AiN 7 jaar: like & win twee kaarten Fraterhuis Academie Zwolle (lezing + film) Downton Abbey op zaterdag 5 oktober

Afb. Downton Abbey, een film over de adellijke familie Crawley. Maar wat is feit en wat is fictie? Op zaterdag 5 oktober hoort u in een lezing voorafgaand aan de film meer hierover!

Op zaterdag 5 oktober is er een speciale Fraterhuis Academie in Zwolle, waarbij de film Downton Abbey wordt voorafgegaan door een lezing van John Töpfer, directeur van de Stichting Adel in Nederland. Tijdens deze lezing van 45 min. gaat hij in op de Britse adel in relatie tot de film en is er gelegenheid om hierover vragen te stellen.

Like & Win
Omdat AiN op 23 september jl. zeven jaar bestond, vieren wij dit met leuke acties voor u! Door dit bericht te ‘liken’ op onze facebookpagina of door een mail te sturen naar info@adelinnederland.nl maakt u kans op twee gratis kaarten voor de lezing + de film Downton Abbey in het Fraterhuis in Zwolle. Meedoen kan tot donderdagavond 24.00 uur en over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.

Programma
10.45 – 11.30 uur       : lezing
11.30-12.00 uur          : pauze
12.00 uur                    : film ‘Downton Abbey’
14.00 uur                    : einde programma

Kijk voor meer informatie en het bestellen van kaarten online op https://www.filmtheaterfraterhuis.nl/films/fraterhuis-academie-lezing-film-downton-abbey

Britse Adel
De Britse samenleving heeft een gelaagde indeling, maar ook de adel van het Verenigd Koninkrijk heeft een duidelijke hiërarchische structuur met adellijke titels van hoog naar laag. Iedere familie is zich daarnaast zeer bewust van de volgorde van belangrijkheid. Er kan zelfs gesproken worden van een Ranking the Stars, want welke familie gaat het verst terug en heeft de oudste titel? Wie bezit de meeste grond en heeft het grootste kasteel? En waar hangen de meeste Rembrandts?

Downton Abbey
Ondanks de vorstelijke leefstijl van de Crawley’s op Downton Abbey, maakt de ‘page of the backstairs’ (de butler van de Koning) dan ook al snel duidelijk dat de familie en het huis eigenlijk niets voorstellen. Zeker niet in vergelijking met andere adellijke families en hun kastelen.

De film ‘Downton Abbey’ lijkt daarnaast in eerste instantie een film over de teloorgang van de Britse Adel, maar niets is minder waar. Het laat juist zien hoe de adel zichzelf steeds opnieuw uitvindt en met de veranderende tijden meegaat: mutando non mutor.

 

Veilingnieuws: het bijzondere portretje van Rutger Jan Schimmelpenninck bij het Venduehuis

Afb. 1. Een zeldzaam portretje, een physionotrace, van de staatsman Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825) bij de online veiling van het Venduehuis in Den Haag. Foto met hartelijke dank aan het Venduehuis der Notarissen/www.venduehuis.com.

Het Venduehuis in Den Haag heeft t/m 30 september een online veiling, genaamd Online Only Fine Art & Works on Paper, waarbij onder meer dit bijzondere portretje van de staatsman Rutger Jan Schimmelpenninck aangeboden wordt.

Mr. Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825), stamvader van de graven en jonkheren Schimmelpenninck, groeide op in Deventer waar zijn vader wijnkoper was. Hij had in de Franse tijd een stormachtige carrière en bracht het in de jaren 1805-1806 tot raadspensionaris van Nederland, waarmee hij veel invloed kreeg. In 1799 kocht hij voor 36.000 gulden de havezate Nijenhuis. Het huis en het omringende 200 ha. grote landgoed zijn nog steeds in het bezit van zijn familie en het huis wordt bewoond door zijn nazaten, de graven Schimmelpenninck.

Het portretje betreft een physionotrace (een in 1785 uitgevonden procedé waarbij een gezicht wordt afgetast met een stift die verbonden was aan een tekenstift die de contouren van het gezicht op een stuk papier overbracht) en moet gemaakt zijn in de jaren 1803-1805, toen hij als ambassadeur in Parijs verbleef. Meestal werden er van physionotraces meerdere exemplaren gedrukt, maar dit portretje is erg zeldzaam. Het wordt getaxeerd op 150-250 euro.

Voor meer informatie over wat er verder op deze online veiling aangeboden wordt, met de mogelijkheid om online te bieden, kijk dan op https://wavemaker.venduehuis.com/auction?auction=228&size=96

Boekennieuws: het intieme dagboek van Belle van Ittersum

Afb. Op de voorkant van het boek het portretje van de schrijfster van dit unieke tijdsdocument: freule Margaretha Isabella van Ittersum (1783-1809).

Hartstochtelijk, ongeduldig, vrijpostig, maar ook heel verlegen en zonder goede manieren, zo beschreef de jonge Belle van Ittersum (1783-1809) zichzelf in haar journal intime. Belle was een kind van elf toen ze hierin begon te schrijven, haar laatste aantekening dateert van kort voor haar vroege, tragische dood in het kraambed. Het egodocument dat ze naliet geeft een zeldzaam intiem beeld van het leven van een jonge adellijke vrouw rond 1800.

Belle had geen broers en zussen. Ze bracht haar jeugd door bij een tante in Leeuwarden en later bij haar vader op de Sallandse buitenplaats Het Relaer. Daar maakt ze onzeker haar entree in de wereld van de volwassenen en probeerde ze – zelf nog maar nauwelijks 16 jaar oud – zichzelf nuttig te maken door les te gaan geven aan de dochter van de tuinman. Het Verlichte experiment begon voorspoedig, maar liep uit op een drama toen het meisje door haar ouders werd verboden nog langer lessen op het Relaer te volgen. ‘Mij plan was ook te hoog gegrepen voor een kind uit dit milieu’, stelde Belle teleurgesteld na afloop van het mislukte avontuur vast. ‘Het zou heel geschikt zijn voor een kind van stand, maar niet voor haar. Uiteindelijk bleef ik achter in een grote leegte.’

Dit is maar een van de vele sprekende anekdotes die Belle van Ittersum optekende. In Zie hier mijn karakter laat historicus Greddy Huisman ons in een spannende dialoog met van Belle’s journal van heel dichtbij kennismaken met een lieve, slimme, lastige, soms melancholieke jonge vrouw uit de late 18e en vroege 19e eeuw. We volgen Belle in haar angsten, ontmoetingen, bespiegelingen over het leven en verliefdheden.

Het boek verschijnt als deel XVII in de Reeks Adelsgeschiedenis bij de Groningse uitgeverij Philip Elchers en is online te bestellen via https://www.philipelchers.nl/wordpress/product/greddy-huisman-zie-hier-mijn-karakter-dagboek-van-margaretha-isabella-van-ittersum-1783-1809/

Afb. 2. De havezate ‘t Relaer in Raalte, waar Margaretha Isabella van Ittersum woonde.

 

AiN bestaat 7 jaar!

Gisteren was het zeven jaar geleden dat AiN op 23 september 2012 als groep op Facebook begon en inmiddels hebben we op Facebook 5560 volgers, krijgt onze website bijna 25.000 bezoeken per maand en telt onze facebookpagina wekelijks meer dan 25.000 bezoeken. Duizenden berichten hebben wij in de afgelopen jaren met u gedeeld en het worddocument hiervan bevat inmiddels bijna 500.000 woorden en is een boekwerk van 1515 pagina’s.

Like & Win Acties
Deze week vieren wij samen met u onze zevende verjaardag met Like & Win Acties. Zo zijn er twee kaarten te winnen voor de lezing door John Töpfer, directeur Stichting Adel in Nederland, op zaterdag 5 oktober in Zwolle over de Britse adel, met aansluitend de film Downton Abbey. Er zijn gedrukte exemplaren te winnen van ons digitale magazine en ook zal er een boek worden verloot.

Wilt u ons steunen als donateur?
Door donateur te worden steunt u onze werkzaamheden, ontvangt u vier keer per jaar het digitale magazine boordevol informatie, verhalen en genealogisch nieuws en krijgt u voorrang bij en korting op door AiN georganiseerde excursies. Als u nu donateur wordt, krijgt u nu meteen het maart- en juninummer en later dit jaar nog twee uitgaven!

Doel AiN
Het primaire doel van AiN is het digitaal aanbieden van informatie over adel in Nederland en om dit mogelijk te kunnen blijven maken, is uw hulp nodig, want als stichting willen wij onze website uitbouwen tot een gebruiksvriendelijke database met steeds weer nieuwe informatie over adel in de ruimste zin: actualiteiten in de media, genealogisch nieuws, historische informatie, anekdotes en informatie over boeken, tentoonstellingen, lezingen, excursies, symposia en veilingen die gerelateerd zijn aan adel in Nederland.

Hoe word ik donateur?
U kunt donateur worden door een mail te sturen aan nieuwsbrief@adelinnederland.nl. U ontvangt dan een bevestigingsmail met nadere informatie.

Wij hopen van harte dat wij op uw steun kunnen rekenen!

Met vriendelijke groet, mede namens het bestuur,

John Töpfer,
Directeur Stichting Adel in Nederland

PS wist u dat…
• AiN sinds 9 augustus 2013 twittert? Zie www.twitter.com/adelinnederland
• AiN sinds 30 december 2015 een eigen youtube kanaal heeft? Zie www.youtube.com/channel/UCps5dRf1KPfWP4Pw0-Yqurg
• AiN sinds 6 april 2016 een Instagram account heeft? Zie www.instagram.com/adelinnederland
• alle sinds 23 september 2012 geschreven en dagelijks geplaatste berichten inmiddels een wordbestand vormen van 1515 pagina’s met 593.240 woorden?
• tips voor berichten op AiN van harte welkom zijn? Hebt u deze, mail deze dan naar info@adelinnederland.nl

Boekennieuws: de familie Van Heeckeren van Brandsenburg in Zevenaar

Afb. 1. Eduard Carel Constant baron van Heeckeren van Brandsenburg (1862-1944).

De afgelopen twee jaar heeft de heer Bas Maassen zich bezig gehouden met archiefonderzoek naar de twee huwelijken van zijn verre familielid Maria Geertrui Maassen (1849-1894). Zij trouwde in 1871 in Arnhem met de uit het Italiaanse deel van Zwitserland afkomstige schoorsteenveger Joseph Baptista Gagliardi. Deze overleed in 1878. Vervolgens trouwde Maria Geertrui in 1887 voor de tweede maal met de dertien jaar jongere Eduard Carel Constant baron van Heeckeren van Brandsenburg uit Zevenaar. Maar in 1894 overleed Maria Geertrui. Eduard Carel Constant trouwde in 1899 voor de tweede maal met de zestien jaar jongere Theodora van Haaften.

Het huwelijk met Joseph Baptista Gagliardi vormt het begin van de omvangrijke Nederlands-Indische/Nederlandse tak van de familie Gagliardi. Twee zonen van dit echtpaar woonden in Nederlands-Indië en hadden in totaal 28 kinderen. Vervolgens komt in het boek het tweede huwelijk van Maria Geertrui aan bod, en wel met Eduard Carel Constant baron van Heeckeren van Brandsenburg. Hij was op dat moment kleermaker en omdat Bas Maassen zich afvroeg hoe nu toch een baron kleermaker kon worden, deed hij onderzoek naar zijn ouders en grootouders.

Afb. 2. Maria Geertrui Maassen (1849-1894).

Die grootouders behoorden aan het begin van de negentiende eeuw tot de top van de samenleving in Utrecht. Grootvader Frans Jan had een topfunctie bij ’s Rijks munt. Zijn zoon Willem Leonard, de vader van eerdergenoemde kleermaker, studeerde rechten, was rechter-plaatsvervanger en later commissaris van politie in Utrecht. Uit de omvangrijke archieven van het ministerie van Justitie heeft hij veel saillante details over zijn leven opgedoken. Leonard maakte zich volgens de normen van die tijd schuldig aan onzedelijk gedrag omdat hij zes kinderen verwekte bij een katholieke vrouw uit de mindere stand terwijl hij niet met haar getrouwd was. Daarom werd hij  gedwongen overgeplaatst naar Zevenaar als commissaris van politie daar. Er ontstonden vanaf het begin problemen rond zijn functioneren. Zijn vrouw, Elisabeth Craaijvanger, met wie hij in 1857 trouwde, kwam met de kinderen een half jaar later ook naar Zevenaar. Er werden daar nog twee kinderen geboren, waaronder als laatste eerdergenoemde Eduard Carel Constant. De commissaris werd helaas ontslagen in 1861 en overleed in 1866. Hij liet zijn gezin in grote armoede achter. Geen wonder dus dat genoemde Eduard als eenvoudige kleermaker moest beginnen.

Volledigheidshalve wordt in het boek ook ingegaan op het tweede huwelijk van Eduard met Theodora van Haaften. Eduard begon een café, maar hij en zijn vrouw raakten in de problemen. Volgens de voogdijraad werd het gezin verwaarloosd en in 1913  werden alle kinderen  uit huis geplaatst. Eduard was daarna ook heel lang krantenverkoper op het station. Onder de kinderen uit deze drie huwelijke zien we o.a. een archivaris op een ministerie, een gemeenteontvanger, een bekende NSB-ster, een missiezuster op Sumatra die de Japanse bezetting meemaakte en een adjudant van de garnizoenscommandant van Den Haag.  In dit 60 pagina’s tellende boek met veel foto’s wordt van de 15 volwassen geworden kinderen uit deze huwelijken een korte of veel langere levensbeschrijving gegeven. Het betreft hier de overgrootouders of grootouders van de thans nog levende oudste familieleden. Daarom is het boek een goed startpunt voor een verdere uitwerking van de geschiedenis van de familie Gagliardi en van de Zevenaarse tak van de familie van Heeckeren van Brandsenburg naar het heden. Bas Maassen hoopt dat jongere generaties daarvoor het initiatief zullen nemen.

U kunt dit boek uitsluitend bestellen door vóór 26 september € 20,95 (inclusief portokosten) over te maken op bankrekening NL18INGB0000189525  ten name van B.R.A. Maassen te Hoofddorp onder vermelding van het adres waar het boek naar toe moet worden gezonden. U krijgt het dan begin oktober per post toegezonden.

Afb. 3. Het huis van Frans Jan baron van Heeckeren van Brandsenburg in Utrecht.

Tentoonstelling & boek THE WHITE BLOUSE Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier

Grote foto links: Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier bedankte na afloop (v.l.n.r.) directeur Singer Laren Jan Rudolph de Lorm, pianist George Beentjes, acteur Hans Croiset en inleider op de tentoonstelling prof. dr. Titus Eliëns voor hun aandeel in de opening. Foto rechtsboven: acteur Hans Croiset speelde een scène uit Samuel Becketts ‘Eindspel’. Foto rechtsonder: pianist George Beentjes speelde onder het toeziend oog van zijn portret uit de serie THE WHITE BLOUSE.

Afgelopen zondag vond in het museum Singer Laren de opening plaats van de tentoonstelling THE WHITE BLOUSE. In de afgelopen acht jaar maakte Marie-Jeanne barones van Hövell tot Westerflier met haar Hasselblad camera 75 portretten van vrouwen en mannen, jong en oud, bekenden en onbekenden, maar allemaal met dezelfde oude witte blouse, die ruim honderd jaar oud is en uit familiebezit afkomstig is. Het was een sfeervolle en zeer geslaagde opening, waarbij de familie Van Hövell tot Westerflier ruim vertegenwoordigd was.

Afb. 2. Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier en John Töpfer, directeur AiN, die het boek THE WHITE BLOUSE vasthoudt, voor de foto van de oudtante van Marie-Jeanne: de honderdjarige Aimée barones van Hövell van Wezeveld en Westerflier. Foto met dank aan Hans Hampsink.

Het leverde een bijzondere en fascinerende serie op, waarvan nu een deel t/m 5 januari 2020 te zien is in museum Singer Laren. Jan Rudolph de Lorm, directeur van het museum, roemde in zijn openingstoespraak ‘de puurheid, zuiverheid en authenticiteit van de foto’s’. Het museum verdient op zijn beurt alle lof voor de wijze waarop de foto’s tentoongesteld zijn, want de foto’s komen zeer fraai tot hun recht.

Afb. 3. Journalist Jort Kelder en Ruud baron van Hövell tot Westerflier, oud-voorzitter van de Nederlandse Adelsvereniging.

Vervolgens was er een inleiding op de tentoonstelling door prof. dr. Titus M. Eliëns, die de zaal meenam in zijn verhaal over het pad dat Marie-Jeanne als fotografe heeft afgelegd tot aan deze tentoonstelling aan toe. Hij sprak over ‘haar geesteshouding, die in haar werk heel duidelijk aanwezig is’ en noemde haar fotograferen ‘met schaduw licht maken en met licht schaduw maken’. Hij vond ook dat je de tentoonstelling eigenlijk meerdere keren zou moeten bezoeken, om steeds meer te ontdekken in haar foto’s.

Afb. 4 en 5. Hieronder twee van de geportretteerden voor hun eigen portret. Links Erieke Kuitert, partner bij Dutch Global Media en notaris in opleiding en rechts Andrea van Pol, presentatrice radio & televisie en dagvoorzitter. Foto’s met dank aan Hans Hampsink.

Hierna speelde pianist George Beentjes something she has tot do van Philip Glass en speelde Louis d’Or winnaar Hans Croiset op indrukwekkende wijze een scène uit Samuel Becketts Eindspel. Hij zei vooraf dat de aanwezigen ‘een repeterende acteur’ te zien kregen, omdat hij bezig was met het eindspel, maar het applaus bewees dat de zaal hier anders over dacht.

Terwijl de hele serie daarna geprojecteerd werd, speelde opnieuw pianist George Beentjes. Tenslotte was het woord aan Marie-Jeanne zelf. Zij noemde het terugzien ‘overweldigend, omdat het haar herinnerde aan de intensiteit van het maken van de foto’s’. Zij bedankte het museum, maar ook Uitgeverij Waanders & de Kunst, die zij de beste van Nederland noemde, voor het boek THE WHITE BLOUSE. “Het boek is beeldschoon”, zei Marie-Jeanne en wie het ziet, kan niet anders dan het hiermee eens zijn! Als laatste bedankte zij de 75 gefotografeerde modellen: “Jullie zijn het allerbelangrijkste voor mij en de meesten zijn ook nog eens aanwezig.” Onder deze aanwezigen bevonden zich onder meer mr. Martine van Loon née Labouchere, oud-Grootmeesteres van Koningin Beatrix en Koning Willem-Alexander, politicus Thierry Baudet, oud-balletdanseres Alexandra Radius en journalist Jort Kelder. Niet aanwezig, maar wel prominent in het boek en op deze tentoonstelling: H.K.H. Prinses Irene.

Afb. 6. Een impressie van de zeer fraai vormgegeven tentoonstelling in museum Singer Laren. Foto met dank aan Hans Hampsink.

Benieuwd naar de tentoonstelling THE WHITE BLOUSE? Ga dan kijken in museum Singer Laren, waar deze tentoonstelling t/m 5 januari 2020 te zien is. Kijk voor meer informatie over openingstijden op https://www.singerlaren.nl/agenda/438/Marie_Jeanne_van_Hovell_tot_Westerflier/The_White_Blouse/

Ook benieuwd naar het beeldschone boek? Kijk voor meer informatie en bestelmogelijkheid op https://www.waandersdekunst.nl/the-white-blouse.html

In het komende magazine van AiN, dat digitaal aan de donateurs wordt toegestuurd, komt een uitgebreide reportage met meer foto’s te staan. Voor 17,50 euro per jaar kunt ook u donateur worden en ontvangt u dit jaar vier keer het magazine in uw mailbox. Mail voor meer informatie naar info@adelinnederland.nl.

Afb. 7. Het boek THE WHITE BLOUSE is een aanrader en biedt niet alleen een overzicht van de fotocarrière van Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier, maar toont ook alle 75 foto’s uit haar white blouse serie.

Operatie Market Garden en de ondergang van het Huis Hemelse Berg van de familie Beelaerts van Blokland

Afb. 1. Huis de Hemelse Berg in Oosterbeek in welstand voor de Tweede Wereldoorlog. Ansichtkaart part. coll.

Dit weekeinde wordt herdacht dat vijfenzeventig jaar geleden de grootste geallieerde operatie op Nederlands grondgebied begon, die niet alleen helaas vele mensen het leven kostte, maar ook ten koste ging van belangrijk cultureel erfgoed.

In het boekje ‘Met slaande trom. Driehonderd jaar soldatenfamilie’ door A.M.J. baron de Girard de Mielet van Coehoorn en jonkheer J.J.G. Beelaerts van Blokland, wordt verhaald over de gebeurtenissen in deze dagen op het Huis de Hemelse Berg van de familie Beelaerts van Blokland in Oosterbeek, dat door gevechtshandelingen ten onder ging. Het huis werd in 1848 door Jan Kneppelhout, telg uit een patriciaatsfamilie, gekocht en vererfde vervolgens op de familie Beelaerts van Blokland. Tijdens Operatie Market Garden werd het bewoond door jonkheer Johannes Beelaerts van Blokland (1877-1960), echtgenote jonkvrouwe Jeannette Wernarda Louise de Girard de Mielet van Coehoorn (1887-1958), hun dochters freule Corrie (1911-1945) en freule Julia (1923-2006) en zoon jonkheer Menno (1913-1973). De oudste zoon, jonkheer Jan (1909-2005), was in 1941 op spectaculaire wijze per vliegtuig als Engelandvaarder naar Engeland ontkomen en nam als majoor in de Prinses Irene Brigade deel aan de landing in Normandië en aan de bevrijding van Nederland.

In het huis waren Duitsers ingekwartierd, maar deze vertrokken op zondag 17 september met grote spoed. De familie Beelaerts van Blokland besloot daarop koffers met kleren, kostbaarheden en eten te vullen en deze in de wijnkelder onder te brengen. In de daarop volgende dagen begonnen de beschietingen en zochten 168 vluchtelingen onderdak in het huis en in het koetshuis. Het huis had te lijden onder deze beschietingen, vele ruiten sneuvelden en het interieur raakte beschadigd. Het aantal vluchtelingen groeide aan tot 200 en voor al deze mensen werden aardappelen gekookt in grote teilen, waar de kogels tijdens het koken gewoon doorheen vlogen en ook het huis werd doorzeefd.

Afb. 2. Wat er over bleef van de Hemelse Berg: een zwartgeblakerde holle kies, die na de oorlog afgebroken werd. Foto part. coll.

Het huis begon nu ook dienst te doen als noodhospitaal en op vrijdag 22 september werd de eerste gewonde Duitser binnengedragen door de logés, een baron Van Hövell tot Westerflier en een jonkheer Van Nispen. De gewonden werden verzorgd door de dochters des huizes en hulpvragen aan de Engelsen werden beantwoord met: “Oh, you’re doing well.” Op zondag 24 september sloegen Duitse fosforgranaten in en begon het huis bovenin te branden. Nadat de familie en vluchtelingen beneden het knetteren van de vlammen hoorden, renden de vluchtelingen door de kogelregen naar het koetshuis en uiteindelijk verliet ook de familie Beelaerts van Blokland in kalm tempo hun brandend huis. De heer Beelaerts raakte hierbij door vallende dakpannen gewond aan zijn been.

Op maandag 25 september trokken de vluchtelingen weg en mevrouw Beelaerts van Blokland vertrok met haar dochters, de freules Julia en Corrie, en drie andere familieleden naar Ede en later naar Hilversum. Hier maakten zij de Hongerwinter mee, ten gevolge waarvan freule Corrie overleed.

Haar echtgenoot en jongste zoon Menno bleven onderin de ruïne van het huis achter om kostbaarheden en het familiezilver in veiligheid te brengen, maar vele historisch belangrijke familieherinneringen aan de geslachten Van Coehoorn, Beelaerts van Blokland en De Girard de Mielet van Coehoorn konden niet gered worden en gingen uiteindelijk verloren. Hieronder de sabel die Koning Willem II bij Waterloo had gedragen, saluutkanonnen, familieportretten, enz. Na de landing van de Geallieerden in Normandië waren al eerder familieportretten, meubilair en porselein in het kasteel Doorwerth ondergebracht, maar ook dit ging verloren, omdat ook het kasteel Doorwerth in de strijd ten onder ging.

Op tien oktober moesten zij het ‘Sperrgebiet’ Oosterbeek verlaten en werd het excuus van de gewonde ‘Herr Baron’ niet langer geaccepteerd. Jonkheer Beelaerts van Blokland en zoon moesten het huis verlaten, waarvan de restanten na de oorlog afgebroken werden.

Link naar de website van Heemkunde Renkum met een uitgebreid verhaal met foto’s over de Hemelse Berg https://heemkunderenkum.nl/landgoed-de-hemelse-berg/

Veilingnieuws: de portretten van Koning Christian IX en Koningin Louise van Denemarken

Afb. 1. Koning Christian IX en Koningin Louise van Denemarken in rijk gesneden, vorstelijke lijsten. Foto met hartelijke dank aan Derksen Veilingbedrijf.

Van maandag 23 september t/m donderdag 26 september vindt bij Derksen Veilingbedrijf in Arnhem een grote veiling plaats met ruim 2500 kavels kunst, antiek en brocante. Eén van de kavels betreft deze twee portretten van Koning Christian IX en Koningin Louise van Denemarken. Lees hieronder het verhaal bij deze portretten of kijk op de website Derksen Veilingbedrijf met de online catalogus om te zien wat er verder geveild word op https://www.derksen-veilingbedrijf.nl. Derksen Veilingbedrijf biedt ook de mogelijkheid om online mee te bieden!

Christan IX, de schoonvader van Europa
Volgens de overlevering zouden de voorouders van Koning Christian IX, de familie Van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg van de legendarische leider van de Saksen (en tegenstander van Karel de Grote) Wittikind (743-807) afstammen, maar feit is alleen dat de bewezen afstamming teruggaat tot Egilmar I Graaf van Aldenburg. Deze werd in 1088 voor het eerst genoemd. Zijn nakomelingen waren buitengewoon succesvol door de gunstige huwelijken die zij sloten en zouden eeuwenlang regeren over verschillende landen tot in het heden aan toe. Zo is niet alleen de huidige Koningin van Denemarken een rechtstreekse nakomeling in de mannelijke lijn, maar ook de Koning van Noorwegen en Prins Charles, de toekomstige Koning van Groot-Brittannië.

Christian werd geboren in een zijtak van deze familie, die Hertogen van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg waren, maar door zijn moeder en echtgenote was hij nauw verwant aan het Deense Koningshuis. Toen de Deense Koning Frederik VII in 1863 dan ook overleed zonder wettige nakomelingen, werd hij diens opvolger als Koning Christian IX.

Vorstelijke Internationale
Uit zijn huwelijk met de Duitse Louise Prinses van Hessen-Kassel werden zes kinderen geboren, die op hun beurt succesvolle huwelijken sloten binnen de Europese vorstenhuizen: zijn oudste zoon, de latere Koning Frederik VII van Denemarken, huwde de Zweedse Prinses Louise, dochter van de Koning van Zweden en via haar moeder een achterkleindochter van Koning Willem I der Nederlanden. Alexandra, zijn oudste dochter trad in het huwelijk met Edward VII Koning van Groot-Brittannië. Willem, de tweede zoon, aanvaardde de Griekse troon en werd Koning van Griekenland met de naam George I. Hij trouwde Olga, kleindochter van Keizer Nicolaas I van Rusland. De tweede dochter Dagmar werd Keizerin van Rusland door haar huwelijk met Keizer Alexander III van Rusland. Thyra, de derde dochter, huwde Ernst-August Hertog van Brunswijk-Lüneburg, die de zoon was van de Koning van Hannover. De jongste in het gezin was de zoon Waldemar en hij trad in het huwelijk met de Franse Prinses Maria, achterkleindochter van Koning Louis-Philippe van Frankrijk.

Op 26 mei 1892 vierden Christian en Louise hun 50-jarig huwelijk en ter gelegenheid hiervan werden deze litho-portretten gemaakt, die in zeer fraai rijkgestoken lijsten werden ingelijst. Zowel de huwelijksdatum als de datum van de feestelijke aanleiding zijn in de lijsten verwerkt en bovendien kregen beide een vorstelijke bekroning. In Denemarken zullen hun kinderen en kleinkinderen de grootse festiviteiten ter gelegenheid van dit gouden huwelijk meegevierd hebben. De vele verschillende nationaliteiten en de verwantschap met de verschillende Europese vorstenhuizen zullen ongetwijfeld weleens tot spraakverwarring geleid hebben, maar het leverde de pater familias ook de bijzondere bijnaam op van ‘de schoonvader van Europa’.

Benieuwd naar wat er verder geveild wordt bij Derksen Veilinghuis in Arnhem? Bezoek dan de kijkdagen op 19 t/m 22 september tussen 11.00-17.00 uur, of bekijk de online catalogus met mogelijkheid om online mee te bieden. Kijk voor meer informatie op https://www.derksen-veilingbedrijf.nl.

Afb. 2. In de jaren 1883-1886 schilderde Laurits Tuxen dit groepsportret van Koning Christian IX en Koningin Louise (zittend links van het midden) omringd door hun kinderen, schoonzoons en -dochters en kleinkinderen. Het werd geschilderd tijdens de ‘Fredensborg dagen’ – de dagen gedurende de zomer, dat deze Europese familie op het Fredensborg Paleis in Denemarken bijeen kwam. © Amalienborg Museum.