Boekennieuws: Goederenverwerving van het Duitse Huis te Utrecht 1218-1536

Aan de Springweg in het centrum van Utrecht staat het zogeheten Duitse Huis. Het werd halverwege de veertiende eeuw gebouwd als opvolger van een dertiende-eeuws gebouwencomplex buiten de stadsmuur. Dit Duitse Huis was de hoofdvestiging van de Duitse Orde in de Noordelijke Nederlanden. Net als bijvoorbeeld de Orde van de Tempeliers en de Johannieterorde was deze orde actief betrokken bij de kruistochten. Vooral na de val van het laatste kruisvaardersbolwerk in het Midden-Oosten in 1291, vochten de ridders van de Duitse Orde tevens in het Oostzeegebied, alwaar een heuse ordestaat ontstond. Het zijn de militaire activiteiten die dergelijke geestelijke ridderorden bekend hebben gemaakt en die ook in het historisch onderzoek de meeste aandacht hebben gekregen. Minder bekend zijn echter de vestigingen in de herkomstgebieden van de broeders, alwaar ridders en priesters gezamenlijk een religieus leven leidden in nederzettingen zoals het Duitse Huis. Daar beheerden ze het lokale goederenbezit van de Duitse Orde, waarmee de eigen leefgemeenschap kon worden bekostigd en een bijdrage kon worden geleverd aan de activiteiten van de orde elders. In dit boek wordt inzichtelijk gemaakt hoe de goederenverwerving van het Duitse Huis gedurende de middeleeuwen tot stand kwam. Veel aandacht gaat bijvoorbeeld uit naar de beweegredenen van schenkers. Voor het onderzoek is rijkelijk geput uit een gevarieerde schat aan bronnen, zoals oorkonden, pachtregisters en landkaarten. Kruistochten, devotie, politiek en patronage, leiderschapskwaliteiten en economische omstandigheden komen naar voren als de factoren die de ontwikkeling van de goederenverwerving in verschillende vormen hebben bepaald.

Link naar bestelmogelijkheid: https://verloren.nl/Webshop/Detail/catid/21412/eid/55195/goederenverwerving-van-het-duitse-huis-te-utrecht-1218-1536

Afb. Het Duitse Huis: zetel van de Ridderlijke Duitsche Orde Balije van Utrecht. Het gebouwencomplex is sinds 1345 het hoofdkwartier van de Duitsche Orde. In 1807 werd het verkocht, maar de Orde behield het recht van eerste koop, hetgeen in 1992 geschiedde, zodat het na restauratie weer in al zijn glorie onderdak biedt aan deze adellijke organisatie. Aan het hoofd staat de 80e Landcommandeur Jan Reint baron de Vos van Steenwijk. 
Afb. 2. In 2015 waren de Landcommandeurportretten van de Ridderlijke Duitsche Orde Balije van Utrecht op de tentoonstelling ‘Kruisvaarders en weldoeners’ over de Ridderlijke Duitsche Orde in Centraal Museum Utrecht te zien.