Koningin Elizabeth werd geboren in 1926 als H.R.H. Elizabeth Alexandra Mary Windsor, Princess of York. Haar vader, Koning George VI (1895-1952), was op dat moment H.R.H. Albert Frederick Arthur George Windsor, Duke (hertog) of York, Earl (graaf) of Inverness, Baron Killarney, en zou in 1936 zijn oudste broer Koning Edward VIII opvolgen, toen deze abdiceerde, omdat hij met de twee keer gescheiden Amerikaanse Bessie Wallis Warfield (1896-1986) in het huwelijk wilde treden. Vanaf dat moment werd zij troonopvolgster.

Haar moeder was Lady Elizabeth Angela Marguerite Bowes-Lyon (1900-2002), die een dochter was van Claude George Bowes-Lyon, 14th Earl of Strathmore and Kinghorne, 21st Lord Glamis, 14th Lord Lyon of Glamis, 2nd Baron Bowes of Streatlam Castle and of Lunedale, 1st Earl of Strathmore and Kinghorne (1855-1944). Haar moeder was Nina Cecilie Cavendish-Bentinck (1862-1938), die een achterkleindochter was van William Henry Cavendish-Bentinck, 3rd Duke of Portland.

Nederlandse voorouders
De Cavendish-Bentinck familie is van oorsprong een Gelderse adellijke familie, die teruggaat tot stamvader Johan Bentinck, knape, die vermeld werd in de jaren 1343-1386. Hij vestigde zich in Wapenveld nabij Heerde en werd gerichtsman en kerkmeester van Heerde. Johan Bentinck bezat goederen in Gorssel, Dommeren, Raalte en op de Veluwe en zijn nakomelingen zouden uitwaaieren over Nederland, Duitsland en Engeland. Een nakomeling in de tiende generatie was Hans Willem Bentinck (1649-1709). Hij ging met Koning-Stadhouder Willem III naar Engeland en kreeg daar de titels Earl of Portland, Viscount Woodstock en Baron Cirencester. Diens zoon werd 1st Duke of Portland, 1st Marquess (markies) of Tavistock en de 3rd Duke voegde de naam Cavendish aan de familienaam toe. In 1990 stierf de Engelse hoofdtak van de Dukes of Portland uit, maar de titel Earl of Portland leeft voort en de huidige Chef de Famille van de Engelse Bentincks is Timothy Charles Robert Noel (‘Tim’) Bentinck, 12th Earl of Portland.

Princess Elizabeth huwde in 1947 Philipp (‘Filippos’) zu Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg, Prins van Griekenland en Denemarken (1921-2021). Hij deed begin dat jaar afstand van zijn achternaam en titels en nam de achternaam van zijn moeder aan: Mountbatten. Ter gelegenheid van zijn huwelijk kreeg hij de titels Duke of Edinburgh, Earl of Merioneth, Baron Greenwich en het predikaat His Royal Highness. Pas in 1957 werd hij Prince of the United Kingdom.

Tijdens hun verblijf in februari 1952 in Kenia overleed Koning George VI onverwachts. Als H.R.H. Princess Elizabeth had zij het Verenigd Koninkrijk verlaten en als H.M. Elizabeth II, Queen of the United Kingdom keerde zij terug. Pas op 20 november van dat jaar volgde haar kroning in Westminster Abbey. Nadat zij koningin werd, zei zij in een toespraak: “I declare before you all that my whole life, whether it will be short or long, shall be devoted to your service and to the service of our great imperial family to which we all belong.” Sindsdien regeerde zij ruim zeventig jaren, waarmee zij de langst regerende monarch van het land werd. Door haar overlijden op 8 september 2022 werd haar oudste zoon H.R.H. Charles, Prince of Wales, automatisch koning. De kroning en zalving zullen pas op een later te bepalen moment plaatsvinden en de organisatie daarvan is per traditie in handen van de Duke of Norfolk, die als 18th Duke of Norfolk de eerste in rang (‘premier Duke’) is onder de 24 hertogelijke families in het Verenigd Koninkrijk.

King Charles III & Queen Camilla
Vanaf heden is het: H.M. Charles III, King of the United Kingdom & H.M. Camilla Queen Consort of the United Kingdom. In haar boodschap t.g.v. van haar regeringsjubileum eerder dit jaar heeft Koningin Elizabeth laten weten dat het haar wens is dat Camilla ‘Queen Consort’ wordt: “When, in the fullness of time, my son Charles becomes king, I know you will give him and his wife, Camilla, the same support that you have given me; and it is my sincere wish that, when that time comes, Camilla will be known as Queen Consort as she continues her own loyal service” Ook Koningin Camilla heeft Nederlandse voorouders, maar daarover op een ander moment meer.

Jonkheer Rafe Xander Phayre Krayenhoff, geboren Londen 4 augustus 2022, zoon van jonkheer Michael Rudolf Anthony Krayenhoff en Jemma Rebecca Vincent Krayenhoff née Phayre.

Het geslacht Phayre is een Britse familie met een eeuwenoude officierstraditie en wordt tot de Landed Gentry gerekend. Voorvader Sir Robert Phayre (1820-1897) was luitenant-generaal en aide-de-camp van Koningin Victoria.

Onlangs bezocht de Hoge Raad van Adel drie bijzondere buitens in Wassenaar: landgoed Backershagen, het baljuwhuis en De Paauw. Jonkheer Robert Quarles van Ufford (voorzitter van de Nederlandse Kastelenstichting en de Backer Stichting) en Menno Doornbos (eigenaar van het Hertenhuisje op Backershagen) ontvingen de Raad op Backershagen bij het charmante Hertenhuisje.

In 2021 was er een pop up tentoonstelling over Cornelis Backer en Maria Clara van der Hagen, de grondleggers van Backershagen, in samenwerking met het Amsterdam Museum. Er wordt nu gebrainstormd over een volgende tentoonstelling op De Paauw en een artist in residence programme in het Hertenhuisje.

Hedendaagse kunstenaars kunnen zich laten inspireren door de unieke Backer kunstcollectie bij het vervaardigen van moderne installaties en andere hedendaagse kunstvormen, die daarna te zien zullen zijn in het onlangs o.l.v. erfgoedadviseur Korneel Aschman heringerichte park van Backershagen.

In 1910 werd de Backer Stichting opgericht door jonkheer mr. Johan Ferdinand Backer (1856-1928) met als doel om het rijke en bijzondere erfgoed van de familie bijeen te houden. Anno 2022 beschikt deze stichting over een website met een uitgebreide database, waarin het bezit online is terug te zien: www.backercollectie.nl

Vandaag is het 25 jaar geleden dat Diana, Princess of Wales stierf tijdens een auto-ongeluk in Parijs. Ik weet nog goed hoe ik op zondagmorgen het nieuws hoorde en ik de hele dag voor de televisie bleef zitten en al het nieuws geschokt in mij opzoog.

Haar begrafenisdienst op de televisie keek ik met vrienden bij mij thuis – net als tweeëneenhalf miljard anderen dat elders deden.  Het gastenboek diende als condoleanceregister met daarbij haar foto en een kaarsje. Eén vriend (R.R. te G.) schreef attent: “Ook ik heb jullie (Diana stierf samen met haar vriend Dodi) bloed aan mijn handen… ik heb vaak Johns roddelbladen gelezen.” En een ander (H.P. te Z.) schreef: “Wij brengen onze hulde aan de enige die het Britse volk echt wist te ontroeren, ook al moest ze daarvoor sterven.”

Tijdens de toespraak van haar broer Charles Spencer, 9th Earl Spencer, waren wij muisstil en geroerd door zijn woorden: “Diana was het toonbeeld van medeleven, van plichtsbesef, van stijl, van schoonheid. Overal ter wereld was zij het symbool van onzelfzuchtige menselijkheid. Een vaste steunpilaar voor de werkelijk onderdrukten. Een erg Brits meisje dat haar nationaliteit ontsteeg. Iemand met een natuurlijk adeldom die boven de klassen uitsteeg en die het afgelopen jaar heeft bewezen dat zij geen koninklijke titel nodig had om haar bijzondere betovering te blijven uitstralen.” (Diana was na haar scheiding haar aanspreektitel Koninklijk Hoogheid kwijtgeraakt – schr.).

De familie Spencer
Lord Charles Spencer had het in zijn toespraak over ‘haar natuurlijk adeldom’ en ‘dat zij geen koninklijke titel nodig had’. Hier zat ook iets van familietrots in verborgen. Diana kwam uit een vooraanstaande adellijke familie die al eeuwenlang tot de ‘upper class’ van het Verenigd Koninkrijk behoort. Haar vader was als Chef de Famille één van de ongeveer 800 erfelijk ‘peers’ die vanwege zijn geboorte erfelijk lid was van het House of Lords, de Britse Eerste Kamer. Zij werd geboren als The Honourable Diana Frances Spencer, dochter van Edward John Spencer, Viscount (burggraaf) Althorp (1924-1992), die in 1975 zijn vader zou opvolgen als 8th Earl (graaf) Spencer, Viscount Althorp, Viscount Spencer of Althorp, Baron Spencer of Althorp. Haar moeder, The Honourable Frances Ruth  Burke Roche (1936-2004), was een dochter van de 4th Baron Fermoy. Toen de vader van Diana opvolgde als graaf, kreeg zij de hoffelijkheidstitel Lady en ging vervolgens tot aan haar huwelijk als The Lady Diana Frances Spencer door het leven.

De familie Spencer gaat terug tot voorvader John Spencer, die in de 15e eeuw leefde. De familie was zeer succesvol als schapenboer en investeerde haar geld in grootgrondbezit, waaronder in 1508 het landgoed Althorp, dat sindsdien de familiezetel is (zie: https://althorpestate.com). In 1603 werd voorvader Robert Spencer, één van de rijkste mannen van zijn tijd in Engeland, verheven in de adel als 1st Baron Spencer of Wormleighton. De 3rd Baron Spencer of Wormleighton kreeg in 1643 de titel 1st Earl of Sunderland. De 3rd Earl of Sunderland kreeg onder meer twee zoons: de oudste van deze twee volgde op als Earl of Sunderland en huwde Lady Anne Churchill, dochter van John Churchill, 1st Duke (hertog) of Marlborough. Hun nakomelingen kregen de familienaam Spencer-Churchill (en ja, Winston Churchill, voluit Winston Leonard Spencer-Churchill, stamde uit deze tak) en het huidige hoofd van deze tak is de 12th Duke of Marlborough, die op Blenheim Palace resideert (zie: https://www.blenheimpalace.com).De jongste van de twee hiervoor genoemde zoons, volgde op het huis en landgoed Althorp op en deze tak kreeg de titels Earl Spencer, Viscount Spencer of Althorp, Viscount Althorp en Baron Spencer of Althorp.

Hoewel de Spencers door hun maatschappelijke positie, hun bezit en hun huwelijken tot de upper class behoren, toch werd hun afkomst als schapenboer nooit vergeten. Beroemd is de anekdote in het House of Lords tussen de Earl of Arundel, die uit een oudadellijke familie stamde, en de 1st Baron Spencer of Wormleighton. Tijdens een debat in het House of Lords sprak Lord Spencer over iets dat hun grote voorouders hadden gedaan, toen de Earl of Arundel hem plotseling afsneed en zei: “Mijn heer, toen zij deze dingen waarover u spreekt aan het doen waren, hielden uw voorouders schapen”. Lord Spencer antwoordde onmiddellijk: “Toen mijn voorouders, zoals u zegt, schapen hoedden, pleegden uw voorouders hoogverraad.”

Zelfs in de 20^ste eeuw bleef het gevoel van verschil in afkomst nog aanwezig en toen men tijdens een persmoment de ongemakkelijkheid van Prinses Diana zag, kon men een lid uit een oudadellijk geslacht horen zeggen: “Maar wat wil je, haar familie is pas drie eeuwen graaf”. Binnen de Britse adel is iedere familie zich nog steeds bewust van haar plaats in de adellijke rangorde en niet voor niets zijn de titels genummerd; hoe hoger het getal is, hoe ouder de titel en hoe groter de status is. In 2019 publiceerde Lady Anne Veronica Coke, dochter van de 5th Earl of Leicester en gehuwd met de schatrijke 2nd Baron Glenconner, haar autobiografie ‘De Hofdame. Mijn bijzondere leven in de schaduw van de Britse kroon’ en schreef: “Mijn vader kon het niet echt verkroppen dat ik niet met een van zijn vrienden zou trouwen. Hij beschouwde de Tennants (waaruit de 2nd Baron Glenconner stamde – schr.) ook als ver beneden zijn stand. De familie Coke stamde uit de vijftiende eeuw en had rijkdom vergaard binnen de magistratuur en daarna op het land, terwijl de familie Tennant haar – enorme – fortuin pas tijdens de industriële revolutie had verdiend met de uitvinding van bleekmiddel. Wat mijn vader betrof, waren het niet alleen handelslieden, maar ook nog eens nouveaux riches.”

Terug tot slot naar Diana en haar begrafenisdienst. Ook wij hielden het niet droog toen Graaf Spencer met een brok in zijn keel en met veel gevoel voor drama zijn slotzin uitsprak: “Tot besluit wil ik God danken voor de kleine zegeningen die hij ons heeft gegeven in deze afschuwelijke tijd, namelijk dat Hij Diana op haar mooist en stralends tot Zich heeft genomen, op een moment dat ze plezier had in haar persoonlijke leven. Boven alles zijn wij dankbaar voor het leven van een vrouw die ik mijn zuster mag noemen – de unieke, gecompliceerde, buitengewone en onvervangbare Diana wier schoonheid, zowel innerlijk als uiterlijk, nooit uit onze geest zal verdwijnen.” Daarna zwol er buiten de kerk een ongekend applaus aan van de mensen die langs de route van de rouwstoet stonden te wachten.

Diana, Princess of Wales (1961-1997) – requiescat in pace.

Maarten Thomas von Balluseck en Floris Christiaan Hendrikus van Hindevoort, Heemstede 25 augustus 2022.

Mr. Rudolf Herman Mathilde Joseph (‘Ruud’) baron van Hövell tot Westerflier, geboren Amersfoort 1 oktober 1950, zoon van Herman Rudolf Marie Joseph baron van Hövell tot Westerflier en Alberta Cornelia Paulina Maria van Turnhout, oud-advocaat en procureur, oud-bestuursrechter rechtbank Maastricht, oud-kantonrechter in Sittard, oud-vice-president van de rechtbank in Maastricht, oud-bestuurslid, oud-vice-voorzitter en oud-voorzitter Nederlandse Adelsvereniging, oud-regiobestuurder Zuidoost-Nederland, oud-ondervoorzitter en oud-voorzitter Stichting Fonds Nederlandse Adel, juridisch adviseur Cuypersgenootschap, voorzitter stichting E-Court (een stichting die onafhankelijke en onpartijdige private rechtspraak wil bevorderen), oud-kernlid van het Comité Stevol Nee (dit verzette zich tegen de ontgrindingen in het gebied rondom de dorpen Stevensweert en Ohé en Laak), vele jaren vrijwilliger van het Gemeentemuseum Land van Thorn, het Maastrichter Hofje Sint Maartenshuizen, het Bonnefantenmuseum en de Lionsclub, gastheer op zijn kasteel Het Hasselholt voor Harmonie Sint Caecilia uit Ohé en Laak en warm pleitbezorger voor de stichting Adel in Nederland, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, overleden Roermond 24 augustus 2022, echtgenoot van mr. Louise Maria Josephina Anne barones van Hövell tot Westerflier née Dassen.

Jeanne Adriana Johanna Wilhelmina Bieruma Oosting (1898-1994) werd geboren in een patriciaatsfamilie uit het Blauwe Boekje en had een barones van Harinxma thoe Slooten als moeder. Zij groeide op in een wereld waarin kastelen, personeel en grote landgoederen vanzelfsprekend waren, maar al jong begon zij met het roeien tegen de stroom van het verwachte levenspatroon in: zij koos voor de kunst. Op kasteel De Cloese bij Lochem, waar zij opgroeide, had zij haar eigen teken- en schilderkamer en al op jonge leeftijd kreeg zij tekenles. Haar hele leven bleef zij zich zeer gedreven ontwikkelen en was zij altijd bezig met onder meer schilderen en grafiek. Als grafisch kunstenares bouwde zij een grote naam op en zij wordt gezien als een vernieuwer van de grafische kunst in Nederland.

Op deze tentoonstelling wordt het levensverhaal van Jeanne verteld en een overzicht van haar werk getoond. Het maakt niet alleen duidelijk hoe productief zij was, maar ook hoe zij steeds op zoek was om zichzelf te vernieuwen en te verbeteren. Persoonlijke correspondentie maakt deel uit van deze tentoonstelling en twee pareltjes om te lezen zijn brieven van de dichteres Ida Gerhardt, die een reactie geeft op een aquarel van Jeanne (te zien naast deze brief) en een windvlaag boven een roggeveld beschrijft.

Op deze tentoonstelling wordt benadrukt hoe Jeanne afstand nam van haar traditionele milieu en voor de kunst koos. Hierop valt echter wel wat af te dingen. De keuze om zich kortweg ‘Jeanne Oosting’ te noemen moet, volgens mij, niet gezien worden als afstand nemen hiervan. Het is simpelweg de gewoonte (en deftig bescheiden) bij dubbele familienamen om in het dagelijkse gebruik meestal alleen de oudste, oorspronkelijke familienaam te gebruiken. Ook bleef zij haar leven lang in veel van haar contacten vooral met adel en patriciaat omgaan. Tot haar intimi behoorden bv. de beeldhouwster Charlotte barones van Pallandt, haar buurvrouw Françoise barones van der Borch van Verwolde en de dichter Adriaan Roland Holst, die uit een patriciaatsfamilie stamde. Na het overlijden van haar moeder beschikte zij over een groot kapitaal en hiervan kocht zij een buitenplaats in Almen, richtte het in met familieantiek en werd de plaatselijke weldoenster en ‘landsvrouwe’: volgens haar wens eindigden de optochten van Sinterklaas en de plaatselijke harmonie bij haar huis langs haar gazon, waar zij op het bordes stond te wachten om het als een soort van defilé af te nemen.

Geen tijd verliezen, als u deze tentoonstelling nog wilt zien, want zondag 21 augustus is de laatste mogelijkheid. Bent u niet meer in de gelegenheid dan kunt u ook voor 17,50 euro donateur van de stichting Adel in Nederland worden en vier keer in het jaar het digitale magazine boordevol adellijke verhalen en adellijk nieuws ontvangen. In het komende magazine een uitgebreid artikel over het gezin Bieruma Oosting-Van Harinxma thoe Slooten en hun jaren op kasteel De Cloese met uniek beeldmateriaal uit een privécollectie. Daarbij natuurlijk ook een fotoverslag van deze tentoonstelling. Mail voor meer informatie naar info@adelinnederland.nl.

Edouard de Mahieu en Émilie van Panthaleon barones van Eck, Heemstede 11 augustus 2022.

In 1795 vluchtte Stadhouder Willem V met zijn gezin naar Engeland en nam met zich mee wat hij kon redden, maar de rest van zijn bezit bleef achter en werd geroofd door de Fransen: zo verdwenen schilderijen uit zijn bezit naar Frankrijk en zelfs de twee olifanten uit zijn dierentuin op Het Loo werden als buit meegenomen naar Parijs.

Zijn zoon, de latere Koning Willem I, bezocht in 1802 Napoleon (op dat moment eerste consul van Frankrijk en in 1804 Keizer) en probeerde eerste consul van de Republiek te worden. Het pakte anders uit: hij kreeg als compensatie voor de verloren gegane familiebezittingen de voormalige prinsbisdommen Fulda, de abdij Corvey, de abdij Weingarten en de rijksstad Dortmund. Als Vorst van Fulda, Graaf van Corvey, Weingarten en Dortmund regeerde Willem in de jaren 1802-1806 over deze gebieden en leerde hier het ambacht – zo zou men kunnen zeggen. Hij vernieuwde het onderwijs, voerde nieuwe ambtskostuums in, verleende audiëntie aan zijn onderdanen om te horen wat zij nodig hadden, bevorderde technische innovaties en tegen wanbeheer, fraude en misstanden trad hij voortvarend op.

In 1806 verklaarde Pruisen de oorlog aan Napoleon en Willem koos partij tegen Napoleon. Het kostte hem zijn troon, want Napoleon nam hem zijn gebieden af. Pas in 1813 zou Willem weer tot de troon geroepen worden en werd hij door het Driemanschap van 1813 (Gijsbert Karel van Hogendorp, Frans Adam van der Duyn van Maasdam en Leopold Graaf van Limburg Stirum) per brief uitgenodigd om als soeverein vorst de regering van Nederland op zich te nemen.

Over zijn jaren in Fulda is nog t/m 28 augustus een geweldige tentoonstelling te zien: in het barokke stadspaleis van Fulda, waar Willem vier jaar resideerde, zijn schilderijen, meubels, voorwerpen en juwelen uit onder meer Koninklijk bezit te zien, die samen getoond worden met hedendaagse kunst, design en mode uit Nederland. Mocht u nog gelegenheid hebben om te gaan kijken, ga dan vooral. Niet alleen deze zeer fraai vormgegeven tentoonstelling, maar ook de stad Fulda is een aanrader om te bezoeken. Het erecomité van aanbeveling bestaat vanuit Nederlandse zijde uit: Hare Excellentie mevrouw mr. Martine van Loon-Labouchere, grootmeesteres hon. van H.M. Koningin Beatrix en Z.M. Koning Willem-Alexander, mr. Frederik Willem graaf van Hogendorp, die een nakomeling is van voornoemde Gijsbert Karel van Hogendorp, en dr. Jeroen Koch, auteur van de biografie over Koning Willem I.

Mocht u geen gelegenheid meer hebben, dan kunt u ook donateur worden van de stichting Adel in Nederland: voor 17,50 euro per jaar ontvangt u vier keer per jaar ons digitale magazine boordevol adellijk nieuws en adellijke verhalen. In het komende magazine staat onder meer een uitgebreid fotoverslag van deze unieke tentoonstelling. Mail voor meer informatie over het donateurschap naar info@adelinnederland.nl.

Link naar meer informatie over deze tentoonstelling: https://fulda2022.de/nl/homepage/

 

Afgelopen week kregen de donateurs van de stichting Adel in Nederland het nieuwste magazine per mail toegestuurd, met 68 pagina’s vol met foto’s, adellijke verhalen en adellijk nieuws. Voor 17,50 euro per jaar kunt ook u donateur worden en krijgt u dit magazine vier keer per jaar in uw mailbox. Mail voor meer informatie naar info@adelinnederland.nl.

Inhoudsopgave

– In Memoriam: A.O.F. Graaf zu Solms-Sonnenwalde, heer van Weldam, Wegdam, Olidam en Kevelham
(1932-2022), door John Töpfer
– H.M. Koningin Máxima opent Jeroen Pit Huis & Z.M. de Koning riddert jonkvrouwe Emilie en jonkvrouwe Clara van Karnebeek, door John Töpfer
– Moord & Brand: het tragische einde van Mevrouw Van der Heim en dochter freule Cornelia, door John Töpfer
– Gemeenteraadsverkiezingen 2022, door John Töpfer
– Portretten van twee jonkheren Alewijn?, door mr. Evert Paul Veltkamp
– In Memoriam: A.J. Mensema (1946-2020) – adelshistoricus en auteur, door John Töpfer
– Het heeft Z.M. de Koning behaagd…
– Backerdag 2021: een zeer geslaagde dag, door John Töpfer
– Terugblik: tentoonstelling ’Slot Zuylen en slavernij’, door John Töpfer
– Terugblik: tentoonstelling ‘De vergeten prinsessen van Thorn’, door John Töpfer
– Geboren (met foto’s)
– Verloofd (met foto)
– Getrouwd (met foto’s)
– Overleden
– Vriendenpagina