André Buwalda en Jeroen Punt werken samen aan een reconstructie van de kapiteins in de Friese compagnies in de 16e en 17e eeuw, met name tijdens de 80-jarige oorlog. Dit waren hoofdzakelijke leden van de Friese adel en zij proberen wekelijks hierover een blog te schrijven.

In hun nieuwste blog gaat het over Juw van Eysinga, telg uit een bekende Friese adellijke familie. Over hem valt in het dagboek van stadhouder Willem Frederik in het jaar 1648 de volgende passage te lezen: ‘Hij seyde dat de Eissinga so olde edelluyden niet waeren, en de overste lieutenant Eissinga had Grettinga tot een vrauw, en sijn moeder [Lisck van Juwsma] wass een slechte vrau van Douay.’

Lees het hele verhaal op http://buwalda.blogspot.com/2019/04/friese-kapiteins-8-juw-van-eysinga.html

Voor de Franse Tijd hingen kerken vol met rouwborden, waarmee overledenen van rang en stand herdacht werden. Rouwborden werden eerst bij het sterfhuis opgehangen, voordat zij een definitieve plaats in een kerk kregen. Ze komen in allerlei uitvoeringen voor en meestal stond hierop prominent het familiewapen afgebeeld met daarnaast namen, data, titels en functies.

De meeste rouwborden zijn in de Franse Tijd vernietigd, toen er een verbod kwam op het gebruik van familiewapens in de openbare ruimte. De traditie van het maken van rouwborden is daarna in Nederland niet hervat, ook al zijn hier wel uitzonderingen op te vinden. Zo zijn er bv. in de Andrieskerk in Amerongen in de 19e eeuw nog rouwborden voor leden van het adellijke geslacht Van Reede opgehangen.

In de kerk van Hegebeintum bleef een zeer fraaie verzameling van zestien rouwborden bewaard van aanzienlijke Friese geslachten, die opvallen door hun zeer rijke uitvoering. Zij geven het sobere kerkinterieur een ongekende allure. In het filmpje hieronder geeft restaurator Randolph Algera uitleg over het bijzondere project.

In België wordt de traditie van rouwborden nog steeds voortgezet en zo werd recent in de begrafenisstoet van de Prinses De Ligne haar rouwbord prominent voor de lijkwagen uitgedragen. In vele kerken in België, die nauw met plaatselijke adellijke families verbonden zijn, treft men nog steeds dit soort rouwborden aan.

Jonkheer dr. Pieter Beelaerts van Blokland, voorzitter van de stichting Beelaerts van Blokland Hagen, heeft onder grote belangstelling op 4 april j.l. de visie van Landgoed Hagen/De Kelder overhandigd aan de wethouders Ingrid Lambregts en Maureen Sluiter van de gemeente Doetinchem. De stichting werkt aan een nieuwe toekomst voor Kasteel De Kelder. De exploitatie van De Kelder is momenteel verliesgevend, mede door de hoge onderhoudskosten van de vele monumenten. De stichting wil met een blik op de toekomst het landgoed revitaliseren en weer gezond maken.

Het kasteel is al eeuwenlang verbonden aan Doetinchem. Bouwtechnisch onderzoek schat het bouwjaar van de havezate op het begin van de 16e eeuw. Toentertijd bestond het kasteel uit twee vleugels, de zogenaamde beuken. Helaas ging de achtergelegen beuk al in de 17e eeuw verloren in een brand. Door de eeuwen heen heeft het kasteel verschillende eigenaren en gebruikers gekend. Sinds enkele generaties is het complex in bezit van de jonkheren Beelaerts van Blokland. Zij kregen het door huwelijk met een barones Van Pallandt in hun bezit. De baronnen Van Pallandt waren gedurende drie generaties sinds het begin van de 19e eeuw in het bezit van Hagen, zodat de familieverbondenheid met Hagen nu al twee eeuwen bestaat.

In 2007 heeft jonkheer Floris Beelaerts van Blokland de Stichting Beelaerts van Blokland Hagen in het leven geroepen. De stichting is eigenaar van Kasteel De Kelder. Het stichtingsbestuur bestaat uit familieleden en externe deskundigen op het gebied van onder andere landgoedbeheer, financiën, monumentenzorg en natuurbeheer. Het is sinds het begin haar doel geweest om het voortbestaan van Kasteel De Kelder, haar bijgebouwen en gronden veilig te stellen, zodat buurtbewoners en bezoekers kunnen blijven genieten van de cultuur, de geschiedenis, de festiviteiten en het natuurschoon.

In de vorm van een stichting waarborgt het landgoed een blijvende meerwaarde voor recreatie en natuurschoon langs de stadsrand. Het draagt bovendien bij aan de historische verhaalvertelling van Doetinchem. Tegenwoordig worden er in het kasteel, de oranjerie en op het omliggende landgoed allerlei festiviteiten, bruiloften en bijeenkomsten gehouden. Een van de hoogtepunten is het Middeleeuws Festijn, waar jaarlijks vele honderden bezoekers op af komen.

Om het Kasteel en het landgoed te behouden dient er voor de toekomst een basis gelegd te worden voor duurzame instandhouding en een verdere verfraaiing van het landgoed. De stichting heeft al lange tijd de ambitie om de tweede beuk van het kasteel te herstellen, die eeuwen terug verloren ging in een brand. Naast het behoud en herstel van Kasteel De Kelder en de monumentale bijgebouwen, wil de stichting een bijdrage leveren aan de versterking en ontwikkeling van natuur en landschap op haar gronden.

Om de investeringen te bekostigen die nodig zijn voor de werkzaamheden, heeft de stichting het plan om enkele woonboerderijen te bouwen op haar gronden. Deze woningen kunnen vervolgens worden verkocht of verhuurd, waarna met de opbrengsten de landschapsontwikkelingen en de bouw van de tweede beuk kunnen worden gerealiseerd.

Realisatie van de plannen zal leiden tot de continuïteit van een uniek landgoed, en bovendien tot de verankering van de plaats Doetinchem met de Kruisbergse Bossen. De bouw van de woonboerderijen wordt gecombineerd met de aanleg van lanen, struwelen en bloemrijke weiden. Zo ontstaat een prachtig landschapsbeeld met een bijzondere woon- en wandelbeleving in landgoederenstijl. Het landgoed blijft zo de komende decennia de schakel tussen stad, natuur en geschiedenis.

De visie van Landgoed Hagen/Kasteel De Kelder is voor iedereen beschikbaar op:
https://www.witterentmeestersenmakelaars.nl/news/nieuws-1-1/

 

 

Jan Louis baron van Tuyll van Serooskerken, geboren Amsterdam 5 april 2019, zoon van Ernest Maximiliaan baron van Tuyll van Serooskerken en Sophie barones van Tuyll van Serooskerken née Reitsma.

Onlangs verscheen het boek ‘Elite Gezocht’ van Sander graaf Schimmelpenninck, die hoofdredacteur van het zakenblad Quote is, en Ruben van Zwieten, die dominee is en geparenteerd aan het rode boekje. Hierin beschrijven zij de toenemende vervreemding tussen de elites en het volk en hoe economische welvaart is gaan samenvallen met geestelijke en sociale armoede (voor meer info. en bestelmogelijkheid zie https://webwinkel.uitgeverijprometheus.nl/book/sander-schimmelpenninck ).

Naar aanleiding van dit boek verscheen vandaag in de NRC de onderstaande Fokke & Sukke.

De Stichting Adel in Nederland geeft voor haar donateurs een digitaal magazine uit, dat vier keer per jaar per mail wordt toegestuurd. Onlangs ontvingen de donateurs de eerste uitgave van de derde jaargang. Dit maartnummer staat ook dit keer met 56 pagina’s weer boordevol met boeiende verhalen, twee interviews, nieuws over tentoonstellingen en een overzicht van adellijke geboortes en overledenen in de afgelopen maanden.

Inhoud

• George van Heeckeren en zijn courtisanes, door Christine Sinninghe Damsté-Hopperus Buma
• Adellijk wild, interview met Maarten van Nispen tot Pannerden, door John Töpfer
• Presentatie Van Boecop portretten aan Museum Elburg, door John Töpfer
• Anna van Saksen: een intelligente vrouw met doorzettingsvermogen. Interview met auteur Femke Deen, door John Töpfer
• Republiek van Adel: Adelscomplexen, door dr. Conrad Gietman
• TEFAF en de adellijke familie Van Swinderen, door mr. Evert Paul Veltkamp
• Kort nieuws: Koninklijke onderscheidingen voor jonkheer Roelof de Wijkerslooth de Weerdesteyn en jonkheer Herman Quarles van Ufford
• Op stand aan de wand (7): De burgemeestersvrouw van Groningen, door John Töpfer
• Terugblik Wiener Ball, door John Töpfer
• Bijzonder verleden (5): Priester Van Nispen van Sevenaer, door John Töpfer
• Afscheid mr. L.G.A.W. baron van Heeckeren van Kell
• Geboren
• Overleden
• Vriendenpagina
• Agenda

Word nu donateur en ontvang het magazine
Bent u ook benieuwd naar dit digitale magazine? Voor 17,50 euro per jaar wordt u donateur en steunt u ons in onze werkzaamheden. U ontvangt dan vier keer per jaar het digitale magazine en krijgt voorrang bij door AiN georganiseerde excursies. Voor meer informatie mail naar nieuwsbrief@adelinnederland.nl.

Op 28 maart 2019 overleed in ’s-Gravenhage Aurelie Louise barones van Nagell (1925-2019), weduwe van mr. Lodewijk Marius Pahud de Mortanges, als laatste telg van de Nederlandse tak van het geslacht Van Nagell, waarmee deze familie binnen de Nederlandse adel is uitgestorven. Als dochter van de burgemeester van Doorn kwam zij in aanraking met de wereldgeschiedenis, toen zij Keizer Wilhelm II op huis Doorn leerde kennen. Zij raakte bevriend met Henriette Prinses von Schoenaich-Carolath, dochter uit het eerste huwelijk van Keizerin Hermine. Toen deze in het huwelijk trad met Franz Joseph Prins van Pruisen, kleinzoon van Keizer Wilhelm, was zij dan ook één van de huwelijksgasten en haar oudere zusje Stephanie was zelfs getuige.

Ook al is de Nederlandse adellijke tak nu uitgestorven, de Duitse tak bloeit voort. Deze Duitse tak ontstond in 1800 door het huwelijk van de Nederlandse Paulus David van Nagell met de Duitse erfdochter Constantia Hermina Albertina von Quadt-Huchtenbruck, die het kasteel Gartrop in het huwelijk meebracht.

In het juninummer een terugblik op het geslacht Van Nagell, dat vele burgemeesters, meerdere hofdignitarissen, een diplomaat, een minister van Buitenlandse Zaken, een Landcommandeur van de Duitsche Orde en een oorlogsheld voortbracht.

Op 14 januari 2019 overleed in Aldeburgh (UK) 99-jarige leeftijd jonkheer Frederik Gerhard Lodewijk Oswald (‘Frits’) van Kretschmar van Veen. Hij was oud-directeur van het Iconografisch Bureau te ’s-Gravenhage, dat tegenwoordig deel uitmaakt van Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, Chef de Famille en Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Als kind raakte hij geïnteresseerd in portretten door de vele familieportretten die bij zijn grootouders in huis hingen, ook al werd hier eigenlijk niet over gepraat. Door eigen onderzoek ontdekte hij toen al dat vele identificaties niet klopten en dat echtparen, die keurig naast elkaar hingen, zich soms eigenlijk incestueus tot elkaar verhielden: moeders hingen naast zoons en zusters waren ineens gehuwd met hun broers.

Het Mauritshuis ontving vorig jaar een genereuze schenking van jonkheer Van Kretschmar: een fraai pastelportret uit 1754, gemaakt door de Franse kunstenaar Jean-Baptiste Perronneau (c. 1715-1783). Het portret toont de Hagenaar Jacob van Kretschmar, een voorouder van de schenker. De pastel bleef altijd in familiebezit en is een zeer fraai voorbeeld van het werk van Perronneau. Vanwege hun lichtgevoeligheid mogen pastels niet permanent worden getoond, maar deze aanwinst is nu voor voor enkele maanden te zien in zaal 13 van het Mauritshuis.

Emilie Gordenker, directeur Mauritshuis: “We zijn jonkheer Van Kretschmar erg dankbaar. Het Mauritshuis bezit een weliswaar kleine, maar mooie verzameling achttiende-eeuwse kunst. De aanwinst versterkt deze groep schilderijen en pastels, waardoor we een nieuw facet kunnen laten zien.”

Van Kretschmar was van grote waarde voor het Iconografisch Bureau. Hij zorgde er voor dat de instelling zich niet alleen toelegde op het bijeenbrengen van documentatie over Nederlandse portretten, maar zich ook richtte op de wetenschappelijke bestudering daarvan. Hij leverde daar zelf een grote bijdrage aan door zijn publicaties over de Nederlandse portretkunst – verschenen over een periode van tientallen jaren – en door het inventariseren van particuliere, veelal adellijke verzamelingen familieportretten. Zijn grote inzet en warme belangstelling voor het Nederlands cultureel erfgoed werden gewaardeerd: Van Kretschmar ontving bij zijn afscheid als directeur in 1984 de zilveren museummedaille.

Eind 2018 verscheen het boek Kasteel Wisch Terborg, Schuilenburg & Ulenpas van Aggie Daniëls (voor het bericht hierover op AiN zie https://www.adelinnederland.nl/boekennieuws-kasteel-wisch-terborg-schuilenburg-ulenpas-door-aggie-daniels/). Het boek behandelt de geschiedenis van kasteel Wisch en zijn bewoners vanaf 1800 en de geschiedenis van de bijbehorende bezittingen Schuilenburg te Silvolde en Ulenpas te Hoog-Keppel. Een belangrijke bron voor het boek zijn de vele gesprekken die de schrijfster voerde met Olga Vegelin van Claerbergen née jonkvrouwe van Schuylenburch, die nog op het kasteel woont.

De mondeling doorgegeven geschiedenis is ook de rode draad in de lezing van Aggie Daniëls. De schrijfster sprak niet alleen met de huidige bewoners en hun familie maar ook met allerlei mensen die rond het kasteel een rol speelden zoals de tuinman, de aannemer, de rentmeester en het kamermeisje. Ze zocht op Delpher.nl en vond veel interessants in de archieven. Het leven en de opvattingen van de bewoners van kasteel Wisch komen in de lezing ook aan bod aan de hand van een twintigtal brieven die Aggie Daniëls in het Gelders Archief vond. Deze brieven gaan over het alledaagse leven, het beheren van een landgoed, over reizen en projecten in het buitenland, over de jacht en zelfs over het betalen van belasting.
De familie Van Schuylenburch heeft generaties lang veel betekend voor Terborg. De familieleden bekleedden functies in de gemeenteraad, waren heemraad, stelden stukken grond beschikbaar voor de stoomtram, het zwembad en een school. Ze bouwden huizen en lieten de inwoners van Terborg schaatsen op de grachten rondom het kasteel.

Datum en tijd: dinsdag 16 april 2019, 19.30 uur (inloop 19.00 uur)
Locatie: Brewinczaal (1e verdieping) van gebouw ‘t Brewinc, IJsselkade 13, Doetinchem
Aanmelden tot 15 april via: info@ecal.nu of 0314-787078
Entree vrij; consumpties voor eigen rekening.

Het boek Kasteel Wisch Terborg, Schuilenburg & Ulenpas met 330 pagina’s vol verhalen, feiten en 1000 foto’s is tijdens de lezing te koop voor 25 euro.

Op zondag 31 maart vond er bij het Veilinghuis Peerdeman in Utrecht een veiling plaats, waar dit portretje van moeder en zoon De Jonge van Zwijnsbergen en Des Tombe werd aangeboden.

Jonkvrouwe Anna Maria Emilia de Jonge van Zwijnsbergen (1817-1884) huwde in 1837 jonkheer Arnold Hendrik des Tombe (1814-1905). Hij werd uiteindelijk generaal-majoor tit. bij de cavalerie. Het echtpaar kreeg vijf kinderen en op het portretje staat de jongste zoon jonkheer François Joan Adriaan des Tombe (18411904) afgebeeld, die luitenant-kolonel bij de artillerie zou worden.

Het portretje betreft een aquarel, meet 35 x 26,5 cm en is gemaakt door Alexander Cesar August Valois, die in zijn tijd geliefd was bij de Nederlandse society.