Drs. Maria Louise Alexandra (‘Bibi’) gravin van Zuylen van Nijevelt née jonkvrouwe den Beer Poortugael was vandaag op Prinsjesdag aanwezig in haar functie als Grootmeesteres en op dit screenshot verlaat zij Paleis Noordeinde samen met grootmeester drs. Chris Breedveld. Zij is de eerste van haar familie die bij de opening van het parlementaire jaar in een hoge functie aanwezig is, maar als de geschiedenis iets anders was verlopen, dan was zij de tweede geweest.

Haar voorvader jonkheer Jacobus Catharinus Cornelis den Beer Poortugael (1832-1913) werd op 1 februari 1879 benoemd tot Minister van Oorlog in het Kabinet Kappeyne van de Coppello. Twee weken later kon hij de eed pas afleggen, omdat hij ziek geworden was. Op 2 juli deed het kabinet een voorstel aan Koning Willem III voor een grondwetsherziening, maar de Koning wees het verzoek op 10 juli af en de ministers dienden vervolgens hun ontslag in.

Twee maanden later op 15 september opende Z.M. de Koning het nieuwe parlementaire jaar en sprak de openingswoorden: “Mijn Heeren! Het is mij aangenaam, de vertegenwoordigers van het Nederlandsche volk weder bijeen te zien”, maar Jacobus Catharinus Cornelis den Beer Poortugael was hierbij niet als Minister van Oorlog aanwezig, want op 20 augustus was het Kabinet Van Lynden van Sandenburg aangetreden en hierin was voor hem geen plaats.

Met de carrière van de oud-minister kwam het overigens wel goed, want hij bereikte uiteindelijk de rang van luitenant-generaal b.d. bij de infanterie, werd lid van de Raad van State en smaakte het genoegen om in 1903 in de Nederlandse adel verheven te worden, waardoor zijn achterachterkleindochter ‘Bibi’ gravin van Zuylen van Nijevelt als jonkvrouwe Den Beer Poortugael ter wereld kwam.

Kamerheer voor Zuid-Holland en Ceremoniemeester
In het eerste rijtuig in de stoet, de Galaberline, zaten drs. Simon A. van der Burg, ceremoniemeester, en jonkheer ir. Jan Jacob de Graeff (Jan Jaap). Laatstgenoemde is Kamerheer voor Zuid-Holland. Jonkheer Jan Jaap de Graeff stamt uit een oude Amsterdamse regentenfamilie en zijn overgrootvader werd in 1885 verheven in de Nederlandse adel met het predikaat jonkheer. Tot in 2013 was hij directeur van de Vereniging Natuurmonumenten. Vanwege zijn vele verdiensten werd hij bij zijn afscheid als directeur benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Jonkheer Jan Jaap de Graeff is als oudste zoon de toekomstige Chef de Famille.

Onlangs werd ‘Een hof tot ons gerief. De geschiedenis van zeven buitenplaatsen en hun bewoners’ gepresenteerd, het nieuwste boek van Caspar Visser ’t Hooft, die uit een familie in het blauwe boekje afkomstig is. Als locatie koos hij voor het slot van Rossum, dat één van de zeven beschreven buitenplaatsen in het boek is en waar de familie van zijn moeder, de baronnen Van Randwijck, eens woonde.

Het was een warme, lome, zomerse dag en het slot van Rossum lag in al zijn witte neo-Tudor pracht blinkend tussen het groen van het omringende park met eeuwenoude bomen, terwijl in de grachten het wit van de oude muren weerkaatste en kwetterende eenden hierin hun baantjes trokken. In het komende magazine van AiN volgt een uitgebreid verslag in woord en beeld van deze bijzondere en sfeervolle boekpresentatie.

In het boek beschrijft hij de geschiedenis van de huizen Bellevue, Schoonenburg, Vreugd en Rust, het slot van Rossum, Vredelust, de Eversberg en de Duno, die nauw met zijn voorouders is verbonden. Het zijn verhalen en anekdotes die in zijn familie zijn overgeleverd, aangevuld met informatie uit zijn familiearchief en bestaande literatuur over deze huizen. Er komen veel bekende namen uit de rode en blauwe boekjes voorbij, zoals Visser ’t Hooft, Blussé, Paspoort, Boddaert, Groen van Prinsterer, De Jonge, Van Randwijck, Van Heerdt tot Eversberg en Van Lansberge.

Caspar Visser ’t Hooft schrijft niet alleen over deze huizen, maar vooral over de mensen die er eens leefden in gelukkige en soms ook minder gelukkige dagen. Er waren kleurrijke personen bij, die over de wereldzeeën voeren of hun grote liefde in Zuid-Amerika vonden en een standsbewuste hofdame, die haar familie in de rangen van het Haagse hofleven wilde opstuwen. Caspar beschrijft heel beeldend een verdwenen wereld van het leven op buitenplaatsen, waarin het altijd zomer leek en het leven langzaam voortkabbelde met uitstapjes op het land, tennissen in het lang met brede hoeden en blaffende hondjes op de dijk. Een wereld die nog even schitterde als de zon op het water op een nazomerse dag, om daarna ten onder te gaan in veranderende tijden. Gelukkig is er nu dit boek, waarmee u zeven buitenplaatsen lang heel even deel kunt zijn van deze voorbije tijd.

Voor meer informatie over dit boek en bestelmogelijkheid zie https://www.uitgeverij-ijzer.nl/boeken/258-een-hof-tot-ons-gerief

Op zaterdag 14 en zondag 15 september is het Open Monumentendag en in heel Nederland zijn dan vele monumenten toegankelijk, waaronder veel kastelen en buitenplaatsen. Het thema is dit jaar ‘Plekken van plezier’. Eén van de te bezoeken plekken op deze dagen is Slot Zuylen in Oud-Zuilen, vlakbij Utrecht, waar de baronnen Van Tuyll van Serooskerken eeuwenlang woonden.

Hier vond in de nacht van 30 september 1977 een grote roof plaats. Een bijzonder zwaard uit 1825 werd teruggevonden op Marktplaats en de koper, de heer Arjan Hollestelle, schonk dit aan Slot Zuylen. Het werd de aanleiding voor de tentoonstelling ‘Cold Case op Slot Zuylen. Nieuw licht op een oude wapenroof’, die nog t/m zondag 15 september te bezoeken is.

Ter gelegenheid van deze tentoonstelling werd een themamagazine van 28 pagina’s samengesteld rondom deze roof en tentoonstelling. Het staat vol informatie over de diefstal, met interviews, bijzonder beeldmateriaal en informatie over de kasteelbewoners, de familie Van Tuyll van Serooskerken.

Door dit bericht te liken op onze facebookpagina of door een mail te sturen naar info@adelinnederland.nl, maakt u kans op één van de vijf rijk geïllustreerde themamagazines! Deze actie loopt tot zaterdag 14 september 24.00 uur en over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.

Voor meer informatie over Slot Zuylen en bezoekmogelijkheden dit weekend zie https://www.slotzuylen.nl/

Voor meer informatie over Open Monumentendag en te bezoeken monumenten bij u in de buurt zie https://www.openmonumentendag.nl/

Bleue barones Bentinck van Schoonheten, geboren Parijs 1 augustus 2019, dochter van Volkier Charles baron Bentinck van Schoonheten en Jordane barones Bentinck van Schoonheten née Gilles-Deperrière de Villaret.

Op woensdagavond 11 september was in film- en muziektheater LantarenVenster in Rotterdam de voorpremière van een film waar door velen al lang naar werd uitgekeken: Downton Abbey.

In een uitverkochte zaal was er een inleiding op deze film door John Töpfer, directeur Stichting Adel in Nederland, over Britse adel in relatie tot deze film. De Britse samenleving heeft een gelaagde indeling, maar ook de adel van het Verenigd Koninkrijk heeft een duidelijke hiërarchische structuur met adellijke titels van hoog naar laag. Iedere familie is zich daarnaast zeer bewust van de volgorde van belangrijkheid. Er kan zelfs gesproken worden van een Ranking the Stars, want welke familie gaat het verst terug en heeft de oudste titel? Wie bezit de meeste grond en heeft het grootste kasteel? En waar hangen de meeste Rembrandts? Ondanks de vorstelijke leefstijl van de Crawley’s op Downton Abbey, maakt de ‘page of the backstairs’ (de butler van de Koning) duidelijk dat de familie en het huis eigenlijk maar niets voorstellen in vergelijking met andere adellijke families en hun kastelen.

Downton Abbey lijkt een film over de teloorgang van de Britse adel, maar niets is minder waar. Het laat juist zien hoe de adel zichzelf steeds opnieuw uitvindt en met de veranderende tijden meegaat – mutando non mutor. Voor wie de film nog gaat zien, let in dit kader op het gesprek tussen de Dowager Countess of Grantham (Dame Maggie Smith) en haar oudste kleindochter Lady Mary Crawley, maar ook op de slotdialoog van de butler Mr. Carson en zijn vrouw.

Bent u ook geïnteresseerd in meer informatie over de Britse adel en een inleiding op de film Downton Abbey? Informeer dan naar de mogelijkheden via info@adelinnederland.nl.

Op zondag 15 september organiseert kasteel Rosendael de themarondleiding “Oorlogstijd” om 13.30 en 15.30 uur. Kaarten zijn uitsluitend online te boeken via www.glk.nl/rosendael. Kasteel Rosendael, op dat moment bewoond door de baronnen Van Pallandt, loopt in de Tweede Wereldoorlog veel schade op. Het kasteel wordt tot driemaal toe zwaar getroffen. De oorlog heeft een lange nasleep, zowel in het kasteel, als in het park.

Oorlogstreffers
De eerste treffer vindt plaats in november 1943. Formaties geallieerde vliegtuigen vliegen over Rozendaal en een van de Amerikaanse vliegtuigen wordt getroffen door Duits afweergeschut en probeert zijn bommen af te werpen. Hierbij komt één brandbom terecht op het kasteel en veroorzaakt een brand. Vooral de zijvleugel en de zolder worden hierdoor getroffen. Van veel kanten komt hulp: brandweer, inwoners en ook Duitse militairen helpen de vlammen te doven. Een tweede inslag brengt onder andere schade aan de Schelpengalerij. In april 1945 wordt vooral de zuidzijde van het kasteel zwaar getroffen door geallieerde beschietingen.

Rosendael biedt bescherming
De bewoners van kasteel Rosendael, de familie Van Pallandt, bieden onderdak aan evacuées; in de oranjerie verblijven zo’n zestig mensen. De omstandigheden zijn slecht, de vloer is bedekt met hooi, er is geen licht en mensen die daar verblijven, moeten zelf voor eten zorgen. Het kasteel, van oorsprong gebouwd ter verdediging, krijgt deze functie in de oorlog opnieuw. Tijdens de beschietingen van 1945 zoeken kasteelbewoners en evacuées in de kelder van de ronde toren een veilig heenkomen. Een ingemetselde plaquette vermeldt de namen van degenen die er angstige dagen en nachten doorbrachten.

Nasleep van de oorlog
Na de oorlog krijgt het kasteel andere bestemmingen en bewoont de familie alleen de zijvleugel. Het is een zware opgave de schade te herstellen.
De boeken uit de bibliotheek worden zorgvuldig geconserveerd, maar blijven herinneren aan de oorlog: er zijn banden met sneden van granaatinslagen en zelfs boeken waar granaatscherven in bewaard zijn gebleven.

Rondleiding
Tijdens de themarondleiding “Oorlogstijd” krijgt u een kijkje in ruimtes in het kasteel die normaal gesloten zijn voor publiek waarbij de herinneringen aan de oorlog op Rosendael wel erg dichtbij komen.

Binnenkort komt er na bijna 800 jaar een einde aan de bewoningsgeschiedenis van kasteel Duivenvoorde. Het kasteel is sinds 1960 met de inboedel ondergebracht in een stichting, maar een klein gedeelte wordt nog bewoond door Ludolphine barones Schimmelpenninck van der Oye. Zij is een rechtstreekse nakomelinge van de eerste eigenaar van het kasteel in 1226: Philips van Duivenvoorde. Samen met haar echtgenoot Roland van Haersma Buma bewoont zij de zuidvleugel van het kasteel, maar zij hebben nu voor een appartement in ‘s-Gravenhage gekozen.

In de Ochtend Show to go werd hier vanmorgen aandacht aan besteed en werd het echtpaar hierover geïnterviewd. AiN werd gastvrij ontvangen in de studio en bevraagd over de Nederlandse adel en hun kasteelbezit. In deze uitzending waren er twee gespreksmomenten hierover: 3.18-10.15 en 58.58-1.05. Deze zijn hieronder terug te zien.

Nog t/m zondag 15 september is op Slot Zuylen de tentoonstelling Cold Case te zien over de grote diefstal die in de nacht van vrijdag 30 september 1977 op het slot plaatsvond. Het moet een goed voorbereide inbraak zijn geweest, want bijna de complete wapenverzameling werd geroofd, met daarnaast een schildpadklok en tinnen voorwerpen uit de keuken.

Arjan Holstelle, handelaar in antieke wapens, vond een gestolen Javaans zwaard terug en schonk dit aan Slot Zuylen. Dit vormde de aanleiding voor deze tentoonstelling ‘Cold Case Slot Zuylen. Nieuw licht op een oude wapenroof.’ Hiermee hoopt men op Slot Zuylen nieuwe aandacht voor deze zaak te krijgen en misschien zelfs gestolen spullen weer op het spoor te komen.

In totaal werden er 86 wapens, 24 tinnen voorwerpen, drie zilveren doosjes, een Japans doosje, een pendule, een sigarenkoker, een tafelhorloge en enkele sierraden van git gestolen. Alles maakte deel uit van de inventaris die de familie Van Tuyll van Serooskerken in 1952 aan het museum had overgedragen. Vooral de gestolen ceremoniële wapens, die deel uitmaakten van de roemrijke familiegeschiedenis, betekenden een gevoelig verlies voor de familie en het museum. Hierbij zat ook een vergulde kamerheersleutel, die de laatste bewoner van Slot Zuylen, Frederik Christiaan Constantijn baron van Tuyll van Serooskerken, als opperkamerheer van Koningin Juliana gedragen had.

Lucile barones van Tuyll van Serooskerken, voorzitter Stichting Slot Zuylen, zegt over de diefstal: “Met deze roof is een deel van de geschiedenis van Slot Zuylen weggenomen, een gevoel dat iedereen zal herkennen van wie persoonlijke eigendommen zijn gestolen. Groot was dan ook de vreugde toen vorig jaar onverwachts een zwaard terugkeerde. Dat smaakte en smaakt naar meer. Ik hoop van harte dat we met het vertellen van het verhaal tijdens de rondleiding Cold Case Slot Zuylen informatie zullen krijgen die leidt tot de terugkeer van nog meer voorwerpen die eeuwenlang deel uitmaakten van de geschiedenis van dit huis en haar bewoners.”

De tentoonstelling is nog t/m zondag zondag 15 september te zien. Er zijn zelfs nog speciale, exclusieve themarondleidingen door conservator Gerbrand Korevaar. Voor meer informatie over Slot Zuylen en de bezoekmogelijkheden, kijk op https://www.slotzuylen.nl/agenda/2019/cold-case-zuilen/

 

Op woensdag 11 september vindt in het film- en muziektheater LantarenVenster in Rotterdam de voorpremière plaats van de film Downton Abbey. Deze voorpremière wordt om 20.00 uur door John Töpfer, directeur Stichting Adel in Nederland, voorzien van een inleiding over Britse adel in relatie tot Downton Abbey.

Like & Win
Door dit bericht op de facebookpagina van AiN te liken of door een mail te sturen naar info@adelinnederland.nl kunt u de winnaar worden van twee kaarten voor deze inleiding en twee kaarten voor de film! Er worden, dankzij de bereidwillige medewerking van LantarenVenster, drie sets van 2 kaarten verloot. U kunt meedoen aan deze actie tot vrijdagavond 6 september 24.00 uur. Over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.

Over de film
De bekende acteurs uit de populaire televisieserie over de Britse familie Crawley en hun bedienden keren terug voor de film, die een jaar na het einde van het verhaal van de serie verdergaat, in 1927, als de familie koninklijk bezoek krijgt.

De succesvolle serie Downton Abbey, waarvan het zesde seizoen in 2015 op televisie te zien was, werd bekroond met o.a. drie Golden Globe Awards en vijftien Emmy Awards. In totaal werd de serie 69 keer genomineerd voor een Emmy Award.
De bioscoopfilm is geschreven door de bedenker van Downton Abbey, Oscarwinnaar Julian Fellowes (Gosford Park, The Young Victoria) en geregisseerd door Michael Engler (Downton Abbey). De cast bestaat o.a. uit Maggie Smith, Hugh Bonneville, Elizabeth McGovern en Laura Carmichael.

Link naar de website van film- en muziektheater LantarenVenster https://www.lantarenvenster.nl/programma/downton-abbey/

Op zaterdag 25 mei vond in Grand Hotel Amrâth Kurhaus in Scheveningen het eerste lustrum plaats van het Tulpenbal. Het is een goede traditie dat op zo’n feestelijke avond ruim aandacht is voor de charitas. Zo was er die avond ook een veiling voor het goede doel. Op zondag, de dag na het Tulpenbal, vertrok een delegatie van het Tulpenbalcomité naar Vleuten bij Utrecht. Op het bal hadden de avond ervoor alle tafels uitbundig gepronkt met tulpen, maar wat hiermee te doen? Besloten werd ze te schenken aan het Johannes Hospitium Vleuten.

Het hospitium werd in 1991 opgericht dankzij een schenking van jonkheer Jan Aernout van der Does de Willebois (1930-2007), die specialist hart- en vaatziekten was. Het huis biedt een thuis voor acht gasten om voor deze de zorgen in de laatste fase te verlichten en het leven zo aangenaam mogelijk te maken, zowel voor de gast als voor de naasten. Iedereen is welkom, ongeacht religieuze of culturele achtergrond. Ongeveer 120 vrijwilligers zetten zich in voor 24 uurs zorg.

Meer weten over het Johannes Hospitium Vleuten? Kijk dan op https://www.hospitiumvleuten.nl/.

Dit bericht verscheen eerder in het digitale magazine van het magazine van de Stichting Adel in Nederland (AiN). Door voor 17,50 euro per jaar AiN te steunen, ontvangt ook u dit magazine vier keer per jaar in uw mailbox en bent u als eerste op de hoogte van het laatste adellijke nieuws. Mail voor meer informatie naar info@adelinnederland.nl.