Afb. Maurits von Martels in de stal van zijn melkveebedrijf tijdens zijn verkiezingscampagne in 2017. Foto met hartelijke dank aan Maurits von Martels.
In 2017 stond jonkheer Maurits von Martels op nr. 44 op de kandidatenlijst van het CDA, maar na een succesvolle campagne, met onder meer een open brief vanuit de koeienstal aan minister-president Mark Rutte (zie: https://www.adelinnederland.nl/tweede-kamerverkiezingen-15-maart-maurits-von-martels-cda/), werd hij met ruim 21.000 voorkeurstemmen in de Tweede Kamer gekozen.
Op de deze week gepubliceerde kandidatenlijst voor de komende verkiezingen ontbreekt dit keer zijn naam geheel. In ‘Boerenbusiness’ komt hij hierover aan het woord en zegt o.a. hierover: “Ik mis daarin een blijk van waardering voor het werk dat ik de afgelopen jaren heb geleverd.”
Afb. Het Johanniter mondkapje. Foto met hartelijke dank aan de Johanniter Orde.
De vele vrijwilligers van de Johanniter Orde zetten zich in voor diegenen die door ziekte, ouderdom, een beperking of sociaal isolement minder vanzelfsprekend kunnen meedoen in de samenleving. Zij nemen praktisch drempels weg, zorgen voor plezierige momenten en creëren een breed scala aan ontmoetingen. Hiermee verrijken zij het leven van alle betrokkenen, waarbij het geven en hulp ontvangen vanzelfsprekend zijn.
Voor 7,50 euro kunt u nu het Johanniter mondkapje kopen, waarmee u meteen ook het werk van de Johanniters ondersteunt. Ze zijn er in twee maten: medium (voor dames) en large (voor heren).
Mondkapjes bestellen kan door een mailtje te sturen naar: info@johanniter.nl o.v.v. uw naam, adres, het aantal mondkapjes en de maat.
Benieuwd naar de werkzaamheden van de Johanniter Orde? Kijk dan voor meer informatie op https://www.johanniter.nl/
Op woensdag 27 oktober vond op Kasteel Groeneveld te Baarn de (digitale) uitreiking plaats van de Ithakaprijs en het Ithakastipendium 2020. Prijs en stipendium bedragen elk € 5.000,- en werden nu voor de zesde keer uitgereikt. Dit initiatief van sKBL geldt als de belangrijkste Nederlandse prijs voor verbindend onderzoek naar of voor journalistieke producties over kastelen, historische buitenplaatsen & landgoederen. Dankzij een particuliere gift in 2015 kon deze prijs vijf jaar worden uitgereikt. Nieuws is te kunnen melden, dat de prijs/stipendium dankzij een tweede (grote) particuliere gift met 10 jaar kan worden voorgezet.
Vanwege de huidige tijdsomstandigheden geschiedt de uitreiking dit jaar digitaal. Juryvoorzitter Paul Schnabel reikt de Ithakaprijs 2020 uit aan dr. Lenneke Berkhout voor haar boek Hoveniers van Oranje. Functie, werk en positie 1621-1732. Dit boek verscheen bij Uitgeverij Verloren nadat zij aan de Rijksuniversiteit Groningen op dit onderzoek is gepromoveerd.
Het juryrapport prijst de wijze waarop de auteur het werk van deze 17de- en 18deeeuwse hoveniers beschrijft en tegelijk ook een uitstekend gedocumenteerd beeld geeft van hun persoonlijke omstandigheden, financiën en maatschappelijke positie. Interessant zijn de onderdelen die betrekking hebben op de werkrelatie met hun vorstelijke werkgevers alsmede hun internationale contacten. Zo krijgt de lezer een gedetailleerde kijk op de monumentale aanleg van de tuinen van de nu verdwenen paleizen Honselersdijk en Huis ter Nieuburg maar ook van die van Huis ten Bosch, Het Loo en Soestdijk. Interessant hierbij is de grote rol van de hoveniers, hun families en nazaten in het tuinontwerp, ontwikkeling en onderhoud.
Het Ithakastipendium 2020 is toegekend aan Juliette Jonker-Duynstee voor een te verrichten onderzoek getiteld In de voetsporen van Johan Ortt van Nijenrode. Vijf generaties kasteelheren aan de Vecht. Dit onderzoek zal uitmonden in een boek en deelartikelen en is bedoeld voor een breed geïnteresseerd publiek van liefhebbers van buitenplaatsen en kasteel Nijenrode. De publicatie zal ingaan de opkomst van de vermogende 17 de- en 18de-eeuwse kooplieden. Hierbij is het opmerkelijk, dat er weliswaar het nodige bekend is van Nijenrode, maar nog maar heel weinig van deze bijzondere familie die generaties lang dit kasteel in bezit had. Ook is weinig bekend over hun functioneren als kasteelheer van Nijenrode en de daaruit voortvloeiende voorrechten en verplichtingen ten aanzien van Breukelen.
AiN en de schenking van familiefoto’s Ortt
In 2017 kreeg de stichting Adel in Nederland vier fraaie kabinetfoto’s van de jonkheren Ortt ten geschenke met daarbij het verzoek om het verhaal hierbij te onderzoeken en te publiceren (zie: https://www.adelinnederland.nl/schenking-kabinetfotos-jonkheren-ortt/). Dit was de aanleiding voor AiN voor uitgebreid onderzoek naar deze familie, waarvan de uitkomst in één van de komende magazines gepubliceerd zal worden. Dit magazine vol adellijke verhalen en informatie wordt vier keer per jaar digitaal aan onze donateurs toegestuurd. Voor 17,50 euro per jaar wordt u donateur, steunt u ons in onze werkzaamheden en ontvangt ook u dit magazine vier keer per jaar! Mail voor meer informatie naar info@adelinnederland.nl.
Theodore Robert Alexander baron van Wassenaer, geboren Washington, DC 12 oktober 2020, zoon van Pieter Gerard baron van Wassenaer en Margaret Kathryn barones van Wassenaer née Lynch.
Afb. De startpagina van de nieuwe site De Friese Regimenten met een gedeelte van de begrafenisstoet van de Friese stadhouder Ernst Casimir, waarin we enkele namen van Friese officieren kunnen terugzien.
Eeuwenlang dienden de Friese regimenten binnen het Staatse leger. Zij trokken door de Nederlanden en Duitsland en waren bij alle belangrijke veldslagen en belegeringen van de partij. Vele Friese edelen maakten deel uit van deze regimenten.
Sinds kort is er nu een nieuwe website, waarop veel informatie over deze Friese regimenten en adellijke Friese officieren wordt samengebracht. Kijk voor meer informatie op https://www.frieseregimenten.nl/
Afb. V.l.n.r. Koningin Paola, Koning Albert van België en dochter Delphine prinses van België op het Kasteel Belvédère. Foto https://www.monarchie.be/nl.
Op 1 oktober jl. werd de einduitspraak gedaan in de langlopende procedure van Delphine van Saksen-Coburg (voorheen Boël) tegen haar vader Koning Albert II van België, waarmee zij en haar kinderen Prins/Prinses van België werden. Een week later vond op 9 oktober de eerste ontmoeting plaats tussen Prinses Delphine en haar broer Koning Filip van België. Nu is er op zondag 25 oktober ook een ontmoeting geweest tussen Prinses Delphine en haar vader Koning Albert van België en diens echtgenote Koningin Paola. Bovenstaande foto ging vergezeld van onderstaande verklaring.
Boodschap van Hunne Majesteiten Koning Albert II en Koningin Paola en Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Delphine :
Op zondag 25 oktober werd een nieuw hoofdstuk, rijk aan emoties, gemoedsrust, begrip en hoop aangevat.
Tijdens onze ontmoeting in het Kasteel Belvédère heeft ieder van ons, in sereniteit en met empathie, uiting kunnen geven aan zijn gevoelens en ervaringen.
Na het tumult, het lijden en de verwondingen, is het tijd voor vergeving, genezing en verzoening. Samen hebben besloten om deze nieuwe weg in te slaan. Dit zal geduld en inspanningen vergen, maar we zijn vastberaden.
Dit zijn de eerste stappen op een pad dat we in alle rust zullen bewandelen.
Afb. 1. Het huis Nieuwe Rande ligt in een landschapspark dat door de bekende landschapsarchitect J.D. Zocher jr. werd aangelegd in opdracht van de oud-gouverneur-generaal Duymaer van Twist.
Het huis Nieuwe Rande in Diepenveen bij Deventer heeft als meest bekende eigenaar en bewoner ongetwijfeld mr. Albertus Jacobus Duymaer van Twist (1809-1887), telg uit een patriciaatsfamilie, die in de jaren 1851-1856 gouverneur-generaal van Ned.-Indië zou worden. Hij huwde in 1837 de officiersdochter Maria Joanna Beck (1812-1895). Het huwelijk zou kinderloos blijven, maar in 1856 nam het echtpaar de zorg op zich van Anna Margaretha Frederika barones van Heerdt (1849-1935), die nog maar zes jaar oud haar moeder, zusje en broertje had verloren. Zes jaar later werd Duymaer van Twist door de vader van het meisje, Jacob Carel Frederik baron van Heerdt (1817-1880), officieel tot voogd worden benoemd en naar verluidt was de kleine freule het zonnetje in hun leven.
Afb. 2. De vijver voor het huis heeft door de droge zomer een zeer lage waterstand.
Na het overlijden van mevrouw Duymaer van Twist werden huis en landgoed Nieuwe Rande in 1896 voor 160.000 gulden verkocht aan Guillaume Jean Théodore baron Stratenus (1858-1939), die gehuwd was met Emmerika Catharina Sebilla van Wickevoort Crommelin (1859-1939). Het landgoed had toen een omvang van 130 hectare en drie boerderijen maakten deel uit van het bezit.
Afb. 3. Mooie doorkijkjes in het omringende landschapspark van de bekende landschapsarchitect J.D. Zocher jr., die ook het Vondelpark in Amsterdam ontwierp.
Het echtpaar kreeg een dochter en twee zoons, waarvan de oudste na het overlijden van zijn ouders op Nieuwe Rande zou blijven wonen. Deze Eduard Antoine baron Stratenus (1885-1979) deed een in zijn kringen ongewoon huwelijk door in 1963 te trouwen met zijn huishoudster Hillegonda Vis (1916-1996). Na zijn overlijden werd het landgoed in 1979 verkocht, maar de douairière bleef eigenaresse van het huis en woonde daar tot aan haar overlijden. Het huis werd daarna herenigd met het landgoed en beide zijn nu in het bezit van Stichting IJssellandschap.
Afb. 1. De voor- en achterkant van het boek met foto’s van de kunstenares en één van haar werken getiteld ‘Space Runner’ uit ca. 1983.
Ter gelegenheid van de 90ste verjaardag van Edith Imkamp née jonkvrouwe van der Does de Willebois is een boek over haar boeiende leven en werk verzorgd door kunsthistorica Birgitta van Blitterswijk en uitgegeven door Uitgeverij De Muze te Leiden. Hierin wordt de ontwikkeling van de beeldhouwster tegen het licht van de turbulente jaren ’60 in de kunst gehouden en het verloop van haar carrière en ontwikkeling inzichtelijk gemaakt met tekst en plaatwerk.
Afb. 2. De kunstenares aan het werk in haar atelier.
Jonkvrouwe Mary Edith van der Does de Willebois werd geboren op 22 september 1930 in Hintham nabij Den Bosch als dochter van jonkheer Pieter Joseph Olivier van der Does de Willebois, directeur van een verzekeringsmaatschappij, en Irène Maria Pelgrom von Motz. Ook al was er thuis veel aandacht voor muziek en werden er concerten en opera’s bezocht, de kunst thuis betrof vooral de familieportretten, ook al schilderde haar moeder wel in de primitieve stijl en legde zij zich ook toe op portretschilderen. In het boek is de ontwikkeling terug te zien en te lezen die zij op op haar lange weg als kunstenares aflegde.
Deze zeer verzorgde uitgave is niet alleen heel prettig leesbaar, maar biedt door de vele foto’s ook een duidelijk beeld van het het werk van deze kunstenares, die over zichzelf zegt: “Ik vind het heerlijk om te balanceren in de ruimte; gouden tekens daarin uit te zetten; ’t in bezit nemen van die ruimte, hem op te sluiten, te ontsluiten, te omarmen.”
Al meer dan 60 jaar bepaalt het creëren van sculpturen het leven van de beeldhouwster Edith Imkamp – Van der Does de Willebois. Het fascinerende oeuvre bestrijkt decennia waarin haar stijl uitgroeide tot een expressieve beeldtaal met veel oog voor detail en zeggingskracht. De dynamische, lyrisch abstracte bronzen werken met hun ruimtelijke lijnen en openingen ontsprongen uit was, tonen met hun intrigerende huid de vele inspiratiebronnen in het leven van de kunstenares. “Muziek, natuur, ritme in de kosmos en de interactie tussen mensen” vormen hierbij de centrale uitgangspunten waarbij zij spanningspunten en velden in haar composities tot het uiterste drijft. Vanuit het onderbewustzijn en op een impulsieve wijze hebben de handen van de kunstenares het materiaal gevormd en begeleid naar een taal die een uniek universum presenteert.
Edith Imkamp – Van der Does de Willebois
Vrije Vleugels
Auteur: Birgitta van Blitterswijk
Uitgeverij: De Muze, Leiden in samenwerking met Studio Schuttinga, Leiden.
ISBN: 978-94-92165-36-7
Hardcover, 52 pagina’s (kleur en zwart-wit afbeeldingen)
Prijs: € 20,-
Link naar bestelmogelijkheid: http://www.uitgeverijdemuze.nl/product/vrije-vleugels-edith-imkamp-willebois/
Afb. 3. Edith Imkamp – Van der Does de Willebois, Dance of Victory, (H80 x B70 cm) brons, unicum, 1998, Paleis van Justitie Den Bosch (Foto: Ton Wetzer Bossche Encyclopedie).
Afb. Het wapen van Delphine prinses van België. Foto met dank aan het Belgisch Staatsblad van 19 juli 2019 – Ed. 2.
Met de uitspraak van 1 oktober jl. heeft Delphine niet alleen de familienaam Saksen-Coburg en de titel Prinses van België gekregen, maar ook heeft zij nu een nieuw familiewapen.
In 2019 heeft Koning Filip van België bij koninklijk besluit voor zijn familie wapens vastgesteld, waarbij er een onderscheid is gemaakt in de uitvoering van het wapen voor de regerende Koning, de teruggetreden Koning en zijn echtgenote, de Hertog of Hertogin van Brabant (de troonopvolger), de drie andere kinderen van de Koning en de overige Prinsen en Prinsessen van België.
Als nakomelige ‘uit de mannelijke en vrouwelijke nakomelingschap in rechte lijn van Zijne Majesteit Leopold I’ heeft Delphine als prinses een ruitvormig wapenschild, waarop in sabel een leeuw van goud, geklauwd en getongd van keel, de schouder beladen met een schild gedwarsbalkt van goud en sabel van tien stukken, een ruitkrans van sinopel schuin over alles heen staat. Het wapenschild is goud omboord, terwijl twee klimmende en aanziende leeuwen van natuurlijke kleur als schilddragers figureren en boven het schild de koningskroon te zien is. Het wapen is geplaatst op een mantel van purper, gevoerd van hermelijn, omboord met franjes, opgebonden met koorden eindigend in kwasten, alles van goud, overdekt met de koninklijke kroon.
Onder het wapen staat, in letters van goud, op een lint van keel, geboord van sabel, de wapenspreuk: eendracht maakt macht – l’union fait la force – einigkeit macht stark. Een toepasselijke spreuk gezien in het licht van het contact dat er recent tussen de Koning en prinses Delphine is geweest.
Afb. 1. Gratia Susanna Tjarda van Starkenborgh-Clant (1630-1690). Foto met dank aan www.verhildersum.nl.
Op de borg Verhildersum is de restauratie gestart van het portret van Gratia Susanna Tjarda van Starkenborgh née Clant (1630-1690). Deze 18e-eeuwse adellijke dame uit een bekend Groninger geslacht was gehuwd met de borgheer van Verhildersum, Allard Tjarda van Starkenborgh, uit een een adellijk geslacht dat eeuwenlang deze borg bewoonde.
Op Verhildersum is het grootste familieportret van Nederland te zien, waarop het echtpaar Tjarda van Starkenborgh-Clant staat afgebeeld met hun kinderen. Het stamt uit het bezit van de uitgestorven familie van de jonkheren Tjarda van Starkenborgh Stachouwer.
In 2017 werd het portret van een zoon van het echtpaar Tjarda van Starkenborgh-Clant, Edzard Jacob Tjarda van Starkenborg (1657-1716), dankzij een succesvolle crowdfunding actie – waaraan de stichting Adel in Nederland ook een bijdrage heeft gegeven – aangekocht en kon het terugkeren op Verhildersum (zie: https://www.adelinnederland.nl/edzard-komt-naar-verhildersum-succesvolle-crowdfunding-actie-landgoed-verhildersum/ ) Na de restauratie van dit portret is nu het portret van zijn moeder aan de beurt.
Afb. 2. Groninger glorie: het echtpaar Tjarda van Starkenborgh-Clant in vol ornaat. Portret door Martinus van Grevenbroeck. Foto met dank aan landgoed Verhildersum.
