Foto’s Keizerlijk Kerst: winnares Like & Win actie

Afb. Een fotocollage van Keizerlijke Kerst door mevrouw Elbertse, die één van de winnaressen van de Like & Win Actie was van AiN in samenwerking met kasteel Amerongen. Hartelijk dank voor deze mooie foto’s!

Nog t/m 6 januari kunt u op kasteel Amerongen ‘Keizerlijk Kerst, Kerst 1918 op kasteel Amerongen’ bezoeken. Dit jaar is het precies 100 jaar geleden dat de Duitse Keizer Wilhelm II aankwam op Kasteel Amerongen en tijdens zijn verblijf maakte hij Kerst mee op het kasteel. Deze sfeervolle tijd werd ook toen gevierd en ook u kunt nu ervaren hoe dat was! Beleef Kerst zoals dat rond 1918 plaatsvond op Kasteel Amerongen in het fraai versierde Huys.

Dankzij de gewaardeerde medewerking van kasteel Amerongen, mocht de Stichting Adel in Nederland 2 x twee kaarten verloten. Mevrouw Elbertse was één van de winnaars en maakte deze mooie fotocollage van haar bezoek!

Wilt u zelf het kasteel nog in kerstsfeer bezoeken? Dan kan dat nog t/m 6 januari! Lees meer op https://www.kasteelamerongen.nl/agenda/een-keizerlijke-kerst

Decembernummer magazine AiN: boordevol informatie en verhalen

Afb. 1. In het magazine het verhaal bij het portret van baron Van Boecop, dat samen met het portret van zijn echtgenote aan Museum Elburg wordt aangeboden. De portretten konden door AiN aangekocht en gerestaureerd worden dankzij vele bijdragen.

De Stichting Adel in Nederland geeft voor haar donateurs een digitaal magazine uit, dat vier keer per jaar per mail wordt toegestuurd. Onlangs ontvingen de donateurs het decembernummer en ook dit keer staat het magazine met 72 pagina’s weer boordevol verhalen, informatie, nieuws over tentoonstellingen en genealogisch nieuws.

Afb. 2. Een gedeelte van het verhaal van de gerestaureerde portretten van baron en barones Van Boecop-Valette. Hun hele levensverhaal kunt u in het magazine lezen.

Inhoud
– Paul baron van Boecop en Jacqueline Valette – wie haar kon, had haar lief, door John Töpfer
– Boekpresentatie: De Cloese. Havezate aan de Berkel
– Op stand aan de wand (6): de barones en de cartograaf, door John Töpfer
– De baronie van Asperen, door jonkheer mr. Dolph Boddaert
– Tentoonstelling ‘Dineren aan de gracht’: met Van Loon en… Obama!
– Het verhaal bij een voorwerp (4): De kast van jonkvrouwe Janna van Keppel (1861-1940), door John Töpfer
– Symposium ‘700 jaar Janskerk’ een symposium over de drie ridderlijke orden
– Symposium Amerongen
– Kort nieuws (met o.a. een Koninklijke onderscheiding voor Timothy Bentinck, 12th Earl of Portland mét foto)
– Bijzonder verleden (4): Agnies Pauw van Wieldrecht en het dialect van de adel, door John Töpfer
– Geboren
– Overleden
– Getrouwd (mét huwelijksfoto’s!)
– Vriendenpagina
– Agenda

Afb. 3. Het geslacht Pauw van Wieldrecht stierf onlangs uit. In het magazine het levensverhaal van de één na laatste telg.

Word nu donateur en ontvang ook het magazine
Bent u ook benieuwd naar dit digitale magazine? Voor 17,50 euro per jaar wordt u donateur en steunt u ons in onze werkzaamheden. Als u nu donateur wordt, ontvangt u in één keer alle vier magazines, die in 2018 verschenen zijn! Voor meer informatie mail naar nieuwsbrief@adelinnederland.nl.

Nieuwe portretten toegevoegd aan collectie Museum Van Loon

Afb. Philippa Colomb de Daunant née jonkvrouwe van Loon op haar portret door Iris van Dongen.

Dit jaar heeft Iris van Dongen twee portretten gemaakt van Philippa Colomb de Daunant née jonkvrouwe van Loon en haar echtgenoot Marc Antoine Colomb de Daunant.
De werken werden tijdens de Kerstborrel in Museum Van Loon gepresenteerd.

Het museum is verheugd dat deze bijzondere portretten kunnen worden toegevoegd aan de portretcollectie van Museum Van Loon, die bestaat uit ruim 150 familieportretten vanaf de 17e eeuw.
De opdracht werd mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds.

Philippa Colomb de Daunant née jonkvrouwe van Loon is de dochter van Jonkheer Maurits van Loon (1923 – 2006), die het huis van zijn grootouders in 1973 openstelde voor het publiek.
Met de toevoeging van de portretten aan de museumcollectie houdt de familie een lange traditie in stand.
De werken hangen de komende tijd in de hal van het huis, vlakbij een van de oudste portretten, dat van stamvader Willem van Loon, geschilderd door Michiel van Mierevelt in 1612.

Iris van Dongen (1975) is geboren in Tilburg en studeerde van 1992 tot 1996 aan de Academie voor Kunst en Vormgeving in ‘s- Hertogenbosch. Momenteel woont en werkt ze in Berlijn.
Van Dongen werkt in verschillende materialen en gebruikt in haar portretten houtskool, pastelkrijt en verf door elkaar heen.

Haar werken kenmerken zich door de kleurrijke patronen in zowel de kleding die de geportretteerden dragen als de achtergrond waartegen zij geportretteerd worden.
In 2017 werd de Thérèse Schwartze Prijs toegekend aan Van Dongen. Werken van Van Dongen waren eerder te zien in onder meer Künstlerhaus Bethanien in Berlijn, Het Stedelijk Museum Schiedam en Galerie Stigter Van Doesburg in Amsterdam.

Link naar de website van Museum Van Loon met informatie over bezoekmogelijkheden https://www.museumvanloon.nl/

Boekpresentatie: ‘De Cloese. Havezate aan de Berkel’

Afb. 1. V.l.n.r. de vier auteurs: John Töpfer (directeur AiN), CeesJan Frank, Wilma Nijenhuis-ten Arve en Eddy ter Braak. © Hans Hampsink.

Afgelopen zaterdag vond in Lochem de boekpresentatie plaats van ‘De Cloese. Havezate aan de Berkel’. Vier auteurs werkten samen om de rijke geschiedenis van het kasteel, landgoed, tuinen en bewoners vast te leggen: Eddy ter Braak, CeesJan Frank, Wilma Nijenhuis-ten Arve en John Töpfer (directeur AiN). En het resultaat mag er zijn: een zeer fraai vormgegeven en rijk geïllustreerd boek vol verhalen, anekdotes en informatie op basis van gedegen onderzoek.

Afb. 2. Op de boekpresentatie vertelde CeesJan Frank, één van de vier auteurs, over de ongewone reis die sommige bouwelementen van De Cloese maakten. © Hans Hampsink.

Het in zijn huidige vorm negentiende-eeuwse kasteel is veel ouder dan de buitenkant doet vermoeden en de geschiedenis gaat veel verder terug. Het huis was eeuwenlang in het bezit van opeenvolgende adellijke geslachten als Van Kervenheim, Van Keppel, Schimmelpenninck van der Oye en Van Heeckeren. In de 19e en 20e eeuw volgden de bewoners elkaar snel op, waaronder het echtpaar Bieruma Oosting-Van Harinxma thoe Slooten, en het kasteel werd zelfs in gebruik genomen als klooster en politieschool

Afb. 3. Er was veel belangstelling voor dit boek over De Cloese. © Hans Hampsink.

Twee van de auteurs vertelden kort over enkele bewoners en gebeurtenissen, die met De Cloese verbonden zijn. John Töpfer gaf zijn verhaal de titel ‘Verarmde adel op De Cloese: feit of fictie?’ mee, terwijl CeesJan Frank onder meer het verhaal over de wapensteen van Langen vertelde, die afkomstig was van De Cloese. Deze werd bij een veiling op De Cloese aangekocht door baron Van Heeckeren van Kell op kasteel Ruurlo. Groot was zijn verbazing toen hij deze wapensteen prominent in het gazon bij kasteel Ruurlo aantrof.

Afb. 4. CeesJan Frank overhandigde een eerste exemplaar aan Bert Groot Wesseldijk, wethouder Financiën, Ruimte Wonen en Sport (en Monumentenzorg) van de gemeente Lochem. © Hans Hampsink.

De eerst exemplaren werden vervolgens aangeboden aan Bert Groot Wesseldijk, wethouder Financiën, Ruimte Wonen en Sport (en Monumentenzorg) van de gemeente Lochem en drs. Coen baron Schimmelpenninck van der Oije. Zijn familienaam is ruim een eeuw met De Cloese verbonden geweest en hij is voorzitter van het Fonds A.H. Martens van Sevenhoven, dat de uitgave van dit boek financieel mede heeft mogelijk gemaakt.

Afb. 5. Drs. Coen baron Schimmelpenninck van der Oije kreeg een eerste exemplaar uitgereikt door John Töpfer. © Hans Hampsink.

In het decembernummer van AiN, het digitale magazine voor donateurs van AiN, komt een uitgebreid verslag te staan met onder meer foto’s van nakomelingen van vroegere bewoners. Voor 17,50 euro per jaar kunt ook u donateur worden en ons steunen in onze werkzaamheden. U ontvangt dan vier keer per jaar het digitale magazine in uw mailbox en krijgt bovendien korting op en voorrang bij door AiN georganiseerde excursies. Mail voor meer informatie hierover naar info@adelinnederland.nl.

Meer weten over dit boek en over de bestelmogelijkheid? Kijk dan op https://www.matrijs.com/De-Cloese.-Havezate-aan-de-Berkel.html.

Link naar een artikel online in De Stentor: https://www.destentor.nl/achterhoek/de-cloese-al-eeuwenlang-het-beeldmerk-van-lochem~ae6faa5c/ 

Afb. 6. Bloemen voor Annemieke te Stroete van Uitgeverij Matrijs, die de inbreng van vier auteurs voorbeeldig tot één geheel wist te smeden. © Hans Hampsink.

 

Elisabeth Maria des H.R. Rijksbarones Wittert van Hoogland née van Duynkercken

Afb. Elisabeth Maria des H.R. Rijksbarones Wittert van Hoogland née van Duynkercken (1738-1804), stammoeder van alle huidige Witterts van Hoogland. Portret 45 x 37 cm. Foto met dank aan Veilinghuis Peerdeman/www.veilinghuispeerdeman.nl.

Op zondag 16 december wordt bij Veilinghuis Peerdeman dit portret geveild van Elisabeth Maria des H.R. Rijksbarones Wittert van Hoogland née van Duynkercken (1738-1804), echtgenote van Everardus Bonifacius des H.R. Rijksbaron Wittert van Hoogland (1724-1800). Van dit echtpaar stammen de huidige baron Wittert van Hoogland en de jonkheren/jonkvrouwen af; alleen de Chef de Famille voert de titel baron.

Haar echtgenoot werd in 1778 door Keizerin Maria Theresia verheven tot baron bij eerstgeboorte in de Oostenrijkse Nederlanden. Zijn nakomelingen werden vanaf 1815 ingelijfd in de Nederlandse adel. Everardus erfde van zijn vader onder meer de heerlijkheden Hoogland, Emiclaer en Schonauwen. Daarnaast werden hem bij testament 13 familieportretten toebedeeld en de familiegraven in de Oude Kerk en in Nieuwe Zijds Kapel in Amsterdam.

Everardus overleed ‘aan de gevolgen van eene Bezetting op de Borst, Zondag 22 Juny 1800 in den ouderdom van 76 jaaren en ééne maand’, terwijl zijn echtgenote vier jaar later overleed op 19 mei 1804 ‘na een langdurig verval van krachten hedenochtend omstreeks half 11 uren in den ouderdom van 65 Jaren en ruim 4 Maanden, tot zijn Eeuwige glorie, gelijk wij vastelijk vertrouwen, te doen overgaan’.

Boekennieuws: ‘Martelaressen van Adel’

Afb. De voorkant van het boek. Portretten van de beide martelaressen zijn niet bekend, maar deze twee zijn ‘een verbeelding van de werkelijkheid’.

Op 13 november 1544 vond op het Galgenveld bij Delden een gruwelijke gebeurtenis plaats: de twee schoonzusters Maria en Ursula werden hier op de brandstapel verbrand, vanwege hun ‘doperse sympathieën’. Deze gebeurtenis is in de loop der eeuwen steeds tot de verbeelding blijven spreken, omdat beide dames van adel waren en als martelaressen vereerd werden.

Henk Boom deed onderzoek naar beide adellijke dames en schreef hierover het boek ‘Martelaressen van adel. Fictie en feiten over de twee ‘doperse’ joffers van Beckum’. Hij plaatst de gebeurtenissen mooi in hun tijd, en geeft uitleg over de hoofdpersonen in de geschiedenis van toen. Hij reconstrueert de gebeurtenissen op basis van de gevonden feiten, maar vergelijkt daarnaast ook latere versies van het verhaal. De lezer wordt uitgebreid geïnformeerd over de familie van beide dames en de rol die Goossen van Raesfelt, gehuwd met de erfdochter van Twickel, in het drama speelde. Mooi zijn de citaten uit archiefstukken uit die tijd die in de tekst zijn opgenomen, waardoor je als lezer heel dichtbij de gebeurtenissen komt. De vele illustraties versterken dit gevoel.

Benieuwd geworden naar dit boek? Lees meer hierover en over de bestelmogelijkheid op https://www.walburgpers.nl/winkel/geschiedenis/martelaressen/

Tentoonstelling
In Museum Bussemakershuis in Borne is t/m 2 februari de tentoonstelling ‘Martelaressen van adel’ te zien, waarbij de bezoeker een beeld getoond wordt van deze periode en de omgeving waarin beide adellijke dames hebben geleefd. Lees meer op http://www.bussemakerhuis.nl/martelaressen.

Kerstveiling Venduehuis: de kindertekeningen van Prinses Irene en Margriet & Oranjefoto’s voor de barones

Afb. Oranjefoto’s en kindertekeningen door de Prinsessen Irene en Margriet uit het bezit van Marie Antonia barones van Heeckeren van Molecaten née Nitschmann (1912-2005) op de Kerstveiling bij het Venduehuis in Den Haag op 12 t/m 14 december. Foto’s met hartelijke dank aan het Venduehuis der Notarissen in Den Haag/www.venduehuis.com.

Op 12 t/m 14 december vindt de grote Kerstveiling plaats bij het Venduehuis in Den Haag met o.a. deze kindertekeningen door de Prinsessen Irene en Margriet en foto’s van de Oranjes uit de nalatenschap van barones Van Heeckeren van Molecaten. Hieronder leest u het verhaal hierbij.

Marie Antonia (‘Rita’) Nitschmann werd geboren op 14 oktober 1912 in Kediri in Ned.-Indië als dochter van Paul Herman Adalbert Nitschmann en Adrienne Elise Croockewit. Haar vader werd geboren in Duitsland en zocht een nieuwe toekomst in Ned.-Indië, waar hij het bracht tot administrateur van de suikerplantage Poerwoarsi Kortosono. Haar moeder stamde uit een Nederlandse patriciaatsfamilie en was de dochter van een rechter. Zij huwde op 11 augustus 1936 Johannes Eliza Pennink (1905-1944), die eveneens uit een patriciaatsfamilie afkomstig was en die de zoon was van een directeur van de gemeentelijke waterleiding in Amsterdam. Haar echtgenoot werkte in Ned.-Indië op verschillende suikerondernemingen en kwam in 1944 als gevangene aan boord van een Japans schip om, toen dit door een Engelse onderzeeboot getorpedeerd werd.

Na de oorlog keerde zij terug naar Nederland en werd kinderverzorgster van de twee jongste dochters van Koningin Juliana en Prins Bernhard: de prinsessen Margriet en Christina. Aan het Hof leerde zij Walraven Jacob baron van Heeckeren van Molecaten (1914-2001) kennen, die particulier secretaris van Koningin Juliana was. Op 10 maart 1951 traden zij in Zoelen in het huwelijk en hierna legde zij haar functie aan het Hof neer.

Baron en barones Van Heeckeren van Molecaten-Nitschmann behoorden tot de intimi van Koningin Juliana en raakten nauw bij de Greet Hofmans affaire betrokken, waardoor de baron uiteindelijk als particulier secretaris ontslagen werd – ook al was dat op de meest eervolle wijze en werd hij Commandeur in de Huisorde van Oranje. De banden met het Hof werden verbroken en wat bleef, waren de herinneringen aan de goede jaren hier met foto’s van de Oranjes en kindertekeningen van de prinsesjes.

Op 19 augustus 2005 kwam Maria Antonia barones van Heeckeren van Molecaten née Nitschmann in Doorn te overlijden en aangezien haar huwelijk kinderloos bleef, vererfden deze foto’s en tekeningen op haar naaste familieleden.

Kijk voor meer informatie over deze veilingen op 12 t/m 14 december bij het Venduehuis der Notarissen op www.venduehuis.com met de online catalogus.

Boekennieuws: Superrijk in de Lage Landen

Afb. De voorkant van het boek ‘Superrijk in de Lage Landen’.

Jos van Hezewijk, sociaal geograaf, is decennia bekend door zijn baanbrekende onderzoek naar de elite van Nederland en is directeur van Elite Research. Daarnaast is hij auteur van bekende boeken als De nieuwe elite van Nederland en de bestseller De top-elite van Nederland. Met medewerking van Marcel Metze, gepromoveerd historicus en werkzaam als onafhankelijk journalist en redactieadviseur, schreef hij dit boek over de rijken in de Lage Landen, waarbij hij zich baseerde op bestaande literatuur, kranten- en weekbladartikelen en internetpagina’s, waaronder Wikipedia. In zijn onderzoek richtte hij zich niet zozeer op nieuwe feiten, maar wel op het ontwikkelen van nieuwe inzichten.

De achterkant van het boek zegt het volgende:
Wie waren en zijn de rijkste families van de Lage Landen? Waar komt deze rijkdom vandaan? Hoe word je superrijk? ‘Heb het toeval aan je zijde, kom ter wereld in een superrijke of minstens welgestelde familie, trouw een rijke vrouw of een rijke man en speel handig in op de mogelijkheden. En heb een paar psychopathische trekjes.’

Hoewel mensen en tijden veranderen, blijven de mechanismen waarmee (super)rijkdom ontstaat, wordt doorgegeven en verloren gaat, bestaan. In zijn zoektocht naar deze mechanismen neemt Jos van Hezewijk de lezer mee door de Nederlanden in heden en verleden. In twaalf thematische hoofdstukken en tientallen portretten komt hij tot – ook voor hemzelf – verrassende inzichten. Zo waren de Nederlanden nooit grote mogendheden, ook niet in de Gouden Eeuw, en ze danken hun rijkdom vooral aan buitenlanders. Vrouwen zijn het grote doorgeefluik van geld, status en macht. De rijksten verdienen zowel aan schepping (innovatie, nieuwe markten) als aan vernietiging (oorlog en uitbuiting, van zowel mens als natuur), en ze behalen veel van hun successen dankzij hun psychopathische trekjes.

Het boek is thematisch opgebouwd met de volgende hoofdstukken: De natuur als bron van rijkdom, Rijk worden aan bevolkingsgroei en verstedelijking, Immigranten als brengers van rijkdom, Geopolitieke macht als raamwerk voor rijkdom, Metropolen als concentraties van macht en rijkdom, Innovatie en transport als routes naar rijkdom, Rijkdom in de driehoek markt, media en ideologie, De helpende hand van fiscus en staat, De rijken worden rijker en de ongelijkheid wordt groter, Hoe de rijken komen, gaan en blijven, De netwerken van rijkdom, ideologie en staat en De superrijken en hun psychopathische trekjes.

In ieder hoofdstuk zijn er geschreven portretten van Nederlanders en Belgen, die grote rijkdom verwierven. Hier komen we Nederlandse en Belgische adellijke namen tegen als Van (Oranje-) Nassau, Van Duvenvoirde, De Lalaing, De Geer, Hoeufft, Meeûs, De Spoelberch, De Mévius, D’Arenberg, Van Wassenaer, Della Faille en Clifford.

In het geschreven portret over de familie Van Wassenaer ‘Familie Van Wassenaer (sinds 1200): financiële slagader van Nederland, pijler onder het Oranje-kapitaal’ wreekt zich een klein beetje het ontbreken van primair onderzoek. De familie Van Wassenaer is nooit ‘de grootste particuliere grootgrondbezitter’ van Nederland geweest (p. 364): dit zal waarschijnlijk op de omvang van Twickel gebaseerd zijn, maar dit werd juist zo groot na het huwelijk met een Van Heeckeren, die veel markegronden aankocht. Datzelfde huwelijk wordt een ‘mesalliance’ genoemd, terwijl deze Van Heeckeren uit een vermogende tak van dit geslacht stamde, die in de 19e eeuw in Ruurlo zo’n 2000 hectare grond bezat. Andere takken van deze familie bezaten ook uitgestrekte landgoederen, waarmee de Van Heeckerens als clan meer grond bezaten dan de Van Wassenaers.

Dit neemt niet weg dat Jos van Hezewijk een veelheid aan informatie samenbracht, waarmee hij nieuwe, interessante inzichten biedt in de wereld van rijkdom door de eeuwen heen.

Link naar meer informatie en bestelmogelijkheid https://uitgeverijprometheus.nl/catalogus/superrijk-in-de-lage-landen.html