Ter gelegenheid van de gerestaureerde Rembrandtportretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit is t/m 3 juni 2018 in het Rijksmuseum de tentoonstelling ‘High Society’ te zien, waarbij 39 portretten uit 11 landen het verhaal vertellen van vooral adellijke representatie op levensgrote portretten.

In zijn openingstoespraak vorige week woensdag vertelde Taco Dibets, hoofddirecteur Rijksmuseum, over zijn eerste ontmoeting met de portretten van Marten en Oopjen op de slaapkamer in het donker bij de familie De Rothschild in Parijs. Hij vroeg de portretten buiten op het terras in het licht te mogen zien en toen…: “Je staat oog in oog met 2 mensen van vlees en bloed uit de 17e eeuw.” Volgens hem laten de portretten zien hoe internationaal Nederland en het Rijksmuseum zijn. Hij noemde de portretten ‘ijdelheid ten voeten uit’, en ‘eregasten uit de hele wereld door de grote meesters uit de geschiedenis’, om te besluiten met: “Welkom op het feest, welkom bij Marten en Oopjen!”

Binnen de portretkunst vormt het portret ten voeten uit een speciaal genre. Het leent zich door het grote formaat bij uitstek tot representatie. De geportretteerden lieten, veelal in kostbare kleding, hun status zien, waarbij verschillende symbolen, zoals familiewapens en militaire attributen, de adellijke afkomst benadrukten.

De tentoonstelling High Society biedt een zeer fraaie staalkaart van het portret ten voeten uit door de eeuwen heen. Het laat zien dat dit type aanvankelijk vooral voorbehouden was aan vorsten en adel, maar later lieten ook rijk geworden burgers zich levensgroot afbeelden, om hun nieuw gewonnen status te onderstrepen. In een tijd zonder mogelijkheden voor ontelbare selfies op Instagram of Snapchat, bood het portret ten voeten uit eenmalig de mogelijkheid om een verpletterende indruk te maken op het nageslacht. Dat het hier vaak schone schijn betrof, vertelt het verhaal bij de portretten op deze tentoonstelling.

In het komende magazine van de Stichting Adel in Nederland wordt uitgebreid bij deze tentoonstelling stilgestaan en zullen de verhalen bij enkele adellijke portretten worden uitgelicht.

Link naar de site van het Rijksmuseum voor meer informatie over de tentoonstelling en bezoekmogelijkheden www.rijksmuseum.nl.

T/m zondag 18 maart is in Maastricht de TEFAF, een van de belangrijkste kunstbeurzen in de wereld op het gebied van kunst, antiek en design. Bij Douwes Fine Art wordt een portret van Pieter de Graeff aangeboden van de hand van de Zwolse schilder Gerard ter Borch.

Pieter de Graeff (1638-1707) stamde uit een machtig Amsterdams regentengeslacht, dat lange tijd samen met verwante regentengeslachten als Bicker en De Witt grote invloed had op het bestuur van Amsterdam en zelfs op de Republiek. Pieter was vrijheer van Zuid-Polsbroek, Purmerland en Ilpendam en werd in 1664 bewindhebber van de Verenigde Oostindische Compagnie. Vier jaar later werd hij schepen van Amsterdam.

Hij huwde Jacoba Bicker (1640-1695) en werd daardoor zwager van de bekende staatsman Johan de Witt. Naast dit portret door Gerard ter Borch, liet hij zich ook door bekende schilders als Caspar Netscher en Wallerant Vaillant portretteren.

In 1677 werd een tak van dit geslacht verheven tot Ridder des H.R. Rijks, maar deze stierf uit. Een nakomeling uit een andere tak werd in 1885 in de Nederlandse adel verheven met het predikaat jonkheer.

Link naar de site van de TEFAF: www.tefaf.com.

Jonkheer mr. Marinus van der Goes (1900-2005) stamde uit een oud regentengeslacht, dat vele bestuurders voortbracht. In 1663 kwam een voorvader in het bezit van Naters en Pancrasgors en nakomelingen noemen zich nog heden ten dage Van der Goes van Naters. In 1914 werd zijn vader in de Nederlandse adel verheven, nadat sinds 1821 verschillende familieleden hem al waren voorgegaan.

Hij groeide op in Nijmegen, studeerde rechten in Leiden en werd vervolgens advocaat. Nadat hij politiek actief geworden was bij de SDAP, kreeg hij al snel de bijnaam ‘de rode jonker’. Hij bekleedde vele functies binnen de SDAP en de PvdA en was jarenlang lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. In 1980 publiceerde hij zijn herinneringen in ‘Met en tegen de tijd. Een tocht door de twintigste eeuw.’

Anne-Marie Mreijen deed uitgebreid onderzoek naar Marinus van der Goes en verdedigde onlangs haar proefschrift aan de Universiteit Utrecht. Haar boek ‘De rode jonker. Marinus van der Goes van Naters, 1900-2005’ vertelt het verhaal van een uitgesproken, eigengereide man, die altijd betrokken was en in zijn lange leven steeds een vraagbaak was voor nieuwe generaties vooruitstrevende politici.

Link naar meer informatie over dit boek en bestelmogelijkheid: https://www.boomgeschiedenis.nl/product/100-2739_De-rode-jonker.

Dit weekend staat er in de NRC in het katern Wetenschap een paginagroot artikel over Alcarta, de nieuwe atlas voor het Nederlandse aardrijkskundeonderwijs. De initiatiefnemer van Alcarta is jonkheer Maarten Boddaert (1969). Hij studeerde sociale geografie en was jarenlang bij Wolters-Noordhoff uitgever van een aardrijkskundemethode. Nadat hij besloten had om voor zichzelf te beginnen, kreeg hij het idee om een atlas te maken met Alcarta als resultaat. Afgelopen week werd het eerste exemplaar in ontvangst genomen door André Kuipers, die als astronaut de wereld vanuit de ruimte zag.

Alcarta helpt bij het vormen van het wereldbeeld en bevat meer dan 700 duidelijke, gedetailleerde kaarten die het volledige geografische verhaal vertellen. Hierbij komt de wereld in een logische opeenvolging van gebieden aan bod. Bovendien wordt er gewerkt vanuit een regionale indeling naar thematische onderwerpen. Zelf zegt Maarten Boddaert hierover: “Een atlas is geen willekeurige verzameling van kaarten. Je vertelt er een geografisch verhaal mee. Wij hebben gezorgd voor een logische volgorde van de ruim 700 kaarten. Daarnaast is alle informatie intuïtief en eenvoudig te vinden dankzij een speciaal ontworpen kleuren- en symbolensysteem.”

Naast de atlas is Alcarta gratis online toegankelijk en bevat actuele informatie in de vorm van links naar bv. Google Streetview. Ook zitten er links in naar kaarten in Google Earth, zodat kaarten zichtbaar worden in de context van de wereld, waarbij een mooi 3D-effect ontstaat en het ruimtelijk gevoel versterkt wordt.

Link naar het interview in de NRC online: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/03/09/eindelijk-weer-concurrentie-voor-de-grote-bosatlas-a1595090.

Of kijk voor meer informatie over Alcarta op www.alcarta.nl.

Vorig jaar kocht AiN op een veiling 2 portretten van baron en barones Van Boecop. De familie Van Boecop is een oude Gelderse adellijke familie, die in 2002 uitgestorven is. AiN is nu een crowdfundingactie gestart op Voordekunst, zodat de portretten door een deskundige restaurator gerestaureerd kunnen worden. Daarna worden ze geschonken aan Museum Elburg, de stad waar de familie Van Boecop eeuwenlang mee verbonden is geweest.

Meedoen vanaf 10 euro
Vanaf 10 euro kunt u al bijdragen en voor iedere bijdrage ontvangt u een tegenprestatie van ons, die varieert van een digitaal magazine van AiN per mail tot aan een excursie met lunch!

Helpt u ook mee?
Voor meer informatie over deze crowdfundingactie, een filmpje, een overzicht van de tegenprestaties en het doneren van uw bijdrage, zie https://www.voordekunst.nl/projecten/6351-portretten-op-zoek-naar-een-nieuw-thuis-1.

Deze week werd in Museum Van Loon in Amsterdam de tentoonstelling ‘Pastels het pastelportret in Nederland’ geopend. Het museum is ondergebracht in het woonhuis van deze oude Amsterdamse regentenfamilie en herbergt onder meer een grote verzameling familieportretten van de jonkheren Van Loon.

De sterfdag van de vermaarde schilderes Thérèse Schwartze – van wie het museum meerdere portretten bezit – dit jaar 100 jaar geleden, was voor Museum Van Loon de aanleiding om een tentoonstelling te organiseren rondom de bloei van het pastelportret in Nederland. Fleur Siedenburg deed samen met Rudi Ekkart en Claire van den Donk het onderzoek voor deze tentoonstelling, waarbij de laatstgenoemden de zeer getalenteerde pastelportrettist Siebert aan de vergetelheid ontrukt hebben.

Pastelportretten werden in de 18^e eeuw zeer populair. De portretten waren snel te vervaardigen, de zachte, lichte kleuren waren zeer geliefd en in een tijd dat de muren volgestouwd hingen met grote familieportretten uit voorbije eeuwen, was het kleine formaat praktisch en aantrekkelijk. Vele pastellisten van naam kwamen in de 18^e eeuw naar Nederland en portretteerden hier leden van de stadhouderlijke familie of uit adellijke geslachten als Van Reede, Van Tuyll van Serooskerken, Van Boetzelaer en Van Dedem. Daarnaast behoorden ook een groot aantal leden van regentenfamilies, die in de 19^e eeuw geadeld werden, tot hun cliëntèle, met namen als Boreel, Van Loon, Bicker en Dedel.

De tentoonstelling biedt een heel mooi overzicht van de opeenvolgende pastellisten die Nederland bezochten met grote namen als Perroneau, Liotard en Hodges. Daarnaast zijn er ook kleinere namen als Jelgerhuis, Tozelli en Siebert vertegenwoordigd, waarbij sommige verrassend van kwaliteit zijn. Naast het bijzondere bruikleen uit Koninklijk bezit van het buitengewoon charmante portret van de jonge Prinses Wilhelmina door Thérèse Schwartze, zijn er veel andere bruiklenen van portretten uit particulier bezit, die nu eenmalig voor deze gelegenheid samen te bewonderen zijn.

De tentoonstelling ‘Pastels het pastelportret in Nederland’ is een aanrader en is t/m 4 juni 2018 in Museum Van Loon te zien. Voor meer informatie over het museum en bezoekmogelijkheden, kijk op www.museumvanloon.nl/programma/93.

Bij de tentoonstelling verscheen een zeer verzorgde en informatieve publicatie, die in het museum te koop is of besteld kan worden via https://wbooks.com/winkel/kunst/pastels-pastelportret-nederland/.

Het landgoed Remmerstein, ca. 140 hectare groot, werd in 1907 gekocht door Martinus Cornelis Philipse, die uit een familie uit het blauwe boekje van het Nederland’s Patriciaat stamde en die in 1911 Louisa Amelia uit de patriciaatsfamilie van Hoytema huwde. Zij lieten hier in 1912 een nieuw landhuis bouwen, waar hun zoon en dochter werden geboren. Hun zoon bleef ongehuwd, maar hun dochter, Anna Cornelia, huwde in 1937 mr. Samuel Pieter baron Bentinck en zij kregen twee dochters, die nu eigenaar van het landgoed zijn. Het huis wordt gedeeltelijk commercieel geëxploiteerd om het landgoed te kunnen onderhouden en bewaren.

Op vrijdag 9 en op zaterdag 10 maart is de actiedag NLdoet van het Oranjefonds en op zaterdag 10 maart kan er geklust worden in de bijzondere tuin van Remmerstein. Deze tuin heeft verschillende niveau’s met pergola’s, waterbassins, gemetselde muren, trappen en borders. Naast het klussen is er ook een rondleiding en aandacht voor de inwendige mens.

Voor meer informatie en opgeven: https://www.nldoet.nl/klus/33024.

Om te kijken welke klusmogelijkheden er bij u in de buurt zijn, zie https://www.nldoet.nl/.

Voor meer informatie over Remmerstein: www.landgoedremmerstein.nl.

In het kader van het thema ‘Macht en Pracht’ van NBTC Holland marketing zijn er door Roundme werkelijk prachtige 360° beelden gemaakt van kasteel Middachten. Niet alleen de buitenkant is zo vanaf het voorplein op deze bijzondere wijze te bekijken, maar ook de hal en het luisterrijke trappenhuis, dat tot de top 100 van Nederlandse interieurs behoort, zijn in beeld gebracht.

Middachten is sinds 1190 familiebezit en Graaf Zu Ortenburg is de huidige eigenaar en 25ste heer in een lange reeks.

Link naar de 360°-tour op Middachten: https://roundme.com/tour/173471/view/444874

Jonkvrouwe Grietje Elisabeth de van der Schueren, geboren Utrecht 20 februari 2018, dochter van Reinier Teun Eduard ridder de van der Schueren en Baukje de van der Schueren née van den Heuvel.

Hein Jan van Dijk, geboren Utrecht 17 februari 2018, zoon van Duurt Jan van Dijk en Françoise Caroline van Dijk née jonkvrouwe van den Bosch.