer je tot slot de kwartierstaat van koning Willem-Alexander zou bekijken, dan zou je zien dat hij ‘adellijker’ is dan de meeste leden van de Nederlandse adel: niet alleen heeft hij twee adellijke ouders, vier adellijke grootouders, acht adellijke overgrootouders, maar zelfs zestien adellijke betovergrootouders. Van deze zestien betovergrootouders behoren er vier tot jonge adellijke geslachten (Von Amsberg, Von Gutschmid, Von Salviati en Von Chelius) en twaalf tot oud-adellijke geslachten (Von Passow,Von Vieregge, Von dem Bussche-Haddenhausen, Von dem Bussche-Ippenburg, Zur Lippe, Von Wartensleben, Von Cramm, Von Sierstorpff-Driburg, Von Mecklenburg-Schwerin, Von Schwarzburg-Rudolstadt, Van Oranje-Nassau en Zu Waldeck-Pyrmont). Anno 2021 zijn er niet veel leden van de Nederlandse adel die zestien adellijke kwartieren hebben.

Conclusie: overeenkomsten, maar ook verschillen.

Het heeft Z.M. de Koning behaagd

Afb. Jonkheer dr. Jacob Six: Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Ter gelegenheid van de verjaardag van Z.M. de Koning zijn de volgende edelen geridderd. In het komende magazine van de stichting Adel in Nederland een uitgebreid overzicht met achtergrondinformatie en foto’s.

Jonkheer drs. L.D. M.T. von Bönninghausen te Fleringen, gemeente Tubbergen, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Mr. J.E.F.M. den Drijver née jonkvrouwe van Rijckevorsel, wonende te ’s-Gravenhage, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Jonkvrouwe M.V. Quarles van Ufford te ’s-Gravenhage, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Jonkheer dr. A.J. Six te Utrecht, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Lees hier een interview met jonkheer Jacob Six op AiN terug uit 2016 https://www.adelinnederland.nl/jacob-six-boek-genen-kunstverzamelaar/

M.C. Terwindt née jonkvrouwe Sickinghe te Bilthoven, gemeente De Bilt, Lid in de Orde van Oranje-Nassau.

C.A. Barones de Westenholz MA, voorzitter van het Louis Couperus Museum, wonende te Londen, Groot-Brittannië, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Barones De Westenholz behoort tot de Duitse adel.

25 t/m 29 april: timed online veiling Veilinghuis Van Spengen met kindertekeningen Prinses Beatrix en portretjes Van der Feltz

Afb. 1. Vijf kindertekeningen van Prinses Beatrix uit 1946: één van de vele bijzondere kavels op de komende veiling van Veilinghuis Van Spengen in Hilversum. Foto met hartelijke dank aan Veilinghuis Van Spengen.

Van 25 t/m 29 april loopt er een timed online veiling af bij Veilinghuis Van Spengen in Hilversum met kunst, antiek, zilver, porselein, juwelen, enz. Tot de aangeboden kavels behoren o.a. kindertekeningen door Prinses Beatrix en portretjes Van der Feltz. Lees het verhaal hierbij hieronder en kijk voor de online catalogus voor wat er verder geveild wordt op https://vanspengen.cloudcatalogus.nl/Home/Catalog

Kavel 1140 betreft vijf tekeningen die door Prinses Beatrix in 1946 zijn getekend. De tekeningen zijn ingelijst samen met een foto van het Koninklijk gezin uit 1948 ter gelegenheid van de Inhuldiging van Koningin Juliana. Elke tekening meet ca. 14 x 14 cm, is getekend met potlood en aquarel op papier en stellen paddenstoelen, vogeltjes en sprookjes voor. Het bijzondere is, dat de tekeningen gesigneerd zijn door Prinses Beatrix met ‘Trix’ of ‘Beatrix’ en een cijfer. Eén tekening is gedateerd 26 sept. 1946. Het Deense onderschrift luidt: Tegninger udfórt af Prinsesse Beatrix (Tekeningen gemaakt door Prinses Beatrix); Holland | 1946. Als herkomst wordt door het veilinghuis opgegeven, dat deze tekeningen door de Deense Koninklijke familie aan de familie van de huidige eigenaar zijn geschonken.

De tekeningen worden getaxeerd op 3000-5000 euro. Veilingopbrengst: 8.510 euro.

Kavel 506 betreft 5 silhouet portretjes in verguld metalen lijstjes met voorstelling van leden uit de adellijke familie Van der Feltz uit de 19e eeuw. De portretjes betreffen de volgende leden en twee aangehuwde leden van de familie Van der Feltz:

1. Gustaaf Willem van der Feltz (1742-1816), kapitein infanterie in Statendienst, assessor in het departementaal bestuur van Drenthe.
2. Charlotte Gerhardine von Rehden (1743-1802), echtgenote voor voornoemde Gustaaf Willem van der Feltz. Dit echtpaar woonde op huis Vredeveld in Assen.
3. Ubbo Emmius van Berchhuys (1747-1831), N.H. predikant te Groningen.
4. Henriette Sophie Hervine van der Feltz (1757-1839), echtgenote van voornoemde Ubbo Emmius van Berchuys.
5. Louiza Isabella Antonia van der Wyck geb. van der Feltz (1778-1847), echtgenote van jonkheer mr. Derk Jan van der Wyck (1760-1847). Dit echtpaar woonde op huis De Klencke in Oosterhesselen.

De portretjes worden getaxeerd op 150-200 euro. Veilingopbrengst: 435 euro.

Benieuwd naar wat er verder bij Veilinghuis Van Spengen in Hilversum geveild wordt? Kijk dan in de online catalogus https://vanspengen.cloudcatalogus.nl/Home/Catalog

Afb. 2. Vijf silhouetportretjes van leden en aangehuwde leden van de adellijke familie Van der Feltz. Foto met hartelijke dank aan Veilinghuis Van Spengen in Hilversum.

 

BinnensteBuiten: bezoek aan landgoed ’t Rozendael van de familie Van Ittersum

Afb. Dolph baron van Ittersum en echtgenote Judith Ann Regout voor het huis ‘t Rozendael. Screenshot met dank aan BinnensteBuiten.

In het programma BinnensteBuiten werd een bezoek gebracht aan landgoed ’t Rozendael van de familie Van Ittersum. In 1914 kocht ir. Frederik Alexander Robert Arnold baron van Ittersum (1865-1939) het landgoed ’t Rozendael in Heino. Het nabij gelegen stamhuis van de familie Van Ittersum, kasteel het Nijenhuis, zal deze aankoop extra aantrekkelijk hebben gemaakt voor hem, omdat hij zeer in de familiegeschiedenis geïnteresseerd was. Hij bracht zijn bezittingen onder in de Stichting Baron van Ittersum fonds

Dolph baron van Ittersum is rentmeester en bewoner van huis ’t Rosendael. Hier woont hij samen met zijn twee zoontjes en echtgenote Judith Ann Regout, die uit de patriciaatsfamilie Regout stamt. In recente jaren is het landgoed uitgebreid door de aankoop van land, dat deel uitmaakte van het vroegere familiebezit kasteel het Nijenhuis, en het ’t Rozendael is nu ruim 500 hectare groot.

In BinnensteBuiten laten Dolph, Judith Ann en kunstenares Linda Molenaar een aantal kunstwerken zien, waarin het familiewapen een belangrijke rol speelt en die deel uitmaakte van een kunstwandeling over het landgoed. Dolph en Judith Ann willen meer mensen laten meegenieten van ’t Rozendael en deze kunstwandeling was daar onderdeel van.

Via deze link is de uitzending terug te zien https://binnenstebuiten.kro-ncrv.nl/buitenleven/video/landgoed-t-rozendael-in-heino

 

Hardenberg do. 21 april: lezing over jonkheer Jacob van Foreest

Afb. Een boek waarin niet alleen de geschiedenis van jonkheer Jacob van Foreest van Heemse wordt verteld, maar ook een mooi beeld wordt geboden van de gebeurtenissen in zijn tijd in Hardenberg.

Johan Smit uit Hardenberg houdt donderdag 21 april een lezing over jonkheer Jacob van Foreest, Heer van Heemse en Collendoorn. Dat gebeurt in het LOC aan de Sportlaan in Hardenberg. De lezing gaat uit van de Historische Verenging Hardenberg. Zowel leden als niet-leden zijn welkom. Aanvang 20.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur. De toegang is gratis.

Jacob van Foreest was tussen 1800 en 1850 de machtigste man van Ambt Hardenberg en een van de rijkste inwoners van Overijssel. Samen met zijn vrouw erfde hij alle bezittingen van de havezaten Heemse, Collendoorn en Gramsbergen. Hij had zoveel land, dat hij van Rheeze tot Coevorden over zijn eigen grond kon rijden.

Van Foreest maakte onder meer het graven van de Dedemsvaart langs Ambt Hardenberg mogelijk en hij was de man die ervoor zorgde dat de woeste gronden van Heemse en Collendoorn onder de inwoners werd verdeeld. Maar anno 2022 is hij in de vergetelheid geraakt, hoewel er wel een straat naar hem is vernoemd in de Hardenberger wijk Marslanden.

Over het leven van deze Heer van Heemse en Collendoorn heeft Johan Smit een boek geschreven, waarin niet alleen de geschiedenis van Jacob van Foreest wordt verteld, maar dat ook een mooi beeld biedt van de lokale geschiedenis.

Zondag 24 april: timed online veiling Veilinghuis Peerdeman met de steek van een ambtskostuum en portretjes De la Fontaine Schluiter.

Afb. 1. Een hoge hoed en een steek van een ambtskostuum met struisveren, één van de vele lotnummers bij Veilinghuis Peerdeman in Utrecht op de timed online veiling op zondag 24 april. Foto met hartelijke dank aan Veilinghuis Peerdeman.

Op zondag 24 april loopt er een timed online veiling af bij Veilinghuis Peerdeman in Utrecht met kunst, antiek, design, sieraden, Kijk voor het verhaal hierbij hieronder en voor de online catalogus van Veilinghuis Peerdeman op https://www.veilinghuispeerdeman.nl/main.php?mode=catalogselect

Lotnummer 96 betreft een tweekantige zwarte steek met zwarte struisveren, met op de knoop het Nederlands wapen. Het is onderdeel geweest van een ambtskostuum van misschien een kamerlid of minister. Ambtskostuums waren in het verleden vanzelfsprekend en benadrukten de autoriteit en status van de drager. Tegenwoordig worden ambtskostuums nog zelden gedragen. Ministers gaan in jacquet naar Prinsjesdag en kamerleden geven een heel eigen invulling aan wat zij gepast vinden op deze dag. Een enkele keer zien we Nederlandse ambassadeurs nog wel in ambtskostuum bij het presenteren van hun geloofsbrieven. Zo droeg nog niet heel lang geleden een ambassadeur bij het aanbieden van zijn geloofsbrieven aan het Hof van St. James het ambstkostuum van ambassadeur – het was nog van zijn vader geweest, die eens ook ambassadeur was.

De steek wordt, samen met de hoge hoed, getaxeerd op 100-150 euro.

Lotnummer 202 betreft twee silhouetportretjes, die uit de familie De la Fontaine Schluiter afkomstig zouden zijn. Deze familie is een patriciaatsfamilie en opgenomen in het Blauwe Boekje van het Nederland’s Patriciaat.

De portretjes worden getaxeerd op 80-100 euro.

Benieuwd naar wat er verder geveild wordt op zondag 24 april bij bij Veilinghuis Peerdeman in Utrecht? Kijk dan in de online catalogus op https://www.veilinghuispeerdeman.nl/main.php?mode=catalogselect

Afb. 2. Twee silhouetportretjes, die uit de patriciaatsfamilie De la Fontaine Schluiter afkomstig zouden zijn. Foto met hartelijke dank aan Veilinghuis Peerdeman.