Afb. 1. Kasteel Cannenburch in Vaassen ligt in een groot park, waarin water een belangrijke rol speelt.
Kasteel Cannenburch in Vaassen werd eeuwenlang bewoond door de baronnen D’Isendoorn à Blois. Sinds 1950 beheert de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen het kasteel en heeft het zó ingericht alsof de familie even weg is.
Op zaterdag 15 december van 11.00-22.00 uur en op zondag 16 december van 11.00-17.00 uur is er een kerstmarkt op het kasteelterrein en is het kasteel te bezoeken, dat geheel in kerstsfeer is gebracht.
Afb. 1. Links twee portretten met de kinderen van Stadhouder Willem V en Prinses Wilhelmina van Pruisen en rechts het portret van Koningin Luise van Pruisen, die legendarisch werd door haar moedige optreden tegen Napoleon.
T/m 19 januari 2020 is in het Rijksmuseum Twenthe de tentoonstelling ‘Tischbein en de ontdekking van het gevoel te zien’. Johann Friedrich August Tischbein (1750-1812) was portretschilder en schilderde vorsten, adel en rijke burgers in Duitsland, Nederland en andere landen. Met tussenpozen verbleef hij in Nederland en kreeg veel opdrachten aan het Stadhouderlijke Hof en bij de Nederlandse elite. Wie de namen van de geportretteerden op deze tentoonstelling ziet, ontdekt al snel bekende adellijk namen als Deutz van Assendelft, Boreel en Oranje-Nassau.
Tischbein stamde uit een familie, die in de 18e en 19e eeuw zestien schilders zou voortbrengen. Zijn vader, Johann Valentin Tischbein (1722-1789) ging hem voor in Nederland en schilderde de staatsieportretten van Stadhouder Willem IV en diens echtgenote Anna Prinses van Hannover. Het zijn representatieve portretten, die ook op de tentoonstelling te zien zijn, en die de toenmalige smaak illusteren: kunstmatige poses en gezichten zonder emoties, maar met de nadruk op vorstelijk vertoon. Het tonen van juist deze portretten is een gouden vondst geweest en laat de kracht van Johann Friedrich August Tischbein zien, die de nadruk legde op het individu en hun innerlijk.
Afb. 2. Hoogtepunten op deze tentoonstelling de twee portretten links: jonkheer mr. Andries Deutz van Assendelft (1764-1833) en echtgenote Jacoba Margaretha Maria Boreel (1770-1816) van de Stichting Cultuurhistorisch Fonds Boreel.
Tischbein wordt gezien als de pionier van de romantiek in Nederland. Hij portretteerde zijn opdrachtgevers in zachte kleuren en ongedwongen sfeer, met grote nadruk op gevoelsuitdrukkingen en het toevallige ogenblik, vaak in een natuurlijke omgeving. Hierdoor komen de portretten authentiek en natuurlijk over, in plaatst van de stijve, formele portretten die men daarvoor gewend was. Hoe meesterlijk Tischbein was in het vastleggen van het moment tonen zijn tekeningen op deze tentoonstelling. Het zijn stuk voor stuk rake schetsen van herkenbare situaties.
De tentoonstelling kwam tot stand dankzij de samenwerking met Museumslandschaft Hessen Kassel, Gemäldegalerie Alte Meister en Graphische Sammlung, Paleis Het Loo, Museum Huis Doorn en andere bruikleengevers, zoals Museum Van Loon en de Stichting Cultuurhistorisch Fonds Boreel van de jonkheren Boreel. Uit deze laatste verzameling stammen ook de twee topstukken op deze tentoonstelling: de portretten van jonkheer mr. Andries Deutz van Assendelft (1764-1833) en echtgenote Jacoba Margaretha Maria Boreel (1770-1816). Het echtpaar is in een landschapspark afgebeeld en ook al is alles wat we zien tot in het detail geregisseerd door de schilder, toch oogt het als een natuurlijke momentopname van een echtpaar dat in harmonie is met zichzelf, elkaar en de natuur.
Afb. 3. Veel Oranje portretten op deze tentoonstelling. Hier Stadhouder Willem V en echtgenote Prinses Wilhelmina van Pruissen met hun twee zoons, dochter en schoondochter. De portretten zijn afkomstig uit de collectie van de Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau, die ze in langdurig bruikleen aan Museum Paleis Het Loo hebben gegeven.
Op zaterdag 1 februari 2020 wordt in Noordwijk aan Zee in het Grand Hotel Huis ter Duin voor de 52e keer het Wiener Ball georganiseerd, waarvoor de kaartverkoop via https://wienerball.huisterduin.com/ inmiddels gestart is. De aankomende debutanten zijn al aan het oefenen met danslessen voor hun debuut, waarbij de jongedames in het wit met diadeem in het haar zullen verschijnen en de jongeheren in rok of uniform. Ook dit keer zijn er weer debutanten uit adellijke en patriciaatsfamilies.
In het filmpje hierboven is de openingsdans te zien van het 51e Wiener Ball, die ingestudeerd werd o.l.v. Oostenrijkse dansmeester Heinz Heidenreich. Hij is ook dit jaar weer aanwezig om met de debutanten de openingsdans in te studeren.
Ook u kunt deel uitmaken van deze bruisende avond en genieten van traditie in een feestelijke sfeer. Kijk voor de kaartverkoop op de webpagina https://wienerball.huisterduin.com/
Afb. Jongedames in het wit met diadeem in het haar en de jongeheren in rok of uniform tijdens de openingsdans op het 51e Wiener Ball.
Afb. Het portret van de Leidse hoogleraar Willem Jacob van ‘s Gravesande op de Winterveiling van het Venduehuis in Den Haag. Foto met hartelijke dank aan het Venduehuis in Den Haag/www.venduhuis.com.
Vandaag start bij het Venduehuis in den Haag de online Winterveiling. Hier wordt onder meer dit portret aangeboden, dat in de catalogus als Willem Jacob van ’s Gravesande vermeld staat.
Willem Jacob stamde uit een geslacht, waarvan de stamvader burgemeester van ’s Gravesande was. In de tweede generatie werd de familienaam Storm gevoerd en in latere tijden werd de familienaam Storm van ’s Gravesande. Begin 19e eeuw werden drie nakomelingen met deze familienaam verheven in de Nederlandse adel.
Willem Jacob van ’s Gravesande gebruikte de naam Storm niet, maar behoort wel tot deze familie. Hij werd geboren op 26 september 1688 in ’s-Hertogenbosch als zoon van Dirk Storm van ’s Gravesande (1646-1716) en Anna Josina Blom (1654-1724). Zijn vader was schepen en raad van ’s-Hertogenbosch en daarnaast rentmeester der domeinen van Koning-Stadhouder Willem III. Willem Jacob studeerde rechten in Leiden en werd advocaat in ’s-Gravenhage. Hij maakte deel uit van een gezantschap naar Koning George I van Engeland en leerde hier Isaac Newton kennen, met wie hij bevriend raakte. In Engeland werd hij vervolgens lid van de Royal Society.
Zijn wetenschappelijke carrière resulteerde in een benoeming als hoogleraar natuurkunde en astronomie in Leiden. Ook werd hij hoogleraar filosofie. Zijn roem oversteeg de Nederlandse grenzen en zo correspondeerde hij met Frederik de Grote, die hem naar Berlijn uitnodigde. Hiervan maakte hij echter geen gebruik. Op 28 februari 1742 overleed Willem Jacob van ’s Gravesande in Leiden na ‘eene kwijnende ziekte te grave gesleept’. Uit zijn huwelijk in 1720 met Anna Sacrelaire werden twee zoons geboren. Deze overleden echter kort nadat zij aan hun academische studies begonnen waren.
Tot op de dag van vandaag leeft zijn naam voort in de Proef van ’s Gravesande, waarmee hele generaties jongeren zijn opgegroeid in de natuurkundeles.
Het portret betreft een 19e-eeuws kopieportret door J.L. Cornet naar het origineel door Hendrick van Limborch, meet 75×60 cm en wordt getaxeerd op 400-600 euro. Kijk voor meer informatie en voor wat verder geveild wordt in deze online Winterveiling op de website van het Venduehuis https://wavemaker.venduehuis.com/auction?auction=232.
Afb. Op de voorkant van het boek een ingekleurde foto van Kroonprins Wilhelm tijdens zijn verblijf op het eiland Wieringen in de Zuiderzee.
In november 1918 vluchtte de Duitse Keizer Wilhelm II naar Nederland, maar veel minder bekend is, dat ook zijn zoon Wilhelm de Kroonprins hier een toevlucht zocht. Vijf jaar verbleef hij op het eiland Wieringen in de toenmalige Zuiderzee in omstandigheden die een schril contrast vormden met de luxe waarin hij opgegroeid was.
Auteurs John Dehé en Paul von Wolzogen Kühr deden niet alleen uitgebreid onderzoek naar zijn verblijf op Wieringen, maar ook naar de jaren ervoor en erna. Het resulteerde in dit mooie boek boordevol informatie en nieuwe feiten, die duidelijk maken dat de Kroonprins niet altijd even sympathiek was en dingen deed die ook zijn naasten nog wel eens aanleiding voor zorgen gaf.
Mail of Like & Win!
Door dit bericht op de facebookpagina van AiN te liken of door een mail te sturen naar info@adelinnederland.nl, maakt u kans om dit boek te winnen. Meedoen kan tot woensdag 11 december 24.00 uur en over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.
Heeft u het boek niet gewonnen, maar wilt u het graag bestellen? Dan kan dat via de site van één van de auteurs: https://www.johndehe.nl/.
Afb. Op huis Zypendaal lijkt het of de bewoners uit het verleden weer terug zijn: acteurs ontvangen de bezoekers en leiden u rond. Foto met hartelijke dank aan Geldersch Landschap & Kasteelen.
Huis Zypendaal is te bezoeken met speciale theatrale kerstrondgang op 14 en 15 december 2019.
Het huis is voor deze gelegenheid ingericht in warme kerstsferen. De belevenis begint al bij inschrijving. De genodigde ontvangt een persoonlijke uitnodiging van de familie. De bezoeker wordt bij aankomst welkom geheten door de familie (acteurs) en ontmoet tijdens de rondgang een aantal bewoners van het huis, zo wordt de bezoeker meegenomen in een kerstvoorstelling van een uur. Naast de voorstelling in het huis, is het genieten van een verrassingsoptreden in de Rode Salon, de feestsalon van het huis
Huis Zypendaal Huis Zypendaal is een buitenplaats, in de jaren 1762-1764 gebouwd voor de rijke en machtige Arnhemse regentenfamilie Brantsen. De familie had al een groot woonhuis in de binnenstad, maar wilde een buitenhuis voor de zomermaanden. Het huis is ingericht alsof de bewoners van toen zo binnen kunnen stappen. En speciaal voor kerst is het huis versierd in de kerstsfeer uit die tijd. Nakomelingen van de familie Brantsen werden in 1824 en in 1828 verheven in de Nederlandse adel.
Reserveren voor de kerstrondgang is noodzakelijk door middel van online kaartverkoop op de website van Geldersch Landschap & Kasteelen www.glk.nl/zypendaal
Afb. 1. Het portretminiatuur van jonkvrouwe Elisabeth de Woot de Trixhe meet 9,5×7,5 cm, is gesigneerd K.C. en wordt getaxeerd op 400-600 euro. Foto met hartelijke dank aan Van Spengen Kunst en Antiek Veilingen.
Van 9 t/m 13 december vindt bij Van Spengen Kunst & Antiek Veilingen in Hilversum een grote kunst- en antiekveiling plaats. Twee kavels vallen hierbij op: het portretje van de tragisch verongelukte Belgische jonkvrouwe Elisabeth de Woot de Trixhe en de portretbuste van Charlotte barones van Pallandt. Lees het verhaal hierbij hieronder of kijk in de online catalogus voor wat er verder geveild wordt op www.vanspengen.nl. Of bezoek de kijkdagen op 6 t/m 8 december tussen 11.00 en 17.00 uur in Hilversum.
De tragisch verongelukte jonkvrouwe Elisabeth de Woot de Trixhe
Jonkvrouwe Elisabeth Louisa Marie Josèphe Ghislaine de Woot de Trixhe werd geboren op 15 september 1888 op kasteel van Presseux. Haar vader was Arnold Walthère Florent Isaïe baron de Woot de Trixhe (1857-1933) en haar moeder Ida Marie Josèphe Emma barones de Macar (1858-1939). Zij was het vierde kind in het gezin. Voor haar werden twee broertjes en een zusje geboren, waarvan een broertje kort na de geboorte overleed. Na haar werden er nog een zusje en twee broertjes geboren.
Zij groeide op het kasteel van Presseux op, waar zij met haar familie een traditioneel adellijk leven leidde met ontvangsten en personeel. In de jaren die volgden, maakte zij de huwelijken van haar oudste zusje met baron De Bassompiere en haar jongste broertje met een jonkvrouwe De Posson mee. Zelf verloofde zij zich met Ferdinand Goffinet, die uit een geadelde familie stamde. Op 19 december 1912 raakte zij helaas bij een auto-ongeluk betrokken in Rumpst en overleed vervolgens 24 jaar jong in het Institut St.-Camillie in Antwerpen.
Ter herinnering aan haar werd dit miniatuur gemaakt met op de achterzijde de tekst: ‘Elisabeth de Woot de Trixhe, geboren op het kasteel van Presseux op 15 september 1888. Weggerukt van haar naasten door een auto-ongeluk op 19 december 1912 te Rumpst, provincie Antwerpen.’
Afb. 2. Portretbuste Charlotte van Pallandt. Deze gepatineerde bronzen buste is 44 cm. hoog, staat op een stenen voet, is gemonogrammeerd CP en wordt getaxeerd op 8.000-12.000 euro. Foto met hartelijke dank aan Van Spengen Kunst en Antiek Veilingen.
Charlotte barones van Pallandt
Charlotte Dorothée barones van Pallandt (1898-1997) werd geboren als dochter van Jan Anne baron van Pallandt, heer van Walfort, en Sarah Agnes Sophie barones van Pallandt. Haar ouders waren een verre neef en nicht van elkaar. Zij groeide op huis Schaarsbergen op in een gezin met een ouder zusje, twee jongere zusjes en een jonger broertje, maar haar oudste zusje overleed al jong op 13-jarige leeftijd. Haar vader was kamerheer i.b.d. van Koningin Wilhelmina en daarnaast majoor-commandant vrijwillig automobielcorps.
Zij huwde in 1919 Joachim Adolph Zeyger graaf van Rechteren Limpurg uit een puissant rijke zijtak van deze familie en ging met hem in Wenen wonen, waar hij als gezantschapsattaché werkzaam was. Het huwelijk hield niet lang stand en vijf jaar later besloten zij uiteen te gaan. Hierna wijdde zij zich geheel aan haar grote passie en werd de belangrijkste Nederlandse beeldhouwster van de 20e eeuw.
Haar meest bekende werk is het monumentale beeld dat zij van Koningin Wilhelmina maakte en dat velen kennen voor Paleis Noordeinde in ‘s-Gravenhage, maar zij maakte ook dit zelfportret.
Afb. 1. Links de 18e-eeuwse plaquette en rechts de overdracht van het bruikleen met v.l.n.r. antiquairs Bert Degenaar en Arnold Wegh, Lucile barones van Tuyll van Serooskerken (voorzitter Stichting Slot Zuylen) en Gerbrand Korevaar (conservator Slot Zuylen). Foto rechts met hartelijke dank aan Xander van Ommen.
Onlangs dook op een veiling een 18e-eeuws marmeren wapenbord op met het familiewapen Van Tuyll van Serooskerken. Dankzij antiquairs Bert Degenaar en Arnold Wegh kon dit aangekocht worden en zij hebben het vervolgens in bruikleen gegeven aan de plek waar het zich ooit bevond: slot Zuylen.
Het wapen op het marmeren bord toont het familiewapen van de baronnen Van Tuyll van Serooskerken: drie brakskoppen met uithangende tongen, met op een grasgrond twee wilden met knots. De kroon met parels verwijst naar de adellijke titel die de familie gebruikte.
Het slot werd tot 1951 bewoond door de baronnen Van Tuyll van Serooskerken, maar om de continuïteit van het kasteel en de inboedel te garanderen, werd het geheel vervolgens in 1952 in een stichting ondergebracht. Slot Zuylen is sindsdien opengesteld voor bezoekers.
Jonkheer Maas Roger Bernhard van Suchtelen, geboren Baarn 28 november 2019, zoon van jonkheer Rutger Henry Pieter van Suchtelen en Sarah Bernardine van Suchtelen née Kesler.
Op 6 december vindt bij het Zeeuws Veilinghuis in Middelburg de Indonesian Art veiling plaats met onder meer dit schilderij. Lees het verhaal hierbij hieronder of kijk in de online catalogus (met mogelijkheid voor online bieden!) van het Zeeuws Veilinghuis om te zien wat er verder geveild wordt op https://zeeuwsveilinghuis.cloudcatalogus.nl/Home/Catalog. De kijkdagen zijn op 4 en 5 december tussen 13.00 en 16.00 uur en op 6 december tussen 10.00 en 12.00 uur.
Afb. 2. Hendrik Merkus baron de Kock (1779-1845), luitenant-gouverneur-generaal van Ned.-Indië in de jaren 1822-1830. Portret door Cornelis Kruseman. Coll. Rijksmuseum Amsterdam.
In 1596 kwam de opperkoopman Cornelis Houtman met vier schepen als eerste Nederlander aan op de Indische Archipel. Zes jaar later werd de Vereenigde Oostindische Compagnie opgericht en sindsdien speelde Nederland hier tot aan de onafhankelijkheid in 1949 eeuwenlang een grote en dominante rol.
Indonesië bood kansen om carrière en fortuin te maken voor de spreekwoordelijke zwarte schapen, maar ook voor ondernemende mannen. Grote Indische fortuinen vonden al sinds de 18e eeuw hun weg naar de adellijke huwelijksmarkt en nakomelingen van Gouverneurs-Generaal huwden toen al met Gelderse en Utrechtse edelen. Het aandeel adel in de Nederlandse aanwezigheid is nog nauwelijks onderzocht, maar niet alleen in het bestuur, maar ook in het bedrijfsleven kwam je veel adellijke namen tegen. Een aantal families verbleef hier zelfs generaties achtereen. Zo kwam Hendrik Merkus baron de Kock (1779-1845) als luitenant-gouverneur-generaal van Ned.-Indië in de jaren 1822-1830 aan de top van het bestuur te staan en veel van zijn nakomelingen, in zowel de mannelijke als vrouwelijke lijn, zouden hier tot aan de onafhankelijkheid actief in het bestuur en het bedrijfsleven blijven.
De neerslag van de Nederlandse aanwezigheid zie je tot op heden terug in de grote hoeveelheid Indonesische kunst in Nederland. Op de Indonesian Art veiling op vrijdag 6 december a.s. bij het Zeeuws Veilinghuis wordt onder meer het afgebeelde schilderij aangeboden. Het werd geschilderd door Ernest Dezentjé (1885-1972) en is getiteld ‘Puncak’. Dit is de naam van een pas die men op Java passeert op weg van Bogor naar Bandung. Op het schilderij is het uitzicht te zien vanuit de residentie van een ambassadeur nabij Cipanas. Het schilderij meet 25×47 cm en wordt getaxeerd op 400-600 euro.
