Leven op stand: livreiknopen met familiewapen

Afb. Een livreiknoop uit omstreeks 1900, waarbij vooral de 2 griffioenen als schildhouders opvallen.

Een familiewapen kan op vele manieren toegepast worden en kon men in het verleden niet alleen op zegelringen, maar ook op huizen, portretten, grafstenen, koetsen, serviezen, menukaarten, enz. aantreffen. Tegenwoordig beperkt het gebruik zich grotendeels tot zegelringen, ook al zie je bv. ook op nieuwe grafstenen – vooral bij adellijke families – het familiewapen steeds vaker weer afgebeeld worden.

Bij grote diners werden de knechten in livrei gehesen, het liefst in de kleuren van het familiewapen, waarbij het in de 19e eeuw een veel voorkomend gebruik was, dat op de knopen het wapen zelf werd afgebeeld. Een volger van AiN zag onlangs op een veiling een livreiknoop gemaakt omstreeks 1900 door de Haagse firma P. Mansvelt & Z. en gaf deze tip aan ons door. Het betreft een samengesteld wapen met twee omziende griffioenen met daarboven een rangkroon met 9 parels. Dit betreft een Duitse gravenkroon, terwijl in Nederland een gravenkroon 3 fleurons en 2 parels heeft.

De combinatie van een Nederlandse adellijke familie met een Duitse gravenkroon maakte de zoektocht wat makkelijker en na enig speurwerk vond AiN de bijbehorende familienaam: Van Bylandt. Deze oude Gelderse familie gaat terug tot in de 13e eeuw en heeft als stamvader Dirc Doys, die ministeriaal (dienstman) van Gelre was. In 1678 werd een voorvader door Keizer Leopold I verheven tot Graaf des H.R. Rijks en dit verklaart het gebruik van de Duitse gravenkroon, terwijl vanaf 1814 nakomelingen met de titel graaf/gravin werden opgenomen in de Nederlandse adel. De Van Bylandts vormden in de 19e en begin 20e eeuw een grote familie, maar de Nederlandse tak beperkt zich nu tot enkele nakomelingen die in Canada leven. In het rode boekje treft men overigens het wapenschild in deze samengestelde vorm niet aan, maar in andere bronnen is deze wel terug te vinden.

 

H.K.H. Prinses Beatrix 80 jaar

Afb. Prinses Beatrix met haar zonen, schoondochters en kleinkinderen bij Kasteel Drakensteyn, najaar 2017. Beeld: © RVD – Jeroen van der Meyde

Vandaag viert H.K.H. Prinses Beatrix haar 80e verjaardag en dit is de aanleiding geweest om nieuwe foto’s vrij te geven van de Prinses en haar gezin.

Op de eerste rij staat tweede van links Emma Luana Ninette Sophie gravin van Oranje-Nassau van Amsberg (2005) en vierde van rechts staat Joana Zaria Nicoline Milou gravin van Oranje-Nassau van Amsberg (2006). Beiden zijn dochters van H.K.H. Prinses Mabel en wijlen Z.K.H. Prins Friso, die in 2004 ter gelegenheid van zijn huwelijk in de Nederlandse adel werd opgenomen met de erfelijke titel graaf en de familienaam Van Oranje-Nassau van Amsberg. Met zijn overlijden is de adellijke familie Van Oranje-Nassau van Amsberg binnen de Nederlandse adel in de mannelijke lijn uitgestorven.

Op de eerste rij derde van links staat Claus-Casimir Bernhard Marius Max Graaf van Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg (2004), derde van rechts staat Leonore Marie Irene Enrica Gravin van Oranje-Nassau, Jonkvrouw van Amsberg (2006) en rechts staat Eloise Sophie Beatrix Laurence Gravin van Oranje-Nassau, Jonkvrouw van Amsberg (2002). Zij zijn kinderen van Z.K.H. Prins Constantijn en H.K.H. Prinses Laurentien. In de nabije toekomst – mogelijk ter gelegenheid van hun huwelijk of een toekomstige troonswisseling – zullen ook zij bij Koninklijk Besluit via hun vader in de Nederlandse adel worden opgenomen als graaf/gravin Van Oranje-Nassau van Amsberg.

Claus-Casimir graaf van Oranje-Nassau van Amsberg zal D.V. de grafelijke familie Van Oranje-Nassau van Amsberg binnen de Nederlandse adel in de toekomst voortzetten, waarmee deze familie één van de 15 overgebleven grafelijke families binnen de Nederlandse adel is.

Lezing ‘Een toekomst waarborgen’ zondag 4 februari


In 2015 verscheen het boek ‘Een toekomst waarborgen’ door Jan van de Wetering over het landgoed Den Alerdinck II en het verzekeringsbedrijf van de baronnen Van Voorst tot Voorst – een boek dat nog steeds te koop is, zeer de moeite waard is en datzelfde jaar tot Overijssels boek van het jaar gekozen werd.

Op zondag 4 februari geeft de schrijver tussen 14.00 en 15.00 uur in Parkrestaurant De Hoge Veluwe een lezing over zijn onderzoek voor dit boek en reserveren hiervoor is noodzakelijk. Het boek is ter plekke in de Parkwinkel te koop.

Link naar meer informatie en het reserveren van tickets online: www.hogeveluwe.nl/nl/agenda/hoge-veluwe-lezing-een-toekomst-waarborgen-door-jan-van-de-wetering.

De Slimste Mens: Sander Schimmelpenninck

Afb. 1. Sander Schimmelpenninck in de finale van De Zwakste Schakel met medefinaliste Willy. Screenshot met dank aan De Zwakste Schakel, RTL 4, 17 augustus 2004.

Sander graaf Schimmelpenninck groeide op in Twente, waar zijn familie sinds 1799 het landgoed en huis Nijenhuis bezit. Toen hij 18 jaar was, deed hij mee aan De Zwakste Schakel, een kennisquiz onder leiding van Chazia Mourali. In de finale won hij van medefinaliste Willy, die zeer van hem gecharmeerd was en het niet erg vond om van hem te verliezen, en ging met een groot geldbedrag naar huis.

Afb. 2. Sander Schimmelpenninck in de finale van de Zwakste Schakel. Screenshot met dank aan de Zwakste Schakel, RTL4, 17 augustus 2004.

Tegenwoordig is hij hoofdredacteur van Quote en in de afgelopen weken deed hij mee aan De Slimste Mens. In de finale vrijdag jl. won hij het van Telegraaf hoofdredacteur Paul Jansen en acteur David Lucieer en werd uitgeroepen tot De Slimste Mens. Zelf relativeerde hij zijn overwinning met: “Ik heb het eigenlijk niet zo verdiend, voor mijn gevoel. Ik heb erg heel Duits – degelijk, defensief – gespeeld, maar ja, dan win je toernooien, dat blijkt.”

Link naar een interview in het Algemeen Dagblad: https://www.ad.nl/show/slimste-mens-sander-eerst-brak-later-fanatiek~a757a926/.

Stichting Creatief Onderwijs van Ilona van Voorst tot Voorst: adoptie 25e verzorgings-/verpleeghuis

Afb. 1. De Stichting Creatief Onderwijs van Ilona van Voorst tot Voorst verenigt jong en oud: Verpleeghuis Duinhage werd vorige week geadopteerd door het Hofstad Lyceum in aanwezigheid van minister-president Mark Rutte. Foto met hartelijke dank aan Stichting Creatief Onderwijs.

Ilona barones van Voorst tot Voorst is de drijvende kracht achter de Stichting Creatief Onderwijs, waarbij scholen in heel Nederland onder het motto ‘Adopteer een verzorgingshuis’ een verzorgings- of verpleeghuis onder hun hoede kunnen nemen, met als doel om jongeren met ouderen in contact te brengen om zo het maatschappelijk bewustzijn en de betrokkenheid van jongeren op deze manier te vergroten.

Op donderdag 18 januari kwamen ouderen uit het verpleeghuis Duinhage in Den Haag op bezoek bij het Hofstad Lyceum om met de leerlingen verschillende activiteiten te ondernemen, zoals het zingen van vaderlandse liederen, maar ook zgn. cupsongs. Bovendien werd een stukje geschiedenis van ons koninkrijk ‘nagespeeld’.

Tijdens haar speech op deze dag zei Ilona van Voorst tot Voorst onder meer: “Soms kán de ander om wat voor reden dan ook niet 100% voor zichzelf zorgen en heeft die de ander nodig om hem te helpen. Niet alleen materieel (door geld en spullen), maar met name immaterieel. Verdiepen in de ander, mee denken vóór de ander hoe hij of zij zich zou kunnen voelen en wat prettig is, is een vaardigheid die in het westen niet gestimuleerd wordt. Daar wil Stichting Creatief Onderwijs, die 8 jaar geleden is opgericht om jongeren te helpen aan anderen o.a. ouderen te denken, verandering in brengen; échte warmte en gevoel van geborgenheid ontstaat pas als je met elkaar bent, iets deelt.”

Afb. 2. Ilona van Voorst tot Voorst ondertekent de adoptieovereenkomst tussen Duinhage en het Hofstad Lyceum, terwijl vertegenwoordigers hiervan en minister-president Mark Rutte toekijken. Foto met hartelijke dank aan Stichting Creatief Onderwijs.

Ook werd er die donderdag een zgn. adoptieovereenkomst ondertekend. Door deze formele handeling werd de adoptie van Duinhage door het Hofstad Lyceum een feit. Maandelijks zullen er voortaan in het tehuis leerlingen van het Hofstadlyceum komen om samen met de ouderen spellen te doen, handen te masseren, te zingen of te tuinieren. Ook het gezamenlijk uitvoeren van muziek en beoefenen van theater of musical zal op het programma staan.

Afb. 3. Ook minister-president Mark Rutte ondertekende de adoptieovereenkomst ter ere van de 25e overeenkomst van de Stichting Creatief Onderwijs. Foto met hartelijke dank aan Stichting Creatief Onderwijs.

Om de feestelijke ondertekening van deze 25e adoptie te ondersteunen, was ook minister-president Mark Rutte uitgenodigd. Hij noemde het een eer om aanwezig te zijn en zei verder: “Het adopteren van een verzorgingshuis door een school is een prachtig initiatief van Stichting Creatief Onderwijs. In twee jaar tijd zijn er al 25 scholen aan een verzorgingshuis gekoppeld. Op deze manier komen jongeren en ouderen met elkaar in contact en wordt het maatschappelijk bewustzijn van jongeren vergroot. Er is veel wat jongeren van ouderen kunnen leren, en andersom geldt dat ook. En alleen al het contact is waardevol. De ervaring iets voor een ander te kunnen doen of dat er iemand is die iets voor jou wil doen. Zomaar, belangeloos, gewoon omdat het leuk, leerzaam en bevredigend is. Dat is onbetaalbaar. Wat ik vandaag heb gezien, illustreert hoe belangrijk het is dat we in Nederland naar elkaar blijven omkijken en met elkaar in contact blijven. Hoewel je soms anders zou denken, hebben we Nederland echt wel wat voor elkaar over. Er zijn nauwelijks landen waar meer mensen vrijwilligerswerk doen of meer betrokken zijn bij hun omgeving. Deze adoptiedag is Nederland op zijn best.”

Link naar meer informatie over en bestelmogelijkheid van het Koningsspel: www.koningsspel.nl.
Link naar meer informatie over de Stichting Creatief Onderwijs: www.adopteereenverzorgingshuis.nl.

Onbekend portret: wie herkent de afgebeelde persoon?

In particulier bezit bevindt zich dit portret van een onbekende man uit de 18e eeuw. Het portret is wel gesigneerd: H. van Veldhoven fecit 1765. Hendrik van Veldhoven (1728-1770) was een miniatuurschilder, schilder en tekenleraar. Na eerst in Leiden te hebben gewerkt, werd hij in 1761 benoemd tot leraar van de Fundatie Renswoude in Utrecht. Hij portretteerde vele leden van adellijke en regentenfamilies.

Het portret is helaas beschadigd en moet gerestaureerd worden. De huidige eigenaar is niet alleen op zoek naar de identiteit van de afgebeelde man, maar ook naar hulp bij restauratie en financiering hiervan. Reacties kunnen gemaild worden naar anneke@avaneeuwijk.nl

25/26 januari: lezing landgoed Westerveld & onthulling borstbeeld baron Van Voorst tot Voorst

Afb. Walter baron van Voorst tot Voorst (1844-1922) in het midden voor de voordeur van Westerveld ter gelegenheid van zijn 75e verjaardag in 1919. Foto met dank aan www.vanvoorsttotvoorst.nl.

Op donderdag 25 januari is er om 20.00 uur een lezing in het Dorpshuis in Elden over het landgoed Westerveld, waarbij bijzonder fotomateriaal van de vroegere bewoners, de baronnen Van Voorst tot Voorst, getoond zal worden.

Een dag later, op vrijdag 26 januari, onthult burgemeester Marcouch van Arnhem om 15.00 uur in de recent aangelegde cultuurtuin van Park Westerveld het borstbeeld van Walter baron van Voorst tot Voorst, die op het Huis Westerveld gewoond heeft.

Link naar meer informatie: http://www.historischekringelden.nl/cms/index.php?page=8.

Koninklijke onderscheiding A.W. baron Schimmelpenninck van der Oye

Afb. Burgemeester Pauline Bouvy-Koene van Voorschoten speldt de koninklijke onderscheiding op bij A.W. baron Schimmelpenninck van der Oye. Foto met hartelijke dank aan www.kasteelduivenvoorde.nl.

Op donderdag 18 januari jl. vond op kasteel Duivenvoorde de nieuwjaarsreceptie plaats met een grote verrassing voor A.W. baron Schimmelpenninck van der Oye. Duivenvoorde is sinds 1226 nooit verkocht, maar altijd vererfd via de adellijke geslachten Van Wassenaer, Torck, Van Neukirchen genaamd Nyvenheim, Steengracht en Schimmelpenninck van der Oye, tot het in 1960 in een stichting werd ondergebracht.

A.W. baron Schimmelpenninck van der Oye is een nakomeling van de familie die het als laatste in particulier bezit had en is actief bij de stichting betrokken: in de jaren 1984-2010 was hij lid van het bestuur en vanaf 2001 was hij hiervan voorzitter. In deze jaren is hij zeer belangrijk geweest voor de ‘landgoedvisie Duivenvoorde’ en het plan voor het herstel van het 19e-eeuwse landschapspark. Ook zette hij zich sterk in voor het vergroten van de publieke toegankelijkheid van Duivenvoorde als centrum van cultuur en natuur, wat sindsdien als uitgangspunt dient voor nieuwe ontwikkelingen.

Tijdens de nieuwjaarsreceptie ontving baron Schimmelpenninck van der Oye tot zijn grote verrassing uit handen van burgemeester Pauline Bouvy-Koene van Voorschoten een koninklijke onderscheiding en bleek dat hij benoemd was tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Meer weten over kasteel Duivenvoorde? Kijk dan op www.kasteelduivenvoorde.nl.

Over 3 weken: 50e Wiener Ball op vrijdag 9 februari


Op vrijdag 9 februari wordt in Noordwijk aan Zee in Grand Hotel Huis ter Duin voor de 50e keer het Wiener Ball georganiseerd, waarvoor nog steeds kaarten te koop zijn via http://wienerball.huisterduin.com/. 64 debutanten zijn al weken aan het oefenen met danslessen voor hun debuut, waarbij de jongedames in het wit met diadeem in het haar zullen verschijnen en de jongeheren in rok of uniform. Ook dit keer zijn er weer debutanten uit adellijke geslachten, zoals Smits van Oyen en Van Heurn en daarnaast zijn er ook debutanten uit patriciaatsfamilies als Van Hall, Hamstra en Schalij. Na de openingswals van de debutanten weerklinkt het ‘Alles Walzer!’ en wordt de dansvloer vrijgegeven voor de andere gasten.

Hieronder een filmpje met het ‘Alles Walzer!” op het 49e Wiener Ball vorig jaar.

Op het Wiener Ball zullen naar verwachting 800-1000 gasten in het lang of in smoking, rok of uniform met hun onderscheidingen in Grand Hotel Huis ter Duin aanwezig zijn. In de hoofdzaal speelt een orkest en hier zal niet alleen de openingsdans van de avond door de debutanten plaatsvinden, maar ook de traditionele Mitternachtsquadrille. Het bal wordt afgesloten met het zingen van het ‘Brüderlein Fein’.

Afb. 1. Debuteren voor de jongedames in het wit met diadeem en voor de jongeheren in rok.

Wilt u ook deel uitmaken van deze bruisende avond en genieten van traditie in een feestelijke sfeer? Kijk dan op de webpagina www.wienerball.nl. Er zijn nog kaarten te koop, maar wees er snel bij! AiN is ook dit jaar weer aanwezig en doet na afloop uitgebreid verslag voor u.

Afb. 2. Hans van Eenennaam, oud-hofmaarschalk van H.M. Koningin Beatrix en vice-voorzitter van het bestuur van de stichting Wiener Ball, en echtgenote Pia van Eenennaam.