Vorige week vond in Velp op de Oude Begraafplaats de oplevering plaats van de gerestaureerde grafkelder van de baronnen Van Spaen van kasteel Biljoen. Jarenlang leek dit belangrijke funeraire erfgoed verloren te gaan en de toegang tot de grafkelder Van Spaen dreigde zelfs in te storten, maar dankzij de niet aflatende inzet van vele vrijwilligers en genereuze giften kon dit restauratieproject voltooid worden, samen met de grafstede van F.J. Hallo.
Eeuwenlang werden de baronnen Van Spaen bijgezet in hun grafkelder in de Oude Jan in Velp, tot in 1829 het verbod op begraven in kerken in ging. In 1836 werd de nieuwe begraafplaats in gebruik genomen en omstreeks 1840 kwam hier een grafkelder gereed van 5 x 5 meter, die via een gemetselde wenteltrap te bereiken is. De toegangspoort dateert uit latere jaren, waarschijnlijk uit omstreeks 1875, toen de eerste Des Tombe hier werd bijgezet, en is van natuursteen. In het fronton is in het midden het familiewapen Van Hardenbroek aangebracht, die door huwelijk de Van Spaens op kasteel Biljoen opvolgde. Links hiervan zijn de alliantiewapens Van Hardenbroek-Van Spaen en rechts het familiewapen Des Tombe te zien. Bovenop het fronton staat een urn afgedekt met een rouwsluier. Een urn is een klassiek symbool voor de dood en rouw. De sluier symboliseert het afdekken of bedekken van het leven.
De grafkelder is vrijwel zeker gebouwd in opdracht van Alexander Jacob baron van Spaen, heer van Biljoen, Ringenberg, Hamminkeln, Werfhorst, Over- en Nederhagen (1776-1848), die hier na de voltooiing ook zijn ouders liet bijzetten, nadat deze voordien op het landgoed Beekhuizen begraven waren.
De volgende personen uit zes generaties zijn in deze grafkelder bijgezet:
Generatie 1
(1) Johan Frederik Willem baron van Spaen, heer van Biljoen, Ringenberg, Hamminkeln, Werfhorst, Over- en Nederhagen en Rosande (1746-1827), en echtgenote (2) Sara Johanna des H.R. Rijksgravin van Hogendorp (1755-1828)
Generatie 2: hun kinderen
(3) Gijsberta Maria Carolina barones van Spaen, vrouwe van Rosande (1774-1846), douairière Adolf Hendrik des H.R. Rijksgraaf van Rechteren, heer van Collendoorn
(4) Alexander Jacob baron van Spaen, heer van Biljoen, Ringenberg, Hamminkeln, Werfhorst, Over- en Nederhagen (1776-1848), en zijn 1e echtgenote (5) Cecilia Hartsinck (1762-1831) en zijn 2e echtgenote (6) Jeanne Marie Catherine barones van Zuylen van Nyevelt (1786-1848)
(7) Justina barones van Spaen, vrouwe van Biljoen, Over- en Nederhagen (1780-1853) en haar echtgenoot (8) Govert Johan Adolph baron van Hardenbroek (1780-1830)
Generatie 3: hun kleinzoon (zoon van 7 en 8)
(9) Johan Frederik Willem Carel baron van Hardenbroek, heer van Biljoen (1807-1871)
Generatie 4: de schoonzoon van (9)
(10) Jean François des Tombe (1827-1875), echtgenoot van Albertine Pauline de Hardenbroek (1837-1889), die een erkende natuurlijke dochter was van (9) Frederik Willem Carel baron van Hardenbroek en Victorine Louise Albrie
Generatie 5: een dochter van (10)
(11) Jeanne Frédérique des Tombe (1863-1944), die gehuwd was met Jan Lodewijk Willem baron van Hardenbroek van Lockhorst (1862-1921), zij overleed in Brussel door een Duitse raket op haar huis.
Generatie 6: een dochter van (11)
(12) Marie Madeleine barones van Hardenbroek van Lockhorst (1902-1946), echtgenote van Robert Barrelet (1894-1978)
Daarnaast zijn in deze grafkelder twee achternichtjes uit de tak La Lecq van de familie Van Spaen bijgezet:
(13) Louise Frédérique barones van Spaen la Lecq (1791-1849) en
(14) Francina Charlotta Gerhardina Maria barones van Spaen la Lecq (1793-1861)
Mausoleum Hallo
Tegelijk met de restauratie van de grafkelder van de baronnen Van Spaen werd ook de grafstede van Franciscus Johannes Hallo (1808-1879) gerestaureerd. Deze ondernemende zakenman kocht van de Duitse erfgenamen de erfrechten op de erfenis van de laatste baron D’Isendoorn à Blois. Hierdoor werd hij voor de helft eigenaar van kasteel Cannenburch in Vaassen. Blijkbaar was hij niet tevreden met deze zakelijke transactie en deed een poging de brandverzekering op te lichten door een schroeivlekje in een vloertapijt bewust te vergroten. Zijn vals ingediende claim van 140 gulden kwam hem uiteindelijk te staan op een veroordeling tot 9 maanden celstraf en een boete van 300 gulden. Franciscus Johannes Hallo hield Nederland daarop voor gezien en vluchtte naar Duitsland om deze celstraf te ontlopen. Hier overleed hij en in het door en voor hem gebouwde mausoleum kreeg hij nimmer zijn laatste rustplaats. Wel werd hier zijn tweede echtgenote bijgezet.
Benieuwd naar deze begraafplaats? Kijk dan op deze website: https://www.oudebegraafplaatsvelp.nl/ Hier kunt u ook informatie vinden over een geweldig boek dat over deze sfeervolle begraafplaats verschenen is: ‘Begraven in Velp. De geschiedenis van een oud kerkhof’, door J. Bakker.
Over kasteel Biljoen en zijn bewoners verscheen in 2021 ook een geweldig boek, waarover u meer op onze website kunt lezen https://www.adelinnederland.nl/boekennieuws-biljoen-kasteel-bewoners-landgoed/
