Kerst op de Menkemaborg bij kaarslicht: Eerste en Tweede Kerstdag

Afb. 1. De Menkemaborg bij kaarslicht: een sprookjesachtige aanblik. Foto met hartelijke dank aan de Menkemaborg.

Op Eerste en Tweede Kerstdag branden op de Menkemaborg de kaarsen in de kristallen kroonluchters en zilveren kandelaars. De volledig ingerichte kamers van de borg zijn extra versierd in kerststijl. Het lijkt of de tijd stil heeft gestaan en de bewoners zo binnen kunnen wandelen en aanschuiven aan het diner. De tafel is al gedekt met een mooi servies in de eetkamer.

Kerstopenstelling:
Zaterdag 23 en zondag 24 december: 10.00 – 16.00 uur
Maandag 25 en dinsdag 26 december (kerstdagen): 12.00 – 16.00 uur
Woensdag 27 tot en met zondag 31 december: 10.00 – 16.00 uur

Op Eerste Kerstdag zal mezzosopraan Elizabeth Vink met organist Eeuwe Zijlstra Christmas carols, een aria uit de Messiah van Handel en een paar kerstliederen van Bach ten gehore brengen. Organist Hans Nomen zal op tweede kerstdag zeventiende en achttiende-eeuwse kerstmuziek van onder andere Sweelinck, Buxtehude en Telemann op het kabinetorgel spelen.

Nog tot en met 31 december is de tentoonstelling “Grand Tour. De Groninger elite op reis” te zien. In de winter is een bezoek aan de tuin ook de moeite waard. De vormen van de formele tuin blijven zichtbaar in de decoratief geschoren buxus- en taxushagen. Mocht het een witte kerst worden dan is de tuin helemaal een sprookje.

Link naar de website van de Menkemaborg voor meer informatie: https://menkemaborg.nl

Afb. 2. De glans van eeuwenoud porselein bij kaarslicht. Foto met hartelijke dank aan de Menkemaborg.
Afb. 3. Eén van de unieke schouwen op de Menkemaborg met links en rechts het familiewapen van de Groninger jonkers Alberda van Menkema. Foto met hartelijke dank aan de Menkemaborg.
Afb. 4. De damessalon op de Menkemaborg verlicht door kaarslicht. Foto met hartelijke dank aan de Menkemaborg.
Afb. 5. De Menkemaborg – eeuwenlang bewoond door de jonkers Alberda van Menkema.

Kerst op Kasteel Amerongen t/m 30 december (Tweede Kerstdag: volgeboekt!))

Afb. 1. Een feestelijk gedekte tafel in de grote zaal van kasteel Amerongen.

In de kerstvakantie is het kasteel in feestelijke kerstsfeer gebracht. De opengestelde zalen, trappen en gangen zijn sfeervol versierd met kerstbomen, bloemstukken en lichtjes. In de zalen worden verhalen verteld door gidsen over de bewoners, de geschiedenis en de bijzondere collectie. Er is heel veel te zien en te horen, leuk voor iedereen die houdt van luisteren en goed ter been is.

Tip: reserveer vooraf uw kaarten online, vanwege de te verwachten drukte! Reserveren kan via https://www.kasteelamerongen.nl/events/kerst-op-kasteel-amerongen/

In 1557 werd het adellijke geslacht Van Reede eigenaar van Amerongen en zij herbouwde het na de verwoesting in 1673 door de Franse troepen in de grootse stijl waarin we het nu nog kunnen bewonderen. Hun erfopvolgers, de graven Van Aldenburg Bentinck, bezaten het tot in 1977, maar wanneer je er nu rondloopt, is het nog steeds zoals het was: een bewoond, eeuwenoud familiehuis met een adellijk allure van Europees niveau. Een huis dat zelfs een rol in de Europese geschiedenis speelde toen de Duitse Keizer in 1918 hier een gastvrij toevluchtsoord vond.

Afb. 2. Een blik in de bibliotheek.

Amerongen is voor Kerst geheel in passende sfeer gebracht en in ieder vertrek straalt de warmte van Kerst u tegemoet! En… ook op Tweede Kerstdag is het kasteel geopend! Opm. redactie: inmiddels is Tweede Kerstdag geheel volgeboekt!

Link naar meer informatie over openingstijden, bezoekmogelijkheden en het online reserveren van kaarten (let op: dit wordt aangeraden i.v.m. de te verwachten drukte!): https://www.kasteelamerongen.nl/events/kerst-op-kasteel-amerongen/

Tip voor onder de kerstboom: kaartverkoop gestart voor het Wiener Ball 3 februari 2024

Afb. 1. Op zaterdag 3 februari zullen de jongedames debuteren in het wit en de jongeheren in rok of in uniform. Deze foto is van het Wiener Ball in 2018.

Op zaterdag 3 februari 2024 wordt in Noordwijk aan Zee in het Grand Hotel Huis ter Duin voor de 55ste keer het Wiener Ball georganiseerd, waarvoor de kaartverkoop inmiddels gestart is. De aankomende debutanten zijn al aan het oefenen met danslessen voor hun debuut, waarbij de jongedames in het wit met diadeem in het haar zullen verschijnen en de jongeheren in rok of uniform.

Voor de perfecte muzikale begeleiding van onder meer de Weense wals staat ook dit keer in de grote zaal het Johan Strauss Ensemble uit Oostenrijk garant. Daarnaast is er een tweede podium waar het combo van de Koninklijke Marechaussee speelt en is er na afloop ook weer de disco, waar de dansvloer nog tot in de late uurtjes geopend is!

Ook u kunt deel uitmaken van deze bruisende avond en genieten van traditie in een feestelijke sfeer! Het Wiener Ball is voor iedereen toegankelijk mits u een kaart heeft gekocht en zich aan de dresscode houdt (dames in het lang en heren in smoking/rokkostuum). Kijk voor meer informatie over deze unieke avond en de kaartverkoop op de webpagina https://wienerball.huisterduin.com/

Afb. 2. Een foto van de openingsdans op het 51e Wiener Ball. Foto met hartelijke dank aan Hans Hampsink.
Afb. 3. De binnenkomst van de debutanten in 2020 voor de traditionele openingsdans. Foto met hartelijke dank aan Hans Hampsink.

Hieronder is de openingsdans van het Wiener Ball in 2020 te zien. Na de openingsdans is het ‘Alles Walzer’ en kan iedereen de dansvloer op.

 

 

Overleden: Seiner Durchlaucht C.M.G.A. Fürst zu Bentheim und Steinfurt (1923-2023)

Afb. 1.  Christian Max Gustav Albrecht Fürst zu Bentheim und Steinfurt (1923-2023), met op de achtergrond een foto van wijlen zijn echtgenote Sylvia Fürstin zu Bentheim und Steinfurt née Gräfin von Pückler, Freiin von Groditz (1930-2013). Foto met dank aan het Vorstelijk Huis Zu Bentheim und Steinfurt.

Het Vorstelijk Huis Zu Bentheim und Steinfurt maakte afgelopen week bekend dat Zijne Doorluchtige Hoogheid Christian Max Gustav Albrecht Fürst zu Bentheim und Steinfurt op 100-jarige leeftijd is overleden.

Geen Nederlandse adel, maar toch voldoende aanleiding om hier over te berichten, al was het alleen maar, omdat zovelen het kasteel Bentheim bezochten, dat net over de Nederlandse grens ligt. In de 17e eeuw bezocht de schilder Jacob van Ruisdael (1628/29-1682) het al en legde het twaalf keer op schildersdoek vast. Maar er zijn meer Nederlandse links.

Afb. 2. Kasteel Bentheim door Jacob Isaacksz. van Ruisdael – http://onlinecollection.nationalgallery.ie/objects/8703/the-castle-of-bentheim, Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1731461

Christian Fürst zu Bentheim und Bentheim werd geboren op 9 december 1923 als tweede zoon van Viktor Adolf Fürst zu Bentheim und Steinfurt (1883-1961) en Stephanie Prinses zu Schaumburg-Lippe (1899-1925). Zijn grootmoeder werd geboren als Pauline Prinses zu Waldeck und Pyrmont en was een zusje van de Nederlandse Koningin Emma, die ook een geboren Prinses zu Waldeck und Pyrmont was. Dit maakte hem tot achterneef van de Koninginnen Wilhelmina en Juliana – een verwantschap die nog steeds zichtbaar wordt gemaakt voor bezoekers van kasteel Bentheim.

Hij groeide de eerste jaren op met een oudere broer en in 1925 leek het gezin opnieuw uitgebreid te worden, maar helaas overleed zijn moeder tijdens de bevalling van een doodgeboren tweeling. Zijn vader hertrouwde zes jaar later Rosa Helene Prinses zu Solms-Hohensolms-Lich (1901-1963) en vervolgens werd het gezin uitgebreid met drie zusjes en vier broertjes.

Het overlijden van zijn oudste broer, die als jachtvlieger nooit van zijn eerste vlucht in 1943 terugkeerde, maakte hem tot Erfprins en in 1961 zou hij zijn vader als Chef de Famille opvolgen. Pas in 1965 werden de stoffelijke resten van zijn broer getraceerd en dankzij DNA onderzoek volgde ruim veertig jaar later zijn identificatie. Hierna volgde zijn bijzetting in Steinfurt.

In 1950 trad Christian in het huwelijk met Sylvia Marie-Agnes Olga Vera Gravin von Pückler, Barones von Groditz (1930-2013). Ook in haar familie liet de tijdsgeest zijn sporen na. Zo ging het familiebezit van ruim 800 ha. verloren en na als vluchteling in het Westen te zijn aangekomen, moest het gezin hier een nieuw bestaan opbouwen. Het huwelijk van Christian en Sylvia bleef kinderloos en zij adopteerden twee dochters. Om de erfopvolging van het Huis Bentheim te continueren adopteerde Fürst Christian zijn oudste neef en deze is hem nu opgevolgd als Fürst.

Fürst Christian werd als Chef de Famille en door zijn wijdvertakt adellijk familienetwerk bij vele gelegenheden uitgenodigd en zo was hij ook in 2014 in Delden, toen Roderik Graaf zu Castell-Rüdenhausen, die op kasteel Twickel woont, hier in het huwelijk trad met Elisabeth Alexandra Lotgering. Bij deze gelegenheid sprak ik hem en mocht ik hem leren kennen zoals velen hem beschreven: zeer aimabel, wellevend en toegankelijk.

In 2013 overleed zijn geliefde echtgenote op 83-jarige leeftijd, maar hij bleef het aimabele middelpunt van de familie voor zijn twee dochters, schoonzoons, vier kleinkinderen en zijn overige familieleden, ook al werden steeds meer taken van het beheer van het familiebezit, de kastelen Bentheim en Steinfurt, de bossen en de landerijen, van hem overgenomen.

Op 9 december jl. mocht hij nog zijn 100ste verjaardag vieren en ging de familievlag uit. Drie dagen later overleed hij en werd de vlag halfstok gehesen. Op donderdag 28 december vindt de uitvaart plaats in de kerk in Burgsteinfurt. Voorafgaand, op 27 december, is er gelegenheid om tussen 11.00-16.00 uur afscheid te nemen in de Ridderzaal van kasteel Burgsteinfurt en hier kan ook het condoleanceregister getekend worden.

Huis Bentheim
Het geslacht Bentheim gaat terug tot in de 12e eeuw en de familie behoorde tot de regerende families in het Heilige Roomse Duitse Rijk. Door Napoleon verloor de familie haar soevereine status, maar bleef ‘ebenbürtig’ aan de regerende families.

Afb. 3. Kasteel Burgsteinfurt, door © Günter Seggebäing, CC BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=35021467.

Werkgroep Adelsgeschiedenis: Virtus 30 | 2023


De Werkgroep Adelsgeschiedenis (www.adelsgeschiedenis.nl) is opgericht in 1993 en heeft als voornaamste doel het bevorderen van de beoefening van en de kennis over de geschiedenis van de (Nederlandse) adel. Dit doet de werkgroep door middel van het uitgeven van het Jaarboek Virtus en monografieën in de Reeks Adelsgeschiedenis. Daarnaast organiseert de werkgroep symposia om het contact tussen onderzoekers en belangstellenden te vergroten. Ook organiseert ze voor haar leden excursies.

Jaarboek 2023
In het nieuwste jaarboek 2023 staan aristocratische verzamelpraktijken in België en Nederland tussen 1750 en 1950 centraal. In zes artikelen wordt antwoord gegeven op vragen als: Wie waren deze hooggeboren verzamelaars? Wat verzamelden ze, en waarom? En verschilde de adellijke van de burgerlijke verzameling? De collectiepraktijken van bekende en minder bekende figuren uit België en Nederland komen voorbij zoals William Williams Hope, W.A.A.J. Schimmelpenninck van der Oye, Henriëtte Mayer van den Bergh en leden van de Arenberg-familie. De artikelen worden voorafgegaan door een inleiding geschreven door de drie gastredacteuren: Ulrike Müller (postdoctoraal onderzoeker erfgoedstudies UAntwerpen en wetenschappelijk medewerker aan de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel), Ilja Van Damme (hoogleraar geschiedenis UAntwerpen) en Gerrit Verhoeven (professor erfgoedstudies UAntwerpen & archivaris bij de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis).

Dit meertalige tijdschrift is een forum voor wetenschappelijke artikelen over onderzoek naar de geschiedenis van adel en patriciaat en verwante onderzoeksgebieden zoals genealogie, heraldiek en kastelen. De artikelen kennen verschillende invalshoeken: politiek, sociaaleconomisch, gender, identiteit en materiële cultuur.

Link naar bestelmogelijkheid: https://verloren.nl/Webshop/Detail/catid/21412/eid/76136/virtus-30-2023

Kerst op Slot Zuylen: bezoek het kasteel in kerstsfeer

Afb. 1. De grote zaal van Slot Zuylen met de beroemde gobelins.

T/m 7 januari is Slot Zuylen in kerstsfeer te bewonderen met kerstbomen, kerstversieringen en kerstbloemstukken in het hele kasteel, dankzij de inzet van vele vrijwilligers. In week 52 en week 1 zijn er zelfs extra mogelijkheden om Slot Zuylen te bezoeken!

Slot Zuylen is geopend:

van 27 tot en met 30 december 2023 – 11:00-16:00 en

van 2 tot en met 7 januari 2024 – 11:00-16:00

Slot Zuylen is gesloten op de volgende dagen:

24, 25 en 26 december (Kerstdagen) en 31 december en 1 januari (Oud & Nieuw)

Deze kerstopenstelling is meteen te combineren met de tentoonstelling ‘Met Van Tuyll aan tafel’ op het kasteel, een tentoonstelling over de lange geschiedenis van grootse ontvangsten op het kasteel door de adellijke familie Van Tuyll van Serooskerken. Naast tafels vol zilver, porselein, linnen en kleurrijke boeketten, ziet de bezoeker in de tentoonstelling ook hoe het personeel al deze pracht en praal mogelijk maakte.

Afb. 2. Fraai gedekte tafels in het kasteel op de tentoonstelling ‘Met Van Tuyll aan tafel’ bieden misschien wel inspiratie voor uw eigen kerstdiner.
Afb. 3. Slot Zuylen in de winter. Foto met hartelijke dank aan www.facebook.com/slotzuylen.

Mina & Mevrouw: een familiegeschiedenis over klasse, vrouw zijn en afhankelijkheid

Afb. 1. Maartje Duin (links) neemt de luisteraar in deze podcast mee in het leven van haar overgrootmoeder Marietje gravin van Lynden (rechts) en haar dienstbode Mina Marinusse (midden).

Na ‘De plantage van onze voorouders’ duikt Maartje Duin opnieuw in haar familiegeschiedenis. Haar nieuwe achtdelige serie ‘Mina & Mevrouw’ is een epische audiodocumentaire in acht delen die zich afspeelt in het Zeeland van de 20e eeuw.

Een halve eeuw waren de levens van Mina & Mevrouw innig met elkaar verstrengeld. Mevrouw een gravin op een kasteel bij Middelburg, Mina haar inwonende dienstbode. Als achterkleindochter van Mevrouw voelt Maartje Duin al een leven lang ongemak over hun verhouding, die in haar familie wordt voorgesteld als een liefdevolle vriendschap. Kan er liefde zijn, als er zo’n grote ongelijkheid is? 

Afb. 2. Maartje van Duin ontving onlangs voor deze podcast het Ithakastipendium uit handen van jurysecretaris René Dessing.

Op zoek naar antwoorden legt Maartje contact met Mina’s familie. En ze stuit op een ongelofelijke bron: haar overgrootmoeders dagboeken, die bijna haar hele 100-jarige leven beslaan. Haar onderzoek mondt uit in de 8-delige podcastserie Mina & Mevrouw: een familiegeschiedenis over klasse, vrouw zijn en onafhankelijkheid. Wat gaven Mina en Mevrouw ons mee over wat je als vrouw kunt zijn? En kun je je ooit losmaken van je achtergrond?

Maartje Duin: ‘De verhouding tussen mijn overgrootmoeder en Mina, die ik beiden heb gekend, intrigeerde me al als kind. Maar tot voor kort had ik weinig zin om me in hun wereld te verdiepen. Theekransjes en tafelschikkingen; als journalist leken die me matig interessant. Als achterkleindochter voelde ik zelfs weerzin tegen wat ik zag als het laatste restje van de feodale tijd. Tot ik bedacht dat ik in Grootmama’s dagboeken ook de sleutel tot haar relatie met Mina kon vinden. Wat als ik er nou eens een gezamenlijke onderneming van maakte, waarbij ik mijn eigen familie én die van Mina betrok? Ik ontdekte een rijke, pijnlijke geschiedenis die raakte aan alle grote thema’s van 20e eeuwse vrouwenlevens. En dus ook aan dat van mijzelf.’

Fragment dagboek Marietje gravin van Lynden – Calkoen, 1886-1986: ‘19 dec. 1938. Ontzettend koud, -22 graden, en we kunnen ‘t haast niet warm stoken. Waterleiding bevroren, ook afvoerleidingen van de waschtafels. Ik laat Mina ook in de zaal zitten, daar ‘t in de keuken zelfs vlak naast de kachel ijskoud is. Veel schaatsenrijders, wel 60. Elke dag komen er zeker 15 theedrinken. ‘s Avonds werd er bij lampionlicht weer gereden. Ik liep over de baan en door het besneeuwde bos en genoot.’

Afb. 3. De twee hoofdpersonen in deze podcast: links Mina Marinusse en rechts Helena Maria gravin van Lynden née jonkvrouwe Calkoen (1886-1986).

Over de maker
Maartje Duin (1975) behandelt in haar werk maatschappelijk relevante thema’s en weet mensen met elkaar in gesprek te laten gaan. Haar werk won o.a. de Tegel (De plantage van onze voorouders), de Directors NL Award (Moslima / Podkas: Pawel, de Poolse Plukker), de Gouden Freelancer (Gliphoeve, een Vergeten Strijd) en werd genomineerd voor de Prix Europa (De plantage van onze voorouders / Facebook, een Nachtmerrie).

Over OVT
Het geschiedenisprogramma van de VPRO over de onvoltooid verleden tijd, met actueel nieuws over geschiedenis, columns en in de rubriek Het Spoor Terug elke week een historische documentaire. OVT is wekelijks op zondagochtend te beluisteren tussen 10 uur en 12 uur op NPO Radio 1.

Mina & Mevrouw is een co-productie van VPRO en Prospektor. De podcast kwam tot stand met steun van het NPO-fonds, Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten, Cultuurfonds Zeeland, Familiefonds Hurgronje, Frits Lensvelt Stichting, de Lynden Ter Hooge Stichting en het Ithaka Stipendium. Samenwerkingspartners: Theaterproductiehuis Zeeland en het Zeeuws Archief.

Credits
Regie en montage: Maartje Duin
Creatief producent Prospektor: Eefje Blankevoort
Producent Prospektor: Laura Verduijn
Producent randprogramma Prospektor: Vera Bachrach
Muziek: Rory Ronde & Eva van Manen
Montage- en research assistent: Lotteke Boogert
PR: Sylvana Terlage
Grafisch ontwerp: Marieke van der Perk
Mixage en sound design: Wederik de Backer
Eindredactie OVT: Katinka Baehr

De achtdelige podcastserie Mina & Mevrouw is vanaf zaterdag 3 februari te beluisteren op NPO Luister en de podcastplatforms en vanaf zondag 4 februari wekelijks bij OVT op NPO Radio 1

vpro.nl/mina

Afb. 4. Kasteel Ter Hooge bij Middelburg: sinds 1871 in het bezit van het geslacht Van Lynden en in 1950 ondergebracht in een stichting.

FOTOGRAFIE MET EEN SCHILDERSZIEL van Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier: t/m 14 april 2024 in Museum Slager in ’s-Hertogenbosch

Afb. 1.  T/m 14 april in Museum Slager in ‘s-Hertogenbosch: FOTOGRAFIE MET EEN SCHILDERSZIEL.

Van 12 december 2023 tot en met 14 april 2024 is in Museum Slager de nieuwe en zeer bijzondere expositie ‘Fotografie met een schildersziel’ van Marie-Jeanne barones van Hövell tot Westerflier te zien. Marie-Jeanne van Hövell heeft in 25 jaar tijd een rijk en divers oeuvre ontwikkeld en een unieke positie opgebouwd binnen de Nederlandse fotografie.

In de afgelopen maanden (juni t/m september) was een overzicht van het werk van Marie-Jeanne van Hövell te zien in Museum JAN in Amstelveen – een tentoonstelling die zeer goed bezocht werd. Mocht u geen gelegenheid gehad hebben om hier een bezoek aan te brengen, dan moet u zeker deze kans in Museum Slager in ’s-Hertogenbosch niet missen!

Lees meer over dezentoonstelling en bezoekmogelijkheden op: https://museumslager.com/activiteiten/nieuwe-vaste-collectie-en-interieurs-en-stillevens-van-marie-jeanne-van-hovell-tot-westerflier-862/?occurrence=2023-12-12

Afb. 2. Wonderschone en verstilde foto’s van Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier – nu te zien in Museum Slager in ‘s-Hertogenbosch.

 

11 t/ 14 dec.: timed online veiling Veilinghuis Van Spengen met zilver Rengers en echtpaar Teixeira de Mattos-Van den Berch van Heemstede

Afb. 1. Een zilveren schotel uit omstreeks 1700 met het familiewapen van het adellijke Groninger geslacht Rengers. De opbrengst is voor het Rode Kruis. Foto met hartelijke dank aan Veilinghuis Van Spengen in Hilversum.

Van 11 t/m 14 december loopt er een timed online veiling af bij Veilinghuis Van Spengen in Hilversum met kunst, antiek, zilver, porselein, juwelen, enz. Tot de aangeboden kavels behoort o.a. zilver met het wapen Rengers en het alliantiewapen Teixeira de Mattos-Van den Berch van Heemstede. Lees het verhaal hierbij hieronder en kijk voor de online catalogus voor wat verder geveild wordt op https://vanspengen.cloudcatalogus.nl/Home/Catalog#

Lotnr. 2089 betreft zeldzame zilveren wapenschotel voorzien van het gegraveerde wapen van de adellijke Groninger familie Rengers omgeven door fraai gedreven sierrand, versierd met druiventrossen, acanthusbladmotieven en bloemen. Deze schotel is ca. 1700 gemaakt in het Duitse Leer (Oost Friesland), door meester Rolf Frericks en heeft een diameter van 30 cm. en een gewicht van 425 gram. Een vergelijkbare schotel is te zien in het museum Bourtange in Groningen. De opbrengst van deze schotel is ten bate van het Rode Kruis.

Het geslacht Rengers behoort tot de oudste overgebleven adellijke Groninger geslachten en gaat terug tot in 1353, toen de stamvader als burgemeester van Groningen genoemd werd. Het geslacht splitste zich na 1814 op in de takken Rengers, Juckema van Burmania Rengers, Van Aylva Rengers en Van Welderen Rengers en alleen de laatste tak leeft voort.

Deze schotel wordt getaxeerd op 2000-3000 euro.

Lotnr. 2326 betreft een set van 4 zilveren sauspannetjes met deksel en alliantiewapen van het echtpaar Teixeira de Mattos – Van den Berch van Heemstede, anno 1910. Ze worden getaxeerd op 800-1200 euro.

Jonkheer Henry Teixeira de Mattos (18671924) werd geboren in Soerabaja, Ned.-Indië. Hier was zijn vader werkzaam als vennoot bij de Internationale Crediet- en Handelsvereniging Rotterdam. Na terugkeer in Nederland werd zijn vader firmant bij de familiebank gebr. Teixeira de Mattos, bankiers te Amsterdam. Henry zou later in dezelfde voetsporen treden en werd ook bankier bij deze familiebank, waarvan de voorloper in 1822 werd opgericht door de grootvader van Henry.

In 1897 trad Henry in ’s-Gravenhage in het huwelijk met jonkvrouwe Maria Johanna van den Berch van Heemstede (1873-1963). Het was een deftig gezelschap dat op die dag op het stadhuis verscheen en als getuigen traden op mr. Daniël Johan Zubli, oom van de bruid, Lodewijk Adriaan Gleichman, oom van de bruid, jonkheer dr. Eduard Teixeira de Mattos, broer van de bruidegom,  en jonkheer mr. David Françoid Teixeira de Mattos, neef van de bruidegom.

De grootvader van Maria Johanna van den Berch van Heemstede had in 1837 het kasteel Heemstede gekocht en deze tak van de familie voerde sindsdien de naam Van den Berch van Heemstede.

Het echtpaar Teixeira de Mattos vestigde zich in Amsterdam en kreeg vijf kinderen: twee zoons en drie dochters. In de volgende generatie werden er alleen twee kleindochters geboren, waardoor deze tak in de mannelijke lijn uitgestorven is. De oudste zoon werd werkzaam op het Ministerie van Financiën en de jongste zoon ging de diplomatieke dienst in en werd uiteindelijk consul-generaal in Londen. Hun oudste dochter was in de jaren 1957-1970 grootmeesteres van Koningin Juliana en werd daarna grootmeesteres-hon.

Ook benieuwd naar wat er verder geveild wordt bij Veilinghuis Van Spengen? Kijk dan in de online catalogus op https://vanspengen.cloudcatalogus.nl/Home/Catalog#

Afb. 2. Vier zilveren sauspannetjes met het alliantiewapen Teixeira de Mattos-Van den Berch van Heemstede. Foto met hartelijke dank aan Veilinghuis Van Spengen in Hilversum.

Veilingnieuws Zeeuws Veilinghuis 12 dec. : het getijdenboek van Charles Burggraaf van Aefferden en de herinneringsmedaille Mollerus

Afb. 1 en 2. Het getijdenboek uit het bezit van jonkheer Charles Burggraaf van Aefferden. Foto’s met hartelijke dank aan het Zeeuws Veilinghuis in Middelburg.

Op dinsdag 12 december vindt bij het Zeeuws Veilinghuis in Middelburg een Exclusive Items veiling plaats met onder meer een getijdenboek uit de 15e eeuw van jonkheer Charles Burggraaf van Aefferden en een zilveren medaille ter herinnering aan dominee Johannes Mollerus (1616-1689). Lees het verhaal hierbij hieronder of kijk in de online catalogi van het Zeeuws Veilinghuis op https://zeeuwsveilinghuis.nl/agenda/

Lotnummer 10 betreft een 15e-eeuws getijdenboek dat afkomstig is uit het bezit van jonkheer Charles Burggraaf van Aefferden. Het getijdenboek is afkomstig uit de omgeving van Spa, bevat ca. 370 pagina’s en is in de 17e/18e eeuw opnieuw in half-leer gebonden.

De stamvader van de familie Van Aefferden was in de jaren 1559-1579 rentmeester van de domeinen in stad en ambt Geldern en een zoon werd verschreven in de Ridderschap. Een nakomeling in de 8ste generatie werd in 1816 benoemd in de Ridderschap van Limburg met akte  van bewijs, wat als erkenning van adeldom opgevat moet worden. Diens zoon, jonkheer Albertus Petrus Josephus Burggraaf van Aefferden, heer van Golten en Browis (1808-1892) koos in 1830 tijdens de Opstand de Belgische zijde en koos in 1839 voor de Belgische nationaliteit. Hij kreeg in 1871 de Belgische titel Burggraaf als dank er voor terug. Zowel zijn zoon als kleinzoon heetten Carolus/Charles en waren Belgisch Burggraaf en zouden beiden als eigenaar van dit getijdenboek in aanmerking kunnen komen. De Nederlandse tak van de familie Van Aefferden stierf in 2006 uit, maar de voornoemde kleinzoon nam in 1948 de Belgische nationaliteit aan en zijn nakomelingen leven als Burggraaf/Burggravin Van Aefferden in België voort.

Dat jonkheer Albertus Petrus Josephus Burggraaf van Aefferden, heer van Golten en Browis (1808-1892) in 1830 voor de Belgische zijde koos, leidde in de familie nog tot een groot conflict: zijn zusje jonkvrouwe Josephina Carolina Petronella Hubertina van Aefferden (1820-1888) werd verliefd op Jacobus Warnerus Constantinus van Gorkum (1809-1880) en deze zwager was juist een fel tegenstander van de Belgische Afscheiding. Zij huwden elkaar toch, ondanks politiek, religieuze en sociaal-economische bezwaren en nog heden getuigt in Roermond van hun liefde het beroemde graf-met-de-handjes (zie voor het verhaal hierbij een eerder bericht op onze website: https://www.adelinnederland.nl/het-verhaal-bij-een-graf-het-graf-handjes/

Het getijdenboek van Charles Burggraaf van Aefferden wordt getaxeerd op 5000-7000 euro.

Lotnummer 19 betreft een zilveren medaille ter herinnering aan dominee Johannes Mollerus (1616-1689). Als zoon van een Duitse predikant ging hij studeren in Franeker en Leiden. Hij werd achtereenvolgens rector van de Latijnse school in Kampen, gereformeerd predikant in Waardenburg en Neerijnen en uiteindelijk in Zaltbommel. Zijn achterkleinzoon, mr. Johan Hendrik baron Mollerus, heer van Westkerke en Wulpendaal (1750-1834) werd in de Nederlandse adel verheven en van hem stamt de huidige baron & Chef de Famille af en alle overige jonkheren/jonkvrouwen Mollerus.

De medaille is gegraveerd met het familiewapen Mollerus, de naam van de dominee en enkele bijbelteksten. Hij wordt getaxeerd op 300-500 euro.

Benieuwd naar wat er verder op 12 en 13 december geveild wordt bij het Zeeuws Veilinghuis in Middelburg? Kijk dan voor de online catalogi op https://zeeuwsveilinghuis.nl/agenda/

Afb. 3 en 4. De voor- en achterzijde van de zilveren herinneringsmedailles voor dominee Johannes Mollerus. Foto’s met hartelijke dank aan het Zeeuws Veilinghuis in Middelburg.